Terörün unsurları 3713 sayılı terörle mücadele kanununun 1. Maddesinde örgüt, ideoloji ve eylem şeklinde sınıflandırılmaktadır.Terör ve terörizm kavramları genel hatlarıyla incelendiğinde akademisyenler terörizmin unsurlarını genel hatlarıyla Terörle Mücadele Kanunu’nda ele alındığı üzere örgüt, ideoloji ve eylem olarak kategorize etmektedirler (Dilmaç, 2004, s. 343).
Terörizmin tanımlamalarında terörizmin asli unsurları olan şiddet, ideoloji ve örgüt unsurlarının yanında bazı tali unsurlara da yer verilmektedir. Bu çalışmada ise
üzerinde hemfikir olunan ve terörizmin asli unsurları olarak tanımlanan şiddet, ideoloji ve örgüt unsurlarına değinilecektir.
Bu üç unsurun terörün varlığının temel taşlarını oluşturması şu şekilde ifade edilebilir. Nasıl ki sıradan bir topluluk veya kalabalık olarak bir araya toplanmış -konser veya spor müsabakaları izleyicileri gibi- topluluklara terör örgütü denilemiyor ve gerçekleştirdikleri faaliyetler terör faaliyetleri olarak kategorize edilemiyorsa, ideolojik veya siyasi amaç için bir araya gelen her gruba (Siyasi partiler, sendikalar, dernekler, sivil toplum kuruluşları) terör örgütü denilememektedir. Bu tip örgütlenmeler demokratik toplumlarda faal olarak yer almakta ve demokrasinin gereklilikleri arasında sayılmaktadır. Öte yandan ideolojik temelleri olmayan örgütlü bir grubun şiddet içerikli eylemlere karışması da bu grubu terör örgütü statüsüne koymamaktadır. Bu tip örgütlenmeler organize suç örgütleri olarak nitelendirilmektedir. Örgütlü bir yapılanma olmadan ideoloji ve şiddetin varlığının olması da terör olgusunun oluşmasında bir anlam ifade etmemektedir. Terör olgusunun tam olarak oluşabilmesi için yukarıda açık bir şekilde bahsedilen örgüt,ideoloji ve eylem (şiddet) unsurlarının bir arada bulunması gerekmektedir (Altınkaya, 2009, s.15).
2.3.1. Örgüt
Örgüt kelimesi Türk dil kurumu tarafından; ‘’ortak bir amaç veya işi gerçekleştirmek için bir araya gelmiş kurumların veya kişilerin oluşturduğu birlik, teşkilat’’ (TDK, 1992, s. 1141) şeklinde tanımlanmaktadır. Bir diğer tanımda ise
‘’belirli amaçlar güden kuruluş’’ (Meydan Larousse, 1973, s. 771) olarak ifade edilmektedir.
Örgüt, aynı ideolojik temeller etrafında toplanan, organize bir yapıya sahip ve aynı amaca yönelmiş kişiler topluluğudur. (Akmaral, 2004, s.60) Terör örgütlerinde örgütlenmeyi açık alan örgütlenme ve kapalı alan (illegal) örgütlenme olarak ikiye ayırmak mümkündür. Her terör örgütünün bir kurucusu veya bir yönetim kadrosu vardır. Genel itibariyle terör örgütleri bir kurucu ile anılsa da, yönetim kadrosunun örgütün illegal faaliyetlerinin yönlendirilmesinde etkisi büyüktür. İllegal örgütlenme;
yönetici kadro ve örgütün silahlı alanında faaliyet gösteren militan kadro şeklinde kategorize edilebilir. Yönetici kadro bir yandan örgütlenme stratejileri doğrultusunda fikirler üretirken, diğer taraftan da illegal eylem talimatları vermektedir. Silahlı
kanattaki militan kadro ise genel itibariyle silahlı eylemsellikleri gerçekleştiren ve güvenilirliği tam olan kadrolardır.
Terör örgütlerinin hayati ögesi insandır. Bu bağlamda terör örgütleri amaçları doğrultusunda silahlı eylemleri gerçekleştirirken, örgütün taban kazanma faaliyetlerinin devam etmesi olmazsa olmazdır. Bu konuda genel itibariyle örgütlenme faaliyetleri terör örgütlerinin açık alan faaliyetleri olarak adlandırılan dernek, parti, mahalli yapılar çatısı altında gerçekleşmektedir. Örgütlenme faaliyetleri olarak konser, basın açıklamaları, konferanslar ve mitingler kullanılmaktadır. Örgütün illegal alanında faaliyet gösteren şahıslar, örgütün açık alandaki örgütlenme faaliyetlerini silahlı kanat ile açıktan irtibatı olmayan örgüt üyeleri aracılığıyla gerçekleştirirler.
Terör örgütleri için örgütlenme en önemli unsurların başında gelmektedir. İllegal örgütlenmeyi daha çok dar ve güvenilir kadrolar şeklinde gerçekleştiren terör örgütleri, açık alan faaliyetleriyle ise olabildiğince çok insana ulaşmayı amaçlarlar.
Gizlilik ve illegal yapılanma terör örgütleri için önemli bir esastır. Örgüt üyelerini bu şekilde davranmaya iten etken ise güvenlik kaygılarıdır. Açık alanda faaliyet gösteren her şahsın illegal ile direk temas kurması düşünülemez (Aydın, 2009, s. 45).
Örgütün açık alan sorumluları faaliyetli şahısların örgütsel, ailevi ve ideolojik durumları gibi birçok faktörü göz önünde bulundurarak aralarından seçtikleri güvenilir şahısların illegal yapılanmalara aktarılmasını sağlarlar.
2.3.2. İdeoloji
İdeoloji kelimesi Türk dil kurumu tarafından ‘’siyasi veya toplumsal bir öğreti oluşturan, bir hükümetin, bir partinin davranışlarına yön veren politik, hukuki, bilimsel, felsefi, dini, moral, estetik düşünceler bütünü’’ şeklinde tanımlanmaktadır (TDK, 1992, s. 682). İdeolojinin diğer bir ansiklopedik tanımı ise , ‘’siyasi veya toplumsal bir doktrin meydana getiren ve bir hükümetin, bir partinin, bir sosyal sınıfın vb.
hareketlerine yön veren düşünce ve görüşler sistemidir’’(Meydan Larousse, 1973, s.213).
İdeoloji örgütlerin hareket noktasıdır. Örgütsel stratejiler örgütün sahip olduğu ideolojik temellere göre şekillenir. Terör örgütlerinin en temel özelliklerinden birisi örgüt tarafından benimsenen ideolojinin tüm örgüt üyeleri tarafından sahiplenilerek kabul edilmesidir. Bu amaçla örgütler siyasi eğitimler aracılığıyla örgüt üyelerinin örgütsel bilinçlendirilmesini sağlarlar (Aydın, 2009, s.44).
Her terör örgütünün sahip olduğu bir ideolojik temel vardır. Bunlar ana hatlarıyla Marksist-Leninist-Maoist ideoloji, Etnik kaynaklı milliyetçi ideoloji ve Dini kaynaklı ideolojiler olarak sınıflandırılabilir (Aydın, 2009, s.45) Terör örgütleri genel itibariyle farklı ideolojik temellere dayansalar da hedef olarak rejim değişikliği veya ülke içerisinde yeni bir devletin kurulmasını amaçlayan stratejileri vardır (Akmaral, 2004, s.59).
2.3.3. Eylem (Şiddet)
Belli bir ideolojik temel etrafında bir araya gelmiş gruplar, örgütlenme faaliyetlerini tamamladıktan sonra amaçlarına ulaşmak ve kendilerini kamuoyuna duyurmak ve dikkatleri kendilerine çekmek amacıyla terörün son unsuru olan şiddet içerikli eylemlere başlarlar. Örgütler bu aşamada savundukları ideolojik amaçları en iyi şekilde yansıttıklarına inandıkları hedefleri tespit ederek, eylemsellik sürecine geçerler.
(Dilmaç, 2004, s. 345) Terör örgütleri bu eylemleriyle halk üzerinde korku, yıldırma ve bıkkınlık duygularının oluşmasını sağlayarak, halkın devlete olan güveninin sarsılıp toplumda kaos ortamı yaratmayı amaçlamaktadırlar (Akmaral, 2004, s. 60).
Eylem çeşitliliği, örgütten örgüte ve örgütlerin içerisinde bulundukları konjöktürel durumlara göre değişse de terör örgütlerinin hedefleri doğrultusunda gerçekleştirdikleri eylemleri silahlı saldırı, mayınlama, baskın, sabotaj, işgal, pusu kurma, suikast, intihar saldırısı, açlık grevi, ölüm orucu, sokak eylemleri, protesto gösterileri, pankart asma, boykot eylemleri, adam kaçırma, afiş yapıştırma, rehin alma, fidye isteme vb. şeklinde kategorize etmek mümkündür (Alkan, 2013, s.28).