Bu projede Almanca kelime öğreniminde öğrencilerin oyunlar, teknoloji destekli etkileşimli aktiviteler ve grup çalışmaları gibi öğrenme ortamlarının kelime dağarcıklarının artmasında pozitif etkisi olacağına inandıkları tespit edilmiş, ayrıca öğrencilerin kelime öğreniminde farklı yöntemler denemeyi tercih ettikleri görülmüştür. Öğrenciler tek düze okuma - anlama çalışması yaparak etkili kelime öğrenilemeyeceğinin farkında olduklarını göstermişlerdir.
49
Fakat tüm bunların yanı sıra derslerde teknolojiden de faydalanılmasının kendilerini motive edeceğini belirtmişlerdir. Bu noktada sınıflarda hali hazırda varolan akıllı tahtaların işe koşulması öğretim elemanları ve öğrenciler açısından önemli bir yenilik ve motivasyon aracı olarak görülebilir. Şahin'in (bkz. 2010: 315) de belirtmiş olduğu gibi yabancı dil derslerinde çeşitli bilgisayar programlarının ve teknoloji destekli materyallerin kullanılması, ayrıca öğrenciyle etkileşim halinde yapılan testler ve oyunlarla da derslerde verimin artacağı öngörülebilir. Ayrıca kelime öğrenmenin eğlenceli hale gelmesinin günümüzde bir ihtiyaçtan ziyade bir gereklilik halini almaya başladığı, öğrencilerin anket sorularına verdikleri cevaplardan anlaşılmaktadır. Bu çalışmada kelime öğrenmenin zevkli bir aktivite olup olmadığını sorgulayan birinci anket maddesinde kararsızlıklarını belirten öğrencilerin kazanılması için de kelime öğretiminde teknoloji odaklı sistemlere yer verilmesinde fayda görülmektedir. Anket sonuçlarına bakıldığında dördüncü maddede kelime pekiştirmekte teknolojiden faydalanma eğiliminin fazla olması öğrencilerin kendi öğrenme stillerini geliştirme yolunda bir takım arayışlara yöneldiklerinin göstergesi olarak yorumlanabilir. Bunun için de ilk olarak her zaman ulaşabildikleri internetten yardım alıyor olma olasılıkları çok yüksektir. Bu sebepten katılımcılara ders esnasında da akıllı tahta aracılığı ile kelime öğrenimi için faydalı siteler önerilebilir, gerekirse sınıf ortamında ortak kelime çalışmaları da yapılabilir. Bu bağlamda Uludağ Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu'nda devam etmekte olan bireysel öğrenme danışmanlığı projesi örnek gösterilebilir2.
Anketin ikinci maddesinde öğrencilerin kelime öğrenimlerinde kendilerine ait stratejilerinin olduğu ortaya çıkmış olsa da bu duruma katılmayan ya da kararsızlık belirten öğrenciler için de ek çalışmalar yapılmalıdır. Bunun yanında öğrenciler ve öğretmenlerin öğretim sürecinde öğrenme stilleri ve öğrenme stratejileri hakkında bilgilerinin olması önemlidir. Öğrenme stratejilerinin öğrencilere öğretilmesi kuşkusuz öğrencilerin başarısında önemli katkılar oluşturacaktır (Tok, 2007: 197). Fakat üçüncü maddede belirtilen, Almanca kelimelerin telafuzuna yönelik çalışma yöntemlerinin olduğunu belirten öğrenci sayısını arttırmak amacıyla da ders esnasında internete anında bağlantı yoluyla sesli telafuz çalışmaları yapılabilir.
Araştırmada karşılaşılan bir başka durum da beşinci maddede, öğrenilen dildeki kelimelerin o dilin kültürünü tanımaya yardımcı olup olmayacağı konusunda kararsızlıklarını ifade eden gruptur. Öğrencilerin bu yorumunu pozitif yönde değiştirmek amacıyla da sınıf ortamında edebi metinlerden, akıllı tahtadan izletilen filmlere yönelik ülke ve kültür bilgisi çalışmalarından, akıllı tahtaya uyumlu diğer yabancı dil öğretim materyallerindeki aktivitelerden faydalanılabilir. Bu sayede dil ve kültür arasında nasıl bir bağ var ise, o dili oluşturan kelimeler ile kültür arasında da sıkı bir bağ olduğu öğrencilere anımsatılmalı, yabancı dil öğrenmenin bir parçasının da o dilin kültürünü algılamak olduğu sezdirilmelidir (Asutay, 2007).
Anket sonuçlarında en dikkat çekici noktalardan birisi de öğrencilerin bir çok noktada kelime öğrenimine ilişkin pozitif tutum sergilemelerine rağmen, yine de öğretim yılının sonuna doğru tutumlarının değişmesi ve kelime konusunda test yapılırsa bu durumu notlandırılmak açısından önemli buldukları, ayrıca sadece
2 http://ydyo.uludag.edu.tr/self_access_centre.html
50
notlandırılmak için kelime çalışacaklarını belirtmiş olmalarıdır. Bir çözüm yöntemi olarak, söz konusu ifadeye olumlu cevap veren öğrencilerin görüşleri alınarak bu konuda olumsuz yönde düşünen katılımcıları derslerde gördükleri kelimeleri gerçek bildirişim ortamlarında da kullanabilecekleri konusunda ikna etmek düşünülebilir (Türker, 2014: 97). Akıllı tahtaya yönelik olumlu tutum sergilenen durumlar ise kelime öğreniminin görsel olarak desteklenmesi, oyunlar, grup aktiviteleri, tahtada eşleştirme çalışmalarının yapılması gibi durumlardır. Bu sayede katılımcıların öğrendikleri kelimelerin farklı ortamlarda kullanılmasına olanak sağlanarak desteklenmelidir. Bu şekilde tek tip öğrenme ve öğretimden uzaklaşılıp, bireyin ihtiyaçlarına hitap eden bir ortam yaratılabilir. Çünkü yabancı dil öğrenen kişiler ilk olarak günlük hayatta işlerine yarayacak kelimeleri öğrenmeyi tercih etmektedirler (Neuner, 2000 : 115 ). Öğrenciler her ne kadar amaçlarının sınavlar için kelime öğrenmek olduğunu söylemiş olsalar da, anketin genelinde eğilimlerinin kelimeleri kullanıma yönelik olarak yapılandırmak olduğu görülmektedir. Bundan sonraki süreçlerde de benzer durumlarla karşılaşıldığında öğretim elemanının da kendini, materyali ve öğrenciyi sorgulama zorunluluğu doğacaktır. Dolayısıyla eğer kullanılan kitap yetersiz görülüyorsa hızlı ve etkili destek materyalleri ile desteklenmeli, öğrenci kelime öğrenmede yetersiz kalıyorsa bir takım öğrenme stratejileri kendisine öğretilmeli ve öğretim elemanı kelime öğretimi konusunda yetersiz kaldığını görebiliyorsa 90'lı yılların öncesinde kalmış olan sözcük ezberci yaklaşımdan uzaklaşmalı ve öncelikle sınıf ortamında hali hazırda bulunan her türlü imkandan faydalanmalıdır. Bunların arasında en etkin faydalanılabilecek olan araç da akıllı tahtalar olarak düşünülebilir. Ayrıca eş dizimli sözcüklerin rolü konusunda farkındalığı arttıran Sözlüksel Yaklaşım'ın da kelime öğretimindeki yeri göz ardı edilmemelidir (Altıkulaçoğlu, 2010: 52).
Çalışmanın nihai sonucu olarak donanımlı yabancı dil sınıflarında var olan akıllı tahtaların, kelime öğrenim - öğretim süreçlerinde öğrenci ihtiyaçlarına cevap verebilecek motive edici önemli bir destek materyali olabilecekleri tespit edilmiştir.
Öğrenciler öğrendikleri kelimeleri gerçek bildirişim ortamlarında kullanma imkanına sahip olamasalar da interaktif uygulamalar, internete hızlı erişim, anında sonuç veren kelime sınavları, derslerde esnetici özelliği de beraberinde getiren kelime oyunları v.b. çalışmalarla hem öğretimde zamandan tasarruf edilip hem de derslerin eğlenceli geçmesine olanak sağlanabilir. Bu sayede, uzun vadede zihinde daha kalıcı yer edinen kelimeler fırsat bulunduğunda gerçek iletişim ortamlarında da rahatça hatırlanabilir.
Araştırmanın evreni Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencileri olsa da, örneklemi oluşturan grubun tek bir üniversitenin hazırlık sınıfı öğrencilerinden olması yapılan çalışmanın genele hitap etmekteki sınırlılığını göstermektedir. Bu sebepten çalışma sadece Namık Kemal Üniversitesi bünyesindeki Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'ndeki Almanca hazırlık sınıflarını kapsayacak şekilde sınırlandırılmıştır. Fakat benzer çalışmalar, bünyesinde akıllı tahta bulunduran farklı üniversitelerin Almanca hazırlık sınıfı öğrencileri ile daha genel bir kitleye hitap edecek şekilde düzenlenip, akıllı tahtanın konuşma becerileri, duyma-anlama, yazma becerileri gibi yetilerin geliştirilmesine katkılarını ortaya koyacak bir metotla da yapılabilir.
51 8. Kaynakça
Adıgüzel, T., Gürbulak, N., & Sarıçayır, H. (2011). Akıllı Tahtalar Ve Öğretim Uygulamaları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 457-471.
Al-Qirim, N. (2011). Determinants of interactive white board success in teaching in higher education. Computers&Education, 56, 827-838.
Altıkulaçoğlu, S. (2010). Yabancı Dil Sınıflarında Eşdizimli Sözcük Öğretimi ve Anadilin Rolü. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi(148), 37-42.
Arslan, M., & Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkin Kullanımı. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi(147), 63-86.
Asutay, H. (2007). Dil Kültür Ve Eğitim. Konya: Eğitim Kitapevi Yayınları.
Bacon, S. M., & Finnemann, M. D. (1990). A Study of the Attitudes, Motives, and Strategies of University Foreign Language Students and Their Disposition to Authentic Oral and Written Input. The Modern Language Journal, 74(4), 459-473.
Bulut, İ., & Koçoğlu, E. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Akıllı Tahta Kullanımına İlişkin Görüşleri (Diyarbakır ili örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 242-258.
Collins, B. C., Gast, D. L., Wolery, M., Holcombe, A., & Leatherby, J. G. (1991).
Using constant time delay to teach self-feeding to young students with severe/profound handicaps: Evidence of limited effectiveness. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 3, 157-178.
Erduran, A., & Tataroğlu, B. (2009). Eğitimde Akıllı Tahta Kullanımına İlişkin Fen Ve Matematik Öğretmen Görüşlerinin Karşılaştırılması. 9th International
Educational Technology Conference (IETC2009) (s. 14-21). Ankara:
Hacettepe Üniversitesi.
Judge, S. L. (2001). Computer Applications in Programs for Young Children With Disabilities:Current Status and Future Directions. Journal of Special Education Technology, 16(1), 29-40.
McCarthy, M. (1990). Vocabulary-a scheme for teacher education. Oxford: Oxford University Press.
Mechling, L. C., Gast, D. L., & Krupa, K. (2007). Impact of SMART Board Technology: An Investigation of Sight Word Reading and Observational Learning. Journal of Autism and Developmental, 37, 1869-1882.
52
Neuner, G., & Hunfeld, H. (1993). Methoden des fremdsprachlichen Deutschunterrichts - Eine Einführung. Berlin: Langenscheidt.
Okolo, C. M., Bahr, C. M., & Rieth, H. J. (1993). A retrospective review of
computerbased instruction. Journal of Special Education Technology, 12, 1-27.
Preston, C., & Mowbray, L. (2008). Use of SMART Boards for teaching, learning and assessment in kindergarten science. Teaching Science, 54(2), 50-53.
Schmitt, N. (2000). Vocabulary in Language Teaching. New York: Cambridge University Press.
Somyürek, S., Atasoy, B., & Özdemir, S. (2009). Board’s IQ: What makes a board smart? Computers&Education, 53, 368-374.
Starkings, S., & Krause, L. (2008). Chalkboard to smartboard - maths going green?
MSOR Connections, 7(4), 13-15.
Stoica, D., Paragină, F., Paragină, S., Miron, C., & Jipa, A. (2011). The interactive whiteboard and the instructional design in teaching Physics. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3316-3321.
Şad, S. N. (2012). An attitude scale for smart board use in education: Validity and reliability studies. Computers&Education, 58, 900-907.
Şahin, Y. (2010). Yabancı Dil Öğrenen Öğrencilerin Bilgisayardan Yararlanmalarına İlişkin Görüşleri. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(29), 307-316.
Tok, H. (2007). Öğretmen Adaylarının Kullandıkları Yabancı Dil Öğrenme Stratejileri.
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 191-197.
Türker, F. M. (2014). Yabancı Dil Eğitiminde Web Tabanlı Uzaktan Türkçe Öğretim Yöntemleri. Route Educational and Social Science Journal, 1(2), 89-100.
İnternet Kaynakları
(2012). Kasım 3, 2014 tarihinde http://ydyo.uludag.edu.tr:
http://ydyo.uludag.edu.tr/self_access_centre.html adresinden alındı Bostancı, E. (2015). http://akillitahta.wikispaces.com. Aralık 15, 2015 tarihinde
http://akillitahta.wikispaces.com/Ak%C4%B1ll%C4%B1+Tahtan%C4%B1n+Do nan%C4%B1msal+%C3%96zellikleri adresinden alındı
53
Dülger, H. (2014, Ocak). http://egitimdeakillitahta.blogspot.com.tr/. Eylül 11, 2014 tarihinde http://egitimdeakillitahta.blogspot.com.tr/2014/01/akll-tahtann-egitimdeki-yeri-ve-onemi.html adresinden alındı
Gerard, F., & Widener, J. (1999). Ağutos 23, 2014 tarihinde http://edcompass.smarttech.com:
http://edcompass.smarttech.com/en/learning/research/SBforeignlanguageclas s.pdf adresinden alındı
http://www.itilt.eu/. (2011, Temmuz). Aralık 23, 2014 tarihinde
http://www.itilt.eu/sites/default/files/u3/itilt-manual/iTILT_Handout_TURKISH.pdf adresinden alındı
Minor, B., Bracken, M., Geisel, P., & Unger, S. (2006). Eylül 10, 2014 tarihinde http://tiger.towson.edu:
http://tiger.towson.edu/users/sunger2/smart_boards_in_the_classroom.htm adresinden alındı
Salinitri, G., Smith, K., & Clovis, C. (2002). Ocak 5, 2015 tarihinde http://downloads.smarttech.com:
http://downloads.smarttech.com/media/sitecore/en/pdf/research_library/special _ed/the_aural_enabler.pdf adresinden alındı
54 Ek 1
Bu çalışma yabancı dilde kelime öğrenimi becerileri alanında öğrencinin kendini değerlendirme anketidir.
Öğrenci Anket Formu
Değerli öğrenciler,
Bu çalışma, siz Namık Kemal Üniversitesi Fen – Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Hazırlık Sınıfı öğrencilerinin kelime öğrenim sürecindeki tutumlarınızı ve strateji kullanımınızı kendi gözünüzden objektif bir bakış açısıyla değerlendirmenizi amaçlayan bir öz değerlendirme anketidir.
Bu anketin sonucu bir bilimsel araştırma projesinde kullanılacağından lütfen istenen bilgileri hiçbir baskı altında kalmadan doldurunuz.
Yardımlarınız için Teşekkür Ederim.
Öğr. Gör. Harun GÖÇERLER
Bölüm : _________________ Şube : _______________
( ) Bay ( ) Bayan ( ) Yaş
Lütfen aşağıdaki soruları ; (1) Kesinlikle katılmıyorum (2) Katılmıyorum
(3) Kararsızım (4) Katılıyorum
(5) Kesinlikle katılıyorum
şeklinde cevaplayınız. Belirtmek istediğiniz diğer görüşlerinizi ise “21.” kısımda yazılı olarak belirtiniz.
1 2 3 4 5 1 Kelime öğrenimi benim için zevkli bir aktivitedir? ( )( )( )( )( ) 2 Kelime öğreniminde kendimce kullandığım öğrenme stratejileri var? ( )( )( )( )( ) 3 Telâfuzu diğerlerine göre zor olan kelimeleri öğrenmekte kullandığım yöntem
ya da yöntemler var?
( )( )( )( )( )
4 Derste gördüğüm kelimeleri pekiştirmek amacıyla teknolojiden sıkça yardım alıyorum?
( )( )( )( )( )
5 Yabancı dilde kelime öğrenimi bence o dilin kültürünü tanımama da yardımcı oluyor?
( )( )( )( )( )
6 Derslerde gördüğüm kelimeleri sınavlarda zorunlu olduğum için öğreniyorum? ( )( )( )( )( ) 7 Derslerde gördüğüm kelimeleri , onları öğrenmekten zevk aldığım için
öğreniyorum? ( )( )( )( )( )
55
14 Basit kelime oyunları yeni karşılaştığım yabancı kelimeleri öğrenmemde faydalıdır. dildeki kelime bilgimi olumlu yönde etkiliyor.
( )( )( )( )( )
17 Yabancı dildeki kelime hazinemin gelişmesi için ders kitabı haricindeki materyallerin de öğrenme ortamında etkin kullanımını önemli buluyorum.
( )( )( )( )( )
18 Bir derste gördüğüm yeni kelime ile diğer derslerde, sınavlarda ve daha sonraki öğrenme sürecimde de sıkça karşılaşıyorum.
( )( )( )( )( )
19 Derslerde kelime testleri yapılsa, bu çalışmayı sadece not almak amacıyla önemserim.
( )( )( )( )( )
20 Derslerde kelime testleri yapılsa, bu çalışma benim öğrenme sürecime olumlu katkı sağlar.
( )( )( )( )( )
21 Bunların dışında kelime öğrenme becerileriniz hakkındabelirtmek istediğiniz olumlu ya da olumsuz düşünceleriniz :
Anket formunu hazırlayan: Öğr. Gör. Harun GÖÇERLER