• Sonuç bulunamadı

Tekliflerin Sunulması ve Değerlendirilmesi

2.7.   Türk Hukuku’nda İhale Sürecinin Evreleri ve AB Hukuku Açısından

2.8.9.   Tekliflerin Sunulması ve Değerlendirilmesi

İsteklilerin ihale için hazırlayacakları tekliflerini belirli usul çerçevesinde yerine getirmesi gerekmektedir316. Belirtilen usule Kanunun 30.maddesinde yer verilmiştir.

313 Miktar aralıkları temelini 13. maddeden almaktadır ve Kamu İhale Kurumu’nun 2019/1 sayılı Tebliği ile 21/1/2019 tarihli ve 30666 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup 01.02.2019-31.01.2020 tarihleri arasında uygulanacak dönemi kapsamaktadır.

314 Miktar aralıkları temelini 13. maddeden almaktadır veKamu İhale Kurumu’nun 2019/1 sayılı Tebliği ile 21/1/2019 tarihli ve 30666 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup 01.02.2019-31.01.2020 tarihleri arasında uygulanacak dönemi kapsamaktadır.

315 Kamu İhale Kurumu’nun 2019/1 sayılı Tebliği ile 21/1/2019 tarihli ve 30666 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup 01.02.2019-31.01.2020 tarihleri arasında uygulanacak dönemi kapsamaktadır.

(Miktar aralıkları Kanun’un 13. maddesinden alınmaktadır.)

316 Gözler, a.g.e., s.128.

İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30’ uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

(4734 sayılı m.36). 2014/24/AB sayılı direktif de tekliflerin şekline ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunun’da da Direktifin 45.maddesinde olduğu gibi alternatif teklifin sunumuna ilişkin bir düzenleme yer almaktadır. Kamu İhale Kanunu’nun m.30(2) de yer alan alternatif teklif sunma imkânı yalnızca mal alımı ihalelerinde geçerlidir.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir.

İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz.

Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır. (4734 sayılı Kanun m.36 2.fıkrası)

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.

Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.(4734 sayılı Kanun m.37)

2014/24/AB sayılı direktifin m.56(3)’ de, idare istekliler tarafından sunulacak bilgilerin eksik veya hatalı bulduğu veya belirli dokümanların eksik olduğu durumlarda uygun bir zaman sınırı içinde ilgili bilgileri veya dokümantasyonu sunmasını, bunlara

takviye yapmasını, açıklığa kavuşturmasını, tamamlamasını (eşit muamele ve şeffaflık ilkelerine tam uyumlu olacak şekilde) isteyebileceği kabul edilmiştir.

Tekliflerin mal, yapım ya da hizmetlere ilişkin olarak anormal derecede düşük olduğu durumlarda, idareisteklilerin tekliflerinde sundukları fiyat ya da masrafları açıklamalarını (2014/24/AB sayılı direktin.69(2))317gerekli kılabilir. Açıklamalarında idare, teklifin m.18(2) de bahsi geçen yükümlülüklere uyulmamasını tespit ederse teklifi reddeder. Teklif veren devlet yardımı almasından dolayı anormal şekilde teklif veriyorsa ve bu durum TFEU’nun 107.maddesi bağlamında iç pazara uygun değilse reddedilebilir.

İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder.

Bu teklifleri reddetmeden önce318, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

Değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir 319(4734 s. Kanun,m.38).

İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün

317 a)Üretim süreci, temin edilen hizmetin yada yapım yönteminin iktisadı; b)malın ya da hizmetin temini veya yapımın uygulaması için teklif verenin sahip olduğu istisnai elverişli koşullar veya seçilen teknik çözümler; c)Teklif verenin teklif ettiği malın, hizmetin yada hizmetlerin orjinalliği; d) Direktifin m.18 (2)’de bahsi geçen yükümlülüklere uygunluk; e) Direktifin 71. maddesinde geçen yükümlülüklere uygunluk; f) Teklif verenin Devlet yardımı alma ihtimali.

318 İhale Komisyonu ; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,c)Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü.

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Diğer tekliflere göre aşırı düşük teklifler”

kavramı bakımından yapılacak değerlendirmede; ihaledeki teklif sayısı, tekliflerin birbirine ve kardan ari yaklaşık maliyete göre yakınlık-uzaklık veya yükseklik -düşüklük mertebeleri tekliflerden bir kısmının veya tamamının belli bir fiyat aralığında toplanması, tekliflerin tamamının kardan ari yaklaşık maliyetin üstünde veya altında olması gibi ihaleden ihaleye farklılık gösteren faktörler belirleyici olmaktadır.” (Kamu İhale Kurulu Kararı,2010/UH.I-1511) (Çevrimiçi) www.ekap.kik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 21.10.2019).

319 Sayıştay, Daireler Kurulu, K.1127/3, T.08.10.2003. (Çevrimiçi) www.kazancı.com.tr (Erişim Tarihi:

18.10.2019). Uygulamada idarelerin aşırı düşük teklif sorgulaması yapmaksızın ihalelerin en düşük teklif veren istekli üzerinde bıraktıkları gözlemlenmiş ve bunun üzerine kamu İhale Genel Tebliği’nde ihale konusu işe göre aşırı düşük teklif sorgulamasının nasıl yapılacağı belirtimiştir. Bu konuda Bkz.

Aksoy ve Erbay, a.g.e., s.69.

isteklilere derhal bildirilir320. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez (4734 s. Kanun, m.39).