Tank Depolama Sahasının Tasarımı (depolama yöntemi, boyutları, adedi, kapasitesi,

Ulusal ve Uluslararası Standartlar

Tesis kapasite artışı kapsamında yapılacak tanklar, kanopi ve diğer üniteler 984, 985, 986, 4528 ve 4782 nolu parsellerdir. Parsellerin toplam alanı 34.600,19 m²’dir. Proje alanı ise yaklaşık 34.017 m²’dir. Parsel alanları Tablo 3’te verilmiştir.

Planlanan kapasite artışı kapsamında, mevcut durumda 13.639 m³ depolama kapasiteli LPG tanklarından, 1.639 m³ depolama kapasiteye sahip tankların yerlerinden sökülerek 12.000 m³ kapasiteye düşürülmesi, 33.500 m³ depolama kapasitesine sahip akaryakıt tanklarına ek olarak 77.254 m³ kapasiteli yeni tankların kurulması planlanmaktadır. Tesisin kapasite artışı sonrasında toplam LPG depolama kapasitesinin 12.000 m³ ve toplam akaryakıt depolama kapasitesinin 110.754 m³olması planlanmaktadır.

4782 no’lu parsel içerisinde şu an işletmede olan LPG depolama ve dolum tesisi ile işletilmeye hazır 3.000 m³’lük iki adet LPG depolama tankı ve idari bina bulunmaktadır.

Diğer iki adet 3.000’er m³’lük LPG tanklarının inşaatı tamamlanmak üzeredir. İşletmede olan LPG depolama tanklarının toplam kapasitesi 1.639 m³’tür. Söz konusu proje kapsamında bu tanklar yerlerinden sökülecek ve kazanılan toplam alana daha büyük kapasiteli tanklar inşa edilerek kapasite artışının sağlanması planlanmaktadır.

Tablo 3. Parsel Alanları ve Toplamı

Parsel Alan (m²)

4782 14.174,42

4528 4.565,48

986 5.838,46

985 4.905,83

984 5.116,00

Toplam 34.600,19

4782 no’lu parsel 4657 nolu parselin ifrazından sonra numaralandırılmıştır. 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5.000 ölçekli nazım imar planındaki 4657 no’lu parsel ifadesi aynı (4782 nolu) parseli ifade etmektedir. İfraz işleminin detayları 4782 nolu parselin tapu senedinde yazmaktadır. 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı Ek-10’da ve 1/5.000 ölçekli nazım imar planı Ek-11’de sunulmuştur.

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Tesiste mevcut durumda kurulu bulunan, inşaat aşamasında olan ve kapasite artışı kapsamında yapılması planlanan ürün ve ürün dışı tankların kapasiteleri, boyutları ve sayıları Tablo 4’te verilmiştir.

Tablo 4. Tesiste Mevcut Durumda Kurulu Bulunan ve Yapılması Planlanan Ürün Tanklarının Kapasiteleri ve Boyutları

KAPASİTE ARTIŞI KAPSAMINDA YAPILMASI PLANLANAN AKARYAKIT TANKLARI

ADET HACİM (m³) ÇAP (m) YÜKSEKLİK (m)

KAPASİTE ARTIŞI KAPSAMINDA PLANLANAN YANGIN SU TANKI

ADET HACİM (m³) ÇAP (m) UZUNLUK (m)

1 1.900 13 14,32

Tesis bir depolama tesisi olup işlenmiş ürünler depolanmaktadır. Tesiste depolanacak ürünler deniz tankerleri ile Argaz LPG Dolum Tevzii İnş. San. ve Tic. A.Ş.’ye ait şamandıraya bağlanacak ve denize döşenmiş boru hatları ile depolama tanklarına transfer edilecektir. Tesisteki depolama tanklarından dağıtım şirketlerinin bayilerine karadan tankerler ile taşınarak istasyonlarda nihai tüketicilere ulaştırılacaktır.

Tesis üretim tesisi değildir. Proje kapsamında planlanan kapasite artışı projesi, akaryakıt depolama tesisi olduğundan, giren ürün ile çıkan ürün aynı olup herhangi bir proses atığı söz konusu olmayacaktır.

Ancak transfer sırasında veya tankta depolanan ürüne su karışması durumunda, su yoğunluk farkından dolayı dibe çökecek ve drenaj hattından drenajı sırasında çok az miktarda yakıt karışması halinde oluşan atıklar, tesiste drenaj sistemi ile arıtma sistemine verilecek ve arıtılmış su deşarj limitlerini sağladığında Kınık Deresi’ne deşarj edilecektir.

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Ayrıca tanklarda depolanan akaryakıt tank tabanında zamanla (3-5 yıl arası) dipte silaj olarak tabir edilen bir çökelti bırakmaktadır. Bu atıklar da kontrollü olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış firmalara verilerek bertaraf edilecektir.

Tesiste akaryakıt ürünleri depolanacak olup depolama faaliyeti, akaryakıtın tanktan tanka ve tanklardan dolum adalarına transferini sağlayan akaryakıt sistemi, tankların yangından korunması için yangın önleme sistemi, drenaj ve atık su arıtma sistemi olacak ve tanklar korozyona karşı içten ve dıştan epoksi boya ile boyanacaktır.

Tanklar ve tesis API 650 standardına göre, borulama sistemi API 1104’e göre, yangın önleme sistemi olarak NFPA standartlarına ve patlayıcı ortamda kullanılan teçhizat ve koruyucu sistemler ATEX (Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik) standartlarına göre dizayn edilecek ve uygulanacaktır.

Buharlaşma kaybının önlenmesi ve yangın riskine karşı daha güvenli olduğundan dolayı yeni yapılacak tanklar yüzer tavanlı olarak inşa edilecektir.

Tanklarda bulunacak Anti Statik Kablo Düzeneği (Topraklama) ve Dengeleme Teli Çeki Yay Düzeneğini gösteren şema Şekil 3’te gösterilmektedir.

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Şekil 3. Tanklarda Bulunacak Antistatik Kablo Düzeneği (Topraklama) ve Dengeleme Teli Çeki Yay Düzeneği

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Yangın Köpük Sigortası: İç yüzer tavanlı tanklarda, köpük çıkışının tank cidarına çarparak tankın içerisine dolması sağlanmalıdır. Tank cidarından aşağıya inen köpük kısa sürede, köpük tutucu kalkan sayesinde seallerin üzerine dolar. Buharlaşma buradan olacağı için ilk müdahale çabuk yapılmış olur. Köpük akmaya devam ettikçe kalkan üzerinden taşan köpük, iç yüzer tavan üzerine de yayılır ve yangın anında genel bir etki yapar. Yangın köpük sigortasını gösteren şema Şekil 4’te verilmiştir.

Şekil 4. Yangın Köpük Sigortası

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Tesiste bulunacak depolama tanklarının imalatı API 650 standartlarına uygun olarak yapılacaktır. API 650 standartlarına göre depolama tesisinde her tank, betonarme bir temel üzerine monte edilecek olup, sac plaka ve asfalt kaplama ile taban sızdırmazlığı sağlanacaktır.

Herhangi bir şekilde tanklarda çatlak oluşması halinde tanktaki ürün sahada bulunan ve aynı ürünü içeren diğer tanklara aktarılacaktır. Herhangi bir nedenle tanklarda olabilecek çatlaktan sızan akaryakıtın çevre yayılımını önlemek amacı ile akaryakıt depolama ve dolum tanklarının etrafına güvenlik havuzları oluşturulacaktır. Böylece oluşacak sızmalar tamamen bu havuz içerisinde kalacaktır. Sızma sonucu oluşacak ürün seperatöre aktarılarak, yoğunluk farkından yararlanılmak sureti ile ayrıştırıldıktan sonra ürün depolama tanklarına verilecektir.

Saha drenajı yapılması için toplama havuzlarına bağlantı yapılması gereken hallerde her tankta seperatör sistemine bağlı kapanlı tahliye aleti konulacaktır. Toplama havuzları tank cidarı ve boru hattından uzakta ve seperatöre bağlı kapanlı tahliye aleti ile teçhiz edilecektir.

Sedde korumalı drenaj sahasında seperatöre giden bağlantıda, akıntı kontrolü yapmak amacıyla sedde dışında blok valf konulacaktır.

Tankların yerleştirilmesinde, birbirlerine ve diğer ünitelere olan mesafeleri ayarlanırken Türk Standartları Enstitüsü (TSE), TS 4943 “Ham Petrol ve Petrol Ürünlerini Depolamaya Mahsus Tank Çiftliklerinde Emniyet Kuralları” standardına uyulacaktır.

Tesiste tankların yerleşimi yapılırken aşağıdaki kriterler kullanılacaktır.

 Depolanacak sıvının buhar basıncı, operasyon basıncı, parlama noktası ve depolanan ürünün sıcaklığı,

 Tank kapasitesi, çevrim frekansı, doldurma ve nefesliklerden buhar kaybı değerlerinin neticeleri,

 Buhar kontrol gereksinimleri,

 Yangın tehlikeleri, tank ve komşu ünite özellikleri,

 Depolanan ürünün korozyon yapılacağı, buharlarının karbon çeliğini bozma durumları,

 Statik yük tehlikeleri,

 Gaz örtü ihtiyaçları,

 Sıcaklık ve sıvı seviye standartları,

 Ürün kalite özellikleri,

 İleride olabilecek ürün değişiklikleri için hazırlıklı olmak,

 Depolanan ürün ile kullanılacak tank sızdırmazlık malzemesinin uyumluluğu.

Tank sahasında, tank gruplarının etrafını çevreleyen betonarme seddeler yapılacaktır.

Betonarme seddeler sızdırmaz olacaktır.

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Sedde tabanlarına sızdırmaz bir betonarme kaplama yapılacak olup kaplamada genleşme ve çatlar derzleri temin edilerek bu derzler petrole dayanıklı bir mastikle doldurulacaktır. Zemin kaplaması, bakım ekipmanları ve insan trafiğine dayanıklı olacak şekilde yapılacaktır. Bakım ekipmanlarının seddelerin içine girebilmesi için seddelerin özelliğini bozmayacak şekilde ulaşım sağlanacaktır.

Tankların etrafının seddeleme duvarı ile çevrilmesinde uygulanacak kriterler ve alınacak önlemler aşağıda belirtilmiştir.

 Tanktan 15 m veya sedde dibine kadar, zemine en az % 1’lik eğim verilecektir.

 Seddeleme duvarı ile çevrili alanın hacmi, bu alan içerisindeki en büyük tanktan (tankın dolu olduğu varsayılarak) salınabilecek en fazla sıvı hacminden daha az olmayacaktır. Birden fazla tankı içeren seddelenmiş alanın hacmi hesabı dikkate alınırken, en büyük tankın dışında kalan tankların, sedde duvarının yüksekliğine tekabül eden hacimleri çıkarılıp ona göre hesaplama yapılacaktır.

 Seddeleme duvarı ile çevrili alanın duvarları betondan veya taştan yapılıp (betonla sıvanarak), sıvı geçirmeyecek ve hidrostatik basınca dayanacak şekilde tasarlanacaktır.

 Seddelenen alanın duvarlarının ortalama yüksekliği, iç zeminden, en çok 3 m olacaktır. Tanklara, vanalara ve diğer donanımlara normal ulaşım ve acil gerekli erişim için imkan sağlanacak ve seddelenmiş mahalden güvenli kaçış için tedbirler alınacak olursa ve ayrıca aşağıdaki şartlar yerine getirilirse, seddeleme duvarlarının bu yüksekliği aşmasına müsaade edilmektedir.

 Sınıf I¹ sıvı içeren seddeleme duvarının, iç zeminden ortalama yüksekliği, zeminden 3,6 m’den fazla ise veya herhangi bir tank ile seddeleme duvarının üst iç kenarı arasındaki mesafe, seddeleme duvarının yüksekliğinden az ise, seddeleme duvarının üst seviyesinin altına inmeden, vanaların normal çalıştırılmaları ve tank tavanlarına erişim için tedbirler alınacaktır.

1Parlayıcı sıvılar uluslar arası literatürde Sınıf I sıvılar olarak bilinmektedir. Parlayıcı sıvılar (flammable liquids) parlama noktaları 100⁰F’ın (37,8⁰C) altında olan sıvılardır (Parlama noktası 100⁰ F’ın (37,80C altında veya daha fazla olan sıvılarla (toplam hacmi % 99’u veya daha fazlası) oluşturulmuş olan karışımlar hariç). Sınıf I sıvılar kendi içinde 3 sınıfa daha ayrılmışlardır. Bunlar:

Sınıf IA (Class I A): Parlama noktası 73⁰F (22,8⁰C) ve kaynama noktası 100⁰F’ın (37,8⁰C ) altında olan sıvılar Sınıf IB (Class I B): Parlama noktası 73⁰F’ın (22,8⁰C) altında ve kaynama noktası 100⁰F’dan (37,8⁰C ) fazla olan sıvılar

Sınıf IC (Class I C): Parlama noktası 73⁰F (22,8⁰C) veya daha fazla ve kaynama noktası 100⁰F’dan (37,8⁰C )

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Seddeleme duvarlarının içinden geçen borular, oturma veya yangına maruz kalma sonucu aşırı gerilmeleri önleyecek şekilde dizayn edilecektir.

Tanklar ile sedde duvarlarının içe bakan dibi arasındaki asgari mesafe 1,5 m alınacaktır.

Tanklarda fazla dolumu engelleyecek ekipmanlar bulunacaktır. Bu ekipmanlar;

a) Tankın % 95’inden daha fazlası dolmadan, otomatik olarak tanka akışı kapatacak, b) Akaryakıt ürünlerinin transferini sağlayan dolum elemanını, tankın içine akışı

azaltarak veya “seviye yüksek” alarmı vererek, tankın % 95’inden fazlası dolmadan uyaracak,

c) Fazla dolum olmadan 30 dakika önce akışı azaltacak, fazla dolum olmadan 1 dakika önce “seviye yüksek” alarmı ile dolum elemanını uyaracak veya tankın üzerindeki fittings malzemelerinin fazla dolumdan etkilenmelerini engellemek için otomatik olarak tanka akışı kesecektir.

Tesiste kullanılacak elektrik tesisatları, API 497 ve 505’e göre “Ex-proof” Type olacaktır. Ayrıca sistemde kullanılan santrifüj pompalar ise API 677’ye uygun olacaktır.

İç yüzer tavanlı tankların özellikleri:

 Uzun kullanım ömrü,

 Çok iyi buharlaşma önleme,

 Akaryakıt ve kimyasal madde geçirimsizliği,

 Yüksek ısı izolasyonu,

 Yüksek korozyon dayanımı,

 Statik elektrik koruması,

 Minimum buharlaşma alanı,

 Tank kalibrasyonuna gerek duymaz,

 Asla batmayacak şekilde tasarlanmıştır,

 Minimum bakım ihtiyacı,

 Kolay temizlenebilirlik,

 Çalışma platformu olarak kullanılabilir.

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

Proje kapsamında planlanan iç yüzer tank kesidi Şekil 5’te verilmiştir.

Şekil 5. İç Yüzer Tank Kesidi

İç yüzer tavan aksesuarları:

1. Yüzer tavan

2. Seal (Sızdırmazlık malzemesi) 3. Köpük tutucu kalkan

4. Çelik tel düzeneği (Dengeleme teli) 5. Dengeleme teli çeki yay düzeneği 6. Ayaklar

7. İç yüzer tavan üzeri ölçüm deliği

8. Antistatik kablo düzeneği (Topraklama sistemi) 9. İç yüzer tavan menholu

10. Ölçüm deliği kapağı 11. Direk geçiş elemanı 12. Vakum kapağı

13. Yangın köpük sigortası

LPG ve AKARYAKIT DEPOLAMA ve DOLUM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ

1.3.2. Mevcut ve varsa Yapılması Planlanan Kıyı Yapıları, Yanaşacak Deniz