• Sonuç bulunamadı

Nitel araştırma yaklaşımında veri toplamak amacıyla genellikle derinlemesine görüşme (yüz yüze görüşme), doğrudan gözlem ve doküman analizi teknikleri kullanılmaktadır (Legard, Keegan ve Ward, 2003). Bu çalışmanın verileri, katılımcıların konu ile ilgili bakış açılarını derinlemesine anlama olanağı sağlayan ve nitel araştırma yaklaşımında sıklıkla tercih edilen “yüz yüze görüşme tekniği” aracılığıyla elde edilmiştir. Yüz yüze görüşme tekniğiyle araştırmacı, katılımcıların ilgi, görüş ve davranışlarını anlamaya çalışmaktadır. Nitel araştırma alanyazınında, yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olmak üzere farklı hazırlıklar ve kavramsallaştırma süreci gerektiren üç görüşme tekniğinden söz edilmektedir (Marshall ve Rossman, 1999; Patton, 1990). Bu çalışmada, araştırmacı ve katılımcı arasında doğal bir etkileşim oluşturması, onlara kendi dilleri (ifade etme biçimleri) ile konuşma olanağı tanıması, tüm katılımcılara araştırmanın amacı doğrultusunda temel soruları sorma, gerektiğinde ise konuya yönelik daha fazla veri elde etmek amacıyla soruların sırasını değiştirme ve sondaj sorular sorma, görüşme esnasında araştırmanın amacına yönelik ilgili bütün konuların içerilmesine olanak tanıması nedeniyle yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır (Ritchie ve Lewis, 2003). Dolayısıyla çalışmanın verilerini elde etmek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur.

3.3.1 Yarı-yapılandırılmış görüşme sorularının hazırlanması

Çalışmada veri toplama aracı olarak kullanılan görüşme formunun hazırlanması kapsamında öncelikle ilgili alanyazın incelenmiş ve araştırma soruları dikkate alınarak taslak görüşme formu oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak görüşme formu, araştırılacak konunun kapsamı ve araştırma soruları ile taslakta yer alan soruların içeriği ve tutarlığı, cümle yapısı ve anlaşılabilirliği gibi çeşitli açılardan uzman görüşü almak üzere tez izleme komitesinin görüşlerinin yanı sıra, iki tanesi Doçent Doktor, bir tanesi Profesör olmak üzere üç öğretim üyesi ile bir kamu üniversitesinde Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik biriminde danışman olarak görev yapan bir öğretim elemanına sunulmuştur. Uzman görüşü sonucunda taslak formda yer alan soruların içerik olarak çalışmanın amacına uygun olduğu, ancak bazı soruların eklenebileceği, ayrıca dil ve anlatım yönünden düzenlenmeye ihtiyacı olduğu belirlenmiştir. Taslak görüşme formuna, uzmanların önerileri doğrultusunda yeni sorular eklenmesinin yanı sıra dil ve anlatım açısından tekrar düzenlenerek son şekli verilmiştir.

Elde edilen görüşme formunu, soruların içeriği ve anlaşılabilirliği, kullanılan dil ve görüşme süresi gibi çeşitli açılardan test etmek üzere Aralık 2015 tarihinde 2 katılımcıyla gönüllülük esasına dayalı olarak pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Görüşme öncesi katılımcılar, çalışmanın kapsamı ve amacı, elde edilecek verinin sadece araştırmacı ve danışmanı tarafından bu çalışma kapsamında kullanılacağı, araştırmacının katılımcı isimlerinin gizli tutacağı ve paylaşımların kod isimle yapılacağı, katılımcı kimliğini belirtecek herhangi bir bilgi paylaşılmayacağı ve bu görüşmenin pilot çalışma kapsamında yapılacağı konusunda bilgilendirildikten sonra gönüllü kişiler ile görüşme yapılmıştır. Pilot görüşmelerin ortalama 45 dakika sürdüğü gözlenmiştir. Görüşme sonucunda katılımcılara soruların açıklığı, konuya uygun olup olmadığı ve görüşme uzunluğu hakkındaki görüşleri sorulmuş ve önerileri alınmıştır. Bununla birlikte görüşme yapılan konuya ilişkin daha fazla bilgi edinmek amacıyla başka hangi soruların sorulabileceği ile ilgili görüşleri sorulmuştur. Alınan dönütler neticesinde görüşme formu yeniden düzenlenerek son şekli verilmiştir. Son şekli verilen görüşme formu toplam 24 sorudan oluşmuştur.

3.3.2 Veri toplama süreci

Görüşmelere başlamadan önce katılımcılara sohbet tarzında ön görüşme yapılmış ve araştırma konusu ile ilgili derinlemesine veri toplamadan önce katılımcıların yaşamları hakkında genel bilgi sahibi olunmuştur. Bununla birlikte yapılan ön görüşmede katılımcılara çalışmanın kapsamı ve amacı, elde edilecek verinin sadece araştırmacı ve danışmanı tarafından bu çalışma kapsamında kullanılacağı, istedikleri aşamada araştırmadan çekilme hakkına sahip oldukları, araştırmacının katılımcı isimlerini hem çalışmada hem de danışmanı ile olan paylaşımlarında kod isimle yapacağı ve katılımcı kimliğini belirtecek herhangi bir bilgi paylaşmayacağı konusunda bilgi verilmiştir. Gönüllü olan bireylerle görüşme için uygun yer ve zamanın tespiti yapılmıştır. Görüşme esnasında ise herhangi bir veri kaybının olmasını önlemek amacıyla ses kaydının alınıp alınmamasına katılımcının bu yöndeki talepleri dikkate alınarak karar verilmiştir. Katılımcılara araştırmanın ilerleyen aşamalarında bilgi almak istemeleri halinde araştırmacı ile iletişime geçebilecekleri iletişim adresleri verilmiştir.

Ocak-Mayıs 2016 tarihleri arasında en az 42, en çok 1 saat 26 dakika süren bireysel yüz yüze görüşmeler sonucunda araştırmanın verileri toplanmıştır. Bazı sorular detaylandırmak amacıyla gerektiğinde “Üniversite yaşantınızda sizi en çok zorlayan

şeyler nelerdir?” gibi sondaj sorularla görüşme soru listesi desteklenmiştir. Bunun yanında daha kapsamlı verilere ulaşmak için katılımcılara "biraz daha açar mısınız", "örnek verebilir misiniz", "bunu mu kastediyorsunuz" gibi sorular yöneltilmiştir. Araştırmacı tarafından alınan görüşme notları ve görüşmelere ilişkin dökümler öncelikle katılımcılara çeşitli kod numaraları verildikten ve katılımcıların ya da görüşme esnasında adı geçen bireylerin isimleri ya da kimliğini belirleyici ibareler gizlendikten sonra analiz sürecine geçilmiştir.

Benzer Belgeler