Tarih Öğretiminde Gazete Kullanımının Eğitim Ortamına Katkısı

Son yıllarda çeĢitli öğretim basamaklarında her sınıf düzeyinde bir öğretim aracı olarak kitle iletiĢim araçlarının kullanımında önemli bir artıĢ görülmüĢtür. Kitle iletiĢim araçlarından en yaygın olarak kullanılanı gazetelerdir. Gerçek dünyayı insanların önüne getiren güncel bir kaynak olan gazeteler, eğitsel açıdan çok yönlü ve dinamik bir öğrenme aracıdır (YaĢar ve Gültekin, 2007: 304).

Gazeteler, tarih öğretiminde kavramların anlaĢılmasını sağlayan, yer ve olayları tanımlayan bir araç olarak önemli bir iĢlevi yerine getirmektedir (Tekgöz, 2005: 37). Gazeteler çoğu zaman tarih derslerinde öğretmenlere, öğretim sırasında yararlanabilecekleri sayısız okuma materyali de sunmaktadır. Tarih derslerinde gazetelerin kullanılması, öğrencilerin birinci elden görsel kaynakları analiz edebilmelerine ve üst düzey düĢünme becerilerini geliĢtirmelerine katkı sağlayacaktır.

Tarih dersi birbirine bağımlı bir dünyadaki demokratik toplumda, kültürel farklılıklara sahip vatandaĢlar olarak bilgi edinme ve karar verme becerilerini geliĢtirmeleri için genç insanlara yardım etmeyi amaçlamaktadır. Öğrencilerin tarih dersinin amaçları arasında olan düĢünme ve karar verme becerilerinin geliĢmesi için güncel olaylarla ilgilenmeleri gerekmektedir. Güncel olayların öğretiminde gazeteler çok iĢlevsel bir araçtır. Öğretmenler tarih dersinde gazetelerden yararlanarak öğrencilerin de katılımını sağlayan öğrenme-öğretme süreçleri düzenlemeli ve öğrencileri toplumsal yaĢama hazırlayan ortamlar oluĢturmalıdır (Deveci, 2005: 75–76).

Tarih derslerinin öğretimi sırasında gazetelerden yararlanarak öğrenciler sosyal dünya ile ilgili ilginç problemlerle karĢı karĢıya getirilir. Gazeteler, öğrencilerin gözlem yapmaları, soru sormaları, bilgiyi araĢtırarak, gözlemlerdeki, olaylardaki düĢünceleri açıklamaları, görüĢlerini tartıĢarak, kendilerini geliĢtirip değiĢtirmeleri için ortam

sağlamaktadır. Öğrenciler, gazetelerden yararlanılarak iĢlenen tarih dersleriyle, kendi sosyal dünyalarındaki anlayıĢları yapılandırdıkları gibi düĢünme becerilerini ve tüm okul programından elde ettikleri bilgileri bütünleĢtirip, bunlardan sonuç çıkarırlar ve sunulan problemleri çözmek için araĢtırma yapmaya baĢlarlar (Deveci, 2005: 75–76).

Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılâp Tarihi konularının öğretiminde de gazeteler çok zengin bir öğrenme ortamı sunmaktadırlar. Osmanlı Devleti‟nin son yılları, Millî Mücadele Dönemi ve Harf Ġnkılâbının olduğu döneme kadar Osmanlıca olarak yayımlanan gazetelerin Türkçeye çevrilmesi çok zengin bir kaynağın Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılâp Tarihi öğretiminin hizmetine sunulması anlamına gelmektedir. Gazetelerin etkili kullanımı sayesinde bazen öğrenilmesi çok zor olan kavramlar rahatlıkla öğrencilere öğretilebilir çünkü bunlarda her zaman görsellik ön plandadır (Dönmez ve Yazıcı, 2008: 256). Ayrıca gazeteler olayların canlı tanıkları oldukları için birinci elden kaynaklar olarak değerlendirilir. Bu kaynaklar da çoklu ortam içindeki metinlerin ve diğer görsel materyallerinin doğruluğunun onaylanması konusunda önemli bir iĢlevi yerine getirecektir. Eğitim öğretim faaliyetleri sırasında gazete kullanımının faydaları ve sınırlılıkları Tablo 1‟de belirtilmiĢtir.

Tablo 1 Gazete Kullanımının Faydaları ve Sınırlılıkları

 KarmaĢık olan kavramları öğretmek ya da tanıtmak için etkili olarak kullanabilirler.

 Canlı ya da cansız varlıkların gerçek görünümlerinin sınıf ortamlarında gösterilmesini sağlarlar.

 Herhangi bir sistemin ya da nesnenin hangi parçalardan oluĢtuğu ayrıntılarıyla açıklanabilir.

 Öğrencilerin öğrenmeye karĢı güdülenmelerini sağlamak için kullanılabilir.

 Diğer eğitim materyallerinin yetersiz kaldığı noktalarda rahatlıkla kullanılabilir.

 Sınıf ortamlarında kullanılır hale getirilmesinin maliyeti ucuzdur.

 TaĢınması çok kolaydır. Öğretmenler, bunları istedikleri yerlere asabilir ya da taĢıyabilir. Bunun yanında eğitim-öğretim ortamlarında kullanılması için özel bir araç-gereç ihtiyacı yoktur.

 Tüm eğitim basamaklarında etkin bir Ģekilde kullanılabilirler.

 Öğrencilerin mesajları etkili ve doğru olarak algılama yeteneklerini geliĢtirebilir.

 Tek nüsha halinde bulunan ve önemli olan tarihî belgelerin resimlen çeĢitli dergilerden ya da gazetelerden kesilip sınıf ortamına getirilebilirler.

 Çok karmaĢık olan konuları basit bir biçimde ama etkili olarak öğretir. Çünkü bunlar öğrencilerin ilgilerini yönlendirir ve devamlı olarak canlı tutabilir. Böylece, öğrenciler karmaĢık olan konuları etkili olarak öğrenebilirler.

 Gazetelerden kesilen kupürler bazen gerçeği yansıtmayabilir.

 Gazete kupürlerinin bazen güncelliği ve doğrulu çok kısa bir zamanda ortadan kalkabilir.

 Gazeteler kendi siyasal düĢüncelerine göre yorumlama yapabilirler.

 Kesilen gazete kupürlerinin boyutları çok küçük olabilir.

 Gazete kupürleri cisimlerin ya da nesnelerin üç boyutunu göstermez. Sadece tek bir boyutunu gösterirler. Bunun neticesinde, öğrenciler gazete kupürlerinden cisimlerin tüm boyutunu göremezler.

 Bazı gazete kupürlerinin baskılarında meydana gelen hatalar nedeniyle nesnelerin veya varlıkların gerçek renkleri ya da biçimleri etkili olarak gösterilemez.

 Gazete kupürlerinin sınıf ortamlarında kullanımı iyi planlanamazsa ise öğrencilerde öğrenmeye karĢı isteksizlik meydana gelebilir.

Kaynak: (Dönmez ve Yazıcı, 2008: 256).

Öğrencilere birçok Ģey kazandıran gazete, bütün disiplinler için kullanılabilecek bir kaynaktır (Moorefield, 2003: 58–60). Öğrenciler, sınıf etkinlikleri için gazeteleri kullandıklarında, gazetenin her konu hakkında çok fazla bilgi içerdiğini,

saklanabildiğini ve kesilip diğer insanlarla paylaĢılabildiğini fark etmektedirler (Hepburn, 1999: 352–356). Tarih dersinde gazete kullanmak, öğrencilerin okuma, problem çözme ve eleĢtirel düĢünme becerisi geliĢtirmelerine büyük ölçüde katkı sağlamaktadır. Gazeteler öğretim programı ile iliĢkilendirilerek, genellikle, dersleri canlı kılmak, öğrencilerin bir konuya ilgilerini çekmek için kullanılmaktadır (Segall ve Schmidt, 2005: 91–99).

Gazete, aynı zamanda öğrencilere bilgi birikimlerini artırma ve okuma becerilerini üst düzeye çıkarmada güzel bir yol çizmektedir. Bunun yanı sıra oldukça ucuz bir kaynak olması ve bu kaynağın her yerde hali hazırda bulunması gazeteyi kullanıĢlı bir materyal haline getirmektedir (Rajaretnam, 2002: 56-57). Derste gazete kullanımı ile öğrencinin bilgisi artmakta ve öğrenciler öğrenmeye karĢı olumlu davranıĢlar göstermektedir (Olson, 1985: 43).

Wolk, öğretimde gazete kullanımını, aynı zamanda bağlantısal program için bir yöntem olarak görmekte, bu programın da öğrencilere kendi toplumuna, gezegenine, canlılara, Çin‟deki yoksul çiftçiye değin nasıl bakması gerektiğine yardımcı olduğunu savunmaktadır. Yine Wolk “Bu gezegeni birlikte paylaĢıyoruz, havasını soluyoruz, suyunu içiyoruz ve dolayısıyla birbirimizle manevi bağlantılarımız var, çünkü hepimiz insanoğluyuz, birbirimiz için endiĢelenmeli, empati kurmalıyız. Çin‟in kırsal kesimindeki güç durumdaki çiftçi hakkında bir makale okumak ve bunun üzerinde tartıĢmak, bizim daha iyi bir vatandaĢ olmamıza yardımcı olacaktır” demektedir (Wolk, 2003: 101–106).

Sınıfta gazete kullanımını gerektiren belli baĢlı nedenler ise Ģöyle sıralanabilir (Erdoğan, 1999: 93–110; Newspaper in Education, 2006a; Newyork City‟s Hometown Newspaper, 2007; Using Newspapers in Class, 2006):

 Gazeteler farklı yaĢ grubu ve değiĢik yeteneklere sahip öğrencilere farklı konularda güncel bilgi sağlar.

 Gazeteler hem temel beceriler ve hem de yaĢam becerileri için birincil ve destek kaynaktır

 Gazeteler ders kitaplarına göre gerçek dünya konularını içerdiğinden gazetelerin güdüleyici etkisi vardır

 Gazete, öğrencilerin öğrendiklerini dünyada olup bitenlerle iliĢkilendirmelerini sağlar.

 Gazete, sınıf ile dıĢarıdaki gerçek dünya arasında bir köprü kurar  Gazeteler edebi bir kaynak olup, herkes içinde bir Ģeyler bulabilir.

 Gazeteler öğrencilerin okuma, anlama yeteneklerini ve sözcük dağarcıklarını geliĢtirir.

 Gazete kullanılan sınıfta bulunan öğrenciler yapılan testlerden daha yüksek puanlar almakta ve daha baĢarılı olmaktadırlar

 Gazeteler dil yeteneklerinin geliĢtirilmesinde yararlı olmaktadır.

 Gazeteler öğrencilerin medya okuryazarlıklarını artırmakta ve eleĢtirel düĢünme becerilerini geliĢtirmektedir.

 Gazeteler öğrencileri güncel olayları okumaları ve tartıĢmaları yönünde güdüler.  Gazeteler öğrencilere yaĢam boyu sürecek bir okuma alıĢkanlığı kazandırır.  Gazeteler ders kitaplarındaki konuların güncellenmesini olanaklı kılar

 Gazetelerdeki çok çeĢitli materyallerin bulunması öğrenciye bireysel ödevleri vermeyi olanaklı kılar. Böylece öğrenci bireysel çabalara dayalı bir araĢtırma alıĢkanlığı geliĢtirir.

 Gazete, öğrencilerin aileleri ile üzerinde ortak konuĢabileceği bir okuma materyalidir. Öğretimde gazetenin kullanılması ile hem çocuklar yetiĢkinlerle konuĢabilecekleri ortak bir zemin bulurlar hem de aile bireyleri çocuğun okul etkinlikleri ile daha fazla ve yakından ilgilenme olanağı elde ederler.

Okulda öğrencilerin gazete ile ders iĢlemeleri, onların bilgilerini artırmasının yanı sıra, daha iyi bir vatandaĢ olmalarına da katkıda bulunmaktadır (Newyork City‟s Hometown Newspaper, 2007).