Bu ara t rmada veriler; (a) Çoktan Seçmeli Okudu unu Anlama Testi, (b) Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi ve (c) Ses Kay tlar ile toplanm t r.
A a da ara t rmac taraf ndan geli tirilmi olan Çoktan Seçmeli Okudu unu Anlama Testi, ve ara t rmac taraf ndan Türkçe’ye uyarlanm olan Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi hakk nda bilgi sunulmaktad r.
Çoktan Seçmeli Okudu=unu Anlama Testi
Yürürlükteki Türkçe program ndaki hedefler ve 2006- 2007 ö retim y l nda ilk kez 6. s n flarda uygulanmaya ba lanacak olan yeni Türkçe program nda yer alan hedefler incelenmi tir. Okudu unu anlama ile ilgili hedef ve davran lar belirlenmi tir. Türkçe ders kitaplar , ünite dergileri, soru bankalar ve çocuk kitaplar incelenerek okuma metinleri belirlenmi tir. Okudu unu anlama hedef ve hedef davran lar n kapsayan biri 30, di eri 19 maddeden olu an çoktan seçmeli iki ayr test haz rlanm t r. Test, konu uzmanlar taraf ndan (n= 7) incelenerek gerekli düzeltmeler yap lm t r. 2006-2007 ö retim y l birinci döneminde okudu unu anlama testleri iki ayr oturumda, üst, orta ve alt sosyo- ekonomik düzeydeki 5 okulda, 8. s n f ö rencilerine uygulanm t r. 30 maddelik test 173 ö renciye, 19 maddelik test, 166 ö renciye uygulanm t r. Uygulamadan sonra her iki testin madde analizi yap lm t r. Pi de eri 0,30 ile 0,70 aras ndaki maddeler iyi maddeler olarak ele al nm ve bu de erlerin alt nda ve üstünde de erlere sahip olan maddeler testlerden ç kar lm t r. Ayr ca ç kar lan maddelerin ilgili oldu u paragraflara ba l 2 madde de testten ç kar lm t r. Böylece 30 maddelik testin 17 maddesi al nm t r. Elde edilen testin Güvenirlik Katsay s (KR 20) 0,83 olarak saptanm t r. 19 maddelik test için de ayn basamaklar izlenmi ve testin güvenirlik Katsay s (KR 20) 0,75 olarak belirlenmi tir. 19 maddelik testten 7 madde ç kar lm t r. ki test birle tirilerek 29 maddelik Çoktan Seçmeli Okudu unu Anlama Testi olu turulmu tur.
Ennis-Weir Ele)tirel Dü)ünme Kompozisyon Testi (Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test)
Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi, Ennis ve Weir (1985) taraf ndan geli tirilmi tir. A a da, Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi hakk nda, Ennis ve Weir’in (1985) haz rlam olduklar test k lavuzu özetlenerek ayr nt l bilgi sunulmaktad r.
Testin Özellikleri
Ennis-Weir ele tirel dü ünme becerisinin kompozisyon testidir. Hayali bir gazetenin editörüne gönderilen bir mektup yap s ndad r. Mektubu yazan ki i, mektupta bir öneride bulunmakta ve öneriyi destekleyen çe itli görü ler (iddialar) sunmaktad r. Her iddia ayr olarak numaraland r lm paragraflarda yer almaktad r. Mektubun tamam sekiz paragraftan olu maktad r. Paragraflar n ikisi yazar n önerisine destek vermektedir. Test kat l mc s mektubu okur ve her paragrafta yer alan iddiay ve mektubun tamam n de erlendiren bir kompozisyon yazar.
Testin biçimi test etme durumunun yapayl n en aza indirgemeyi amaçlamaktad r. A a da Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi’nin kapsad ele tirel dü ünme beceri alanlar n n listesi verilmektedir:
Anlat lmak isteneni (konuyu) anlama Gerekçeleri ve varsay mlar görme Birinin bak aç s n belirtme
yi gerekçeler sunma
Ba ka olas l klar görme (ba ka olas aç klamalar kapsayan) Uygun bir ekilde yan tlama ve/veya kaç nma:
Kaçamak yan tlar Konu d olma Yuvarlak yan tlar
“E er”, “o zaman” ili kisini (ya da ba ka ko ullara ba l ili kiyi) tersine çevirme
Yalanc ahit safsatas (mant k kurallar na ayk r sav) Fazla genelleme
A r ku kuculuk
Güvenilirlik/inan l rl k problemleri kna etmek için duygusal dil kullanma
Testin Kullan(m(
Test olarak Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi hem ö retimsel hem de ara t rma amaçl kullan lmaktad r. Yard m gereksinimi olabilecek ö renci gruplar nda muhakeme ya da yarg laman n özel alanlar n n belirlenmesinde tan sal bir yöntem olarak kullan labilmektedir. Ayr ca, bu test, informal mant k, ele tirel dü ünme ya da muhakeme ö retiminin etkilili inin de erlendirilmesinde bir yöntem olarak kullan labilmektedir.
Ara t rma amaçl olarak; test, deneysel bir çal mada kontrol gruplar n n ve deney gruplar n n kar la t r lmas nda kullan labilmektedir. nformal mant k, fen, sosyal bilimler ya da dil ö retiminin ele tirel dü ünme becerisi üzerindeki etkileri incelenebilir. Son olarak, öntest-sontest ara t rma deseninde kullan labilmekte, özel bir program n etkileri hakk nda e itimsel tahminler sa layabilmektedir.
Testin Uygulanmas(
Test kat l mc lar na yönelik talimatlar (yönergeler) basit ve aç kt r. E er test bir gruba veriliyorsa yönergelerin yüksek sesle okunmas yararl olabilir. Testin yönergeleriyle ilgili sorular n yan tlanmas nda sak nca bulunmamaktad r. Testle birlikte verilen yönergelerden ba ka bir eye ba vurmaya gerek kalmayacakt r.
Testin yan tlama süresi yakla k 40 dakikad r. Mektubun okunmas ve üzerinde dü ünülmesi 10 dakika, mektuptaki iddian n de erlendirilmesi ve kar l k olarak dokuz paragraf n yaz lmas 30 dakika sürmektedir.
Testin Derecelendirilmesi
Testin derecelendirilmesi için ölçüt ve puanlama önerileri esnek ve yarg ya dayal kullan lmaktad r. Bunun nedeni, ölçüte olan güvenin eksikli i de il, yeterli olan yan tlar n farkl yollarla vurgulanabilece idir (ayn puana denk dü se dahi) ve ele tirel dü ünmenin aç k uçlu bir etkinlik olmas d r. Derecelendirenler yan tlar yorumlarken ve do ru, yerinde olan ölçütü seçip seçmediklerini belirlerken kendi
yarg lar n kullanmak zorundad rlar. Ayr nt l bir tart may içeren k lavuzun ikinci bölümü derecelendirenlere makul, mant kl yarg larda bulunmalar na yard mc olmaktad r.
Testin derecelendirilmesinde iki özel önlem al nmaktad r. Birincisi, bu test temel olarak yazma becerisini de il ele tirel dü ünme becerisini ölçmektedir. Yaz l yan tlarda ifade tarz na de il, dü ünmenin kalitesine bak lmaktad r. Test kat l mc s n n yazd klar ve ölçüte uyup uymad anla lmal d r fakat bunu yaparken cömert olunmal d r. Mektuptaki özel bir problem cevap veren taraf ndan anla larak uygun yarg lanm sa ya da ki i kesin bir noktay vurgulamay amaçlam sa, böyle yap lmas durumunda puan verilmelidir. Bir nokta daha aç k ve daha öz vurgulanm sa puan k s tlanmamal d r.
kinci önlem ise, mant ksal dilin yan tlarda i leni i ile ilgilidir. Yüzeysel kullan lmamal d r. Çünkü yan tta mant ktan gelen teknik terimler görülür; derecelendirici, yan tlayan n bunlar uygun bir biçimde kullan yor olmas konusunda ikna olmal d r.
Geçerlik
Test literatüründe genel olarak geçerli in dört türü tart l r: içerik (content validity), yap (construct validity), uygulama/yordama (predictive validity), (concurrent validity). çerik geçerli inin Ennis-Weir için en uygun geçerlik türü oldu u iddia edilmektedir. Testin test kat l mc lar na sundu u durum, becerinin iddialar de erlendirme ve formüle etmede aç kça gösterildi i bir durumdur ve sunulan problemler ele tirel dü ünme yetene inin önemli alanlar n n de erlendirilmesi için olanaklar sa lamaktad r. Ki inin iddialar de erlendirme ve formüle etme becerisinin olup olmad çe itli göstergelere dayanan yarg sorunudur.
Güvenirlik
Üniversite düzeyinde ba lang ç informal mant k kursuna kat lan 27 ö renci ve 28 üstün yetenekli sekizinci s n f ö rencileri taraf ndan yaz lan kompozisyonlar n her biri iki ayr derecelendirici taraf ndan puanlanm t r. Testin derecelendirenler aras (inter-rater) güvenirlikleri .86 ve .82 olarak bulunmu tur. Bunlar bir kompozisyon testi için oldukça yüksek korelasyonlard r.
(Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test) Ennis-Weir Ele)tirel Dü)ünme Kompozisyon Testi’nin Türkçe’ye Uyarlama Çal()mas(
Uyarlama çal mas na ba lamadan önce Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test’i geli tirenlerden Robert Ennis’ten elektronik posta yoluyla izin al nm t r. Ülkemizde yap lm olan çe itli ölçek uyarlama çal malar (Kökdemir, 2003; ) incelenmi tir.
Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi’nin metni ve yönergeleri ikisi çevirmen, dördü ngilizce ö retmeni, toplam alt ki i taraf ndan Türkçe’ye çevrilmi tir. Çeviriler, ara t rmac ile birlikte Mütercim ve Tercümanl k Bölümünden ö retim elemanlar taraf ndan incelenmi ve testin ortak bir metni ve yönergeleri olu turulmu tur. Test alt sekizinci s n f ö rencisine uygulanm , testin anla l rl kontrol edilmi tir.
Testin Türkçe metni bir çevirmen taraf ndan ngilizce’ye çevrilmi tir. Özgün metin ve Türkçe’den ngilizce’ye çevrilmi olan metin kar la t r lm ve anlam kaymas olmad saptanm t r.
Ennis-Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon Testi’nin güvenirli i iki puanlay c puanlar aras ndaki tutarl l k ve iki uygulama aras ndaki kararl l k olmak üzere iki aç dan incelenmi tir. Test, bir ilkö retim okulunda, akademik ba ar s yüksek olan 21 ö renciden olu an bir 8. s n fta on gün ara ile iki kez uygulanm t r.
ki uygulama aras ndaki korelasyona bak lm ve Pearson korelasyon katsay s .81 olarak bulunmu tur.
Ennis–Weir Ele tirel Dü ünme Kompozisyon testi 59 ö renciden olu an, ba ar aç s ndan heterojen olan bir ba ka gruba uygulanm t r. Ö rencilerin vermi olduklar yan tlar Ennis ve Weir (1985) taraf ndan geli tirilmi olan test k lavuzunda yer alan de erlendirme ölçütleri dikkate al narak iki puanlay c taraf ndan titizlikle puanland r lm t r. ki puanlay c n n puanlar aras ndaki korelasyon incelenmi ve Pearson korelasyon katsay s .95 olarak bulunmu tur. Ayn testin, Aybek (2006) taraf ndan yap lan güvenirlik çal mas nda, Pearson korelasyon katsay s .90 olarak saptanm t r.
Ses Kay(tlar(
Ö rencilerin aktif ö renme gruplar ndaki etkile iminin nas l oldu unu ortaya koymak amac yla uygulama s ras nda üç ayr zamanda toplam alt grubun üyelerinin konu malar ses kay t cihazlar yla kaydedilmi tir. Bu konu malar n analizi için ses kay tlar n n çözümü yap lm , konu malar yaz l hale getirilmi tir. Konu malar cümle cümle incelenmi , çe itli kategorilere ayr lm t r. Geçerli in sa lanabilmesi için konu malar ayn kodlay c taraf ndan on gün ara ile iki kez kodlanm t r.
Ses kay tlar n n analizinde analiz yapan ki inin güvenirli inin hesaplanmas için ara t rmac n n veri kodlama güvenirli ine bak lm t r. Bunun için verilerin kategorilere kodlanmas sürecinde analizi yapan ara t rmac n n güvenirli i saptamak için iki kodlama aras ndaki uyu um yüzdesine bak lm t r. Uyu um yüzdesi 0.80 olarak saptanm t r.