Veri Toplama Araçları

3.5.1. Çalışma yaprakları

Çalışmanın temelini oluşturan çalışma yaprakları oluşturulmadan önce detaylı bir literatür taraması yapılmıştır. Literatür taramasından elde edilen bilgiler ışığında oluşturulan çalışma yaprakları, gerek alanında uzman öğretim üyelerinin gerekse pilot çalışma yapılan öğrencilerin görüşleri doğrultusunda düzenlenerek uygulamada kullanılmak üzere dört adet çalışma yaprağı geliştirilmiştir. Çalışma yaprakları bireysel çalışmaya uygun bir şekilde tasarlanmıştır. Uygulama esnasında, öğrenciler grup çalışması yapmaları yönünde teşvik edilmiştir. Çalışma yapraklarında bilgilerin direkt olarak verilmemesine azami ölçüde özen gösterilmiştir.

Literatür taraması iki aşamada yapılmıştır. Đlk aşamada yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili literatür araştırması yapılmış ve elde edilen veriler doğrultusunda, çalışma yapraklarının, yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak hazırlanmasına özen gösterilmiştir. Bu çerçevede dikkat edilen unsurlardan bazıları şu şekildedir:

Öğrencilerin öğrenme sürecine aktif katılımları sağlanmaya çalışılmıştır.

Akran öğrenmesini sağlamak için grup içi tartışmalar gerçekleştirilmesi yönünde öğrenciler teşvik edilmiştir.

Bir bilgiyi direkt olarak aktarmak yerine, öğrencilerin bilgiyi zihinlerinde kendilerinin yapılandırmalarını sağlamak amacıyla mevcut bilgileriyle yeni kavramlar arasındaki bağlantılar kurulmuştur.

Öğrencileri düşündürmeye yönelten ve problemlere çeşitli çözüm yolları geliştirmede onları destekleyen etkinliklere yer verilmiştir.

Literatür taramasının ikinci aşamasında öğretim materyallerinin ve çalışma yapraklarının özellikleri araştırılmıştır ve bu bilgiler çalışma yapraklarının hazırlama ve uygulama aşamasında göz önünde tutulmuştur. Bu aşamada dikkat edilen hususlardan bir kaçı şu şekildedir:

Çalışma yapraklarında yer alacak etkinliklerin merak uyandıracak nitelikte olmasına özen gösterilmiştir. Bu nedenle öğrenilmesi istenen özellikler, kavramlar, olgular ilgi çekici bir yaklaşımla sistemli ve planlı bir şekilde çalışma yaprakları içerisine yerleştirilmiştir.

Çalışma yapraklarında, dersin konusunu oluşturan bütün bilgiler değil, önemli ve özet bilgiler, basit, sade ve anlaşılabilir bir şekilde verilmiştir.

Çalışma yapraklarında kullanılacak görsel özellikler (resim, grafik, renk vb.) çalışma yapraklarının önemli noktalarını vurgulamak amacıyla kullanılmıştır, aşırı kullanımdan kaçınılmıştır.

Çalışma yapraklarının sınıfta uygulanması sırasında sınıf ortamında gezilerek gelen sorular dinlenmiş ve cevaplandırılmış, ihtiyacı olanlara yardımcı olunmuş ve çalışma gruplarına kendilerini ifade edebilmeleri için söz hakkı verilmiştir.

3.5.2. Lineer dönüşüm bilgi testi (LDBT)

Lineer dönüşüm bilgi testi (LDBT) oluşturulmadan önce Lineer dönüşüm kavramı ve öğretimiyle ilgili literatür çalışması yapılmıştır. Aynı zamanda, bu alanda uzman olan kişilerin görüşlerine başvurulmuştur. Teste yer alan soruların tamamı ilgili literatür araştırması da dikkate alınarak araştırmacı tarafından, ilgili dersin öğretimini sürdüren öğretim üyesinin gözetiminde oluşturulmuştur. Sorular, lineer dönüşüm kavramı ve özellikleri ile lineer dönüşümlere karşılık gelen matrisleri bulma işlemiyle ilgili olup, soruların her biri, konu ile ilgili bir kavramı ölçmeye yönelik olarak hazırlanmaya çalışılmıştır. Bunu sağlamak amacıyla sorular şıklı olarak düzenlenmiştir. Buna rağmen

konunun özelliğinden dolayı bazı sorularda birkaç kavram ölçülmek zorunda kalınmıştır.

Bu şekilde hazırlanan akademik bilgi testi, daha önce bu lineer dönüşümler konusunu almış olan Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Đlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü 3. sınıf öğrencilerinden oluşan 21 kişilik öğrenci grubuna pilot çalışma olarak uygulanmış ve Cronbach Alpha yöntemi (McMillan and Schumacher 2001) kullanılarak testin güvenirlik katsayısı 0,76 olarak bulunmuştur. Geliştirilen akademik bilgi testinin geçerliliği ise bu alanda uzman olan akademisyenlerin görüşleri alınarak belirlenmiştir. Görüşlerine başvurulan uzmanlar, bilgi testinin lineer dönüşümler konusunu ölçebilecek seviyede olduğunu ifade etmişlerdir.

Hazırlanan lineer dönüşüm bilgi testinde toplamda dört soru vardır. Soruların üçünde lineer dönüşümler konusu içinde geçen bazı kavramların tanımları istenmekle beraber, sorularda işlemsel ve kavramsal bilgiyi ölçen ifadelere yer verilmiştir. Genel manada, ilk soruda lineer dönüşüm kavramı, ikinci soruda matrise karşılık gelen lineer dönüşümün bulunması ve lineer dönüşümün görüntü uzayı, üçüncü soruda lineer dönüşümün çekirdek uzayı ve dördüncü soruda izomorfizm (lineer izomorfizm) kavramı ve lineer dönüşüm kavramı arasındaki ilişki ile ilgili öğrencilerin bilgileri sınanmak istenmiştir. Đkinci ve üçüncü soruda, öğrencilerin soruları cevaplayabilmeleri için matrisler hakkındaki ön bilgileri olması gerekmektedir.

3.5.3. Gelişim kontrol testleri

Yapılan çalışmada, öğrencilerin uygulama sürecinde bilişsel düzeydeki gelişimlerini kontrol etmek için, Gelişim Kontrol Testi-1 (GKT-1) ve Gelişim Kontrol Testi-2 (GKT-2) olmak üzere, iki adet gelişim kontrol testi geliştirilmiştir. Bu testler lineer dönüşüm bilgi testi ile beraber ve aynı süreçler takip edilerek hazırlanmıştır. Đlk gelişim kontrol testi uygulamanın üçüncü haftasında, o ana kadar işlenen konuları kapsayan bir

testle gerçekleştirilmiştir (EK.2) Bu test, birinci soru iki şıklı olmak üzere iki adet soru içermektedir. Đkinci gelişim kontrol testi uygulamanın beşinci haftasında gerçekleştirilmiştir. Bu testte öğrencilere ikisi şıklı olmak üzere beş adet soru yöneltilmiştir.

Gelişim kontrol testlerindeki soruların öğrencilerin ders esnasında çözdükleri sorulara benzer olmasına dikkat edilmiştir. Bu sorular daha çok gördükleri konuları ve kavramları pekiştirmeye yönelik sorulardır. Lineer cebir bilgi testinde ise öğrencilerin yorumlama ve muhakeme yeteneklerini ön plana çıkartan sorular olmasına özen gösterilmiştir.

3.5.4. Lineer cebir tutum testi

Çalışmada uygulanan Lineer Cebir Tutum Ölçeği (EK.3) Asuman Duatepe ve Şebnem Çilesiz tarafından 1999 yılında gerçekleştirilen “Matematik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi” adlı makale çalışmasından faydalanarak geliştirilmiştir. Đlgili çalışmada araştırmacılar, Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1. sınıf öğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarını saptamak amacıyla 5 seçenekli Likert tipinde ölçeğin kullanıldığı, 38 maddelik bir tutum testi geliştirmişlerdir. Üniversite 1. sınıf Matematik dersine yönelik geliştirilen bu tutum ölçeği, alanında uzman öğretim üyelerinin görüşleri doğrultusunda lineer cebir dersine uyarlanmıştır. Hazırlanan bu tutum ölçeği, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Đlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölüm’ü 3. sınıf öğrencisi olan 16 öğrenci üzerinde pilot çalışma olarak uygulanmış ve Cronbach Alpha yöntemi (McMillan and Schumacher 2001) kullanılarak testin güvenirlik katsayısı 0,82 olarak bulunmuştur. Lineer cebir dersine yönelik uyarlanan bu tutum ölçeği, deney grubuna ve kontrol grubuna çalışma yaprakları ile öğretime başlamadan önce ve sonra uygulanmış ve elde edilen veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir.