2. DİCLE BÖLGESİ’NDE TURİZM
2.5 Turizm Çeşitliliği
2.5.4 Yerel Etkinlikler
Turizm faaliyetleri açısından farklılaştırılmış ve bütünleştirilmiş etkinliklerin yürütülmesi bölgelerdeki turizm sektörünün canlanmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, yörede geleneksel olarak düzenlenen yerel etkinlikler, fuarlar, sergiler ve kongreler, Bölge’de turizmi hareketlendirir. TRC3 Bölgesi’nde yıl içerisinde çeşitli yerel etkinlikler düzenlenmektedir. Bu etkinlikler Bölge halkının sosyal ve ekonomik hayatını hareketlendirirken, Bölge’ye de renklilik ve canlılık katmaktadır.
Son yıllarda TRC3 Bölgesi’nde sosyal ve ekonomik hayatı canlandıran etkinlikler artmıştır. 27 Nisan 2009’da, Mardin Artuklu Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi’nde, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın verdiği konser Mardin halkı tarafından büyük ilgi görmüştür. Her sene GAP Bölgesi illerinden birinde gerçekleştirilmesi düşünülen ve hedef kitlesinin; başta GAP Bölgesi il ve ilçelerindeki gençlerden, yurt içinden ve yurt dışından gelen gençlerden, gençlik STK’larından ve gençlik alanında çalışan gönüllü ve profesyonellerden oluşan Gapgenç Festivali’nin ilki 08-11 Mayıs 2009 tarihleri arasında Mardin’de, ikincisi de 07-10 Mayıs 2010 tarihleri arasında Batman’da gerçekleştirilmiştir. Festival, bölgedeki gençler ile ulusal ve uluslararası gençler arasında kültürlerarası bir diyalog oluşturan ve karşılıklı etkileşimi sağlayan, gençlik turizminin de gelişmesine katkı sunan önemli bir etkinliktir.
Yine kültürel ve sanatsal açıdan büyük önem taşıyan Mardin Bienali’nin tanıtım çalışmaları 21-26 Ekim 2009’da yapılmış, GAP İdaresi Başkanlığı ve Mardin Valiliği’nin desteği ile 4 Haziran- 5 Temmuz 2010 tarihleri arasında Mardin Bienali düzenlenmiştir. 30’u yabancı 61 sanatçının eserlerini buluşturan Mardin Bienali, İstanbul ve Sinop’tan sonra Türkiye’nin bir diğer bienali olma unvanına sahiptir. Mardin Sabancı Kent Müzesinde, 20 Haziran - 04 Temmuz 2010 tarihleri arasında, 40 farklı ünlü bilim adamı, yazar-çizer ve sanatçı tarafından GAP Kültür Birliği kapsamına giren illerde, lise kuşağından seçilen üst düzey yeteneklere atölye eğitiminin verileceği Akademi GAP’ın açılışı yapılmıştır. 40
Son yıllarda düzenlenen ve Bölge halkının sosyal ve ekonomik hayatına katkı sağlayan bu etkinliklerin yanında Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’te uzun zamandan beri geleneksel olarak gerçekleşen yerel etkinlik ve sosyal faaliyetler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
40 http://www.gapkulturturizm.gov.tr/
35
Kaynak: Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt Kültür ve Turizm İl Müdürlükleri Tablo 15: TRC3 Bölgesi’nde Düzenlenen Yerel Etkinlikler
3. ANKET
ÇALIŞMASI
3.1 Anket Hakkında Bilgiler
Anket; Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’in içinde yer aldığı TRC3 Bölgesi kapsamındaki il ve ilçelerinde bulunan 88 adet konaklama tesisine, 17 Temmuz 2010 - 7 Eylül 2010 tarihleri arasında uygulanmıştır. Çalışma, Bölge’deki 88 konaklama tesisine gönderilmiş, bu tesislerden 26 tanesi ankete katılmıştır. Gönderilen anket, işletme yöneticileri ve sorumluları tarafından doldurulmuştur.
3.1.1 Yöntem
Mardin Artuklu Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Yrd. Doç Dr. Lokman Toprak’ın yardımlarıyla hazırlanan anket, işletmelere gönderilmeden önce Kalkınma Kurulu Kültür, Turizm ve Spor İhtisas Komisyonu’nda paydaşların öneri ve eleştirilerine sunulmuştur. Karşılıklı görüş alışverişlerinden sonra anket işletmelere gönderilmek üzere hazır hale gelmiştir. DİKA’yı tanıtan ve bu çalışmanın amaçlarını içeren bir üst yazı ile beraber anket 88 konaklama tesisine faks ve/veya posta, e-posta yolu ile gönderilmiştir.
Yapılan telefon görüşmeleri ile anketin takibi yapılmış ve 26 tanesinden geri dönüş alınabilmiştir. Geri dönüş alınan kurumların çoğu Bölge’de önde gelen turizm işletmeleri ve kamu misafirhaneleri olmuştur.
3.1.2 Amaç
Anket; Bölge’deki işletmelerin yapısını, niteliklerini, sunulan hizmetleri, geleceğe yönelik planlarını, pazarlama stratejilerini, faaliyetlerini, işletmeye gelen müşteri profilini ve Bölge’ye geliş kanallarını, işletme sahibi olarak turizm işletmecilerinin Bölge’de turizm sektöründe gördükleri temel sorunları saptamak amaçlarıyla hazırlanmıştır.
3.1.3 Anketten Elde Edilen Bulgular
Ankete katılan 24 konaklama tesislerinden 9 tanesi misafirhane, 3 tanesi butik otel,4 tanesi 4 yıldızlı, 5 tanesi 3 yıldızlı, 3 tanesi de 1-2 yıldızlı otellerdir. Kalan 2 diğer tesis sınıflarını belirtmemişlerdir. Tesisler, 3 ve 4 yıldızlı oteller ile rekabet halindedir. Otellerin tesis mülkiyet türü sorulduğunda verilen cevapların yarıdan fazlası aile işletmesi olduğu yönündedir. Sahip olunan belge çeşidine göre ise kamu misafirhaneleri ve Turizm İşletme Belgeli Tesislerin çoğunlukta olduğu görülmüştür. TRC3 Bölgesi’nde yer alan tesisler turizm çeşitlerinden en çok Kültür-İnanç Turizmi ve İş Turizmine yönelmiş vaziyettedir. Hedef pazarlarını hem iç hem de dış pazar olarak belirlemişlerdir.
Müşterilerin tesise geliş kanalı çoğunlukla (%55) seyahat acenteleri vasıtasıyla olmaktadır. İşletmeler ürün/hizmet fiyatlarını çoğunlukla sunulan hizmetin kalitesi ve ekonominin genel durumu ölçütlerine göre belirlemektedirler.
Bölge’deki tesisler pazarlama araçlarından genellikle reklam ve halkla ilişkileri kullanmaktadırlar. Pazarlama
37
araçları arasında bulunan kişisel satış da işletmeler tarafından yaygın kullanılmaktadır. Tesisler için gelir grubuna göre en çok orta gelir hedef grup haline gelirken, tesislerin birçoğu üst gelir grubunu da hedeflemektedir.
Şekil 10’da 2009 yılı içerisinde işletmelere gelen müşteri sayısının aylara göre dağılımı verilmiştir. Buna göre ilkbahar ve sonbahar mevsimleri ziyaretçilerin yoğunlaştığı zamanlardır. Müşteri yoğunluğunun en fazla yaşandığı aylar ise sırasıyla Ekim, Eylül, Mayıs ve Nisan ayları olmuştur.
Şekil 11’de 2009 yılında tesislerde en çok konaklayan müşterilerin ülke dağılımları verilmiştir. Buna göre işletmelerde sırasıyla Irak, Almanya, Suriye, Hollanda ve ABD vatandaşları ağırlıklı olarak konaklamışlardır.
Şekil 10: 2009 Yılı İçerisinde Tesislere Gelen Müşteri Sayısının Aylara göre Dağılımıa
Şekil 11: 2009 Yılı İçerisinde Tesislerde Konaklayan Müşterilerin Ülke Dağılımı
İşletmelerin gelirlerini oluşturan kalemlerin yaklaşık %74’ü konaklamadan elde edilen gelirlerden oluşurken,
%20’si yiyecek ve içeceklerden, geri kalan ise eğlence, turistik eşya, vb. gelirlerden oluşmaktadır. Tesislerin gider kalemlerini oluşturan kalemlerin yaklaşık %50’si elektrik, su, telefon, SSK, vb giderlerin dâhil olduğu genel giderlerden oluşmaktadır. Giderlerin %38’ni personel giderleri oluştururken, geri kalan harcamalar tanıtım-pazarlama ve komisyonlara ayrılmaktadır.
Konaklama tesislerine gelen müşteri profiline bakıldığında, erkek sayısının, kadın sayısının yaklaşık 2 katı olduğu, gelenlerin çoğunun 21-35 ve 36-45 yaş aralığında olduğu ve evli çiftlerin bekâr kişilerden fazla olduğu görülmektedir. Tesise geliş türlerine göre ise işletmeye doğrudan gelen müşterilerin tur ile beraber gelen kişilerden daha fazla olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bölge’deki 24 konaklama tesisinin yaklaşık %33’ü yurtiçindeki tanıtım faaliyetlerine katılırken, bu tesislerin yalnızca %8’i yurtdışındaki tanıtım faaliyetlerine katılmıştır. İşletmelerin %75’i Otel Yönetimi Sistemlerini,
%12,5’i Elektronik Rezervasyon, diğer%12,5’i Merkezi Rezervasyon Sistemini kullanmaktadır.
Tesisler, ürün/hizmet fiyatlarını genelde sunulan hizmetlerin kalitesi ve ekonominin genel durumuna göre belirlemektedirler. Gelir grubuna göre hedefledikleri Pazar ise çoğunlukla orta gelir ve üst gelir grubudur. Reklam ve halkla ilişkiler tesislerin en çok kullandığı pazarlama araçlarını oluştururken, kişisel satış aracının da sıklıkla başvurulan bir pazarlama aracı olduğu gözlemlenmektedir. Seyahat acenteleri Bölge’de müşterilerin tesislere en geniş geliş kanalıdır.
Aşağıdaki tablodan da detaylı olarak görüleceği gibi konaklama tesisleri, işletmeden memnun ayrılan müşterilerini hem Bölge hem de tesis için en iyi tanıtım aracı olarak görmektedirler. Hizmet kalitesi açısından mevcut ürünlerin kusursuz bir şekilde yapılması gerekliliğini savunurken, bu hizmeti çoğunlukla gerçekleştirdiklerini belirtmektedirler. Tesislerin yaklaşık %96’sı personellerinin müşteriye özel olduğunu hissettirdiklerini, gelen taleplerin hemen gerçekleşmesini sağladıklarını ve müşterilerinin işletmeye karşı bağlılıklarının oluştuğunu söylemektedirler. Yine tesislerin yaklaşık %96’sı gelen müşterilerini veri tabanına kaydetmektedirler. Müşteri memnuniyeti açsısından işletmelerin sunulan ürün ve hizmetlere önem verdikleri, hizmet kalitesinin öneminin farkında oldukları görülmektedir.
Tablo 16: İşletmelerde Hizmet Kalitesi ve Hizmet Sunumu Anlayışı
39
Tesislere önümüzdeki dönemler için iş geliştirme planları sorulduğunda yatak ve hizmet kapasitelerini geliştirerek ve gerekli restorasyonları yaparak kalite standartlarını yükseltmeyi amaçladıklarını belirtmektedirler. Hizmet kalitelerini geliştirmek ve müşteri sayısını arttırmak için gerekli personel eğitimini sağlamak, halkla ilişkiler, satış- pazarlamaya yönelik düzenlemeler yapmak istemektedirler.
Anket sonuçlarına göre, Bölge’nin tanıtımının yapılmaması, profesyonel rehberlik hizmetlerinin olmaması ve güvenlik sorunu Bölge’deki turizm sektörünün gelişmesini engellemekte dolayısıyla konaklama tesislerinin de sektörden aldığı katkıyı azaltmaktadır. TRC3 Bölgesi’ndeki tesisler hizmet kalitesi ve hizmet çeşitliliği açısından Türkiye’deki gelişmiş illerde bulunan diğer tesislere göre yetersiz görülmektedirler.
Genel Değerlendirme
Turizm sektörü gün geçtikçe artan öneminden dolayı yoğun bir küresel ve yerel rekabete sahne olmaktadır.
Zengin tarih ve kültürel mirasa sahip olan fakat diğer bölgelere göre sosyo-ekonomik açıdan geri kalmış TRC3 Bölgesi için turizm, kalkınma farklılıklarını azaltacak bir sektördür. Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt önemli bir tarihi ve kültürel mirasa sahip iller olarak kültür ve inanç turizmi için dünyada pek az şehrin sahip olduğu bir avantaja sahiptirler. Bölge dünyadaki kültür turizmi merkezleriyle rekabet edebilecek özgünlükte bir yapıya sahiptir. Sadece Türkiye’de değil dünya çapında tanınan Hz. Nuh, Ebu’l İz El Cezeri, Veysel Karani hazretlerinin türbeleri ile Mardin taş evleri, Hasankeyf, Dara Antik Kenti, Malabadi Köprüsü, Mem u Zin tarihi yapıları turizm açısından çok değerli varlıklardır. Bölge birçok kaplıcası, doğal güzellikleri, kömür ve petrol gibi yer altı kaynakları ve Beyaz Su, Dicle gibi yer üstü kaynaklarıyla da eko-turizm ve doğa turizmi potansiyeli barındırmaktadır.
Bölge’nin sahip olduğu kültürel ve doğal varlığın oluşturduğu turizm potansiyeli geçmişten günümüze çeşitli sebeplerden dolayı yeterince değerlendirilememiştir. Bölge’deki mevcut varlıkların yeterince araştırılamaması, güvenlik ve ulaşım problemlerinin yarattığı sorunlar sebebiyle TRC3 Bölgesi’nde turizm, geç ele alınmış bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Güvenlik ve ulaşım problemlerinin geçmişe nazaran daha iyi durumda olması, kültür varlıklarının araştırılmasına önem gösterilmesi, Bölge’deki turizm sektörünü de önceki yıllara göre canlandırmıştır. Buna rağmen turizmin içinde bulunduğu mevcut durum henüz bölge insanı için önemli bir gelir kaynağı yaratmaktan uzaktır. Turizm çeşitliliği açısından benzer özellikler gösteren TRC3 Bölgesi ve diğer Düzey 2 Bölgeleri ile karşılaştırma yapıldığında Bölge’nin turizmde kamu yatırımları açısından diğer bölgelere göre oldukça düşük bir paya sahiptir. Özel sektörün yeterince yatırım yapmadığı TRC3 Bölgesi’ne göre diğer bölgelerin daha avantajlı olduğu düşünüldüğünde, Bölge’de turizm sektörüne yapılan kamu yatırımlarının arttırılması gerekmektedir. Bölge’deki turizm sektörünün geliştirilebilmesi ve canlı tutulabilmesi için özel sektör yatırımları ile birlikte kamu yatırımları da sektörün dinamiklerini harekete geçirecek destekleyici rolü üstlenmelidir.
Bölge’ye gelen turist sayısının en önemli göstergesi olan tesislere giriş sayısı Türkiye genelinin çok küçük bir payını oluşturmaktadır. Bu da Bölge’nin Türkiye’nin turist çekim merkezlerinden bir tanesi olmadığının en önemli kanıtıdır. Bölge’ye gelen turist sayısının bu kadar düşük olmasının nedenlerinin başında ulusal ve uluslararası arenada Bölge’deki mevcut turizm zenginliğinin tanıtımının yapılamaması ve Bölge’deki turizm altyapısının yetersizliği gelmektedir. TRC3 Bölgesi’ni kapsayan, zenginliklerini ortaya koyan bir kültür envanteri henüz yapılmamıştır. Bölge’de turizm sektörü henüz yeterince profesyonel istihdam yaratmamaktadır. Bölgedeki turistik merkezler, daha geniş kapsamlı olan bölgesel ölçekteki turlara ancak günübirlik olarak dâhil olabilmektedir.
Ülkeye gelen turistlerin yeterli tanıtım ve sağlanan imkânlarla Bölge’ye çekilebilmesi ve Bölge’deki turistik faaliyetler çeşitlendirilerek Bölge’de para harcamaları sağlandığında, Bölge’nin turizm gelirlerinin artacağı ve Bölge’de özellikle Mardin ilinde turizme dayalı kalkınmanın gerçekleşebileceği öngörülmektedir. Batman ve Şırnak ise son yıllarda yerel termal turizm imkânlarıyla öne çıkmakta, Siirt ise bölgesel inanç turizminde önemli bir yer tutmaktadır. Öte yandan, Bölge illerinden Mardin ve Şırnak Türkiye’nin ve Avrupa’nın Orta Doğu’ya açılan kapısı konumundadır. Sınır kapıları Bölge’de iş turizminin canlanması açısından da önem arz etmektedirler. TRC3 Bölgesi’ne Nusaybin ve Habur sınır kapılarından gelen yabancı sayısı, günübirlik de olsa Bölge’de hizmet almaktadır. Suriye ve Irak’tan gelen ziyaretçiler için Bölge, alışveriş ve konaklama merkezi olarak görülebilmektedir.
Bölge’ye çekilecek turistin gereksinimlerini karşılayacak konaklama tesislerinin, kapasitelerini ve hizmet kalitelerini geliştirmeye ihtiyaçları vardır. Türkiye ile karşılaştırıldığı zaman; Bölge’ye gelen turistin konaklamasını sağlayacak tesis sayıları ve yatak kapasiteleri oldukça yetersiz, tesislerin hizmet kalitesi de düşüktür. Bölge’de turizm aktivitelerinin çeşitliliğinin, eğlence ve kültür merkezleri, alışveriş merkezleri gibi yerlerin yetersiz olması Bölge’ye gelen turistin kalış süresinin kısa olmasına sebep olmaktadır. Ulaşım ağlarının ve seferlerinin yeterince gelişememesi, yeşil alanların azlığı ve mekânsal kalitenin düşük olması, Bölge’ye gelen turist sayısını ve turistlerin Bölge’de kalış ortalamalarını etkileyen diğer faktörlerdir.
41
KAYNAKÇA
1. Belde Proje ve Danışmanlık Ticaret Ltd. Şti. Hasankeyf Turizm Gelişmesi Kavramsal Olabilirlik Analizi, Ankara, Nisan 2009.
2. Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2008.
3. Dünya’da ve Türkiye’de Turizm 2008, Turizm Raporları, Turizm İstatistikleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Araştırma ve Değerlendirme Daire Bşk. http://www.kultur.gov.tr/
4. Emekli, Gözde. Avrupa Birliği’nde Turizm Politikaları ve Türkiye’de Kültürel Turizm,
Türkiye’de Kültürel Turizme İlişkin Yapılan Çalışmalar, Ege Coğrafya Dergisi, 99-107, İzmir, 2005.
5. Erkanal, Hayat. Geçmişten Günümüze Nusaybin Sempozyumu; Mezopotamya’ya Açılan Kapı: Nusaybin: Tur Abdin, T.C. Nusaybin Kaymakamlığı, Nusaybin – Mardin, 27-28 Mayıs 2004.
6. GAP Kültür ve Turizm Birliği, http://www.gapkulturturizm.gov.tr/
7. Hasankeyf Belediyesi, GAP Bölge Kalkınma Planı Uygulama Programı, “Antik Kentten Yeniden Yerleşime Dara” Projesi, 2010.
8. Mardin Artuklu Üniversitesi, http://www.artuklu.edu.tr/
9. Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt Belediyesi, Ağustos 2010.
10. Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt Kültür ve Turizm İl Müdürlükleri, Ağustos 2010.
11. Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt Valilikleri İl Brifingleri, 2009.
12. S. Aydın, K. Emiroğlu, O. Özel, S. Ünsal, Mardin Aşiret-Cemaat-Devlet, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul, 2001.
13. Şırnak İl Özel İdaresi, 2009 Faaliyet Raporu, 2009.
14. Şırnak Kültür Envanteri, Şırnak Valiliği, 2009. http://www.sirnakkulturturizm.gov.tr/
15. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
Dokuzuncu Ulusal Kalkınma Planı Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT, 2008.
16. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. GAP Master Planı Final Raporu. Ankara: DPT, 1989.
17. T.C. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı,
Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma Planı Uygulama Programı, Ankara, 2002.
18. T.C. Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, GAP Turizm Master Planı, BPM Barlas İmar Planlama Müşavirlik Ltd. Şti. Şanlıurfa: GAP BKİ, 2010.
19. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turizm İstatistikleri: Turizm Geliri ve Gideri, GSMH ve GSYİH, İhracat ve İthalat ile Ortalama Harcamalar. Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 26 Ekim 2010.
http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1-74210/turizm-geliri-ve-gideri-gsmh-ve-gsyih-ihracat-ve-ithala-.html
20. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turizm Raporları, Turizm İstatistikleri: Dünya’da ve Türkiye’de Turizm 2008. Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı, 13 Eylül 2010. http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1-66628/turizm-raporlari.html 21. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı 2007-2013.
Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Ankara, 2007.
22. T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü,
http://www.kulturvarliklari.gov.tr/belge/1-45342/illere-gore-tek-yapi-olcegindekitescilliyapilar.html 23. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik.
Yatırım ve İşletmelerGenel Müdürlüğü, 21.06.2000
http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/belge/1-37252/turizm-tesisleri-islemleri.html
24. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Seyahat Acentası Nedir. Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2010.
http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/belge/1-38395/seyahat-acentalari-islemleri.html
25. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Sınır Giriş-Çıkış İstatistikleri, Turizm İstatistikleri, 2010. http://www.kultur.gov.tr/
26. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turizm Geliri ve Gideri, GSMH ve GSYİH, İhracat ve İthalat ile Ortalama Harcamalar, Turizm İstatistikleri, 2010. http://www.kultur.gov.tr/
27. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Türkiye Turizm Stratejisi 2023, Ankara, 2007.
28. T.C. Mardin Valiliği Proje Koordinasyon Merkezi, www.mardinproje.gov.tr
29. Toprak, Lokman. Bölgeler Arası Kalkınma Farklılıklarını Gidermede Turizmin Rolü:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Örneği Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekim 2008.
30. Türkiye İstatistik Kurumu. Bölgesel İstatistikler, 2010, http://tuikapp.tuik.gov.tr/Bolgesel/menuAction.do 31. Türkiye Kültür Mirasları, 2010. http://www.kulturvarliklari.org/kve/
32. UNWTO, World Tourism Barometer: Committed to Tourism, Travel and the Millennium Development Goals.
Madrid, World Tourism Organization, Spain, April 2010.
43
ANKET FORMU EK
Ankete Katılan Yöneticinin;
Yaşı: Eğitimi: Cinsiyet:
Sektörde çalışmaya başlama yılı: İşletmedeki görevi:
1-Otel sınıfınız nedir? 4-Tesisiniz aşağıdaki otel çeşitlerinden hangisi ile rekabet halindedir?
a) 5 Yıldızlı b) 4 Yıldızlı c) 3 Yıldızlı d) Diğer (Lütfen Belirtiniz) 5-Tesisinize 2009 yılı içerisinde aşağıdaki ülkelerden kaç ziyaretçi gelmiştir?
Almanya
6- 2009 yılında hangi aylarda kaç kişi gelmiştir?
Ocak
8-Tesisiniz hangi turizm çeşidine yönelmiş vaziyettedir?
a) Kültür ve İnanç Turizmi b) Tatil turizmi c) İş turizmi d) Sağlık Turizmi e) Diğer
(Lütfen Belirtiniz) 9-Müşterilerinizin genelde tesise/bölgeye geliş kanalı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Seyahat acentesi b. Satış temsilcileri ziyaretleri c. Akraba / Tanıdık tavsiyesi 12, 13 ve 14. sorular için birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz.
12-Ürün/hizmet fiyatını hangi ölçütlere göre belirlersiniz?
a) Sunulan hizmetlerin kalitesi b) Rakiplerin fiyat düzeyleri c) Ekonominin genel durumu d) Hedef grubunuzun ekonomik durumu e) Diğer (Lütfen Belirtiniz)
13-Tesisiniz için hangi pazarlama araçlarını kullanıyorsunuz?
a) Reklâm b) Kişisel satış c) Halkla ilişkiler d) Diğer (lütfen belirtiniz) 14- Tesisinizin gelir grubuna göre hedeflediği pazar hangisidir?
a) Üst Gelir Grubu b) Orta Gelir Grubu c) Alt Gelir Grubu
7- 2009 yılı içerisinde tesise gelen turistlerin cinsiyet, yaş ve medeni durumları, geliş türleri
Kadın
15-Yüzde olarak gelirlerinizi oluşturan kalemlerin oranları nelerdir?
Konaklama Eğlence Turistik Eşya
Diğer (Lütfen Belirtiniz) Yiyecek - İçecek
45
16- Yüzde olarak giderlerinizi oluşturan kalemlerin oranları nelerdir?
17- İşletme olarak TRC3 Bölgesi’ne (Mardin, Batman, Siirt, Şırnak) veya işletmenize yönelik yurt İÇİNDE herhangi bir tanıtım faaliyetine dâhil oldunuz mu? (Cevabınız Evet ise bu çalışmalara kaç kez katıldınız?)
18-İşletme olarak TRC3 Bölgesi’ne (Mardin, Batman, Siirt, Şırnak) veya işletmenize yönelik yurt DIŞINDA herhangi bir tanıtım faaliyetine dâhil oldunuz mu? (Cevabınız Evet ise bu çalışmalara kaç kez katıldınız?)
19- Tesisinizi diğer tesislerden farklılaştıran ürün veya hizmet özellikleri nelerdir?
20- Önümüzdeki dönemler için iş geliştirme planlarınız var mı? Neler yapmak istiyorsunuz?
21- TRC3 Bölgesi’ndeki turizm sektörünün en önemli sorunları sizce nedir?
Personel
Komisyonlar (Tur Operatörleri, Seyahat Acenteleri)
Genel Giderler (Elektrik, Su, Telefon, SSK, vs.) Tanıtım ve pazarlama
22-Aşağıda yer alan hizmetler işletmenizde sunulmakta mıdır? (Evet/Hayır) Sunduğunuz hizmetlerin önemlilik düzeyleri sizce nedir? (Düzey 1- Önemsiz, Düzey 2- Önemli, Düzey 3- Çok Önemli)
Mevcut ürünlerin sunumu kusursuz bir şekilde yapılmaktadır.
Yeni hizmet ve ürünler tüketiciden gelen talepler doğrultusunda geliştirilmektedir.
İşletmede sunulan ürünler sürekli olarak, kısa sürelerde yenilenmektedir.
Personel ürün geliştirme aşamasında etkin rol üstlenmektedir.
Her türlü teknolojik imkân sunulmaktadır.
Gelen müşteriler veri tabanına kaydedilmektedir.
Veri tabanında kayıtlı müşterilerle sürekli iletişim halinde bulunulmaktadır.
İşletmenizin bölgenin kültürünü yansıtması müşteri sayısının artışında etkindir.
İşletmenizin dekorasyonu sunulan atmosfer, konfor müşteri sayısının artışında etkindir.
Personeliniz müşteriye özel olduğunu hissettirmektedir.
Müşterilerinizin taleplerinin hemen gerçekleştirilmesi sağlanır.
İşletmenizde pazar araştırması ve pazarlama planı yapılmaktadır.
Müşterilerinizin işletmeye karşı bağlılığı oluşmaktadır.
İşletmeden memnun ayrılan müşterileriniz, hem bölge hem de tesis için en iyi tanıtım aracıdır.
Hizmet Evet/Hayır Düzey