Önalma Aşaması

Önleme aşamasında yapılan öncelikli faaliyet, risk grubundaki bireylere yönelik gerçekleştirilen bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarıdır. Terörist kimlik inşa sürecinde birey-suç ilişkisini, terör örgütlerinin propagandasına maruz kalan ve terör

örgütü ile henüz doğrudan veya dolaylı temas kurmayan risk grubundaki şahsılar, terör örgütü ile temas kurmuş ancak henüz örgütlenme çarkının ilk aşamasında olan ve suç işlememiş şahıslar ve terör örgütü adına suç işlemeye başlamış şahıslar olarak üç aşamada kategorize etmek mümkündür.

Bu bağlamda özellikle terör örgütlerinin yoğun olarak faaliyet gösterdikleri bölgelerde bireyler doğrudan veya dolaylı olarak terör propagandasına maruz kalmakta ve devlet eliyle gerçekleştirilen yanlış uygulamalar ve bölge halkının yaşadığı mağduriyetler bireylerin terör örgütlerine yakınlaşmasında itici rol oynamaktadır. Bu aşamada devlet eliyle ve Sivil Toplum Kuruluşları aracılığıyla gerçekleştirilecek uygulamalar koruyucu hekimlik misali terör örgütlerinin propaganda etkisini azaltarak, bireylerin örgütlü yapıya yaklaşmasını zorlaştırmaktadır.

Bu aşamada gerçekleştirilecek Bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri, bazen bir kolluk görevlisi eliyle olabileceği gibi, bu şahıs bazen bir imam, bazen bir öğretmen, bazense o bölgenin halkı içerisinden bir kanaat önderi olabilmektedir. Ön alma aşamasında önceden tespit edilmesi gereken en önemli nokta, terör örgütlerinin bireyleri örgütleme amacıyla kullandıkları argümanlardır. Zamanında tespit edilen ve çözüme kavuşturulan her sorun, devletin halkı ile arasındaki irtibatı kuvvetlendirmekte ve halkın devlete karşı olan güvenini arttırmaktadır.

Özellikle risk grubundaki bölgelerde bulunan şahıslara yönelik devlet eliyle ve STK’lar aracılığıyla gerçekleştirilen seminerler, konferanslar, toplantılar, sosyal faaliyetler, eğitim faaliyetleri ve sosyal yardımlar, şahısların içinde bulundukları kırılgan yapıdan etkilenme riskini en aza indirgemektedir.

Şekil 11. Terörizmle Mücadelede Birey Odaklı Süreçsel Yaklaşım Modeli - Önalma Aşaması

Önalma aşamasında, risk grubundaki şahıslara yönelik gerçekleştirilen önleme faaliyetlerinin yanı sıra örgütlü yapı ile temasa geçen ve örgütlü yapı içerisinde faaliyetli şahısların örgütlü yapıdan koparılması amacıyla yapılması gerekenler de hayati önem taşımaktadır. Çünkü bu aşamada tehdit olası riski aşarak, virüs bünye ile temas etmiş durumdadır. Modelin asıl önemli kısmı bu aşamada başlamakta olup, bireyin örgütlü yapı ile teması sonrası yapılması gerekenleri kapsayan ön alma aşaması yukarıdaki şekilde şematize edilmeye çalışılmıştır.

Operasyon öncesi aşama olarak değerlendirilebilecek bu aşamada terör örgütleri içerisinde faaliyet gösteren ve örgüte yeni katılan şahıslar, devlet birimleri tarafından tespit edilmektedir. Bilgilendirme ve Önleme Faaliyetleri kapsamında bireylerin imkân dâhilinde kendileri ve aileleriyle faaliyet gösterdiği örgütlü yapı, örgütü bırakması durumunda devletin kendisine sunabileceği imkânlar (Eğitim, Sağlık, Meslek Edindirme vs.) ve örgüt içerisinde faaliyetlerine devam etmesi durumunda karşılaşabilecekleri olası hukuki yaptırımlar konusunda bilgilendirmede bulunulmaktadır.

Bu aşamada bireylerin örgütlü yapıdan koparılması amacıyla şahsın üzerinde etkili aile bireyleri ve kanaat önderleri ile irtibata geçilerek, sivil toplum örgütleri aracılığıyla olumlu cevap veren bireylerin topluma tekrar kazandırılması için entegre faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

Terörist kimlik inşa sürecinin ön alma aşamasında yapılan görüşmeler neticesinde örgütlü yapıdan kopartılan bir şahısın örgütten uzaklaşmasını Adana Emniyet Müdürlüğü’nde görevli bir yetkili şu şekilde aktarmaktadır.

‘’ Silahlı kanadı olan Sol bir terör örgütü içerisinde faaliyetlere başlayan şahsın terör örgütü tarafından örgüte kazandırılmaya çalışıldığı ve örgüt içerisindeki faaliyetlere katılması dikkatimizi çekmeye başlamıştı. ‘’Bilgilendirme ve Önleme Faaliyetleri‘’ kapsamında görüşme yapmadan önce nasıl bir yolunu bulur da bu şahsı örgütlü yapıdan koparırız şeklinde düşünmeye başlamıştık. Aynı örgütün legal görünümlü yapısı içerisinde faaliyetli iken örgütün illegal alanında faaliyet göstermeye başlayan ve kısa bir süre önce gerçekleştirdiği bir bombalı eylem sonucu hayatını kaybeden bir arkadaşının ölümü bu şahıs ile görüşmemizde bir dönüm noktası (turning point) olmuştu. Aynı zamanda örgütsel faaliyetlere başlayan, aynı mahallede yetişen iki şahsın birisi terör örgütü adına bombalı bir eylem gerçekleştirmişti. Bombalı eylem sonrası ölen teröristin cenaze törenine katılmasını fırsat bilerek şahsın kendisi ve ailesiyle bir görüşme talep etmiştik. Polise karşı olabildiğince önyargılı olan bu şahıs,

çok samimi bir arkadaşının bu şekilde ölmesini kabullenemezken, nasıl olurda bir insanın bu kadar hızlı değişebileceğini sorgulamaya başlamıştı. Ailesi ve kendisi ile yapılan görüşmeler sonrası ikna olan şahıs için bu kızın ölümü bir dönüm noktası olurken, bir şahsın ölümü, bizim için diğer bir şahsın kurtulmasına imkân sağlamıştı.

Şahsın ailesi polisin bu yaklaşımına minnettar kalırken, şahıs yapılan görüşmeler sonrasında terör örgütünden uzaklaşmıştır.’’

Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere terör örgütleri ile ilk temas kuran bireylere örgütlü yapının çarpıklıkları ve örgütlü yapıya devam etmesi durumunda karşılaşabileceği hukuki ve idari yaptırımlar profesyonel bir dille anlatıldığı zaman, bireylerin polise karşı olan ön yargıları kırılırken, bu görüşme aynı şahısın örgütlü yapıdan uzaklaşmaları adına bir fırsat olarak kullanılabilmektedir. Örgütlü yapı içerisinde faaliyet gösteren bireylerin aileleriyle yapılan görüşmeler, ailelerin devlete karşı ön yargılarını kırarken, ailenin pozitif etkisiyle çocuklarının veya aile bireylerinin örgütlü yapıdan koparılmasında itici bir güç olmaktadır. Öte yandan bu yaklaşım ailelerin örgüt tarafından örgütlenmesinin de önüne geçmektedir.