TEKSTİL SEKTÖRÜ MODELİ

Tekstil sektörüne ilişkin modeller, uluslararası göçün SITC26, SITC65 ve SITC84 kodlu alt sektörlerinde EİT üzerindeki etkisini incelemek amacıyla tahmin edilmiştir.

SITC26 kodlu Dokuma Elyafı ve Bunların Atıkları sektöründe 61 ülkeden Türkiye’ye gelen uluslararası göçün EİT üzerine etkisini incelemek amacıyla Tablo 19’da yer alan

19-21 numaralı modeller tahmin edilmiştir. Bu modellerin hangi tahmin yöntemiyle etkin ve tutarlı sonuçlar verdiğini tespit etmek amacıyla model belirleme testleri yapılmıştır.İlk aşamada yapılan yatay kesit F testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu ()_=>?-@ >

)_"-./0) için tek faktörlü FE modelinin OLS modeline tercih edileceği görülmektedir.

İkinci aşamada yapılan LM testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu (67₎ >

A_"-./0^* )içintek faktörlü RE modeli OLS modeline tercih edileceği anlaşılmaktadır. Son aşamada yapılan Hausman sınaması sonuçları istatistiksel olarak anlamlı olmadığı (M <

A_"-./0^* ) için GLS tahmincisinin etkin olduğu görülmektedir. Bu nedenle tek faktörlü RE modelinin etkin ve tutarlı sonuçlar verdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Tablo 19. Dokuma Elyafı ve Bunların Atıkları (SITC26) Sektöründe Uluslararası Göçün Endüstri-içi Ticaret Üzerine Etkisi

Bağımlı Değişken: IIT, Ülke Sayısı: 61, Dönem Sayısı: 2013-2017, Gözlem Sayısı: 305

Değişken (19) sonuçlar vermektedir. Belirtilen tabloda 21 numaralı tek faktörlü RE modeline göre LMIG değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde pozitif olmakla birlikte

istatistiksel olarak anlamlı değildir. Özetle ticaret ortağından Türkiye'ye gelen uluslararası göç miktarındaki artış, Dokuma Elyafı ve Bunların Atıkları sektöründe Türkiye'nin o ülkeyle yaptığı EİT üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir.

Tablo 19’da yer alan 21 numaralı modeldeki LYD değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı değildir. Türkiye ile uluslararası göç aldığı ülkeler arasındaki kişi başına GDP farkındaki artışlar, Türkiye’nin o ülkelerle olan EİT’si üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir. Modelde yer alan LWDIS değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde negatif ve %5 düzeyde istatistiksel olarak anlamlıdır. LWDIS değişkenindeki %1’lik bir artış, EİT’de 0,019 birim azalışa neden olmaktadır. LWDIS değişkenindeki artış, EİT’yi negatif etkilemektedir. Bu sonuca göre Türkiye daha uzak ülkelerle daha az EİT yapmaktadır.

Modelde yer alan ER değişkeninin katsayı işareti pozitif ve %10 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. ER değişkenindeki bir birimlik artış EİT’yi %0,048 birim artırmaktadır. Bu sonuca göre döviz kurundaki yükselmeler, Türkiye’nin o ülkelerle yaptığı EİT’yi artırmaktadır.

SITC65 kodlu Tekstil Ürünleri (İplik, Kumaş, Yer Kaplamaları, Hazır Eşya) sektöründe 84 ülkeden Türkiye’ye gelen uluslararası göçün EİT üzerine etkisini incelemek amacıyla Tablo 20’de yer alan 22-24 numaralı modeller tahmin edilmiştir. Bu modellerin hangi tahmin yöntemiyle etkin ve tutarlı sonuçlar verdiğini tespit etmek amacıyla model belirleme testleri yapılmıştır. İlk aşamada yapılan yatay kesit F testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu ()_=>?-@> )_"-./0) için tek faktörlü FE modelinin OLS modeline tercih edileceği görülmektedir. İkinci aşamada yapılan LM testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu (67₎ > A_"-./0^* ) içintek faktörlü RE modeli OLS modeline tercih edileceği anlaşılmaktadır. Son aşamada yapılan Hausman sınaması sonuçları istatistiksel olarak anlamlı olmadığı (M < A_"-./0^* ) için GLS tahmincisinin etkin olduğu görülmektedir. Bu nedenle tek faktörlü RE modelinin etkin ve tutarlı sonuçlar verdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Tablo 20’de yer alan 22-24 numaralı modeller, büyük oranda birbirine benzer sonuçlar vermektedir. Belirtilen tablodaki 24 numaralı tek faktörlü RE modele göre LMIG değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde pozitif olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı değildir. Özetle ticaret ortağından Türkiye’ye gelen uluslararası göç miktarındaki artış, Tekstil Ürünleri (İplik, Kumaş, Yer Kaplamaları,

Hazır Eşya) sektöründe Türkiye’nin o ülkeyle yaptığı EİT üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir.

Tablo 20. Tekstil Ürünleri (İplik, Kumaş, Yer Kaplamaları, Hazır Eşya (SITC65) Sektöründe Uluslararası Göçün Endüstri-içi Ticaret Üzerine Etkisi

Bağımlı Değişken: IIT, Ülke Sayısı: 84, Dönem: 2013 – 2017, Gözlem Sayısı: 420

Değişken (22) istatistiksel olarak anlamlılığı ifade etmektedir.

Tablo 20’de yer alan modelde yer alan LYD değişkenin katsayı işareti beklentilere uygun olmayan bir şekilde pozitif ve %10 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. LYD değişkenindeki %1 oranındaki artış, EİT miktarında %0,014 artışa neden olmaktadır. Bu bulguya göre Türkiye ve uluslararası göç aldığı ülkelerin arasındaki kişi başına GDP farkındaki artışlar, Türkiye’nin EİT’sini artırmaktadır. Modelde yer alan LWDIS değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun olmayan bir şekilde pozitif olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildir. LWDIS değişkenindeki artış, EİT üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir. Modelde yer alan ER değişkeninin katsayı işareti pozitif ve %1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. ER değişkenindeki 1 birimlik

artış, EİT’yi 0,015 birim artırmaktadır. Bu sonuca göre döviz kurundaki yükselmeler, Türkiye’nin o ülkelerle yaptığı EİT’yi artırmaktadır.

SITC84 kodlu Giyim Eşyası ve Bunların Aksesuarları sektöründe 85 ülkeden Türkiye’ye gelen uluslararası göçün EİT üzerine etkisini incelemek amacıyla Tablo 21’de yer alan 25-27 numaralı modeller tahmin edilmiştir. Bu modellerin hangi tahmin yöntemiyle etkin ve tutarlı sonuçlar verdiğini tespit etmek amacıyla model belirleme testleri yapılmıştır. İlk aşamada yapılan yatay kesit F testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu ()_=>?-@ > )_"-./0) için tek faktörlü FE modelinin OLS modeline tercih edileceği görülmektedir. İkinci aşamada yapılan LM testi değerleri istatistiksel olarak anlamlı olduğu (67₎ > A_"-./0^* ) için tek faktörlü RE modeli OLS modeline tercih edileceği anlaşılmaktadır. Son aşamada yapılan Hausman sınaması sonuçları istatistiksel olarak anlamlı olmadığı (M < A_"-./0^* ) için GLS tahmincisinin etkin olduğu görülmektedir. Bu nedenle tek faktörlü RE modelinin etkin ve tutarlı sonuçlar verdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Tablo 21’de yer alan 25-27 numaralı modellerin tamamında değişken katsayıları birbiriyle tutarlı sonuçlar vermektedir. Belirtilen tabloda 27 numaralı tek faktörlü RE modele göre LMIG değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde pozitif ve

%1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. LMIG değişkenindeki %1 oranında artış, EİT miktarında 0,017 birim artışa neden olmaktadır. Özetle ticaret ortağından Türkiye’ye gelen uluslararası göç miktarındaki artış, Çeşitli Giyim ve Aksesuarları sektöründe Türkiye’nin o ülkeyle yaptığı EİT’yi artırmaktadır.

Tablo 21’de yer alan 27 numaralı modeldeki LYD değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde negatif ve %1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır.

LYD değişkenindeki %1 oranında artış, EİT miktarında 0,035 birim azalışa neden olmaktadır. Bu sonuca göre Türkiye ve uluslararası göç aldığı ülkelerin arasındaki kişi başına GDP farkındaki artışlar, Türkiye’nin EİT’sini azaltmaktadır. Modelde yer alan LWDIS değişkeninin katsayı işareti beklentilere uygun bir şekilde negatif olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı değildir. Modelde yer alan ER değişkeninin katsayı işareti negatif ve %1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. ER değişkenindeki 1 birimlik artış EİT’yi 0,015 birim azaltmaktadır. Bu sonuca göre döviz kurundaki yükselmeler, Türkiye’nin o ülkelerle yaptığı EİT’yi azaltmaktadır.

Tablo 21. Giyim Eşyası ve Bunların Aksesuarları (SITC84) Sektöründe Uluslararası Göçün Endüstri-içi Ticaret Üzerine Etkisi

Bağımlı Değişken: IIT, Ülke Sayısı: 85, Dönem: 2013 – 2017, Gözlem Sayısı: 425

Değişken (25)

Not: (1) Parantez içindeki değerler t değerlerini göstermektedir. (2) Köşeli parantez içindeki değerler olasılık değerlerini göstermektedir. (3) a, b, c sırasıyla %1, %5 ve %10 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlılığı ifade etmektedir.