VatandaĢlık Konuları Öğretiminde Öğretmen Öz-Yeterliliklerine ĠliĢkin

Bu kısımda, öğretmenlerin vatandaşlık konularını öğretmede kendilerini ne kadar yeterli gördükleri incelenmiştir. Bu amaçla öğretmenlere vatandaşlık eğitimi kapsamında yer alan 20 soru yöneltilmiş ve bu konuları öğretmede kendilerini ne kadar yeterli hissettiklerini belirtmeleri istenmiştir. Analizi kolaylaştırmak amacıyla öğretmenlere karışık şekilde yöneltilen bu sorular 6 boyutta incelenmiştir. Öğretmenlerin vatandaşlık eğitimi konularını öğretmede kendilerini ne kadar yeterli gördükleri yönelik görüşlerine ait betimsel istatistikler Tablo 18‟de gösterilmiştir.

80 Tablo 18.

Vatandaşlık Konuları Öğretiminde Öğretmen Öz-Yeterliliklerine İlişkin Bilgiler

Boyutlar Maddeler _{N S}

Ulusal meseleler

H.b.1. Ulusal anayasa ve ulusal kurumlar 280 3.39 .78

H.b.5. Seçim ve seçim sistemleri 280 3.45 .81

H.b.6. Yargı sistemi 280 3.32 .89

H.b.8. Ülke tarihindeki önemli olaylar 280 3.73 .75

H.b.18. Toplumsal yeterlilikler 280 3.51 .88

Küresel meseleler

H.b.9. Uluslararası organizasyonlar 280 3.19 .88

H.b.10. Uluslararası sorunlar ve ilişkiler 280 3.36 .89

H.b.11. İnsan göçü 280 3.43 .85

H.b.17. Çevresel meseleler 280 3.63 .89

Çeşitlilik ve Çokkültürlülük

H.b. 3. Farklı görüşler ve demokrasi 280 3.77 .78

H.b. 4. Farklı politik sistemler 280 3.39 .79

H.b.16. Azınlıklar ve kültür çeşitliliği 280 3.49 .89

Medya H.b.19. Propaganda ve manipülasyon 280 3.15 .98

H.b.20. Medya 280 3.44 .89

İnsan Hakları

H.b.2. Vatandaşlık hak ve görevleri 280 3.80 .70

H.b.7. İnsan ve toplum hakları 280 3.75 .73

H.b.15. Kadın erkek eşitliği 280 3.87 .82

Ekonomik meseleler

H.b.12. Ekonomik meseleler 280 3.38 .87

H.b.13. Sosyal refah 280 3.56 .82

H.b.14. İşçi sendikaları 280 3.03 .92

Tablo 18 incelendiğinde öğretmenlerin ulusal meseleler boyutunda yer alan ülke tarihindeki önemli olaylar maddesine “yeterli” ( =3.73), toplumsal yeterlilikler maddesine “yeterli” ( =3.51), seçim ve seçim sistemleri maddesine “yeterli” ( =3.45), anayasa ve ulusal kurumlar maddesine “kısmen yeterli” ( =3.39), yargı sistemi maddesine “kısmen yeterli” ( =3.32) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

Küresel meseleler boyutunda yer alan çevresel meseleler maddesine “yeterli” ( =3.63), insan göçü maddesine “yeterli” ( =3.63), uluslararası sorunlar ve ilişkiler maddesine “kısmen yeterli” ( =3.36), uluslararası organizasyonlar maddesine “kısmen yeterli” ( =3.19) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

Çeşitlilik ve çokkültürlülük boyutunda yer alan farklı görüşler ve demokrasi maddesine “yeterli”( =3.77), azınlıklar ve kültür çeşitliliği maddesine “yeterli” ( =3.49), farklı politik sistemler maddesine “kısmen yeterli” ( =3.39) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

Medya boyutunda yer alan medya maddesine “yeterli” ( =3.44), propaganda ve manipülasyon maddesine “ kısmen yeterli” ( =3.15) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

İnsan hakları boyutunda yer alan kadın erkek eşitliği maddesine “yeterli” ( =3.87), vatandaşlık hak ve görevleri maddesine “yeterli” ( =3.80), insan ve toplum hakları maddesine “yeterli” ( =3.75) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

Ekonomik meseleler boyutunda yer alan sosyal refah maddesine “ yeterli” ( =3.56), ekonomik meseleler maddesine “kısmen yeterli” ( =3.38), işçi sendikaları maddesine “kısmen yeterli” ( =3.03) olarak cevap verdikleri görülmektedir.

Ulusal meseleler boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre [t(278)= .555, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .207, p> .05] bir farklılık göstermezken öğretmenlerin mesleki kıdemleri ile bu boyuta yönelik görüşleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır [F(2-277)= 3.686, p<.05]. Yapılan analiz sonucunda öğretmen görüşlerindeki farklılığın mesleki kıdemi “1-10 yıl” olanlar ile” 11-20 yıl” olan öğretmenler arasında olduğu belirlenmiştir. Bu boyuta ilişkin mesleki kıdemi “11- 20 yıl” olan öğretmenlerin puan ortalamaları ( =3.58) kıdemi “1-10 yıl” olan öğretmenlerin puan ortalamalarından ( =3.33) daha yüksektir.

Başka bir anlatımla ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretiminde öğretmenlerin kendilerini ne kadar yeterli gördüklerine yönelik görüşleri mesleki kıdemi 1- 10 yıl olan öğretmenlerle mesleki kıdemi 11-20 yıl olan öğretmenler arasında farklılaşmaktadır. Mesleki kıdemi 11-20 yıl olan öğretmenler, kıdemi 1-10 yıl olan öğretmenlerden daha yüksek oranda ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretilmesinde kendilerini yeterli gördüklerini ifade etmektedirler.

Ulusal meseleler boyutu ile öğretmenlerin cinsiyetleri arasında da anlamlı bir farklılık bulunmaktadır [ t(278)= 2.076, p< .05]. Bu boyuta ilişkin erkek öğretmenlerin puan ortalamaları ( =3.55) kadın öğretmenlerin puan ortalamalarından ( =3.38) daha yüksektir. Başka bir anlatımla ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretiminde öğretmenlerin kendilerini ne kadar yeterli gördüklerine yönelik görüşleri erkek öğretmenler ile kadın öğretmenler arasında farklılaşmaktadır. Erkek öğretmenler kadın öğretmenlerden daha yüksek oranda ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretilmesinde kendilerini yeterli gördüklerini ifade etmektedirler.

82

Ulusal meseleler boyutu ile öğretmenlerin vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumları arasında da anlamlı bir farklılık bulunmaktadır [ t(278)= 1.988, p< .05]. Bu boyuta ilişkin hizmetiçi eğitime katılan öğretmenlerin puan ortalamaları ( =3.67) katılmayan öğretmenlerin puan ortalamalarından ( =3.45) daha yüksektir.

Başka bir anlatımla ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretiminde öğretmenlerin kendilerini ne kadar yeterli gördüklerine yönelik görüşleri hizmetiçi eğitime katılan öğretmenler ile katılmayan öğretmenler arasında farklılaşmaktadır. Hizmetiçi eğitime katılan öğretmenler katılmayan öğretmenlerden daha yüksek oranda ulusal meseleler boyutunda yer alan konuların öğretilmesinde kendilerini yeterli gördüklerini ifade etmektedirler.

Küresel meseleler boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre [t(278)= .743, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .630, p> .05], vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre [ t(278)= 1.109, p> .05], mesleki kıdemlerine göre [F(2-277)= 2.451, p>.05] ve cinsiyetlerine göre [ t(278)= 1.468, p> .05] anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

Çeşitlilik ve çokkültürlülük boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre

[t(278)= .463, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .063, p>

.05], vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre [ t(278)= 1.591, p> .05], mesleki kıdemlerine göre [F(2-277)= 2.545, p>.05] ve cinsiyetlerine göre [ t(278)= 1.835, p> .05] anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

Medya boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre [t(278)= .224, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .731, p> .05], vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre [ t(278)= 1.033, p> .05], mesleki kıdemlerine göre [F(2-277)= 2.182, p>.05] ve cinsiyetlerine göre [ t(278)= .958, p> .05] anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

İnsan hakları boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre [t(278)= .699, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .313, p> .05], mesleki kıdemlerine göre [F(2-277)= 1.351, p>.05] ve cinsiyetlerine göre [ t(278)= .443, p> .05] bir farklılık göstermezken öğretmenlerin vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumları ile bu boyuta yönelik görüşleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır [

ortalamaları ( =4.01) katılmayan öğretmenlerin puan ortalamalarından ( =3.78) daha yüksektir.

Başka bir anlatımla insan hakları boyutunda yer alan konuların öğretiminde öğretmenlerin kendilerini ne kadar yeterli gördüklerine yönelik görüşleri hizmetiçi eğitime katılan öğretmenler ile katılmayan öğretmenler arasında farklılaşmaktadır. Hizmetiçi eğitime katılan öğretmenler katılmayan öğretmenlerden daha yüksek oranda insan hakları boyutunda yer alan konuların öğretilmesinde kendilerini yeterli gördüklerini ifade etmektedirler.

Ekonomik meseleler boyutuna yönelik öğretmen görüşleri eğitim düzeyine göre [t(278)= .633, p> .05], fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre [ t(278)= .926, p> .05], vatandaşlık eğitimi ile ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre [ t(278)= .422, p> .05], mesleki kıdemlerine göre [F(2-277)= 2.778, p>.05] bir farklılık göstermezken öğretmenlerin cinsiyetleri ile bu boyuta yönelik görüşleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır

[t(278)= 2.146, p< .05]. Bu boyuta ilişkin erkek öğretmenlerin puan ortalamaları ( =3.40)

kadın öğretmenlerin puan ortalamalarından ( =3.21) daha yüksektir.

Başka bir anlatımla ekonomik meseleler boyutunda yer alan konuların öğretiminde öğretmenlerin kendilerini ne kadar yeterli gördüklerine yönelik görüşleri erkek öğretmenler ile kadın öğretmenler arasında farklılaşmaktadır. Erkek öğretmenler kadın öğretmenlerden daha yüksek oranda ekonomik meseleler boyutunda yer alan konuların öğretilmesinde kendilerini yeterli gördüklerini ifade etmektedirler.

4.2.4. Öğrencilerin Konuların Ne Kadarını Öğrenmesi Gerektiğine Yönelik