Tarakki’nin Perçemcileri Tasfiye Etmesi

Devlet başkanı ve aynı zamanda Demokratik Birlik Partisinin genel sekreteri olan Tarakki, 1978’de partinin siyasi büro üyeleriyle bir toplantı gerçekleştirmiş ve siyasi büro üyeliklerine yeni atamalar yapmıştır. Bu da eski Perçemcilerin tasfiyesi anlamına gelmiştir. Siyasi büro üyeleri tarafından alınan karara göre, Tarakki’nin güvendiği Hafizullah Emin birinci sekreterliğe aday gösterilirken, Tarakki’nin sevmediği ve kendilerine güvenmediği eski Perçemcileri başkentten uzak tutmak üzere Babrak Karmal’ı Çekoslovakya’ya, Anahita Ratibzad’ı Yugoslavya’ya, Abdulvekil’i İngiltere’ye, Nur Ahmet Nur’u ABD’ye, Dr. Necibullah’ı İran’a ve Mahmut Beryaley’i Pakistan’a birer elçi olarak gönderilmiştir.70

Kısacası Tarakki’nin gerçekleştirildiği bu atamalar sadece bir tasfiye olarak kalmamıştır. Bu gerçekten Perçemcilere karşı bir siyasi darbe anlamına gelmiştir. Çünkü başkentten uzaklaştırılan Perçemci liderler Tarakki’nin en büyük rakiplerinden sayılmıştır. Nitekim elçi olarak gönderilenlerden Babrak Karmal ve Dr. Necibullah daha sonra devlet başkanı koltuğuna bile oturmuşlardır. Tarakki’nin bu tasfiyesi Halkçıları çok sevindirmiş ve artık karşıtlarını tamamen temizlediğine inanmışlardır. SSCB de bu olaylara itiraz bile etmemiştir. Ancak bu tarihten itibaren bu fraksiyon arasındaki kırgınlıklar gizlice devam etmiş ve günden güne siyasi krizler yüz vermeye başlamıştır.

69

Begi, a.g.e., s. 19. 70

Bu esnada Afganistan Radyo Televizyonu ve diğer gazeteler, Perçemciler tarafından 17 Ağustos 1978 tarihinde düzenlenmesi düşünülen yeni bir darbeyi keşfetmiştir. Bu çerçevede Savunma Bakanı Abdulkadir, Genelkurmay Başkanı Şah Pur Ahmetzai, Sultan Ali Kiştmend, Muhammed Rafi ve Mir Ali Ekber gibi büyük Perçemciler gözaltına alınmıştır. Daha sonra gazetelerde yayınlanan rapora göre darbe planı elçiler Kâbil’den ayrılmadan önce planlanmış ve ilgili askeri ve siyasi kişiler görevlendirilmiştiir. Tutuklanan darbecilerden Sultan Ali Kiştmend’in itirafına göre Karmal Prag’a uçmadan ona şöyle demiştir:“General Abdulkadir ve

General Muhammed Rafi’nin konudan haberleri var onlarla irtibata geç!” Diğer

taraftan başkentten uzaklaştırılan elçiler bayram sebebiyle başkente geldiklerinde taraftarlarıyla bir araya gelmiş ve onları protesto yapmaları için kışkırtmış ve sonunda milli birliği kapsayan yeni hükümetin kurulacağından bahsedilmiştir.71

Özetle Perçemcilerin darbe planları keşfedilince alenen Halkçılara karşı oldukları ortaya çıkmış, tutuklamalar hız kazanmış, binlerce Perçemci hapse atılırken 250’ye yakın Perçemci idam edilmiştir72. “Yedi Savr” Darbesinin gerçekleşmesinden sonra yavaş yavaş isyanlar baş göstermiş, özelikle Tarakki hükümetine karşı Pakistan’da örgütlenmekte olan tutucu, mutaassıp ve muhafazakar gruplar ile içeride çalışan SSCB yanlısı Perçemciler ve Çin yanlısı Sitemcilerin isyanları gün geçtikçe artmış, hükümetin kilit noktaları Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığını elinde tutan Hafizullah Emin de halkı Tarakki’ye karşı kışkırtmış, bol masraflı ziyafetlerle ve yersiz tutuklamalarla Tarakki’yi rezil etmeye çalışmıştır.73

Tarakki Hükümetine karşı ilk pusu 1978 yılının sonlarında Kuner ilinde gerçekleştirilmiş, sözde Gülbeddin Hikmetyar militanlarını yok etmek için normal halkın evi bombardıman edilmiş, bundan dolayı evi, mülkü yanan halk hükümete karşı isyana kalkmıştır. Yine Tarakki Hükümetine karşı düzenlenmiş ilk silahlı isyan 1978’de Nuristan’da gerçekleşirken daha sonra Pencşir’de halk ve çiftçiler, Paktiya’da İslami grupların silahlı isyanı sırasıyla Dere-i Suf, Herat, Lugar, Caguri, Cugtu, Pulçerhi, Tahar, Kâbil Bala Hisar isyanları baş göstermiş, hepsi kanlı bir

71

Begi, a.g.e., s. 28. 72

Murat Büyükbaş, Amerika Birleşik Devletleri’nin Afganistan’a Müdahalesi ve Afganistan’da

Oluşturulan Yeni Yönetim Yapısı, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, 2006, s. 45. 73

şekilde bastırılmış ve Tarakki hükümeti tarafından kontrol altına alınmıştır. Tarakki hükümetini sadece İslami hareketlerin isyanları zor durumda bırakmamış, aynı zamanda içerideki komünist sol görüşlü hareketlerin düzenlediği siyasi suikastlar, yabancı devletlerin büyükelçi ve diplomatlarının kaçırılmaları katletmeleri de zor durumda bırakmıştır. Bu suikastların en tipik örneğini hiç şüphesiz 14 Şubat 1979’da Çin yanlısı Sitemciler tarafından ABD Büyükelçisi Adolf Dabes ve dört elçilik çalışanının kaçırılması ve katledilmesi oluşturmuştur.74

Bu da diplomatik olarak Tarakki’yi zor durumda bırakmıştır. Tabii ki tüm bu olumsuzlukların altında Başbakan ve Dışişleri Bakanı Emin’in eli olduğu anlaşılmıştır. Bu iş daha sonra Tarakki yanlısı üç bakanın azledilmesiyle birlikte açığa çıkmış ancak Nur Muhammed Tarakki iç muhalefete yansıtmamak için bu duruma sessiz kalmıştır. Eylül 1979’da Tarakki’nin75 Küba’ya seyahati Emin’i daha da güçlendirmiştir.

Bu arada SSCB de gittikçe güçlenen Emin’e dönemin Afganistan milli istihbaratı AKSA76 üzerinden pusu kurmaya çalışsa da başarsız olmuş ve muhafazakâr davranmaya çalışmıştır. SSCB’nin Emin’e karşı ilk suikastı Tarakki’nin yurtdışından döndüğü gün havaalanına devlet başkanını karşılamaya gittiğinde düzenlemiştir. Emin konusunda başarılı olamayan SSCB, Tarakki ile Emin’i barıştırmak için araya özel istihbaratçısı Puzinov’u sokmuştur.77

Ancak bu görüşmeler herhangi bir sonuç vermemiştir. Çünkü Emin, daha önceden Tarakki’nin hastalığı sebebiyle Devrim Konseyini toplamış, Tarakki’nin Devrim Konseyi ve devlet başkanlığından istifa etmesi konusunda ikna etmiş, hemen ardından kendi taraftarları tarafından köşkü kuşatarak Tarakki’nin hayatına son vermiştir. Daha sonra medyaya Tarakki’nin hastalığı sebebiyle vefat ettiği, onun yerine başbakan Hafizullah Emin’in Devrim Konseyi üyeleri tarafından Devrim Konseyi Başkanı, Partinin Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı, Babrak Karmal’ın Başbakan seçildiği duyurulmuştur.78

74 a.g.e., s. 221. 75 Andican, a.g.e., s. 814. 76

Afganistan Gizli İstihbaratıdır. 77

Duaguy, a.g.e., s. 235. 78