5.2.1 Uygulamaya yönelik öneriler
1. Çalışma sonucuna göre, yükseköğretimde okul terki konusu açısından en önemli sorunlardan birisi, bireylerin kendi ilgi alanı ve yeteneklerine uygun bölüm tercihi yapmasının sağlanamamasıdır. Bu sebeple ortaöğretimde etkili rehberlik ve yönlendirme hizmetlerinin sunulması önemli görülmektedir. Bulgular, bazı katılımcıların mesleki olgunluk düzeyinin düşük olmasına bağlı olarak, ortaöğretim kademesinde mesleki rehberlik faaliyetlerinin yetersizliğini ortaya koymuştur. Üniversite adayı öğrenciler için ilgi alanı ve yeteneklerine uygun programları seçmeye yönelik etkili mesleki rehberlik hizmetleri sunulması bireylerin mesleki olgunluk düzeyini yükseltebilir.
2. Üniversite öğrencilerine sağlanan rehberlik faaliyetleri, öğrencilerin yeni çevreye uyum göstermelerine yardımcı olabilirken, devam ettikleri bölüme yönelik beklentilerini netleştirmelerinde ve tecrübelerini gerçekçi bir şekilde yorumlamalarına katkı sağlayabilir. Üniversiteye yeni başlayan öğrencilere sağlanacak rehberlik hizmetleri ile öğrencilerin üniversite yaşamında karşılaşabileceği zorluklara yönelik farkındalık düzeyi arttırılabilir ve bu durum öğrencilerin bireysel, akademik ve sosyal etmenlerden kaynaklanan okul terki kararını azaltabilir.
3. Üniversite eğitim sürecinde öğrencilere rehberlik sağlanması amacıyla akademik danışmanlık sisteminin yanında, üniversiteler bünyesinde rehberlik ve psikolojik danışma birimleri hizmet vermektedir. Katılımcı ifadeleri her iki sistemin de istenilen düzeyde hizmet vermediğini ortaya koymuştur. Özellikle üniversitenin birinci yılında gerçekleştirilen uyum çalışmalarında, öğrencilere akademik, sosyal ve bireysel
açıdan sorun yaşadıklarında üniversite bünyesinde bu sorunlarını paylaşabilecekleri birimlere yönelik bilgilendirme yapılması önemli görülmektedir.
4. Öğrencilere etkili danışmanlık ve rehberlik hizmetinin sunulmasının yanında öğrenci takip sistemlerinin de geliştirilmesi gerekmektedir. Okul terki risk grubunda bulunan öğrencilerin tespit edilmesi, bu öğrencilerin sorun yaşadıkları alanlar açısından desteklenmesine ve okul terkinin olumsuz sonuçlarından kaçınılmasına katkı sağlayabilir. Bu sebeple üniversitelerin sadece destek talebiyle kendilerine başvuran öğrencilere yönelik değil, okul terki risk grubunda bulunan öğrencileri aktif bir şekilde arayacak ve destekleyecek mekanizmalar oluşturmaları önemli görülmektedir.
5. Öğrencilerin okula devam etmesini ve başarılı bir şekilde mezun olmasını sağlamaya yönelik en önemli adımlardan biri, öğrencilere etkili kariyer rehberliği sağlanmasıdır. Kariyer rehberliği üniversitelerde ayrı bir ders olarak sunulabilir, bir ya da birden fazla dersle bütünleştirilebilir ya da müfredatlar arası bir ders olarak verilebilir. Bu tarz bir rehberlik faaliyeti öğrencilerin istihdamla ilgili farkındalığını arttırmaya ve uygun meslek arayışı ve başvuru becerilerini geliştirmeye katkı sağlayabilir.
6. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, bazı katılımcıların ailelerinin düşük gelir düzeyine sahip olduklarını ve bu katılımcıların okul terki kararında, maddi imkânsızlıkların etkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu noktada gelir düzeyi düşük olan bireyler için, üniversite eğitimini tamamlayabilmeleri için burs ve kredi imkânlarının çeşitlendirilmesi, ihtiyaç temelli ve etkili bir burs sisteminin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
7. Yükseköğretimi terk eden gençlerin, ülkenin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmasının önünde engel teşkil ettikleri dikkate alındığında, genç nüfusun sosyal ve kültürel sermaye açısından gelişiminin stratejik bir önem taşıdığı açıktır. Bu bağlamda okul terkine ilişkin veri temelli, sistematik bir yaklaşım benimsenmesi önemlidir.
8. Yükseköğretimde okul terki sorunu sadece üniversite yönetimleri tarafından ele alınabilecek ve çözülebilecek bir sorun olarak değerlendirilmemelidir. Nedenleri açısından karmaşık bir yapıya sahip olan okul terki sorununun çözümünde ortaöğretim, yükseköğretim ve iş gücü piyasası bir bütünlük içinde ele alınmalı, gerçekleştirilecek stratejiler ve politikalar birbiriyle etkileşim halinde çalışabilmelidir. Yükseköğretimde sunulan eğitimin niteliği, erişim, fırsat eşitliği ve öğretim üyesi başına düşen öğrenci
oranlarının azaltılması gibi konulara etkin çözümler bulunması, şüphesiz ki sistemin önemli bir sorunu haline gelmiş olan okul terki sorunun da çözümüne katkı sağlayacaktır.
5.2.2 Araştırmacılara yönelik öneriler
1. Bu çalışmada, sadece okulu terk eden 19 birey üzerinde yürütülmüştür. Gelecekte, okulu terk edenler, af kapsamında okula geri dönenler, başka bir üniversiteye ya da bölüme geçiş yapanlar ve okula devam eden bireyler olmak üzere daha farklı örneklem gruplarıyla ve farklı araştırma yöntemleriyle benzeri çalışmaların yürütülebilir.
2. Çalışma sadece lisans düzeyinde okulu terk eden bireylerle gerçekleştirilmiştir. Gelecek araştırmalarda lisansüstü düzeyinde okul terkinin neden ve sonuçları araştırılabilir.
3. Benzeri araştırmaların çeşitli örneklem gruplarıyla gerçekleştirilmesi, bireylerin okul terki kararı almasında etkili olan etmenlerle ilgili daha kapsamlı bilgi sunabilir.
4. Okul terkinin yalnızca kesitsel olarak açıklanmaya çalışılması konuya ilişkin birçok faktörün derinden incelenmesini engellemektedir. Bu sebeple, yükseköğretimde okulu terki riski taşıyan bireylerin belirlenerek, bu bireyler sonraki dönemlerde izlenebilir. Konuya yönelik boylamsal çalışmaların gerçekleştirilmesi, okul terkinin sürece dayalı yapısını belirlemeye, motivasyon, uyum ve bağlılık gibi faktörlerin olası etkilerini açıklamaya katkı sağlayabilir.
5. Bu çalışma kapsamında elde edilen bulgular aracılığıyla yükseköğretim düzeyinde okul terkini belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışmaları gerçekleştirilebilir. Geliştirilecek ölçme araçları sayesinde üniversiteye devam eden öğrencilerden okulu terk etme riski taşıyanlar belirlenebilir ve bu öğrencilere yönelik müdahale çalışmaları hazırlanabilir.
6. Çalışma verileri toplanırken, katılımcıların okul terkine sebep olan yaşantılarını olumsuz deneyimler olarak algıladıkları için bu süreçteki yaşantıları konusunda çok fazla konuşmak istemedikleri anlaşılmıştır. Bu sebeple okulu terk etmiş bireylerle yapılacak çalışmalarda, benzer tecrübelere sahip bireylerle odak grup görüşmeleri yapılarak veriler toplanabilir.
7. Yükseköğretimde okul terkine yönelik yapılacak çalışmalarda, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada uygulanmasını sağlayan karma desen kullanılabilir. Okula devamı ya da okul terkini etkileyen olumlu ve olumsuz faktörlerin belirlenmesinde karma desenin kullanılması konuyla ilgili daha geniş kapsamlı bilgi elde edinilmesini sağlayabilir.