III. BÖLÜM – MUHAMMEDİYE’NİN METNİ
3.5. TENKİTLİ METİN
Mefāīlün Mefāīlün Faūlün İÜ 1b|AG 1b| 1 Bi’smi’llāhi’r-Raḥmāni’r-Raḥīm SK 1b |BY 1b Ve ḥamdi’llāhi ẕi’l-fażli’l-aẓīm
2 İlāhü’l-ḫalḳı Deyyānün Ḳadīmün99 Veliyyü’r-rızḳı sulṭānün Kerīmün 3 Taālā ẕātühu ammā yeḳūlūn
Tecellā ẕātühu fīmā yuḥibbūn 4 Teḳaddes natühu an-derki’l-idrāk
Kemā ḳāle’n-nebiyyü mā arefnāk 5 Hüve’l-Evvel hüve’l-Āḫir hüve’l-Hū
Hüve’l-Bāṭın hüve’ẓ-Ẓāhir hüve’l-Hū 6 Hüve’llāhü’lleẕī rabbün Taālā
Hüve’l-Ḥayyu’lleẕī nūrun fe-cellā 7 Münezzeh keyf ü kemden ẕāt-ı Bārī
Anı bilmekde her aḳl oldı ārī
* BY nüshasında “Hāzā Kitāb-ı Dīvān-ı Muḥammediyye” başlığı bulunmaktadır, ancak bu başlık
müstensih tarafından düşülmüş olmalıdır. Diğer nüshalarda olmadığı için metne alınmadı. 1: “Rahman ve Rahîm olan, yüce fazilet sahibi Allah’ın hamdıyla (sözüme başlarım).” 1b ẕi’l-fażli’l-aẓīm: ẕi’ş-şāni’l-Kerīm BY.
2: “Mahlukatın ilahıdır, başlangıcı eskilere uzanan deyyân (hayır ve şerle cezalandıran)dır. Rızkın sahibi (tek rızık veren), şerefli bir sultandır.”
3: “Onun zat-ı Bârî’i onların söylediklerinden yücedir. Onun zat-ı Bârî’i onların sevdiklerinde tecelli etmiştir.”
3b fīmā: lemmā BY.
4: “Onun sıfatları akılların idrakinden mukaddestir. Tıpkı Peygamber’in (AS) ‘Biz seni idrak edemedik.’ buyurduğu gibi.”
4a derki’l-idrāk: ḥaddi’l-idrāk BY.
4b nebiyyü mā arefnāk: nebiyyü’ṭ-ṭāhiru pāk BY. || Mā arefnāk[e ḥaḳḳa marifetik yā marūfu]: “Ey Allah, seni şanına yakışır bir şekilde bilemedik.” (Yılmaz, 2013: 474) mealindeki hadis-i şeriften iktibastır.
5: “O, ilktir. O, sondur. O, O’dur. O, gizli olandır. O, açıkça görünendir. O, O’dur.” 5a-b Hū: Ḥaḳ BY.
6: “O yüce bir rab olan Allah’tır. O parıldayan bir nur olan el-Hayy (her daim diri ve hayat sahibi olan)dır.”
6a rabbün Taālā: oldur İlāhī BY. 7b Getürdi kevne yoḳdan hep buları BY.
8 Kemālātını cāmi oldı ẕātı Anuñ-çün oldı müstecmi ṣıfātı 9 Düzüp bu kevni yazdı bir ṭılısmı
Zihī ṣanat ki gösterdi bu resmi 10 Zihī sulṭān-ı alā kim ḳamu şey
Anuñ emrinde ger cāmid eger ḥay 11 Ezelden ilerü Allāhdur ol
Ebedden ṣoñra girü şāhdur ol 12 Ezelliginde āciz aḳl-ı evvel
Ebedligin daḫı hem ḳılmadı ḥal İÜ 2a|AG 2a 13 Uḳūl idrāki ḳāṣır ḳudretinde100
Bilinmez sır nedür kim ḥikmetinde 14 Kemālātına yoḳdur ḥadd ü pāyān
Ki bu eşyā-i bī-add aña bürhān 15 Aceb bu ki_aña bürhān oldı eşyā
Nişānın kimse bilmez līkin aṣlā 16 Diyincek aṣl-ı eşyā mā arefnāk
Ola mı ġayr anuñ ẕātında derrāk 17 Ṣıfātı ḳul hüve’llāhu eḥaddur
Delīl-i ẕātı Allāhü’ṣ-ṣameddür
8b Görinür cümle esmāda ṣıfātı BY.
10b emrinde ger cāmid eger ḥay: emrindedür bil cümle işler BY. 11a Allāhdur: Allāh-durur SK.
11b şāhdur: şāh-durur SK. 12a evvel: insān BY.
12b ḳılmadı ḥal: fehm-i insān BY. 13: 9 SK, BY.
13b sır nedür kim: kim nedür sır SK, kim ne sırdur BY.
14b ki: BY, bu: SK; bī-: SK; eşyā-i bī-add: eşyā birligine oldı BY. 15-44: BY.
15b kimse bilmez līkin: līki bilmez kimse İÜ, AG. 16a mā arefnāk: bk. 4b dipnot.
16b ġayr: ġayra SK.
17a-b Ḳul hüve’llāhü eḥad. Allāhü’ṣ-ṣamed: “De ki: ‘O, Allah’tır, bir tektir. Allah Samed’dir. (Her şey O’na muhtaçtır; O, hiçbir şeye muhtaç değildir.)’ ” (İhlas 112/1-2).
18 Ḳamu bildüm diyen bilmez nedür ḥāl Ḳamu gördüm diyen diller olur lāl SK 2a 19 İlāhī sensin ol sulṭān-ı ālī
Vücūduñdan degüldür nesne ḫālī 20 Senüñle var oldı cümle ālem
Semā vü arş u kürs ü cinn ü ādem 21 Senüñdür feyż ü cūd u ilm ü ḥikmet
Virürsin kime dilerseñ kerāmet 22 Vücūduñdan vücūd irdi cihāna
Ḳamu madūm-iken geldi ayāna 23 Ḳamudan ḳılduñ insānı mükerrem
Ki ilm ü aḳl-ıla oldılar ekrem 24 Aceb ḥikmet aceb ṣanat ḳılursın
Kime nār u kime cennet ḳılursın 25 Çıḳarduñ seng-i yābisden giyāhı Geyürdüñ nergese zerrīn külāhı101 26 Nişāndur ḳudretüñden verd-i aḥmer
Beyāndur ḥikmetüñden dürr ü gevher 27 Ḫˇoş insān eyledüñ mā-i mehīni
Ki dün gün ẕikr ider şehler şehini 28 Ḳamu yirlü yirince resm ü āyīn
Kimi ebter kimi oldı cihān-bīn 29 Kimi mürde kimi zinde ḳılursın
Kimi ḥākim kimi bende ḳılursın İÜ 2b 30 Kimi sulṭān olur der-heft-kişver
Ḳılursın kimisini abd-i çāker
21a feyż: ḳabż İÜ. 23b ekrem: ikrām İÜ.
27a [Elem naḫluḳküm min] māin mehīn: “[Biz sizi] bayağı bir sudan (meniden) [yaratmadık mı?]” (Mürselât 77/20).
31 Kimi mümin kimi kāfir ḳılursın Kimine nimeti vāfir ḳılursın AG 2b 32 Kimi bir ḥabbeye muḥtāc u uryān
Olur biryān baġrı çeşmi giryān 33 Kimini ẕātuña maḥbūb idersin
Cemālüñden kimi[n] maḥcūb idersin 34 Şecerden kime irgürdüñ ene’llāh
Kimin bir ḫātem ile eyledüñ şāh 35 Gehī ẟubān idersin bir aṣādan
Gehī ṣular aḳıdursın ḥaṣādan 36 Kime talīm idersin ilm-i esmā
Olur ālemde anuñla muṣaffā 37 İlāhī luṭfuñuñ pāyānı yoḳdur
Ki ẕerre fażluñuñ noḳṣānı yoḳdur SK 2b 38 Türāb-iken bizi insān ḳılduñ102
Daḫı maḥbūbuñı iḥsān ḳılduñ 39 Ḳatuñdan bize Ḳurān oldı nāzil
Ki farḳ oldı anuñla ḥaḳḳ u bāṭıl 40 Virüp esbāb-ı ṭāāti bize hep
Keremden eyledüñ cümle müretteb 41 Bize tevfīḳi yoldaş it İlāhī
Ki ẕikr eyleyevüz sen pādişāhı 42 Ḫudāyā çün hidāyet virdüñ evvel
Bizi ḳıl girü ṭāatde mükemmel
31a kimi…kimi: kimin…kimin SK. 31b ḳılursın: virürsin SK.
34a kime: kim SK. || [innenī] ene’llāh: “[Şüphe yok ki] ben Allah’ım…” (Tâhâ 20/14). 35a idersin: eylersin SK; bir: SK.
43 Ḳamuyı ẕikr ü şükrüñden şaşurma Ḳamuya Muṣṭafā rāhın yaşurma 44 Ḳamu ḳullara raḥmet ḳıl keremden
Ḫalāṣ it cümleyi yarın elemden
Der-Nat-i Seyyidü’l-Evvelīn ve’l-Āḫirīn ve Resūlü’ẟ- ẞaḳaleyn*
45 Muḥammed kim cihānuñ serveridür Cemī-i enbiyānuñ mihteridür
İÜ 3a 46 Bu kevne bil ki mebdedür Muḥammed Cemī-i ḫalḳa menşedür Muḥammed 47 Cihān bir ten-durur cānı Muḥammed
Bu ḳamu bende sulṭānı Muḥammed 48 Cihān bir ḳaṭre baḥr oldı Muḥammed
Cihān bir ẕerre mihr oldı Muḥammed 49 Kemāl-i Ḥaḳḳa āyetdür Muḥammed103
Bize Ḥaḳdan hidāyetdür Muḥammed AG 3a|BY 2a 50 Risālet ḫātemi oldı Muḥammed
Nübüvvet ḫātimi oldı Muḥammed 51 Muḥammed Aḥmed ü Maḥmūddur ol
Ḳamudan ilerü mevcūddur ol 52 Ezelden ilerü maḥbūb-ı Ḥaḳdur
Ḳamu ṭālibdür ol maṭlūb-ı Ḥaḳdur
43a ḳamuyı: ḳamu İÜ.
43b rāhın: rāhı İÜ, AG.
* Der-Nat-i Resūl Aleyhi’ṣ-Ṣalātu ve’s-Selām BY.
45-49: BY.
46a bil ki: belki İÜ, AG.
47b bende sulṭānı: bendeye sulṭān SK. 50a ḫātemi: ḫātimi SK.
50b ḫātimi: ḫātemi SK, BY.
51a Maḥmūddur: Maḥmūd-durur SK, BY. 51b mevcūddur: mevcūd-durur SK, BY.
53 Anuñ çavuşı Cibrīl-i emīndür Ḥaḳīḳat raḥmeten li’l-ālemīndür 54 Anı Ḥaḳḳ eyledi aṣl-ı ḥaḳāyıḳ
Hem oldur ilm-i tevḥīd içre fāyiḳ 55 Anuñ ilminde malūm-idi ālem
Ger olmayaydı madūm-idi ālem SK 3a 56 Aña merkeb Ḫudādan irdi Refref
Muḳarrebler anuñ bezminde ṣaf ṣaf 57 Buyurdı kim bilüñ bu ḥāli benden
Ki ben ḳandan yaḫˇod bu dünye ḳandan 58 Benüm dünyā-y-ıla budur miẟālüm
Hemān dünyāya gelmişdür ḫayālüm 59 Ki bir fāris giderken bir seferde
İnüp diñlendi bir ẓıll-ı şecerde 60 Pes andan girü ḳalḳup yola girdi
O yiri terk idüp menzile irdi
ْم َ� َّسلا ِهْیَلَع ُّیِبَّنلا َلاَق اَمَك
َمَّنِا َایْنُّدلا َو ِیلاَم
ا
َرَت ْسَاف َلَزَنَف ٍفِیا َص ٍمْوَی ِیف َحاَر ٍبِكاَر ِلَثَمَك ِیلَثَم
َحا
َّمُث ٍةَرَج َش ِّلِظ ِیف
َر
َحاَر َو َبِك
*İÜ 3b 61 V’eger-nī ben degülem bu fenādan104 Beḳādur meskenüm aṣlum beḳādan 62 Baña bu mülk ü melkūtuñ ḳamusın
Behişt ü arş u ferşin ü ṭamusın
53b [Ve mā erselnāke illā] raḥmeten li’l-ālemīn: “(Ey Muhammed!) Seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiyâ 21/107).
* ḳāle’n-nebiyyü: ḳāle SK; fenezele: SK; ragibe ve: SK. || “Hz. Peygamber aleyhi’s-selamın
buyurduğu üzere: Benim dünyayla bir alakam yoktur. Benim durumum sadece, çok sıcak bir yaz gününde hayvanına binip yola çıkan, ardından bir ağaç gölgesinde dinlenip sonra tekrar bineğine binip giden bir yolcunun durumu gibidir.” Bu hadis-i şerif, biraz farklı bir lafızla Tirmizî’nin Sünen’inde (2007: II/521) mevcuttur: اَهَكَرَتَو َحاَر َّمُث ٍةَرَج َش َتْحَت َّلَظَت ْسا ٍبِكاَرَك َّ�ِإ اَي ْنُّدلا يِف اَنَأ اَم ،اَيْنُّدلِلَو يِل اَم “Benim dünya rahatlığı ile işim yok. Dünyada ben bir ağacın altında gölgelenip sonra oradan ayrılıp giden yolcu gibiyim.”
63 Ḳamunuñ cevherin ü ḫaznesini Ḫudā arż eyledi her nesnesini 64 Ḳamusından çü ālīdür cenābum
Cemāl-i bāḳī oldı pes meābum
اَمَك
َق
َلا
ُﱠ�
َت
َع َلا
ی
ىٰغَط اَمَو ُر َصَبْلا َغاَز اَم
∗BY 2b 65 Pes eyle ālī-himmetdür Muḥammed Cemāl-i Ḥaḳḳa āyetdür Muḥammed AG 3b 66 Didi ḥażret le-amrük daḫı levlāk105
Anuñ-çün bu cihāndan oldı bī-bāk 67 Anuñ nūrına Ādem oldı ḥāmil
Ki ḥall oldı ḳatında cümle müşkil 68 Ḫalīl oldı anuñ nūrıyla ḫandān
Ki aña nār-ı Nemrūd oldı bostān 69 Kerāmet andan irdi enbiyāya
Hidāyet andan irdi evliyāya 70 Ḳamusı ẓıll-ı nūr-ı Muṣṭafādur
Muḥammed murteżādur müctebādur 71 Nebī olmışdı ol sulṭān-ı ālem
Ki beyne’l-māi ve’ṭ-ṭīn idi Ādem 72 Çi-ger ṣūretde nesl-idi Muḥammed
Ḥaḳīḳat līki aṣl-ıdı Muḥammed
64b bāḳī: Ḥaḳḳa SK.
∗ “Cenab-ı Hakk’ın buyurduğu üzere: Göz (gördüğünden) şaşmadı ve (onu) aşmadı.” (Necm 53/17).
65b Ḥaḳḳa āyetdür: Ḥaḳla rāḥatdur İÜ, AG.
66a ḥażret le-amrük daḫı: ḥażret-i le-amrüke tāc-ı SK. || le-amrük[e]: “(Ey Resul’üm), senin ömrüne and olsun…” (Hicr 15/72). Ayet-i kerimede yer alan hitap -ihtilaflı olmakla birlikte- Hz. Peygamber’edir, ona yöneltilmiştir (Yılmaz, 2013: 448). || Levlāk[e levlāke le-mā ḫalaḳtü’l-eflâke]: “Sen olmasaydın, sen olmasaydın (ey Muhammed) felekleri yaratmazdım.” (Yılmaz, 2013: 456) mealindeki hadis-i şeriften iktibas.
SK 3b
اَمَك
َق
َلا
َع
َل ْی ِه
َّسلا
َ�
ْم
ُك ْن
ُت
َن ِب
ًّی
َو ا
َدآ
ُم َب
ْی َن
ْلا
َم
ِءا
َو
ِّطلا
ِنی
∗َمَدآ ُنْبِا ُتْنُك ْنِاَو یِّنِا َو
ِهیِف َیِلَف ًةَرو ُص
َش یًنْعَم
ا
یِت َّوُبُاِب ٌدِه
∗∗73 Anuñ şerinde her kim oldı ḳāyim Behişt ü ḥūr u ḥavża oldı ḥākim 74 Nübüvvet mesnedinüñ pādişāhı
Cemī-i reh-nümānuñ reh-nümāsı106 İÜ 4a 75 Çü naleynini arş idindi efser
Anuñ-çün oldı eşyādan füzūnter 76 Virürdi şemse fer nūr-ı cebīni
Sözüñ söylerdi ġāyet aṣvabını 77 Anuñ ışḳında çarḫ urur felekler
Rikābında segirdürler melekler 78 Aña virildi ḥaḳḳ-ıla vedīat
Şerīat hem ṭarīḳat hem ḥaḳīḳat 79 Ḳamu edyānı mensūḫ itdi dīni
Münevver ḳıldı dünyā ālemini 80 Ola ger bu vücūdum ḳaṭre ḳaṭre
Daḫı her ḳaṭre ola ẕerre ẕerre BY 3a 81 Daḫı her ẕerrede yüz biñ ola yüz
Daḫı her yüzde dilüm ola yüz yüz 82 Bu vech-ile ola ömrüm hezārān
Bu ömri ṣarf idem medḥüñde iy cān
∗ kemā: SK, BY. || “Hz. Peygamber aleyhi’s-selamın buyurduğu üzere: Henüz Âdem su ile çamur
arasında iken ben peygamberdim.” (Keleş, 2016: 339).
∗∗ manen şāhidün bi-übüvvetī : SK, BY. || “Her ne kadar bir âdemoğlu olsam da ben bir suretim ve
bu surette benim atalığıma şahitlik eden bir mânâ vardır.” (Kaynak bulunamadı). 73b ḥūr u ḥavża: ḥavż u ḥūra SK, BY.
80a ola ger bu: olursa ger BY. 82b medḥüñde: medḥüñe SK, BY.
AG 4a 83 Henūz bir ẕerre medḥüñ iy dilārā Dimekde ḳāṣıram ben yüzi ḳara 84 Beni afv eyle imdi yā ḥabībī
Ki sensin cümle dertlüler ṭabībi 85 Direm kim ḥażretüñde pür-günāham
Öküş iṣyān ḳıldum rū-siyāham107 86 Şerīat rüknini her dem yıḳaram
Cehennem odın elümle yaḳaram 87 İlāhī derdmendem dest-gīr ol
Yüzüm göñlüm ḳaradur sen münīr ol 88 Ḥabībüñ ḥürmeti-y-çün yā İlāhī
Esirge pādişehler pādişāhı 89 Aña vü āl ü aṣḥābına iy cān
Ṣalāt-ıla selām irgür hezārān Der-Nat-i Ḫulefāü’r-Rāşidīn SK 4a 90 Pes ol şems oldı encümdür ṣaḥābī
Ḳamunuñ melceidür hem meābı İÜ 4b 91 Pes evvel geldi meydānına Ṣıddīḳ
Hem evvelden iderdi anı taṣdīḳ 92 Ne kim Ḥaḳdan resūle irse esrār
O sırdan anı iderdi ḫaberdār 93 Çün oldı sırr-ı Aḥmedde muallem
Ḫilāfet aña pes oldı müsellem
84b dertlüler: derdlerüñ SK. 85a kim: ki SK.
86b odın: nārın SK, BY. 88: AG’de der-kenar.
88b pādişehler: pādişāhlar AG, SK. 91b anı: ḫaberdār SK.
94 Diyüpdür server aña ṣubḥ-ı ṣādıḳ Anuñ-çün nūr-ıdı beyne’l-ḫalāyıḳ 95 Lebīb ü ārif oldur hem şefīḳ ol
Dü-ālem faḫrına nime’r-refīḳ ol 96 İkincisi Ömerdür ki_oldı dīndār108
Ki olmışdur aña yār-ı vefādār
BY 3b 97 Peyem-ber didi ben olmaya-dum ger Ömer ola-y-ıdı lā-büd peyem-ber 98 Ḳaviyyü’l-ḳalb-idi maẓhar celāle
Anuñ-çün itdi ḳaṣd evvel ḳıtāle 99 Ki ḥaḳdur çün bu dīn niçün olur sır
Gerekdür ki_idevüz biz anı ẓāhir 100 İderdi şer içinde adl ü dādı
Bulupdı cümle ḫalḳ andan murādı AG 4b 101 Üçünci yāri ummān-ı ḥayādur
Saādet burcı üzre bir hümādur 102 Müşerref ismi Oẟmān ibni Affān
Müzeyyen şeri aṣḥāb içre sulṭān 103 Ki ẕi’n-nūreyn oldı ẕī-kerāmet
Daḫı Ḳurānı cem itdi tamāmet 104 Ḥayāsından utanurdı melekler
Ḳatında ḥāṣıl olurdı dilekler 105 Anuñ dördünci yāri Murteżādur
Alīdür ibn-i amm-ı Muṣṭafādur
94a server aña: aña server SK, BY. 95a lebīb ü: lebīb-i İÜ, AG. 96b ki: kim SK, BY.
97a peyem-ber: peyem-berden AG.
101a yāri: yār İÜ, AG; ummān-ı: Oẟmān-ı SK, BY. 101b hümādur: reh-nümādur SK.
106 Cemī-i evliyāya ser-firāz ol Feżā-i lā-mekāna şāh-bāz ol 107 Şecāat hem mürüvvet hem seḫāvet
Leṭāfet hem fütüvvet hem vilāyet İÜ 5a 108 Aña baḫş itdi cümle Ḥaḳ Taālā
Aña çift oldı hem Zehrā-i azrā109 109 Bu dört aṣḥābı Ḥaḳ ḳıldı mükemmel
Ki bunlar oldılar ḳamudan efḍal SK 4b 110 Ḥüseyn-ile Ḥasendür nūr-çehre
Ururlar pençe bunlar māh u mihre 111 İmāmeyn-i hümāmeyn-i şehīdeyn
Taḳiyyeyn-i naḳiyyeyn-i saīdeyn 112 Ḥaḳīḳat baḥrına ġavvāṣlardur
Ḥaḳīḳat Ḥaḳ ḳatında ḫāṣlardur 113 İlāhī bize bunları şefī it
Ḳamusın izz-i ḥażretde refī it
BY 4a Ender-Sebeb-i Telīf
114 Seḥer kim nefḥası bād-ı ṣabādur Ḥaḳīḳat rūḥ-perver dil-güşādur 115 Nesīm eyler cihānı bir nefesde
Olur bu demde her diller hevesde 116 Gel iy murġ-ı seḥer gül ālemidür
Dilüñ depret ki ġulġul ālemidür 117 Felek burḳa götürdi çehresinden
Zemīni ḫˇoş-dem itdi behresinden
108b azrā: ġarrā SK. 109a aṣḥābı: aṣḥāb SK.
109b oldılar ḳamudan: ḳamudan oldılar SK. 106b feẓā-i: ḳażā-i İÜ, AG.
110b pençe: bunca SK. 113a bunları: bunlara BY.
118 Şuāından zer-āb itdi biḥārı Deminden ḳıldı cennet her diyārı AG 5a 119 Bahār oldı bezendi kūh u ṣaḥrā
Ḥayāta irdi girü cümle mevtā 120 Nevālar başladı her yaña murġān110
Gül açdı perdesin yırtup girībān 121 İdüp her ḳalb ol dem ışḳ-bāzī
Ḳılup feryād arturdı niyāzı
122 Bu ḫˇoş-dem içre irdi bir niçe cān Ḳamusı ilm içinde kāmil insān 123 Ḳamusı ṣāf-dil müşgīn-nefesler
Ḥaḳīḳat ilmine cümle hevesler İÜ 5b 124 Didiler ben żaīfe iy dil-ārām
Ne sākin olacaḳ demdür bu eyyām 125 Ki uyḳudan uyandı şimdi her dil
Ḳamu ṣaḥrā-i ışḳa ḳurdı menzil 126 Gel imdi sen daḫı güftār eyle
Bu ḫufte dilleri hüşyār eyle 127 Bilürüz söz içinde ḳuvvetüñ var
Daḫı naẓm-ı kelāma ḳudretüñ var 128 Beyān it bize aḥvāl-i cihānı
Oḳuyup ḥaẓẓ ideler her dil anı SK 5a 129 Daḫı ẕikr eyle evṣāf-ı resūli
Ki medḥ eyle resūl-i pür-uṣūli BY 4b 130 Didüm bunlara kim iy dōstānī
İ nūr-ı çeşm ü ārām-ı cihānī
118a biḥārı: buḥārı (?) SK.
131 Cihān içre oluñ pür-ravḥ u reyḥān Size arż eylesün dīdārı sulṭān 132 Cihāna kim gelüpdür bunca kāmil
Ṭarīḳ-ı şera ālim hem de āmil 133 Düzüpdür her biri bir dāsitānı111
İdüpdür her biri keşf-i maānī 134 Ne sır ḳaldı ki tefsīr itmediler Ne söz ḳaldı ki taḳrīr itmediler 135 Ḫuṣūṣā Yazıcıoġlı Muḥammed Revānına şefāat ḳılsun Aḥmed 136 Cemāl erzānī ḳılsun aña ḥażret
Hem itsün cümle ecdādına raḥmet 137 Beyān itmiş ḫˇoş evṣāf-ı resūli
Ayān itmiş ṭarīḳ-ı pür-uṣūli AG 5b 138 Cihānuñ olmışın u olacaġın
Zamānuñ gelmişin ü geleceġın 139 Şu nesne kim dimek lāzımdur anı
Ḫˇoş itmişdür kitāb içre beyānı 140 Muḥammediyye adı ol kitābuñ
Kim anda mesnedi var her cevābuñ İÜ 6a 141 Delīli cümle āyāt u ḫaberdür
Ḫaber yanī ḥadīẟ-i muteberdür 142 Didiler var belī Muḥammediyye
Beyān olmış ṣıfāt-ı Aḥmediyye
131a ravḥ u: rūḥ u SK, BY. || [Fe] ravḥun reyḥān(ün): “…ona rahatlık, güzel rızık… (vardır)” (Vâkı‘a 56/89) mealindeki ayet-i kerimeye telmih vardır.
134a sır: söz BY; tefsīr: tabīr SK, BY. 134b ki: kim SK.
138b geleceġın: gelecegin SK, BY. 139a kim: ki SK.