Turizm ve Otelcilik Eğitiminde Beceri Eğitim

birçok yararları vardır. Beceri eğitimi faaliyetlerinin bu yararları şunlardır (Çelik, 2006: 43):

• Çalışanların iş bilgisi ve becerilerini artırır. • Çalışanların morallerini güçlendirir.

• Çalışanların, işletmenin beklentilerini daha iyi anlamasını sağlar. • İşletme imajını olumlu yönde etkiler.

• Çalışanlar arasında açıklık dürüstlük ve karşılıklı güven onamını geliştirir.

• Ast ile üst arasında ilişkileri olumlu yönde etkiler. • Örgütsel gelişmeye olumlu katkı sağlar.

• Eğitilenden önemli bilgiler edinilir.

• İşin yapılması ile ilgili teknik yöntemlerin geliştirilmesinde olumlu katkı sağlar.

• İşletme politikalarının daha iyi anlaşılarak uygulanmasını sağlar.

• Değişik alanlarda işletme ihtiyaçlarının belirlenebilmesi ile ilgili önemli bilgiler sağlanır.

• Yönetimin karar alma/sorun çözme aşamalarında, etkinlik sağlar.

• Motivasyon, müesseseye sadakat, liderlik bilgi ve becerileri, tutum ve davranış geliştirilmesi gibi çalışanı başarılı olmaya yönelten vasıf ve özellikleri geliştirir.

• Prodüktivite ve kalitenin gelişmesine katkı sağlar.

• Personel, üretim ve idari giderler gibi birçok alanda maliyetlerde düşüş sağlar.

• Çalışanlar arasında mesleğinde bilgili ve ehil olma yönünde bilinç ve sorumluluk duygusunu geliştirir.

• İşçi-işveren ilişkilerini olumlu yönde etkiler.

• Dahili danışma-bilgi edinme olanaklarından yararlanmak suretiyle dışarıya ödenen danışmanlık ücretlerinden tasarruf sağlar.

• Modern katılımcı-önerilere açık yönetim tarzını teşvik eder.

• İşletme içinde gelişme ve etkili iletişim oluşumu için gerekli ortama önemli katkı sağlar.

• Örgütsel iletişimin etkinliğini artırır.

• Çalışanların değişime uyumlarını kolaylaştırır.

• Kişisel tanınma, saygı görme, başarı gösterme, gelişme, ilerleme, sorumluluk yüklenebilme gibi motivasyonel faktörlerin işlerlik kazanmasında ortam hazırlar.

• Kişisel gelişme ve kendine güven duygularının yerleşip güçlenmesinde etkin rol oynar.

• Çalışanın gerilim, stres, hayal kırıklıkları ve sürtüşmeler ile ilgili kişisel kontrol mekanizmasını güçlendirir.

• Çalışanın liderlik bilgileri iletişim etkinliği ve tutum ve davranışları olumlu yönde geliştirme için gerekli bilgiler kazanmasını sağlar.

• Kişisel iş ilişkilerini düzenleyerek kişinin amaçladığı hedeflerine doğru ilerlemesini sağlar.

• Çalışanın sorun çözümleme ve karar verme etkinliğini arttırır. • Eğitene olduğu gibi eğitilene de tatmin duygusu verir.

• Eğitilene bir kişisel gelişme yolu belirler ve kendi mesleki geleceği ile ilgili söz hakkı sağlar.

• Kişinin konuşma dinleme ve yazma becerilerini geliştirir. • Yeni mesleki girişimleri de yüreklendirir

2.7.3. Turizm Eğitiminde Beceri Eğitiminin Sorunları

Öğrencilerin turizm sektörü ile ilk tanışma dönemi olan beceri eğitiminin amacına hizmet eden bir şekilde gerçekleştirilmesi, ülke kaynaklarının turizm ve otelcilik eğitim öğretiminde de boşa gitmemesi bakımından önemlidir

Ancak turizm eğitiminde bu kadar önemli yeri olan turizm işletmelerinde beceri eğitimi ve eğitim konularında öğrenciye pratik kazandırma amacına yönelik uygulamalar konusunda ülkemizde bazı sorunlar yaşanabilmektedir.

Öğrenciler beceri eğitimini, öğrenimin bir parçası ve devamı mahiyetinde teorik olarak işledikleri derslerin pratikte uygulanışını görmek, mesleki bilgi ve beceri kazanmak, işbaşı eğitimi, sektörde tecrübe ve deneyim kazanmak olarak algılarken; pek çok işletme stajyer öğrencileri daha çok geçici ve ucuz işgücü olarak algılamaktadır (Buluç, 1992;365).

Öğrencilerin eğitim gördükleri işletmelerin bir kısmı bu konuda yeterince bilinçli değildir ve mesleki eğitimi angarya olarak görmektedir. Bunun sonucu olarak beceri eğitimine gereken önem verilmemektedir.

Beceri eğitiminde karşılaşılan sorunlar genel olarak aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir (Fırat, 1997, 37-39).

• Öğrencilerin beceri eğitimi süresince; psikolojik durumlarının dikkate alınmadığı, tesislerde öğrencilerin personel gibi değerlendirildiği,

• Ucuz işgücü olarak görüldüğü,

• Yeterli personeli olmayan isletmelerin işlerin büyük bölümünü stajyer öğrencilere yaptırdıkları, bu nedenle günlük çalışma suresinin 16-18 saate kadar çıkabildiği,

• Fazla çalıştırıldıkları saatler için öğrencilere ek ücret verilmediği, • Hafta tatillerinin biriktirilip verildiği,

• Personel yemeklerinin sağlıksız olduğu,

• Öğrencilerin öğrenim gördüğü branşla ilgili olarak beceri eğitimi süresince yeterli uygulama yapamadıklarıyla ilgili bir çok sorun mevcuttur.

Milli Eğitim Bakanlığının Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Başkalığı (METARGEM) tarafından 2000 yılında yaptırılan Turizm Sektörünün Ara Kademe İnsan Gücü İhtiyacı ve Turizm Eğitimi Araştırmasında belirtilen turizm eğitimine ilişkin ortaya çıkan sorunlar da şunlardır (MEB, 2000: 91-92):

• Usta öğreticilerin sayısının yetersiz olması,

• İşyeri yetkililerinin beceri eğitimine olumsuz yaklaşımı,

• Uygulama yapılan işletmelerin çalışma koşullarının uygun olmayışı,

• İşletmelerde öğrencilerin özlük haklarının korunmasına özen gösterilmemesi,

• İşletmelerde yapılan beceri eğitimi sırasında işletme yetkilileri ve çalışanlarla sorunlar yaşadığı, ortaya konmuştur.

2.8. Beceri Eğitiminin Planlanması

Otelcilik ve turizm meslek lisesi öğrencilerinin eğitim-öğretim takvimi turizm sezonuna göre düzenlenmektedir. Öğrencilerin eğitim öğretimi ekim ayı sonundan nisan ayı sonuna kadar okulda, mayıs ayından eylül ayının sonuna kadar ise işletmelerde geçecek şekilde planlanmaktadır.

Okul idaresi gelecek sezonun işyeri planlamasını yapmak için işletmelerle ocak ayı ortasında irtibata geçerek hangi branştan kaç öğrenci istediklerini resmi yazı ile sorar. İşletmelerden gelen cevaplar doğrultusunda okul idaresi, öğrencilerinde isteklerini göz önüne alarak, gerekli yerleştirmeyi mart ayının sonuna kadar yapar. İsteyen öğrenciler, bir önceki yıl gittikleri işletmelere gönderilmeye çalışılır. Böylece işletmelere gönderilecek öğrenci sayıları belirlenmiş olur. Okul idaresi geçmiş yıllarda beceri eğitiminde uygun öğrenci çalıştırmayan, denetimlerle ve tutulan raporlarla kusurlu olduğu kesin tespit edilen otel işletmelerine stajyer öğrenci isteyip istemediği

sorulmaz. Bu liseler genellikle işletmelerden gelen taleplerin çoğunu karşılayamamaktadır.

Koordinatör müdür yardımcısının eşliğinde bütün işletmeler, işletmelerin uzaklığı ve öğrenci sayıları dikkate alınarak, meslek dersleri öğretmenleri tarafından paylaşılır.

Beceri eğitimi başlamadan önce koordinatör müdür yardımcısı tarafından bütün öğrencilere beceri eğitimi hakkında bilgi verilmek üzere bir toplantı yapılır. Bu bilgilendirme toplantısında; eğitim takvimi, beceri eğitimin amacı, öğrencilerin işletmelerde uymak zorunda oldukları kurallar, öğrencilerin ücret ve izin hakları, devam devamsızlıklar, beceri eğitimi dosyasının hazırlanması ve beceri eğitiminin değerlendirilmesi gibi konularda öğrencilere bilgi verilir. Ayrıca meslek dersleri öğretmenleri de beceri eğitimi başlamadan önce öğrencilerle bir toplantı yaparak kendini tanıtır ve öğrencilerin herhangi bir sorunla karşılaştığında kendisi ile irtibata geçmesini ister. Meslek dersleri öğretmenleri beceri eğitimi süresince öğrencileri haftada bir kez işletmede ziyaret ederek koordinatörlük görevini yerine getirir.

2.8.1. Eğitim Takvimi

Okulda ve işyerlerindeki eğitim, sektörün ve turizm eğitiminin özellikleri esas alınarak gerçekleştirilir. Öğrencilerin otellerde veya diğer turistik tesislerde gördükleri uygulamalı eğitim, bu tesislerde iş hacminin yoğunluk kazandığı “Turizm Mevsimi” ne paralel olarak başlatılır. Okulun derslik, atölye, laboratuar ve uygulama birimlerinde gerçekleştirilen eğitim ise, turistik tesislerin atıl kapasite ile çalıştıkları veya faaliyetlerini tamamen durdurdukları zamanlara rastlayan ekim-nisan aylarıdır. Turizm mevsimi ile başlatılan uygulamalı eğitim süresince, okulun uygulama birimlerinde yeter sayıda öğrencinin eğitim görmeleri sağlanır.

Öğrencilerin okulda veya işyerinde görecekleri eğitimin tarihleri belirlenirken, her iki birimdeki eğitime ortalama altışar aylık zaman ayrılır. Bu süre, ihtiyaç duyulması halinde bakanlık tarafından değiştirilebilir. Ancak, genel olarak öğrencilerin bir öğretim yılında kesintisiz olarak Kasım-Nisan ayları arasındaki altı aylık dönemde okulda; Mayıs-Eylül ayları arasındaki dönemde de işyerlerinde eğitim görmeleri esastır.

10. ve11. sınıflarda derslerin kesildiği tarih ile yıl sonu beceri sınavı sonrasında öğrencilere ikişer haftalık dinlenme izni verilir (MEB, 1997).

2.8.2. İşyerlerinin Seçimi

İşletme, üretim faktörlerinin şuurlu ve sistemli bir şekilde bir araya getirilerek, azami kar elde etmek amacıyla, üretim faaliyetinde bulunulan ve bu faaliyet sonunda katma değer yaratılan bir ünitedir (Yazıcı, 1991: 11).

Mesleki Eğitim Kanununa göre ise işletme (2002: 2); mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerleridir.

Araştırmanın konusuyla ilgili öğrencilerin beceri eğitimi yapabileceği işletmeler turizm işletmeleridir. Turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmeler (Kozak ve diğerleri, 2001 48-61);

• Ulaştırma işletmeleri, • Konaklama işletmeleri, • Yiyecek – İçecek işletmeleri, • Seyahat işletmeleri,

• Rekreasyon işletmeleri,

• Hediyelik eşya satan işletmeler ve • Yan hizmet işletmeleridir.

Beceri eğitimi yaptıracak işyerinin bu eğitime uygunluğu; okul müdürünün başkanlığında, "İşyerleri ile İşbirliği ve Mezunları Takip Bürosu" görevlilerinin katılacağı bir komisyon tarafından, tesisin yıldızlaması, eğitim personeli bulundurup bulundurmadığı, önceki yıldaki eğitimin bakanlıkça tespit edilen esas ve usullere uygun olarak yapılıp yapılmadığı ve diğer imkanları dikkate alınarak belirlenir. Eğitim personeli bulunmayan, teşkilatını tamamlamamış tesislere öğrenci gönderilmez (MEB, 1997).

Öğrencilerin işyerlerine dağıtımı yapılırken, sınıf öğretmenlerinin görüşü alınarak, öğrencinin bir önceki ders yılındaki başarısı, ailesinin ekonomik durumu, ailesinin ikametgahı ve disiplin durumuna göre değerlendirme yapılır (MEB, 1997).

Öğrenciler kendi buldukları veya okulun yönlendirmesiyle bulunun bu işletmelerde beceri eğitimlerini tamamlamaları gerekmektedir.

2.8.3. Sözleşmenin Yapılması

İşletme, ilgili oda ve kurum işbirliği içinde örgün, çıraklık ve yaygın mesleki ve teknik eğitim programına devam edecek öğrenci/çırağın ücret ve sosyal haklarını belirleyen, kendisi veya velisi ile sözleşmede yer alan taraflarca imzalanan akdi belirtir (MEB, 2002: 5).

Sözleşme, stajın başladığı günden itibaren geçerli olmaya başlar ve stajın tamamlandığı gün itibariyle de geçerliliği son bulur. Sözleşmeler iki nüsha hazırlanır. Sözleşmelerden bir tanesi ilgili işletmede kalır; diğeri ise okulda öğrenci dosyasında saklanır. Sözleşme okul ve işletme tarafından imzalanarak yürürlüğe girer.

Sözleşmede öğrenciye ait bilgilerin yanı sıra, işletme ve okul arasında geçerli olacak bazı maddeleri içerir. Beceri eğitiminin başlama ve bitiş tarihi, öğrenciye ödenecek ücret, öğrencinin izin hakları gibi konular sözleşmede yer alır.

2.8.4. Çalışma Sırasında Devam-Devamsızlık

Öğrencilerin, öğrenim gördükleri okullar ile iş yerlerindeki eğitime devamsızlıkları bir bütün halinde değerlendirilir ve Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre işlem yapılır (MEB, 1997).

Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğine (MEB, 2004) göre de bir öğrencinin özürlü ve özürsüz devamsızlıklar ile okul yönetimince verilen izinlerin toplamı 45 günü aşamaz. Kaza, ölüm, doğal afet, yangın, göz altına alınma, tutuklanma ve uzun süreli tedaviyi gerektiren hastalık nedeniyle yapılan devamsızlıkların özürlü devamsızlıktan sayılabilmesi için özrün, resmî kurumdan alınacak belge veya

resmî/özel sağlık kurum veya kuruluşlarınca düzenlenecek raporla belgelendirilmesi ve özrü takip eden ''5 iş günü'' içinde okul yönetimine bildirilmesi gerekir. Ders yılı içinde toplam 20 gün okula özürsüz olarak devam etmeyen öğrenciler, notları ne olursa olsun başarısız sayılır. 20 günlük süre beceri eğitimi süresince de geçerlidir.

Beceri eğitimini işletmede gören öğrencilerden; uzun süreli tedaviyi gerektiren bir hastalıktan veya yangın, sel, deprem gibi tabii afetlerden dolayı eğitime devam edemeyen öğrencinin işletmede yapmış olduğu beceri eğitiminin süresinin, uygulamalı eğitim dönemine ait toplam sürenin en az yarısı kadar olması halinde beceri eğitim süresi tamamlanmış sayılır (MEB, 1997).

İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerden yukarıdaki haller sebebiyle yıl sonu beceri sınavına katılamayanlara, okul idaresince belirlenecek bir günde, bir sınav hakkı verilir.

Beceri eğitimi esnasında öğrencilere haftada işverenin tespit edeceği bir gün; eğitim süresi içerisinde ise en az üç hafta ücretli izin verilir. Beceri eğitimi günde sekiz saati geçemez. Mecburi hallerde geçilirse mesai ücreti ödenir. Sektörün özelliği gereği öğrenciler işyerlerinde gece ve gündüz çalıştırılabilir (MEB, 1997).

2.8.5. Ücret, Sağlık ve Sigorta İşlemleri

Uygulamalı eğitim süresince öğrencilere, işyerleri tarafından yaşlarına da uygun olarak asgari ücretin en az % 60’ı oranında ücret ödenmekte, sigortaları da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmaktadır (MEB, 1997). Öğrencilere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kısa vadeli sigortalılar için iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) % 1 oranında prim yatırılmaktadır. Ayrıca herhangi bir sosyal güvencesi olmayan öğrenciler için de % 5 oranında genel sağlık sigortası primi ödenmektedir (Resmi Gazete, 2006: 81. Madde).

2.8.6. Koordinatör Öğretmenler

İşletmelerin tespit edilmesini, işletmelerde mesleki eğitim uygulamasının planlı bir şekilde yürütülmesini, eğitimin takip edilmesini sağlamakla görevli müdür yardımcısı ya da öğretmeni ifade eder.

Koordinatör öğretmenlerin öğrencilerin staj yapacakları işletmeleri belirledikten sonra kendi aralarında kontrol edecekleri işletmeleri paylaşırlar. Koordinatör öğretmenlerin sorumluluğu altındaki öğrencileri belirli periyotlarla denetlemesi gerekir. Okul müdürlüğünce görevlendirilen "koordinatör öğretmenin " görevleri şunlardır (MEB, 2002: 268. Madde):

• İşletmelerde meslek eğitimi uygulamasının planlı bir şekilde yürütülmesini sağlamak,

• İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu Kurulu çalışmalarına katılmak, kurula bilgi vermek,

• İşletmelerde meslek eğitimi hususunda işletme yetkililerine rehberlikte bulunmak,

• İşletmelerdeki eğitim personelinin hizmet içi eğitimden geçirilmesini sağlamak,

• Öğrencilerin devam ve disiplin durumlarını kontrol ederek işletme kayıtlarındaki bilgileri zaman geçirmeden okul müdürlüğüne bildirmek, • Okul ile işletme arasında imzalanan protokolün uygulanması sırasında ortaya

çıkan aksaklıkları tespit etmek ve müdüre bildirmek,

• İşletme yetkilisince döneme ait puan çizelgelerinin doldurularak dönem sona ermeden 5 gün önce kurum müdürlüğüne teslim edilmesini istemek,

• Koordinatörlük görevi için gittiği işletmelerde mezunları izleme ve işe yerleştirme birimi çalışmaları kapsamında gerektiğinde mezunlar ve işyeri yetkililerine anket uygumak,

• İşletmelerde mesleki eğitim konusunda okul müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirmektir.

2.8.7. Beceri Eğitimlerinin Değerlendirilmesi

10. ve 11. sınıflarda yer alan "İşletmelerde Uygulama Dersi"nden öğrencilerin başarıları, işletmelerde sürdürülen eğitimin sonunda yapılan yıl sonu beceri sınavı ile belirlenir. Yıl sonu beceri sınavı puanı, iş dosyası ve sınav değerlendirmesi sonucu takdir edilen puandır. Bunların toplamı 100 puan olup, 80 puanı sınava, 20 puanı da iş dosyasına takdir edilir. Bu esaslara göre sınavda en az 45 puan alan öğrenciler başarılı sayılırlar.

İşyerlerinde yeterli ünite bulunmaması sebebiyle rotasyon sisteminin uygulanamaması halinde, 9. sınıf öğrencileri yalnız beceri eğitimine tabi tutuldukları alanlardan yıl sonu beceri sınavına alınırlar.

Öğrencilerin işyerlerinde gördükleri eğitim esnasında, işyeri sahibi veya görevlendireceği eğitim personelinin öğrenci hakkındaki kanaati öğrenci değerlendir formu ile, yıl sonu beceri sınavından önce öğrenci dosyası ile birlikte ilgili okul müdürlüğüne gönderilir. Söz konusu formda yer alan değerlendirmeler yıl sonu beceri sınavında ilgili komisyon tarafından dikkate alınır.

İşletmelerde uygulama dersinden başarısız olan öğrenciler hakkında, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğinin 41. maddesine göre işlem yapılır (MEB, 1997). Sınavda başarısız olan öğrenciler, aynı sınıfı tekrar okumak ve meslek stajlarını yeniden yapmak durumundadırlar.

2.9. Beceri Eğitimi İle İlgili Yapılan Araştırmalar

Bu alanda çeşitli çalışmaların yapıldığı görülmekle birlikte, beceri eğitimi öncesi ve beceri eğitimi sonrası durumu yansıtan bu çalışma ile de ortaöğretim düzeyinde turizm eğitiminin geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Genel olarak yapılan çalışmaları ortaöğretim düzeyinde turizm eğitimi ve lisans düzeyinde turizm eğitimi diye ikiye ayırmak mümkündür. Bu araştırmayla yakından ilgili olan

ortaöğretim düzeyinde turizm eğitimlerinde ise genel olarak yapılan çalışmalar şu şekilde sınıflandırılabilir;

• Turizm eğitiminin kalitesi ile ilgili çalışmalar,

• Turizm eğitiminde ders müfredatı ile ilgili yapılan çalışmalar,

• Öğrencilerin ve turizm işletmelerinin turizm eğitiminden beklentilerine yönelik çalışmalar,

• Beceri eğitimlerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerine yönelik çalışmaları görmek mümkündür.

Yapılan çalışmalar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

Fırat (1997) tarafından hazırlanan “Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğrencilerinin Staj Faaliyetlerinin Organizasyonu, Sektör Beklentileri ve Öğrencilerin Tatmin Düzeyinin Ölçülmesi” konulu yüksek lisans tezinde staj faaliyetlerinin planlanması, sektörün bu öğrencilerden beklentileri ve öğrencilerin tatmin düzeyleri ölçülerek stajın amacına ulaşıp ulaşmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin iş bilgisinin sektörün beklentilerinin altında olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrencilerin okulda almış oldukları teorik ve uygulamalı eğitimin yetersiz olduğu, otel işletmelerinin öğrencilere bütün departmanlarda çalışma imkanını yeterince vermediği, işletmelerin staj uygulama programlarının ve sorumluluklarının olmadığı belirlenmiştir. Öğrencilere sunulan yeme- içme, lojman gibi imkânların nitelik ve nicelik açısından yeterli olmadığı saptanmıştır. Eğitim kurumları her öğrenciye staj yeri bulmakta güçlük çekmektedir. Bazı işletmelerin stajyer öğrencileri ucuz işgücü olarak gördüğü ve stajyer öğrenciden, kadrolu çalışan personelden beklenen verimliliğin beklendiği belirtilmiştir.

Öncüer (2006) turizm eğitimi ile ilgili çalışmasında, Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan mesleki turizm eğitimini inceleyerek, Türk turizm eğitimine en fazla faydayı sağlayacak yönleri saptamayı ve bu yönleri ülke turizm eğitimi yapısına uyum sağlayan bir öneri sunmayı amaçlamıştır. Araştırma bulgularına göre AB üyesi ülkelerde mesleki turizm eğitiminin ortaöğretim düzeyinde yoğunlaştığı, eğitim planlamasının sektörel ihtiyaçlar göz önüne alınarak yapıldığı ve özel sektör kuruluşları ile eğitim kurumlarının

ortak bir plan ve program çerçevesinde hareket ettikleri ortaya konulmuştur. AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türk eğitim sisteminde standart bir turizm eğitimi politikasının olmadığı, okullarda branşlaşma konusunda dahi farklılıklarla karşılaşıldığı ifade edilmiştir. Mesleki turizm eğitiminin tüm aşamalarında detaylı düzenlemeler yapılması gerektiğine işaret edilerek, öneriler geliştirilmiştir.

Tüylüoğlu’nun (2003) tarafından yazılan “Türkiye’de Turizm Eğitiminin Niteliği” isimli yüksek lisans tezinde turizm eğitimi konusu ele alınmıştır. Bu çalışmada, turizm eğitimiyle ilgili konferans, seminer, araştırma, proje ve atölye çalışmaları incelenmiş, turizm eğitiminin yasal çerçevesi hakkında bilgi verilerek Kalkınma Planları’nda, Milli Eğitim Şuraları’nda ve Turizm Şuraları’nda saptanan hedef, ilke ve tedbirler ile alınan kararlar ve gerçekleşme düzeyleri değerlendirilmiştir. Avrupa Birliği’ne üye olan Fransa ve İtalya’da turizm eğitimi Türkiye ile mukayeseli olarak işlenmiş, derinlemesine kaynak ve ilgili web sitelerinin taraması, durum analizinin yapılmasının yanı sıra, uzman kişilerin görüşlerine de başvurulmuştur. Turizm işgücü arz ve talebi arasında gerek nitelik gerekse nicelik açısından uyumsuzluk olduğu belirtmiştir. Bu nedenle, mevcut turizm eğitim sisteminin, sektörün ihtiyaçlarına cevap vermediğini vurgulanmaktadır. Kamu ile özel sektörün, sektörel işgücü ihtiyaçlarının tespitinde ve okullarda uygulanan müfredatlarının hazırlanmasında işbirliği yapması ve koordinasyon sağlaması gerektiğini belirtmiştir. Araştırma sırasında, mesleki sertifikasyon sistemine geçilmesinin, çok yaygın bir şekilde önerildiği, mesleki sertifikasyon sisteminin, eğitimde standardizasyonu sağladığı kadar, işgücü verimliliği ve kalitesini arttırtığı da tespit edilmiştir. Ayrıca, turizm eğitimi veren kurumlarda, uygulamaya daha fazla önem verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Çelik (2006) tarafından yazılan “Otellerde Staj Yapan Öğrencilerin ve Otel Yöneticilerinin Memnuniyet Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” konulu yüksek lisans tezinde; anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri öğrencilerinin turizme bakış açıları ve stajdan memnuniyet düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca stajyer çalıştıran otel işletmelerinin stajyer öğrencilere ve anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerine bakış açılarını ve memnuniyet düzeylerini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada, stajın öğrenciler üzerinde olumlu ve olumsuz yönleri tespit edilmiş; işletme yöneticilerinin öğrencilere karşı nasıl bir yaklaşım sergiledikleri belirlenmiştir. Bu çalışma ile sorunların giderilebilmesi için çeşitli öneriler sunulmuştur.

Taşkın (2006) tarafından yazılan “Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama” isimli yüksek lisans tezinde staj konusu ele alınmıştır. Tezin birinci bölümünde; genel olarak turizm ele alınarak, tarihsel gelişimi, turizm sektörünün özellikleri, günümüzde turizmin Dünyada ve Türkiye’deki durumu, turizm eğitimi, turizm eğitiminin gerekliliği, gelişmiş bazı ülkelerdeki turizm eğitimi, Türkiye’de turizm eğitiminin genel yapısı ve turizm eğitiminin kalkınma planlarındaki yeri ve önemi anlatılmıştır. İkinci bölümde ise;