Tarımsal Hizmetler

Tarımsal üretimi destekleme hizmetleri (tarımsal teknoloji, hayvan sağlığı, tohum ve damızlık gibi girdi dağıtımı ve pazarlama) büyük ölçüde devlet kuruluşları, kooperatifler sivil toplum örgütleri ve özel sektör kuruluşları tarafından sağlanmaktadır. Hatay İlinde tarıma destek veren kuruluşlar ve sağladığı hizmetler tablo 54. de gösterilmiştir.

Tablo 54. Tarımsal Organizasyonların Fonksiyonları ve Sorumlulukları

Verilen Hizmetler İlgili Kurum Yayım- Eğitim Tarım İl Müdürlüğü

Araştırma Köy Hizmetleri ve T.B. Araştırma Enstitüleri (Ankara) Sulama DSİ (Büyük ölçekli), Köy Hiz. (Küçük ölçekli) Orman Köylerini Kalkındırma Orman Bakanlığı

Veteriner Hizmetleri Tarım İl Müdürlüğü ve Özel Veteriner Hekimler

Sun’i Tohumlama Tarım İl ve İlçe Müdürlüğü Veterinerleri , Özel Veterinerler Damızlık Tarım İl ve İlçe Müdürlüğü Veterinerleri, ve diğer çiftçiler Tarımsal Girdiler ( tohum,

gübre,zirai mücadele ilaçları) Özel Şirketler, Tarım İlçe Md., diğer çiftçiler Tarımsal Kredi T.C. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifleri

Ürün Pazarı TMO, Tüccarlar,Borsa

Canlı Hayvan Borsası ve Pazarı Hatay Merkezde canlı hayvan borsası ve Pazarı

Süt toplama ve Pazarlama Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri (Süt Top. Mer.), Özel Sektör

Bal Pazarlama Özel Kuruluşlar

Et İşleme Özel Kuruluşlar

Para Kaynakları KOBİ, TEMA Vakfı, Tarım Bakanlığı,İl Özel İdaresi K.H.G.B, S.Y.D.V.

Süt Ürünlerini İşleme Özel Sektör

Meyve Suyu İşleme Özel Sektör

İlde tarıma sağlanan hizmet seviyesi yeterli düzeyde olmayıp yaşanan önemli problemler aşağıda verilmiştir.

• İldeki yayım elemanlarının sayısı yeterli değildir ve homojen dağılmamıştır.

• Çiflik seviyesinde araştırma ve teknoloji geliştirme aktiviteleri çok azdır.

• Tarım İl Müdürlüğünde görevli veteriner hekimlerin sorumlu olduğu alanların çok geniş olması hayvan sağlığı ve suni tohumlama hizmetlerinin yeterli şekilde yapılmasına olanak vermemektedir.

• Kaliteli damızlık hayvan sağlama kaynakları yetersizdir.

• Ziraat Bankası tarafından verilen bitkisel ve hayvansal üretim kredileri faiz oranlarının yüksek olması, çiftçinin bu hizmetten yeterince faydalanamamasına neden olmaktadır.

• İlde ki süt, bal, et ve meyve suları işleme tesislerinin sayıca az ve küçük işletmeler halinde olması, bu işletmelerin entegrasyondan yoksun olması nedeniyle üretilen ürünler iyi değerlendirilememekte ve ile özgün bir marka oluşturulamamıştır.

3.5.1. Tarıma Hizmet Sağlayan İlgili Kuruluşlar DSİ Bölge Müdürlüğü :

Hatay için önem arzeden projeleri gerçekleştirmiş olan DSİ bu faaliyetler kapsamında bugüne kadar 3 adet baraj ,2 adet regulator,2 adet gölet ve 12adet pompa istasyonu tesis etmek suretiyle toplam 21.367ha. tarım arazisinin sulu tarıma açılmasını sağlamıştır.Hatay’da enerji amaçlı baraj olmayıp ,işletmede olan 2 adet ve planlama ve kesin projesi tamamlanan 3 adet Hidro-Elektirik santrali bulunmaktadır.Sulama amaçlı 3 adet baraj , 1 adet gölet ve 1 adet inşaat halinde olup, bütün baraj ve göletler tamamlandığında 17.011 ha. Daha alan sulamaya

açılmış olacak ve il genelinde 38.378 ha. tarım arazisi sulamaya açılmış olacaktır.

Hatay ilinde içme ve kullanma suyu açısından sıkıntı bulunmamaktadır.

Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü:

Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü sulama hizmetleri ile birlikte toprak muhafaza hizmetleri,tarla içi geliştirme, drenaj ve labaratuar hizmetleri vermektedir.

Köy Hizmetleri tarafından sulamaya açılan alan 10.225 ha. olup, 9.957 ha.yerüstü suları ile 0.268 ha. ise göletler ile sulama yapmaktadır. DSİ ile beraber ortaklaşa 14.740 ha. alan sulanmakta olup bu gölet ve küçük sulamalar ile gerçekleştirilmektedir.

Orman İşletme Müdürlüğü:

Hatay ili sınırları içerisinde toplam 208.165 ha orman alanı mevcut olup ilin genel olarak %38.53’ü oranındadır.Orman İşletme Müdürlüğü tarafından 1997-2001 yılları arasında 4.226 ha. alana, 7.074.834 adet ağaçlandırılmış olup, çalışmalar devam etmektedir.

Toprak Mahsulleri Ofisi

TMO bir kamu iktisadi teşekkülü olup,amacı yurtta hububat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici halk aleyhine anormal derecede yükselmesini engellemektir.TMO 2002 yılında 1.038 ton buğday (723 ton Durum+ 515 ton Ekmeklik ) ve 30.949 ton Mısır ; buna karşın 2003 yılında 62.ton durum buğdayı ve 59.362 ton mısır alımı gerçekleşmiştir.

Buğday da alımın düşük, mısır alımının yüksek olmasının sebebi ; TMO ‘nun fiyat stratejisidir. Bu alış-satış arasındaki fiyat farkının nedeni sanayicinin piyasaya yönelmesini sağlamaktır. 2003 yılı itibariyle mısır alımının yüksek olması, fiyatların geç açıklanması ve piyasanın doymasından kaynaklanmaktadır. TMO alımları yıldan yıla azalmaktadır.

Ziraat Bankası

Hatay’da tarımsal amaçlı kullandırılan krediler toplamı ve yararlanan çiftçiler Tablo 55’ de gösterilmiştir.

Tablo 55. Ziraat Bankası Tarafından Kullandırılan Krediler

Yıllar Kullandırılan kredi mik.( TL) Yararlanan Çiftçi Sayısı

1998 1.974.697.392.116 1600

1999 2.995.516.331.594 1727

2000 3.398.324.076.175 1103

2001 2.816.142.252.781 729

2002 1.157.819.504.247 243

2003 1.767.136.670.508 284

Toplam 14.109.636.227.421 5686

Kaynak:TC. Ziraat Bankası-Hatay-2004

Tablo 55’den görüldüğü şekilde; İlde T.C. Ziraat Bankası tarafından 1998-2003 yılları arasında 14.109.636.227.421 TL. kredi kullandırılmış ve bundan 5.686 çiftçi faydalanmıştır. 1998-2000 yılları arası geri dönüşüm oranı % 80-85 iken, 2001 yılında bu oran % 60-65’e düşmüştür. 2002-2003 yılları arası geri dönüşüm oranı % 80-85 iken 2003-2004 yılında ise; geri dönüşüm oranı % 90’na çıkmıştır. Bunun sebebi faizlerinin düşmesinden kaynaklanmıştır.

Kooperatifler:

Tarım Kredi Kooperatifleri: Türkiye genelinde yaygın olarak örgütlenmişlerdir. Çiftçiye üretimde girdi desteği ve nakit kredi imkanı sağlamaktadır.

Hatay ilinde 18 adet Tarım Kredine Kooperatifine üye 9.500 çiftçi bulunmaktadır.

Tarımsal Kalkınma Kooperatifi: Hatay da 25 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bulunmaktadır.Bu kooperatiflere 3.949 adet üye kayıtlıdır.Örgütlenmeyi sağlayarak üretimden pazarlamaya kadar olan süreçte ortaklarına ucuz girdi teminini ve ürünlerinin değerinde pazarlanmasını amaçlamaktadır. 11 adet kalkınma kooperatifi kuruluş aşamasındadır.

Sulama Kooperatifleri : Bu kooperatiflerle yeraltı ve yerüstü sularının çiftciler tarafından kullanımı amaçlanmaktadır.Bu amaçla kurulmuş 22 adet kooperatif bulunmakta ve bu kooperatiflere 4.329 adet ortak üyedir. 2 adet sulama kooperatifi kuruluş aşamasındadır.

Su ürünleri Kooperatifi: Su ürünleri üretim işleme amacıyla kurulmuş olan 13 adet kooperatif bulunmakta ve bu kooperatiflere 295 çiftci ortaktır.

Ziraat Odası

11 adet oda ve 49.123 üyesi bulunan Ziraat Odaları; tüzel kişiliğe sahip kamu yararına çalışan “Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği”, bağımsız politika üretememeleri ve üreticilerin ekonomik örgütleri olan kooperatiflerle işbirliği yapmamaları gibi nedenlerle üreticilere yeterince hizmet verememekte olup, ülke düzeyinde tüm kesimini temsil eden devlet müdahalesinin olmadığı bir örgüt yapısına da kavuşamamıştır.

Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

27 adet merkezde ve 50 adet ilçelerde olmak üzere toplam 77 adet esnaf ve sanatkarlar odası vardır.

Diğer Kooperatifler:

306 adet yapı kooperatifi, 149 adet motorlu araçlar taşıyıcılar kooperatifi, 22 adet tüketim kooperatifi, 6 adet toplu işyeri yapı kooperatifi,12 adet küçük sanayi sitesi yapı kooperatifleri,17 adet esnaf ve sanatkar kredi kefalet kooperatifi ve 10 adet diğer kooperatifler bulunmaktadır. İl genelinde toplam 522 kooperatif mevcuttur.

Şirketler:

506 adet anonim şirket, 5.171 adet limited şirket, 73 adet kollektif şirket ile 4 adet komandit şirket bulunmaktadır.

İlde 6 adet Sanayi ve Ticaret Odası ile 3 adet Ticaret Borsası bulunmaktadır.

Sivil Toplum Örgütleri:

Tema Vakfı: Amacı erezyonla mücadele, ağaçlandırma ve doğal varlıkları korumadır.

Özel İdare, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu, Köylere Hizmet Götürme Birlikleri:

Tarımın geliştirilmesi yönünde bitkisel ve hayvansal projelere önemli derecede maddi kaynak sağlayarak destekleme hizmeti vermektedirler.

3.5.2. İldeki Girdi Piyasaları

Tohum: İl genelinde faaliyet gösteren 123 adet tohum bayisi, 1 adet araştırma-ıslah , 4 adet tohum yetiştiriciliği yapan özel firma , 3 adet pamuk tohumu üretici-satıcı özel firma ve 1 adet kamu kuruluşu ( TİGEM ) bulunmaktadır. İlde bulunan TİGEM Tarım İşletmesi,Tarım İl Müdürlüğü ile özel kuruşlar tarafından çiftçilerin tohumluk talepleri karşılanmaktadır.

Fidan: İl genelinde meyve fidanı ihtiyacı; 2003 yılında özel teşebbüse kiralanan Kırıkhan Meyvecilik Üretme İstasyonu, Dörtyol Turunçgiller Üretim İstasyonu ve il de bulunan özel fidancılar tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca Hatay Valiliği Özel İdare Müdürlüğünce fidan bedelinin % 50’si desteklenerek her yıl Zeytin ve çeşitli meyve fidanı getirilerek çiftçimize dağıtılmaktadır.

Yem: İl genelinde faaliyet gösteren 130 adet yem bayisi, 3 adet yem fabrikası, 1 adet kuş yemi ve 9 adet küspe üretimi yapan fabrika bulunmaktadır. Yem ihtiyacı ilde bulunan yem fabrikalarından ve civar illerden temin edilmektedir. Ayrıca Çayır- Mera ve Yem Bitkilerini Geliştirme Projesi çerçevesinde; İl Müdürlüğü çiftçiye silaj makinası temin ederek mısır silajı üretimini teşvik etmekte olup son yıllarda silaj üretimi ve kullanımı giderek artmaktadır.

İlaç: İl genelinde 116 adet ilaç bayisi bunun yanında ilaç satan 5 adet Çukobirlik ve 14 adet Tarım Satış Kooperatifi faaliyet göstermekte olup, 2001? yılı itibariyle 1.120.789 kg ilaç kullanılmıştır.

Gübre: İlde 1 adet amonyum sülfat ve 1 adet triple süper fosfat üreten fabrika ile 162 gübre bayi ( Tarım Kredi Kooperatifleri ve Çukobirlik dahil ) faaliyet göstermektedir. 2003 yılı itibariyle 111.300 ton gübre tüketimi yapılmıştır.

Kredi: İlde bulanan kredi kuruluşları T.C.Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleridir. 2003 yılı itibariyle Ziraat Bankasının kullandırdığı tarımsal kredi miktarı 1.767.136.670.508 TL’dir. 284 çiftçi bu krediden faydalanmıştır. Tarım Kredi Kooperatiflerince kullandırılan kredi miktarı ise 6.882.000.000.000 TL. ?dir.