TS 825 Hesap Yöntemine Göre Değerlendirmeler

Örnek binanın ısı kaybeden alanları incelendiğinde en büyük alanın dış havaya açık duvar (tuğla-gazbeton) alanı olduğu görülmektedir. Bu alanı ise yine dış havaya açık betonarme duvar alanı izlemektedir. Isı kaybeden en küçük alanı ise toplam dış kapı alanı oluşturmaktadır. Şekil 9.1’de ısı kaybeden alanlar ve değerleri görülmektedir.

Şekil 9.1. Binanın ısı kaybeden alanları ve oranları.

Örnek binanın ısı yalıtım çözümleri için 12 farklı çözüm sistemi mevcuttur. İlk iki çözüm binanın yalıtımsız mevcut durumu için tuğla ve gazbeton duvar modeli üzerinde yapılan çözümlerdir. Her iki sistem için yapılan hesaplar incelendiğinde en fazla ısı kaybının dış havaya açık betonarme duvar yüzeyinde meydana geldiği görülmektedir. Bu ısı kaybı değerini pencerelerde gerçekleşen ısı kayıpları izlemektedir. En az ısı kaybı ise toprağa temas eden betonarme duvar alanında gerçekleşmiştir. Tuğla duvar yüzeyinde meydana gelen ısı kaybı 603,93 W/K iken, gazbeton duvar yüzeyinde meydana gelen ısı kaybı ise 409,24 W/K dir. Gazbeton duvarda daha az ısı kaybı meydana geldiği görülmüştür. Ayrıca örnek binada dış ortama açık duvar yüzeylerinde tuğla kullanıldığında binanın özgül ısı kaybı 4487,551 W/K olarak hesaplanırken, gazbeton kullanıldığında ise H, 4292,861 W/K olarak bulunmuştur. Bu durumun ana

Duvar 1 (betonarme); 448,9 m2_{; 25%} Duvar 2 (tuğla- gazbeton); 500,11 m2_{; 28%} Duvar 3 (toprak temaslı); 111,52 m2_{; 6%} Taban; 272,55 m2_{; 15%} Tavan; 272,55 m2_{; 15%} Pencere; 185 m2_; 10% Kapı; 23 m2_{; 1%}

sebebi ise gazbetonun ısıl iletkenlik hesap değeri (0,2) tuğlaya göre (0,33) daha küçüktür. Isıl iletkenlik değeri azaldıkça yalıtım özelliği artmaktadır.

Şekil 9.2’de ve Şekil 9.3’te binanın mevcut durumunda tuğla ve gazbeton çözüm sistemleri için, yapı alanlarında meydana gelen ısı kayıpları verilmiştir.

Şekil 9.2. Binanın mevcut durumu için ısı kayıpları (çözüm 1-tuğla duvar).

Şekil 9.3. Binanın mevcut durumu için ısı kayıpları (çözüm 2-gazbeton duvar).

Birim hacim başına düşen yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı(Q) tuğla duvar için yapılan hesaplarda 54.92 kWh/m3_{, gazbeton duvar için yapılan hesaplarda ise 51,96} kWh/m3 olarak bulunmuştur. TS 825 hesap metoduna göre örnek bina için olması

Duvar 1 (betonarme); 1483,97 W/K; 43% Duvar 2 (tuğla); 603,93 W/K; 17% Duvar 3 (toprak temaslı); 35,56 W/K; 1% Taban; 39,82 W/K; 1% Tavan; 58,63 W/K; 2% Pencere; 1091,5 W/K; 32% Kapı; 126,5 W/K; 4% Duvar 1 (betonarme); 1483,97 W/K; 46% Duvar 2 (gazbeton); 409,24 W/K; 12% Duvar 3 (toprak temaslı); 35,56 W/K; 1% Taban; 39,82 W/K; 1% Tavan; 58,63 W/K; 2% Pencere; 1091,5 W/K; 34% Kapı; 126,5 W/K; 4%

gereken (sınırlandırılan) en büyük ısı kaybı (Qı) ise 20,62 kWh/m3olduğundan binanın mevcut durumu ısı yalıtım açısından uygun değildir.

Örnek binanın yalıtımlı durumunda ise 10 farklı çözüm vardır. 5 farklı yalıtım malzemesi (EPS, XPS, Cam yünü, Taş yünü ve PUR) ve 2 farklı duvar modelinin (tuğla ve gazbeton) kullanılacağı sistemler için optimum yalıtım kalınlıkları hesaplanmıştır.

Binanın mevcut halinde dış havaya açık duvarlarda yalıtım yoktur. Ancak diğer alanlarda yalıtım (ısı ve su yalıtımı) mevcuttur. Toprak temaslı betonarme duvarda 10 cm lik XPS, tavanda (çatılı) 12 cm lik cam yünü ve tabanda (toprak temaslı) ise yine 10 cm lik XPS kullanılmıştır.

5 farklı yalıtım malzemesinin kullanılacağı dıştan yalıtım sisteminde, yalıtım malzemeleri sadece dış havaya açık dolgu duvar ve betonarme duvar yüzeylerine uygulanacaktır. Diğer ısı kaybeden alanlarda ise binanın mevcut durumunda kullanılan malzemeler aynen kalacaktır.

Binanın mevcut halinde balkon kapıları ve dış kapı metal doğrama ısı yalıtımsız şeklindedir. Pencereler ise alüminyum doğrama tek camlı penceredir. Dış duvarlara uygulanacak yalıtım malzemeleri ile birlikte kapı ve pencereler de yalıtım yönünden iyileştirilecektir. Bu amaçla pencerelere, TS 825 de verilen “Up” şartını da sağlayacak şekilde ahşap doğrama çift camlı low-e kaplamalı pencere tercih edilmiştir. Kapılara ise metal-ısı yalıtımlı kapı seçilmiştir. 10 farklı çözüm için bulunan optimum yalıtım kalınlıkları Çizelge 9.1’de verilmiştir.

Çizelge 9.1. Hesaplanan optimum yalıtım kalınlıkları.

XPS (tuğla duvar) 5,6 cm

XPS (gazbeton duvar) 5,1 cm

EPS (tuğla duvar) 6,4 cm

EPS (gazbeton duvar) 5,8 cm Cam yünü (tuğla duvar) 7,9 cm Cam yünü (gazbeton duvar) 7,3 cm Taş yünü (tuğla duvar) 7,2 cm Taş yünü (gazbeton duvar) 6,6 cm

PUR (tuğla duvar) 4,8 cm

Her bir yalıtım malzemesi için hesaplanan değerlere bakıldığında tuğla duvar için bulunan optimum yalıtım kalınlığı değerinin gazbeton için bulunan değerden daha büyük olduğu görülmektedir. Tuğla duvar yüzeyinde meydana gelen ısı kaybının gazbeton duvar yüzeyine kıyasla daha fazla olmasından dolayı tuğla duvar için yapılan hesaplarda daha büyük yalıtım kalınlıkları bulunmuştur. Ayrıca en küçük optimum yalıtım kalınlığı (4,4 cm) poliüretan sert köpük (PUR) levhanın gazbeton duvar için kullanıldığında bulurken, en yüksek optimum yalıtım kalınlığı (7.9 cm) ise cam yününün tuğla duvar için kullanıldığında tespit edilmiştir.

Yalıtım piyasasında bu kalınlıklara sahip yalıtım malzemesi temin etmek oldukça zordur. Çünkü yalıtım malzemelerinin üretimi belirli kalınlıklarda gerçekleşmektedir. Bu çalışmada gerçekleştirilen ekonomik analizler yalıtım malzemelerinin optimum yalıtım kalınlıklarına göre değil de TS 825 yönetmeliğine göre sınırlandırılan değeri sağlayan en yakın tam sayı değerine göre hesaplanmıştır. Bu durumda ekonomik analizlerde kullanılacak yalıtım kalınlıkları Çizelge 9.2’de verilmiştir.

Çizelge 9.2. Ekonomik analizlerde kullanılan yalıtım kalınlıkları.

XPS (tuğla duvar) 6 cm

XPS (gazbeton duvar) 6 cm

EPS (tuğla duvar) 7 cm

EPS (gazbeton duvar) 6 cm Cam yünü (tuğla duvar) 8 cm Cam yünü (gazbeton duvar) 8 cm Taş yünü (tuğla duvar) 8 cm Taş yünü (gazbeton duvar) 7 cm

PUR (tuğla duvar) 5 cm

PUR (gazbeton duvar) 5 cm

Yapılan hesaplamalar sonucunda en büyük yalıtım maliyeti, pencere ve kapılar için yapılan harcamalar da göz önüne alınarak 8 cm kalınlığında taş yünü kullanılması durumunda hesaplanmıştır. Yatırımın maliyeti ise 119.471,48 TL dir. En düşük yalıtım maliyeti ise 6 cm EPS kullanıldığında tespit edilmiştir. Yatırımın maliyeti 94.602,82 TL dir.

Yalıtımsız durumda toplam yıllık yakıt maliyetleri tuğla duvar için 30.422,27 TL iken, gazbeton duvar için 28.780,34 dir. Binanın duvarlarında gazbeton tercih edildiğinde yıllık yakıt maliyetinin azaldığı görülmüştür.

Yalıtımlı durumda ise en düşük toplam yıllık yakıt maliyeti XPS (6 cm- gazbeton) kullanıldığında 11060,41 TL olarak bulunurken, en yüksek değer ise cam yünü (8 cm-tuğla duvar) kullanıldığında 11416,93 TL olarak bulunmuştur. Geri ödeme süreleri ise 5,1 yıl ile 6,6 yıl arasında değişmektedir. Geri ödeme süresinin en kısa olduğu çözüm XPS (6 cm-tuğla duvar) ve EPS (7 cm-tuğla duvar) kullanıldığında bulunurken, en uzun geri ödeme süresi ise taş yünü (7 cm-gazbeton) kullanıldığında hesaplanmıştır.

Yıllık tasarruf miktarları ise yalıtımsız durumdaki yıllık yakıt maliyeti ile yalıtım yapıldıktan sonra hesaplanan yıllık yakıt maliyeti arasındaki farka göre tespit edilmiştir. Bulunan sonuçlar Şekil 9.4’te yer almaktadır. En yüksek tasarruf miktarının 19.257,79 TL ile taş yününün (tuğla) kullanıldığı çözüm sisteminde olduğu görülmektedir.

Şekil 9.4. Hesaplanan yıllık tasarruf miktarları. 19182,96 19216,38 19005,35 19257,79 19116,99 17719,94 17440,18 17571,40 _17522,43 17662,73 16500,00 17000,00 17500,00 18000,00 18500,00 19000,00 19500,00

XPS EPS Cam yünü Taş yünü PUR

TL

Yalıtım malzemesi

9.2. Ömür Maliyet Analizine Göre Değerlendirmeler