Ulaşım

Kaynarca’nın diğer yerleşim birimleriyle bağlantısı Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılmış ve doğal koşulların zorlaması ile şekillendirilmiştir. Malzeme ve ekipman eksikliği, köprü, viyadük, dolgu gibi yapımı teknik isteyen ve masraflı çalışmaları engellemiştir. Çözüm olarak da dolgu gerektirecek alüvyon arazilerden kaçınılmış, sert zeminli araziler üzerinde eğimi artırmamak için virajlı ilerleyen bir karayolu ortaya çıkmıştır. Büyük oranda el emeği ile yapılmış, oldukça virajlı, dar ve inişli çıkışlı bir karayolu ağı ortaya çıkmıştır. Bugün kaplaması düzgün ve bakımlı durumdadır.(Yolların askerlik hizmeti karşılığı gayrimüslimlerce inşa edildiği rivayet edilmektedir.)

Kaynarca konumu açısından avantajlı bir durumda bulunmasına rağmen anayollara sapa kalmakta ve çağın gerisinde bir karayolu ile anayollara bağlanmaktadır. Türkiye’nin en önemli karayolu olan E-5 karayoluna yaklaşık 50 km’lik bir uzaklığa sahiptir. Yol şartlarının olumsuzlukları göze alındığında Kaynarca ilçesinin gelişmesinde ve nüfuslanmasında ulaşımın olumsuz rol oynadığını söyleyebiliriz. Sakarya’nın en eski ilçelerinden birisi olmasına karşın, gelişmesinin oldukça yavaş olmasında ulaşımın önemli etkisi olmuştur. Yapımına başlanan duble (bölünmüş) yol inşası tamamlandığında yol şartlarındaki olumsuzluk ortadan kalkacaktır. Bu durum ilçe ekonomisine ve sosyal yaşamına olumlu katkı sağlayacaktır. Yolun diğer yerleşme birimlerine bağlantısının sağlanması ile de sapa kalmışlık ortadan kalkarak, kalkınmanın hızlanacağı düşünülmektedir (Şekil 95).

Kaynarca, il merkezi Adapazarı’na 35 km uzaklıktadır. Yol mesafesi toplu taşıma araçlarıyla yaklaşık 45 dakikalık bir yolculuk gerektirir. Komşu ilçe Karasu’ya benzer bir yol ile 40 km mesafededir. Bu ulaşım da yaklaşık bir saatlik bir yolculuk gerektirir. Kocaeli ilinin ilçesi olan Kandıra, Kaynarca’ya 17 km uzaklıktadır. Bu yolculuk içinde benzer şartlarda yaklaşık 25 dakika yolculuk yapılır.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Araştırma alanı Marmara bölgesinin Çatalca- Kocaeli Bölümünün kuzeydoğusunda yer alır. Sakarya iline bağlı bir ilçedir.

— Araştırma alanının Kocaeli Platosunun kuzeydoğu kesimini oluşturması nedeniyle morfolojik özelliklerinin esasını plato karakteri oluşturur. Ortalama yükseltisi yaklaşık 170 m olan bu plato üzerinde yer alan tepelerin yükseltisi ise 100-350 m arasında değişir. Çevresine göre yüksek ve belirgin bir topografik görünüme sahip olan Oflak Tepe (353 m.) kütlesi Dağ olarak nitelendirilebilir. Arazinin eğimi genel olarak kuzeyden güneye Karadeniz kıyılarına doğru azalır.

— İnceleme alanında genel atmosfer sirkülâsyonu ülkemizi etkileyen basınç merkezlerinin yıl içerisinde ki değişim ve gelişimi ile ilgilidir. Bu genel koşulların yanı sıra coğrafi koşullarında etkisi ile inceleme alanı Karadeniz İklim özelliklerine sahiptir. Bu iklim özelliklerine bağlı olarak sıcaklık bakımından; Karadeniz termik rejim tipi, Yağış bakımından ise “Karadeniz Yağış rejiminin B3 tipi”(İKİEL,2005)görülür. Yıl boyunca kuzey sektörlü rüzgârların etkisi görülür. Ortalama rüzgar hızı 2.3 m/sn. dir.

— Araştırma alanında görülen doğal bitki örtüsü ise daha çok iklim koşullarına bağlı olarak oluşmuştur. Nemli orman sahası içerisinde yer alır. Orman alanları ise Acarlar Longozu, Turnalı-Karaçalı köylerinin güneyindeki tepelerde, Oflak dağı çevresindedir. Ormanları oluşturan başlıca ağaç türleri Kayın, Gürgen, Dişbudak ve Meşelerdir. Ormanların tahrip edildiği alanlarda gelişen psödomakiler genel olarak Kocayemiş, Defne, Funda, Geyikdikeni, Kızılcık, Üvez, Yabani Fındık vb. den oluşur. Step alanları çok az yer tutar sınırlıdır. Daha çok kıyı kesiminde kumsallar üzerinde gelişmiştir. Yine bu yörede dikkati çeken bir doğal bitki türü olan göl soğanı ise Acarlar longozu kıyılarında yetişir. Son yıllarda ekonomik öneminden dolayı kültüre alınmıştır.

— İnceleme alanında; kireçsiz kahverengi, aluviyal, hidromorfik aluviyal toprak tipleri görülür. Plato alanlarında kireçsiz kahverengi orman toprakları, Acarlar longozu

çevresinde hidromorfik aluviyal topraklar, dere yatakları ve eğimlerinin azaldığı kuzey kesimde aluviyal topraklar yer alırken kıyı boyunca genç dolgularda henüz toprak oluşumu tamamlanmadığı için kumsallar (plaj) yer alır.

—Kaynarca ve çevresinin başlıca akarsularını Kaynarca dere, Yırtmaç Dere ve Karakamış dere oluşturur. Bunlardan Karakamış Dere Karadeniz’e ulaşırken, Yırtmaç Dere ve Kaynarca Dere ise Acarlar longozuna dökülür, Acarlar longozu ise Ökçe Dere adlı gidegeni ile sularını Sakarya Nehrine gönderir. Dolayısı ile Kaynarca arazilerinin büyük kısmı “Acarlar Gölü Havzası” kapsamındadır. Bu akarsuların rejimleri birbirine benzer nitekim ekim- mart döneminde debileri artarken nisan- eylül ayları arasında azalır. Temmuz ve ağustos aylarında en düşük değerlerini alır. Yağmur rejimli akarsular özelliğindedir.

— Göller ise kıyı kesiminde yer alır ve deniz akıntıları ve dalgaların biriktirmesi ile oluşmuş dolguların gerisindeki çukurluklarda yer alır genel hatları ile lagünlere benzerlik gösterir. Bunlardan Acarlar Gölü sularını Sakarya Nehrine diğerleri ise (Kanlı Göl ve Kamış Gölü) birer gidegen ile yağışlı dönemlerde sularını Karadeniz’e gönderir.

—Araştırma sahasında coğrafi konumu, doğal ve beşeri özellikleri nedeniyle Bitinyalılardan bu yana kesintisiz bir iskân görülür. Günümüzde Sakarya’ya bağlı bir ilçe olarak toplam 23.366 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfusun 5278’i (%23) ilçe merkezinde 18.088’i (% 77) köylerdedir. Nüfus artış hızı (1935–2008) ise Türkiye ve bölge genelinden daha düşüktür.

— Kaynarca ve çevresinde geleneksel iskân tipi olarak görülen çandılı ev, örme ev ve saz evlerin sayısı giderek artmaya başlamış ve günümüzde betonarme binaların yaygınlaşması ile kaybolmaya yüz tutmuştur. Kültürel bir değer olan bu evlerin ve diğer tarihi ve kültürel değerlerin araştırma konusu edilmesi ve koruma altına alınması gerekmektedir.

—Araştırma sahasında ekonomik yapı tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Nüfusun %70’inin tarım ve hayvancılık ile geçinmekte ve % 77’si köylerde yaşamaktadır. İlçe merkezinde idari fonksiyonun etkisine bağlı olarak hizmet sektörü, küçük sanayi ve