Sebze Üretimi

Aşağıda Tablo 74 incelendiğinde; 2003 yılı Hatay İli genelinde sebze ekiliş alanları inelendiğinde ilk sırayı toplam sebze ekiliş alanında %62,8 oranla meyvesi yenen sebzeler aldığı görülmektedir.Bunu sırayla %16,4 ile yaprağı yenen; % 12,8 ile baklagil, % 6,8 ile soğansı yumru ve kök,% 1,20 ile diğer sebzeler izlemektedir.

2002-2003 Hatay ilinde sebze ekiliş alanları karşılaştırıldığında ise veriler arasındaki değişimlerinin az olduğu görülecektir.

Tablo 74. 2002-2003 Yılında Hatay ve 2003 Hatay Alt Bölgelerinde Sebze Alanlarının Dağılımı (Ha)

SEBZE ÜRETİM

ALT BÖLGELER HATAY

I.

ALT BÖLGE

II.

ALT BÖLGE

III.

ALT BÖLGE

IV.

ALT BÖLGE

2003 2002 Baklagil

Sebzeleri 850 2.682 350 698 4.580 4.308

Meyvesi Yenen

Sebzeler 10.375 5.300 2.011 3.566 21.252 21.479

Yaprağı Yenen

Sebzeler 1.990 2.430 345 747 5.512 5.574

Soğansı Yumru

Ve Kök Sebzeler 686 716 608 259 2.269 2.257

Diğer Sebzeler 5 275 0 20 300 355

TOPLAM 13.906 11.403 3.314 5.290 33.913 33.973

Kaynak: Hatay Tarım İl Müdürlüğü - 2003

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000

Alan (ha) Baklagil Sebzeleri Meyvesi Yenen Sebzeler Yaprağı Yenen Sebzeler Soğansı Yumru Ve Kök Sebzeler Diğer Sebzeler

Grafik 39. Hatay Alt Bölgelerinde Sebze Alanlarının Dağılımı (2003)

I. ALT BÖLGE II. ALT BÖLGE III. ALT BÖLGE IV. ALT BÖLGE

Grafik 39’da Alt Bölgeler bazında sebze ekiliş alanları gösterilmekte olup, toplam sebze ekiliş alanları açısından Hatay ilinde I. alt bölge % 41 oranı ile ilk sırayı alırken %33,6 oranla II.alt bölge izlemektedir.

Alt bölgelerin toplam sebze ekiliş alanlarında ise;I.alt bölgede %74,6 ile meyvesi yenen sebzeler II.alt bölgede %46,5 ile meyvesi yenen sebzeler ilk sırayı almaktadır. III. Alt bölgede %60,7 ile meyvesi yenen sebzelerin IV. Alt bölgede %67,4 ile ekilişlerinin en fazla olduğu görülmektedir.

Ürün bazında ise; baklagil sebze ekiliş alanlarının %58,6, yaprağı yenen sebzelerin ekiliş alanlarının %44 soğansı yumru ve kök sebzelerinin ekiliş alanlarının

%31,6 II.alt bölgede en büyük paya sahipken meyvesi yenen sebzelerde ekiliş alanları toplamının % 48,8 I.alt bölgede en büyük paya sahiptir. Diğer sebzelerde de ekiliş alanları toplamının %91,7’si II.alt bölge almaktadır.

Tablo 75. 2002 Yılında Türkiye Hatay ve 2003 Yılında Hatay Alt Bölgelerinde Sebze Üretim Miktarları (Ton)

SEBZE

325.565 150.040 54.850 74.937 605.392 598.683 20.596.000 Yaprağı

TOPLAM 423.615 222.668 90.920 110.152 847.355 798.035 23.698.667 Kaynak: T.C. D.İ.E. (2002) -Hatay Tarım İl Müdürlüğü (2003)

Grafik 40. Hatay Alt Bölgelerinde Sebze Üretim Miktarları (2003)

0

Baklagil Sebzeleri Meyvesi Yenen Sebzeler Yaprağı Yenen Sebzeler Soğansı Yumru Ve Kök Sebzeler Diğer Sebzeler TOPLAM

Sebzeler

Tablo 75 ve Grafik 40’da 2002 yılı Türkiye ve Hatay’ın sebze gruplarına göre üretim miktarları karşılaştırılmış ve bunların Hatay 2003 yılı alt bölgeler bazındaki üretim miktarları verilmiştir.

Hatay ili 2003 yılı sebze üretim miktarları alt bölgeler bazında incelendiğinde ilk sırayı, Hatay ili toplam sebze üretiminin %50’si ile I. alt bölge almakta olup sıra ile bunu %26,28 ile II. alt bölge, %13 ile IV. alt bölge, %10,72 ile III. alt bölge izlemektedir.

Alt bölgeler bazında, alt bölge toplam sebze üretim miktarlarında kullanım şekillerinin karşılaştırması yapılırsa; I.alt bölgede, %76,95 ile meyvesi yenen sebze üretimi, %17,80 ile yaprağı yenen sebze üretiminin,

II.alt bölgede % 67,38 ile meyvesi yenen sebze üretimi %18,45 ile yaprağı yenen sebze üretiminin,

III.alt bölgede % 60,3 ile meyvesi yenen sebze üretimi %28,43 ile soğansı yumru ve kök sebze üretiminin,

IV. alt bölgede ise %68 ile meyvesi yenen sebze üretimi, % 19,64 ile baklagil sebze üretiminin en büyük payları aldığı görülecektir.

Ürün bazındaki değerlendirmede ise; il baklagil sebze üretim toplamının

%44,8 ile IV. alt bölge, %31,4 ile

II.alt bölge,il meyvesi yenen sebze üretim toplamının %53,78 ile I.alt bölge,%24,78 ile II.alt bölge, il yaprağı yenen sebze üretim toplamının %56 ile I.alt,

%30,59 ile II.bölge,

İl soğansı yumru ve kök sebze üretim toplamının %47 ile III.alt bölge ilk sırayı alırken;%23,76 ve %22,62 ile I. ve II. alt bölgelerde üretimin büyük bölümlerinin karşılandığı söylenebilir.

2002 ve 2003 yılları arasında ürünler bazında Hatay ili toplam üretim miktarları incelendiğinde yaprağı yenen sebzelerde 2003 yılındaki ürün fazlalığını ve 2002 yılındaki aşırı yağışlardan etkilendiği görülmektedir.

Grafik 41’de görüldüğü üzere; Baklagil sebzeleri üretimi % 45 ile IV. alt bölgede; yaprağı yenen sebzelerin % 54’ü ve toplam sebze üretiminin % 50’si I. alt bölgede; soğansı yumru ve kök sebzelerin % 47’i III. Alt bölgede üretilmektedir.

Tablo 76. 2002 Yılında Türkiye-Hatay ve 2003 Hatay Alt Bölgelerinde Bazı Sebzelerin Üretim Miktarları (Ton)

SEBZE ÇEŞİTLERİ

ALT BÖLGELER HATAY TÜRKİYE

I.

ALT BÖLGE

II.

ALT BÖLGE

III.

ALT BÖLGE

IV.

ALT BÖLGE

2003 2002 2002

Bakla 2.100 230 2730 0 5.065 2.980 45.000

Taze Fasulye 5.500 596 24.320 6.007 36.423 35.140 514.000

Ispanak 4.800 300 12.920 1.500 19.520 17.855 205.000

Taze Soğan 500 11 1224 25 1.760 21.320 228.000

Bezelye 800 1.500 5.341,5 642,5 8.284 5.485 48.000

Bamya 3.840 0 3.990 0 7.830 580 27.500

Biber 63.520 9.353 93.320 3.605 169.798 85.524 1.480.000

Hıyar 30.490 758 67.102 7.284 105.634 76.237 1.825.000

Domates 189.516 12.989 282.190 11.975 496.670 354.007 8.890.000

Karpuz 6.000 4.625 8.375 0 19.000 11.965 3.940.000

Kavun 1.500 1000 52.100 0 54.600 44.220 1.865.000

Patlıcan 40.565 1.784 78.330 27.000 147.679 82.286 924.000

Pırasa 46.225 0 48.587 112 94.924 8.060 308.000

Karnabahar 125 3.940 0 300 4.365 10.475 90.000

Havuç 400 150 22.650 750 23.950 25.700 235.000

Marul 6.280 25.450 6.200 1.005 38.935 47.085 333.000

*Üretim Miktarlarına Örtü Altı dahildir.

Kaynak: T.C. D.İ.E. (2002) - Hatay Tarım İl Müdürlüğü (2003)

Tablo 76’da 2002 Yılı Türkiye ve Hatay’ın muhtelif sebze çeşitlerindeki üretimleri karşılaştırılmış ve bunların Hatay 2003 yılı alt bölgeler bazındaki üretim değerleri verilmiştir. Türkiye 2002 yılı bazı meyve türlerinin üretimi içerisinde Hatay ilinin önemli bir payı vardır. Örneğin; Karnabahar’ın % 11,6’sı, Bezelye ve Havuç’un

%11’i, Taze Soğanın %9’ü, Ispanak ve Taze Fasulyenin sırayla %9 ve %7’si Hatay’da üretilmektedir.

Grafik 41. Hatay İli Alt Bölgelerinde Bazı Sebzelerin Üretim Miktarları

0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000

I. ALT BÖLGE II. ALT BÖLGE III. ALT BÖLGE IV. ALT BÖLGE Alt Bölgeler

Üretim (Ton)

Biber Domates Kavun Havuç Marul

Tablo 76 ve Grafik 41’den görüldüğü üzere; Alt Bölgeler bazında incelenecek olursak; Hatay’da üretilen Havuç’un % 94,6’sı ve kavun’un %95,4’ü III.Alt Bölgede (Kırıkhan İlçesinde) üretildiği görülür.

Kavun üretimininde % 95’i yine III.Alt Bölgede (Kırıkhan İlçesinde) üretilmektedir. Bamya % 95, Bakla % 68, Biber % 64, Hıyar % 47, Domates % 63, Patlıcan % 56 ve Pırasa üretiminin % 71’i I.Alt Bölgede (Antakya-Merkez ve Samandağ ) üretilmektedir.

Karnabaharın % 90’nı ve Marul’un % 65’ni II.Alt Bölgede (Dörtyol, Erzin ve İskenderun) üretilmektedir. Taze fasulye üretiminin % 66’sını, taze soğanın %70’ni II.alt bölgede üretilmektedir.

Tablo 77. Hatay İlinde Yıllar itibarıyla Bazı Sebzelerin Üretim Miktarlarındaki Değişimler ( Ton)

ÜRÜNLER 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Domates 280.000 355.000 391.275 377.995 345.286 237.302 354.000 242.678 275.294 496.467 Biber 74.598 67.322 71.087 85.554 90.000 91.498 85.524 85.584 92.380 169.798 Patlıcan 61.633 66.916 68.486 62.504 71.752 92.713 82.286 68.385 90.578 147.680 Kaynak: Hatay Tarım İl Müdürlüğü-2003

Grafik 42. Hatay İlinde Bazı Sebzelerin Yıllar İtibarıyle Üretim Miktarlarındaki Değişim

0 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Yıllar

Üretim(Ton)

Domates Biber Patlıcan

Tablo 77 ve Grafik 42’den anlaşılacağı üzere; Hatay ilin de kayıtları tutulan domates, biber, patlıcan sebzelerin üretim miktarlarındaki on yıllık değişim verilmiştir. Yıllar itibariyle domates üretiminde değişkenlik görülmekte olup, 2003 yılında üretimin artığı görülmektedir. Yıl içerisinde iklim şartlarının uygun seyretmesi, kaliteli tohum kullanılması ve yapılan ihracattın artması nedeniyle üreticilerin buna meyil etmesidir.