Velilerin Okul Geliştirmeye İlişkin Görüşleri

Okul geliştirmeyi velilerin önemli bir bölümü, okulun fiziki koşullarının iyileştirilmesi olarak görmektedir. Görüşme yapılan 15 veliden 11’i “Okul geliştirme nedir?” sorusuna okulun fiziki koşullarını iyileştirme olarak cevap vermiştir. Paydaşlar arasında okulun fiziksel koşullarının geliştirilmesine en fazla vurgu yapan kesimin veliler olduğu (%70) görülmektedir. Yöneticiler ise velilerden ve öğretmenlerden daha az oranda (%50) fiziki koşulların geliştirilmesine vurgu yapmışlardır (Tablo 10). Yöneticilerin, okulun geliştirilmesinde fiziki koşullar kadar başka etkenlerin de önemli olduğu düşünceni taşıdıkları; velilerin ise okul geliştirme ile fiziki koşulların iyileştirilmesi arasında daha güçlü bir bağ kurdukları söylenebilir.

Tablo 14

Velilerin Okul Geliştirmeye İlişkin Görüşleri

Sizce okul geliştirme ifadesi ne anlama geliyor? (N= 15)

f %

Fiziki koşulları iyileştirme 11 73.3 Sosyal etkinlikleri artırma 5 33.3 Paydaşlar arası etkili iletişimin geliştirilmesi 5 33.3 Öğrencilere farklı olanakların sunulması 4 26.6

Personel geliştirme 4 26.6

Teknolojik donanımı iyileştirme 3 20.0

Velilere göre, okulun geliştirilmesi için fiziksel koşulların iyileştirilmesinden sonra, okuldaki sosyal etkinliklerin artırılması (f=5) (KV1, KV11, KV13, KV14, KV15) ve öğrencilere farklı olanakların sunulması (f=4) (KV3, KV12, KV13, KV15) ifadelerinin geldiği görülmektedir. Ağırlıklı olarak özel okula devam eden öğrencilerin velilerinin bu iki kavrama vurgu yaptıkları görülmektedir.

Çocuklarını özel okula gönderen velilerin okuldan beklentilerinin diğer velilerden daha yüksek olması anlaşılabilir bir durumdur. Özel okulun sahip olduğu fiziki koşullar ve teknik donanımlar diğer okullardan daha iyi olduğu için, bu veliler daha çok öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına vurgu yapmış olabilirler. Öte yandan, devlet okuluna devam eden öğrenci velileri sosyal etkinliklerin yapılabilmesi için öncelikle fiziki koşulların iyileştirilmesine ihtiyaç olduğunu düşünmektedirler.

Paydaşlar arası etkileşimin önemine işaret eden veli (KV1, KV4, KV11, KV12) sayısı ile personel gelişimine (öğretmenlerin kendilerini geliştirmeleri) değinen velilerin (KV2, KV9, KV12, KV15) sayısının aynı (f=4) olduğu görülmektedir. Paydaşlar arası etkileşimi daha çok ÜSED’e sahip devlet okulu (KV1, KV4) ile özel okula devam eden öğrenci velilerinin (KV11, KV12) önemsedikleri anlaşılmaktadır. ASED’e sahip okula devam eden velilerin hiçbirisi paydaşlar arası etkileşime değinmemiştir. Ancak bu velilerden birisi (KV9) personel geliştirmeye değinmiştir. Özel okula devam eden velilerden ikisi (KV12, KV15) okul geliştirme ile öğretmenlerin kendilerini geliştirmeleri arasında ilişki kurmaktadır.

Yöneticilerin ve öğretmenlerin aksine, araştırmada katılımcı olarak belirlenen velilerin hiç birisi “Tercih edilen okul haline gelebilme, Olumlu iklim (çalışma koşulları) oluşturma, Eski sistem ve yöntemleri yenileme, Akademik başarıyı artırma, Eğitim programlarının (içeriğin) geliştirilmesi, ‘Durum analizi ve planlı çalışma yapılması” konularına değinmemişlerdir. Başka bir anlatımla, velilerin yukarıda sıralanan ifadelerle okul geliştirme arasında bir bağ kurmadıkları görülmüştür.

Velilerin program içeriği geliştirme, durum analizi yapma gibi birtakım teknik konuları yeterince bilmedikleri için bunlara vurgu yapmadıkları söylenebilir. Olumlu çalışma koşulları oluşturma ve akademik başarıyı artırma gibi durumların ise vurguladıkları diğer ifadelerle sağlanabileceğine inandıkları için, bu ifadelerle okul geliştirme arasında doğrudan bağ kuramamış oldukları sonucuna varılabilir. Veliler daha çok okulun fiziki koşullarının, teknolojik donanımının ve diğer imkânların geliştirilmesiyle okulda olumlu çalışma koşullarının oluşacağına inanıyor olabilirler. Bunların sonucunda eğitimin, öğretimin kalitesinin artacağını ve akademik başarının da yükseleceğini bekleyebilirler.

Nitekim okul geliştirme çalışmalarının en önemli amacının ne olabileceği nicel boyutta velilere sorulmuş ve Tablo 15’teki bulgulara ulaşılmıştır. Tabloya bakıldığında, her üç okulun velilerine göre, okul geliştirme çalışmalarının en önemli amacına ilişkin en yüksek değerler, eğitim öğretimin kalitesini artırmak seçeneği olarak belirlenmiştir. Sonraki en yüksek değerler ise öğretmen ve aileler arasında fikir / bilgi alışverişini sağlamak, okulun sorunlarına birlikte çözüm yolları bulmak ve devlet okullarında okulun fiziki koşullarını iyileştirmek seçenekleri için bulunmuştur. Bu bulgu, okulu geliştirmede öğretmen ve velilerin iş birliğine ve tüm paydaşların sürece dahil olmasına bazı velilerin inandığını göstermektedir.

Tablo 15

Velilerin Okul Geliştirme Çalışmalarının Amacına İlişkin Görüşleri Sizce okul geliştirme çalışmalarının en önemli

amacı nedir? ÜSED n=135 n= 155 ASED ÖZEL n= 58

f % f % f % Okulun fiziki koşullarını iyileştirmek 6 4.4 8 5.2 0 0 Öğretmen ve aileler arasında fikir alışverişini sağlamak 13 9.6 17 11 11 19 Okul çevresindeki insan kaynaklarından faydalanmak 7 5.2 2 1.3 1 1.7 Eğitim öğretimin kalitesini artırmak 93 68.9 100 64.5 35 60.3 Okulun sorunlarına birlikte çözüm yolları bulmak 9 6.7 21 13.5 6 10.3 Öğrencilerin akademik başarısını sürekli artırmak 6 4.4 7 4.5 5 8.6 Ailelerin birbirleriyle kaynaşmasını sağlamak 1 0.7 0 0 0 0

Başka 0 0 0 0 0 0

Özel okul açısından bakıldığında, okulun fiziki koşullarını geliştirmeyi ve ailelerin birbirleriyle kaynaşmasını sağlamayı ifade eden veli olmadığı görülmektedir. Bunun nedeni özel okulda fiziki koşulların velilerin beklenti düzeylerine uygun olması, yani yeterince iyi olması ve aileler arasında yemekli toplantı vb. etkinliklerin belli düzeyde yapılıyor olması denilebilir. Üst sosyoekonomik düzeye sahip veliler arasında ise sosyal sermayeden yararlanılması gerektiğini düşünenler olduğu görülmektedir. Yapılan görüşme ve gözlemlerden çıkan sonuç bunu doğrulamaktadır. Kısıtlı da olsa, çevredeki insan kaynaklarından en çok yararlanabilen okul sosyoekonomik düzeyi yüksek olan okul olarak ortaya çıkmaktadır. Alt sosyoekonomik düzeye sahip okulda da insan kaynaklarından yararlanmaya yönelik bazı faaliyetlerin olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu faaliyetlerin okulun geliştirilmesine önemli bir katkı sağlayabilecek düzeye çıkarılamadığı anlaşılmaktadır. Özel okuldaki durum daha farklıdır. Özel okul velileri çevresel potansiyellerini daha çok sosyal etkinlikler gerçekleştirmede kullanmaktadırlar.

4.3. Üst ve Alt Sosyoekonomik Düzeye Sahip Devlet Okulları ile Özel