Ulusal sistem; bir ülkeye ilk kez başvuru yapıldığı, sadece o ülkede koruma istenildiği başvuru sistemidir. Bir başka ülkede yapılan bir başvuruya dayalı olarak rüçhan hakkı süresi içinde rüçhan hakkı talep edilerek ya da eğer ilk başvuru henüz yayınlanmamış ise rüçhan hakkı talep edilmeden yapılan başvuru da ulusal patent başvurusudur. Ulusal başvurular, başvuru yapılan ülkelerde birbirinden bağımsız değerlendirilir114.
Ülkemizde geçerli olacak bir ulusal patent için yapılacak olan ulusal başvurunun şekli ve kapsamı, 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de ve Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik’te belirtilmiştir. Buluşlara patent verilebilmesi için şu unsurların başvuruda bulunması gerekir: başvuru dilekçesi, buluş konusunu açıklayan tarifname, patentle korunması istenilen buluşun unsurlarını kapsayan istem veya istemler, tarifnamede ya da istem veya istemlerde atıf yapılan resimler, özet, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge (PatKHK md.4).
1. Başvuru Dilekçesi
Başvuru dilekçesi, bilgisayarda doldurulan bir formdur. İki bölümden oluşur. Başvuruyu yapan tarafından doldurulan birinci bölümde; buluş başlığı, uluslararası tasnif sınıf ve sınıfları, başvuruyu yapan veya yapanlarla ilgili bilgiler yer alır. TPE tarafından doldurulan ikinci bölümde; başvuru numarası ile tarihi, saati, dakikası yer alır.
Başvuru dilekçesinde buluşu yapan kişi belirtilir. Başvuruda bulunan, buluşu yapan değilse veya buluşu yapan birden çok kişi ise başvuruda bulunan kişinin, buluşu yapan veya yapanlardan patent isteme hakkını ne şekilde elde ettiği, başvuruda belirtilir (PatKHK md.
113
Dericioğlu, s. 39. 114
44/1). Buluşu yapanın belirtilmemesi veya patent isteme hakkının ne şekilde elde edildiğinin açıklanmaması halinde, başvurunun incelenmesi işlemi başlatılamaz.(PatKHK md.44/2).
2. Tarifname
Tarifname, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve yeterli bir şekilde yazılır (PatKHK md. 46/1). Buluşun tüm özellikleri hiçbirşey gizlemeden eksiksiz yazılmalıdır.
Tarifname; buluş başlığı, buluşun ilgili olduğu teknik saha ve tekniğin bilinen durumu, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler, resimlerin açıklanması, buluşun açıklanması ve buluşun sanayiye uygulanma biçimi başlıklarından oluşur (PatYön md. 8/2).
Buluşun ilgili olduğu teknik saha ve tekniğin bilinen durumu başlığı altında, buluşun ilgili olduğu teknik konu belirlenir. Buluşun incelenmesi, araştırılması ve anlaşılması için yurtiçi ve yurtdışındaki benzerleri ayrıntılı olarak verilir. Yurdışında verilmiş patentlere ve çeşitli yayınlara atıflar yapılarak yeni buluş ile diğerlerinin farklılıkları ayrıntılı biçimde açıklanır. Bu bölümde, patent başvurusunda bulunan, bildiği kadarıyla tekniğin bilinen durumunu belirtir ve isterse buna ilişkin belgeleri sunar115.
Buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemlerin belirtildiği bölümde, teknik sorunun ve çözümünün anlaşılabileceği şekilde buluş ortaya konulur. Tekniğin bilinen durumuna atıfta bulunularak buluşun avantajları belirtilir116.
Buluşun açıklanması ile ilgili bölümde, buluş, varsa resimlerden yararlanılarak açıklanır. Bu kısımda, buluşun hiçbir şüpheye ve yanlış anlamaya yer vermeyecek şekilde ayrıntılı olarak açıklanması gerekir. Bu sebeple buluşun çalışması, işleyişi ve diğer teknik bilgiler bu kısımda yer alır117.
Buluşun sanayiye uygulanma biçiminin belirtildiği bölümde, sanayide ne şeklide yararlanılabileceği, buluşun ne şekilde uygulanabileceği ve kullanılabileceği belirtilir118.
Buluş mikrobiyolojik bir usulle ilgili ve ilişkin olduğu mikroorganizma ilgilenenler tarafından ulaşılabilir değilse, mikroorganizmanın özellikleri ile ilgili bilgilerin tarifnamede yer alması ve başvuru sahibi tarafından en geç başvuru tarihine kadar uluslararası anlaşmalara 115 TPE, Kılavuz, s. 3. 116 TPE, Kılavuz, s. 3. 117 TPE, Kılavuz, s. 4. 118 TPE, Kılavuz, s. 4.
uygun olarak kurulmuş yetkili tevdi merciine bir mikroorganizma kültürünün verilmesi gerekir (PatKHK md. 46/2).
3. İstem veya İstemler
Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı, istem veya istemlerle belirlenir (PatKHK md. 83/1). Patent başvurusu bir veya daha fazla istemi içerebilir. İstem veya istemler buluşun patentle korunması istenilen unsurlarını tanımlar (PatKHK md.47/2). İstem veya istemlerin dayanağı tarifname olduğundan, bunlar tarifnamede tanımı yapılan buluşun kapsamını aşamaz.
Bağımsız bir istemde, buluşun tüm özelliklerinin gösterilmesi gerekir (PatYön. md. 9/7). Bağımsız bir istemi bir ya da birden fazla istem izleyebilir (PatYön md. 9/8). Bu şekilde buluşun teknik özellikleri daha açık bir biçimde belirtilir. Bağımlı istemler, bağlı bulunduğu istemin tüm özelliklerini taşımalıdır.
İstem veya istemler yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yazılır (PatKHK md. 47). Buluşun özü göz önünde tutularak özellikleri ayrıntılı olarak belirtilir. İstemler buluşun özü göz önünde bulundurularak buluş özelliklerini ayrıntılı şekilde belirtecek sayıda yazılır. Birden çok istem var ise bunlar numaralandırılır (PatYön md. 9/3). İstemlerde buluş, erişilmesi arzulanan bir sonuç ile tanımlanamaz (PatYön md. 9/4). İstemler; tarifname ya da resimlere yollama yapılarak açıklanamaz. Her istem açık ve öz yazılacağından “tarifnamenin…….. kısmında anlatıldığı gibi” ya da “resimlerin ……… şeklinde gösterildiği gibi” şeklindeki atıflara dayandırılamaz (PatYön md. 9/5).
İstemler bölümünde yazılanlar, önceki teknikte bilinen uygulamalar yerine, tarifnamede belirtilen açıklamaların tekniğe kattığı yenilikleri kapsamaktadır. Örneğin; titanyum veya benzeri özelliklerdeki madenlerin yuvarlak ince tellerinden yapılma hafif gözlük çerçevesi için yapılan başvurudaki istemlerde birinci madde şu şekilde düzenlenmiştir: Gözlük çerçevesi gövdesinin bağlantısını ve aynı zamanda gözlüğün burna oturmasını sağlayan burun köprüsünü, gözlük saplarına yataklık görevi yapan ve camlar takılırken esneme yaparak camın takılmasını kolaylaştıran iki, üç veya dört kez spiral şeklinde sarılan gözlük sapı yuvalarını, gözlük sapı yuvalarına yerleştirilen contaları, gözlük çerçevesinin bağlantısını sağlayan telin iki ucunun bükülmesi ile oluşturulan iki kademeli kancaları, burun köprüsünün iki ucunda sağlanan yuvaları ihtiva eden ve tek bir tel parçasının bükülmesi ile oluşturulan tek parça gözlük çerçevesi gövdesi ile karakterize edilen kaynak ve vida ihtiva
etmeyen tek parça gövdeli, hafif, metal gözlük çerçevesi119. Burada dikkat edilmesi gereken, teknik özellikler haricinde buluşla erişilmesi arzulanan sonuçların belirtilmemesidir. Örneğin; gözlüğün özelliği kullanımı rahat olmasıdır, ağırlığıyla ve görünümüyle “yok gibi” durmasıdır gibi ifadeler bu bölümde yer alamaz.
4. Resimler
Bu bölümde sözedilen resimler teknik resimlerdir. Buluş konusu makine, cihaz, ürün veya yöntemin tarifnamede açıklanması resimleri gerektiriyorsa bunların ne şekilde düzenleneceği PatYön md. 10’da belirtilmiştir.
5. Özet
Özet sadece teknik bilgi verme amacı taşıdığından başka amaçlar için kullanılamaz. Özellikle koruma alanının belirlenmesinde ve tekniğin bilinen durumunun sınırlarının çizilmesinde kullanılamaz (PatKHK md. 48, PatYön md. 11).
Özet; tarifname, istemler ve varsa resimlerde bulunan temel özellikleri kapsar ve buluşun ilgili olduğu teknik sahayı belirtir. Teknik problemin, çözümünün, buluşun temel kullanımı ya da kullanımlarının net bir şekilde anlaşılması sağlanır (PatYön. md.11/2).
6. Başvuru Ücretinin Ödendiğini Gösterir Belge
Patent başvurusunun geçerliliği için, başvuru ücretinin, başvuru ile birlikte veya başvuru tarihinden itibaren herhangibir bildirime gerek olmaksızın en geç yedi gün içinde ödenmesi gerekir. Başvuru ücreti bu süre içinde ödenmezse, başvuru geri alınmış sayılır (PatKHK md. 42/3).