Grup Tartışması Yöntemi

Grup, birbiriyle ilişkileri ve aralarında ortak değerleri olan, birbirine bağlı iki veya daha fazla kişiden oluşmuş toplumsal bir birimdir. Yani, birkaç insan bir araya gelir ve bir amaç üzerinde çalışırsa grup meydana gelmiş olur (Büyük, karagöz ve Çivi, 1999:77).

Grup tartışması yöntemi özde, öğrencilerin bir konu ya da sorun üzerinde birlikte konuşarak mümkün olan çözüm yollarını aramalarına dayanır. Bu nedenle öğrenci merkezli bir yöntemdir. Başarılı bir tartışma öğrencinin sözlü anlatım ve iletişim yeteneklerini geliştirirken, aynı zamanda farklı eğilim ve görüşlere hoşgörü ile yaklaşma duyarlılığı da kazandırır. Küçükahmet (1997:86-87), Kemertaş (1999:263- 265), Hesapçıoğlu (1998:212-215), Büyük karagöz ve Çivi (1999:87-89), Binbaşıoğlu (1994:145) tartışma biçimlerini şu şekilde açıklamışlardır:

a.) Büyük grup tartışması: Bu yöntemde öğretmen konuyu tüm sınıfın katıldığı bir tartışma ortamında işler. Tartışmanın yürütücüsü yine öğretmendir. Sorular sorar, öğrencilerin görüşlerini açık hale getirir ve konuyu daha iyi anlamaları için konuyu sık sık özetler.

b.) Münazara: İki ekibin, dinleyiciler (Sınıf) ile bir jüri önünde bir sorunu ele alarak iki karşıt tezi savunmalarıdır. Münazara sonunda jüri, galip tarafı bildirir. Aynı zamanda öğretmen isterse münazaradan sonra ele alınan konu üzerinde büyük grup tartışması da yapabilir.

c.) Panel: Önceden belirlenmiş olan bir konunun 3-5 kişilik bir grup tarafından dinleyicilerin önünde samimi bir havada açıklanması, tartışılmasıdır. Genelde öğretmenler panel başkanlığını üstlenir. Panelin amacı gerçeği bulmaktan çok, bir konunun çeşitli yönlerini aydınlatmak ya da konuyla ilgili çeşitli eğilim ve görüşleri ortaya koymaktır.

d.) Forum: Forum panele benzer, ancak panelden farkı dinleyicilere de söz hakkı tanınmasıdır. Forum başkanı toplantıya katılanları soru sormaya, eleştiri yapmaya ve katkıda bulunmaya teşvik eder. Sınıfta panelden sonra forum yapılabilir. Bu durumda panel iki saat olarak planlanmalıdır.

Tartışmaların canlı, başarılı ve ilginç olabilmesi için ileri sürülen fikirler resim, şekil, model, harita, film gibi araçlarla olanaklar ölçüsünde açıklanmalıdır (Kemertaş, 1999:266).

e.) Altı şapkalı düşünme tekniği: Öğrencinin yaratıcılığını ve düşünme gücünü geliştirme amacıyla yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemin özelliği öğrencilerin bir problemi çözme konusundaki düşünce ve önerilerini şapkaların rengine göre şekillendirmeleridir (Küçükahmet, 2000:89).

Edward De Bono (çev:Ercan Tuzcular, 1997:33-35) altı şapkanın her birinin değişik renklerde olduğunu söyledikten sonra ise bu renklerin ise beyaz, kırmızı, siyah, sarı, yeşil, mavi olduğunu ve şapkanın rengi aynı zamanda kişinin rengi olduğunu belirtiyor. Renkler, ayrıca her şapkanın işlevi ile de bağlantılıdır.

Beyaz şapka: Beyaz tarafsız ve objektiftir. Beyaz şapka objektif olgular ve rakamlarla ilgilidir.

Kırmızı şapka: Kırmızı, öfke, tutku ve duyguyu çağrıştırır. Kırmızı şapkanın duygusal bir bakış açısı vardır.

Siyah şapka: Siyah karamsar ve olumsuzdur. Siyah şapka kötümserdir. Bir şeyin niçin yapılmayacağını görür.

Sarı şapka: Sarı, güneş gibi aydınlık ve olumludur. Sarı şapka iyimserdir. Umutla ve olumlu düşünme ile ilgilidir.

Yeşil şapka: Yeşil, çimen, bitki, bereket ve verimli büyüme demektir. Yeşil şapka yaratıcılık ve yeni fikirlerle ilgilidir.

Mavi şapka: Mavi serinkanlılığı temsil eder ve aynı zamanda her şeyin üstündeki göğün rengidir. Mavi şapka düşünme sürecinin düzenlenmesi ve kontrolü ile uğraşır. Ayrıca diğer şapkaların kullanımıyla da ilgilidir.

“Altı düşünme şapkasının amacı düşünme faaliyetini belli bir düzene sokmak ve böylece düşünürün her şeyi aynı anda yapmak yerine, her defasında bir tür düşünme faaliyetinde bulunmasını sağlamaktır. Altı şapka düşünme tekniğine karşılık gelen en iyi örnek renkli baskıdır. Renkli baskı tekniğinde her renk ayrı olarak basılır ve sonuçta hepsi bir bütün oluşturur.

Şapkaların, düşünme faaliyetlerinde yararlı olmalarını sağlayan en önemli özellikleri yapaylıklarıdır. Altı düşünme şapkası, kendimiz veya başkaları adına belli bir düşünme talebinde bulunmak için gereken yapıyı ve ortamı sağlar. Düşünme oyunu için kurallar koyar. Bu oyunu oynayan herkes bu oyunun farkındadır.

Kendimizi böyle bir kontrol sistemi olmadan da idare edebilecek kadar zeki hissediyorsak bile, bu sistemin, sahip olmaktan gurur duyduğumuz zekâmızın daha da etkili bir şekilde kullanmamızı sağlayabileceği olasılığı göz önünde bulundurmalıyız. Koşmaya karşı doğuştan yetenekli biri, antrenmanlarındaki disiplinli araştırmaların

yararını diğer insanlardan daha fazla görecektir” (De Bono, çev: Ercan Tuzcular, 1997:192-195).

Tartışma Yönteminin Yararları:

- Öğretmen-öğrenci ve öğrenciler arası etkileşimi artırır.

- Demokratik süreç ve ilkelerin deneyim yoluyla öğrenilmesinin kolaylaştırır.

- Öğretmen, tartışma ortamı içinde öğrencilerin daha yakından tanıma olanağı bulur; öğrencilerin zihinsel, sosyal ve psikolojik gelişmeleri ve gereksinimleri hakkında öğretmene fikir verir (Aydın, 2000:47).

Tartışma Yönteminin Sınırlılıkları:

- Tartışma uzadıkça sınıfta sessizliğin sağlanması ve dikkatin toplanması güçleşir. - Tartışma, konunun başarılı bir biçimde sınırlandırılmaması halinde, beklenen yararı sağlamaz.

- Tartışma yönteminin kalabalık sınıflarda uygulanması zordur (Aydın, 2000:48). Öğrenci merkezli ve karşılıklı düşüncelerin açıklanarak konuların öğrenilmesine yönelik bir yöntem olması nedeniyle sınıf mevcudunun uygun olduğu sınıflarda coğrafya dersinin akarsular konusunun öğretiminde rahatlıkla kullanılabilir. Bu yöntemi uygulayan eğitimciler tartışma ile ulaşılacak amaçlar ve izlenecek yöntemleri sınıfa ayrıntılı olarak anlatıp öğrencileri derse motive etmelidir. Ayrıca tartışmanın adil olarak yönetmesi ve öğrencilere eşit söz hakkı vermesi yöntemin verimliliğini arttıracaktır. Örneğin Buzulların etkisi konusu önceden gruplara ayrılan öğrencilere konunun paylaştırılarak öğrencilerin ön hazırlık yapmaları sağlanabilir. Böylece öğrencilerin tartışmada zamanın boşa harcanması önlenecektir. Özellikle buzulların etkisi konusunun tercih edilmesinin nedeni ise Türkiye’nin buzullar konusunun daha tam anlamıyla bilinmediği, tüm öğrencilerin kendi düşüncelerinin de katıldığı bir ortamda öğrenilmesi bu konuda bilinçlenmeyi sağlayacak ve konuda geçen kavramların doğru ve kalıcı bir şekilde öğrenilmesini sağlayacaktır.