• Sonuç bulunamadı

10. ORTA TUNÇ ÇAĞ KAPLARI

10.3. Tabaklar

Tabaklar bütün malzeme içersinde % 1.6 (9 adet) oranında bulunmaktadır (Çizim 86-87). Aslında sığ ve yayvan çanakların bir kısmı da tabak formlarına çok yakındır. Fakat biz burada net olanları almayı uygun gördüğümüzden tabak sayısı az görünmektedir.

Tabaklar basit ağızlı, sığ ve yayvan olup bezemeleri bulunmamaktadır. İçlerinden bir tanesi diğerlerine göre daha büyük çapta ve omurgalıdır (Çizim 87:1). Bu kabı tabaklar içersinde göstermiş olsak ta tepsi veya meyveliklere daha yakın olması muhtemeldir.

Tabakların benzerleri Boğazköy250, Bademağacı251, Korucutepe252, Konya Ovası253 ve Demircihüyük’te254 görülmektedir.

240 Blegen vd. 1953, 425, 2, 427, 7-8 Early VI.

241 Özgüç-Özgüç 1953, XLIX, 441; Özgüç 1999, Şek.-Fig. B. 28. 242 Bittel 1937, Tafel 33, 3-4; Fischer 1963, Tafel 56, 530. Tafel 65, 597. 243 Efe-Türkteki 2005, 128, Fig. 8a, 7.

244 Özgüç 1978, 74, Şek.-Fig. 11-12. 245 Günel 1999, Levha 91, 3-4.

246 Lamb 1938, 249, Fig. 16, 5. Period C. 247 Mellaart 1958, Pl. VIII, 165.

248 Kull 1988, Tafel 5, 11.

249 Yakın benzeri Küllüoba’da OTÇ’ ye geçiş kaplarında görülmektedir. Karşılaştırma için bkz. Efe-Türkteki 2005, 130, Fig. 9b, 13. Seeher 2000, 216, Abb. 70, 3; Kull 1988, Tafel 8, 12. Tafel 20, 3-4.

250 Bittel 1937, Tafel 37, 3-5. 251 Umurtak 2003, 70, Fig. 5, 1-2.

252 Umurtak 1996, Levha 3, 9. Levha 19, 6.

253 Mellaart 1958, Pl. IX, 189-190; Bahar-Koçak 2004, Çizim 44, 1-4. 254 Kull 1988, Tafel 27, 2.

73

10.4. Küpler

Orta ve büyük boy olan küpler bütün malzeme içersinde % 1.8 (10 adet) oranında bulunmaktadır. Biz burada ağız çapı 30 cm.den büyük olanları orta boy küp, 45 cm.den büyük çapta olanları da büyük boy küp olarak değerlendirmeye almaktayız.

Orta boy küpler içe eğik ve kalın ağızlı (Çizim 8:2-3), dışa dönük ağızlı ve şişkin gövdeli (Çizim 14:2; 18:1), dışa dönük ağızlı ve dar boyunlu (Çizim 20:6), dik boyunlu ve dışa kalınlaştırılmış dudaklı (Çizim 32:3) küplerden oluşmaktadır.

Büyük boy küpler ise dışa dönük ağızlı ve düz gövdeli (Çizim 28:1), dışa dönük ağızlı ve şişkin gövdeli (Çizim 89:3), içe dönük ve kalınlaştırılmış ağızlı (Çizim 89:1-2) küplerden oluşmaktadır.

İçersinde oluklu ve bantlı olan küpler (Çizim 8:3; 14:2; 18:1; 28:1; 89:1-2) ve sade olan küplerde görülmektedir (Çizim 8:2; 20:6; 32:3; 89:3).

Büyük boy küpler içersinde bulunanlardan bir tanesi Orta Tunç Çağ küpleri içersinde çok kullanılan iç içe konsantrik daireli ve dikey memecikli oluşuyla dikkat çekmektedir (Çizim 28:1). Bu küpün ağız altından geçen bant ve olukların alt kısmında iç içe konsantrik daireler ve memecikler birbirini takip ederek küpün etrafını dolaşmaktadır.

Küplerin yakın benzerlerine Yanarlar255, Kusura256, Dede Mezarı257, Boğazköy258, Kültepe259, Gordion260, Çavlum261, Sarıket262, Demircihüyük263 gibi merkezlerde rastlanmaktadır. 255 Emre 1978, Şek.-Fig. 35, 36. 256 Lamb 1937, 58, Fig. 26, 2. 257 Üyümez vd. 2007, Çizim 13. 258 Fischer 1963, Tafel 72, 667, 670.

259 Özgüç 1950, Lev. LXXV, Lev. LXXVI, 582. 260 Mellink 1956, Plate 25, b-c.

261 Bilgen 2005, Levha LXIV, 4.

262 Seeher 2000, 219, Abb. 73, G. 236-3. 263 Kull 1988, Tafel 17, 8.

74

10.5. Testiler

Testiler değerlendirilen malzemenin % 0.7 sini (4 adet) oluşturmaktadır. Çok az olmasına rağmen nitelikli parçalardan oluşmaktadır (Çizim 35:3-5; 88).

Dar ve kısa boyunlu, şişkin gövdeli olanlar (Çizim 35:3-5) sade (Çizim 35:3), boyunda tek yivli (Çizim 35:4), boyunda yiv ve oluklu (Çizim 35:5) örnekler olarak görülmektedir.

Yakın benzerleri Yanarlar264, Truva265, Kültepe266, Boğazköy267, Alişar268, Bademağacı269, Gordion270, Korucutepe271, Maşat Höyük272, Demircihüyük’te273 mevcuttur.

Uzun boyunlu, yumurta dipli ve dikey kulplu bir testide M.Ö II. Binyıl kaplarına güzel bir örnektir (Çizim 88).

Bu testinin benzerleri Boğazköy274, Alaca Höyük275, İnandıktepe276, Kazankaya277, Konya Ovası278 ve Maşat Höyük’te279 bulunmaktadır.

10.6. Kaideler

Kaideler malzeme içersinde % 3.7 oranında (20 adet) bulunmaktadır (Çizim 90-92). Kendi içersinde alçak kaideli (Çizim 91-92) ve yüksek kaideli olmak üzere iki gruba ayrılırlar (Çizim 90).

264 Emre 1978, Şek.-Fig. 78, 100.

265 Blegen vd. 1953, 423, 32.26, Early VI.

266 Özgüç 1950, Levha LXIX, 455; Özgüç 1959, Levha XXVII, 3, Ib kapları, Özgüç-Özgüç 1953, Levha XXV, 117, 123, 125; Emre 1963, Fig. 10, 15 Kültepe II, Fig. 12, 239, Kültepe Ib.

267 Bittel-Naumann 1952, 108, Abb.30, 14; Fischer 1963, Tafel 40, 348. Tafel 42, 411. 268 Osten-Schmidt 1930, Fig 211. Schmidt 1932, 113, Fig. 129.

269 Umurtak 2003, 68, Fig. 3, 10. 270 Mellink 1956, Plate 29, a.

271 Umurtak 1996, Levha 11, 2. Levha 12, 2. 272 Özgüç 1982, Şek.-Fig. A, 12-14.

273 Kull 1988, tafel 11, 15. Tafel 29, 9.

274 Bittel 1937, Tafel 26, 3, Tafel 33, 13; Fischer 1963, Tafel 42, 430. Tafel 43, 447. Tafel 45, 427. 275 Koşay-Akok 1973, Lev. LXXVII, Al. P. 207.

276 Özgüç 1988, 155, 13,Lev.-Pl. 26, 2. 277 Özgüç 1978, 76, Şek.-Fig. 34.

278 Mellaart 1958, Pl. IV, 37-38;Bahar-Koçak 2004, Çizim 28, 6. 279 Özgüç 1982, Şek.-Fig. C, 15-17.

75

Alçak kaideler sade bir şekilde yapılmalarına karşın yüksek kaidelerin alt kısmında veya yukarıya doğru sık oluklar görülmektedir. Yüksek kaidelerin bir kısmında yukarıya doğru boşluklar bırakılmıştır (Çizim 90:3, 5).

Bunların benzerleri Beycesultan280, Yanarlar281, Truva282, Boğazköy283, Alişar284, İkiztepe285, Bademağacı286, Kültepe287, İnandıktepe288, Gözlü Kule289, Korucutepe290, Çavlum291, Panaztepe292, Kusura293, Dede Mezarı294, Ferzant295, Konya Ovası296, Maşat Höyük297 ve Demircihüyük’te298 görülmektedir.

Kaidelerden ayrı olarak yuvarlatılmış dipli bir parçayı da burada farklı olduğu için belirtmek gerekmektedir (Çizim 93). Küresel, şişkin gövdeli ve yuvarlak dipli bu parça her ne kadar tek bir örnek olsa da bu tür diplerin de Orta Tunç Çağ kaplarında kullanılmış olduğunu göstermesi bakımından önemlidir.

Bunların benzerleri Beycesultan299, Yanarlar300, Boğazköy301, Kültepe302, Alaca Höyük303, Alişar304, İnandıktepe305, Gözlü Kule306, Korucutepe307, Ilıca308, Çavlum309, Sarıket310, Acemhöyük311 ve Demircihüyük312 gibi merkezlerde vardır.

280 Lloyd-Mellaart 1965, 94, Fig. P.6, 3, 16, Beycesultan V, 106, Fig. P.14, 3, 5, Fig. P.15, 1-2, Beycesultan IVc, 123, Fig. P.26, 1, Beycesultan IVb.

281 Emre 1978, şek.-Fig. 47, 56, 84, 97.

282 Blegen vd. 1953, 423, 3, 428, 21, 28, Early VI.

283 Bittel-Naumann 1952, 106, Abb.28, 11, 109, Abb.31a. 39, 122, Abb.37; Fischer 1963, Tafel 22, 271. Tafel 64, 587, 589.

284 Schmidt 1932, 115, Fig 132-133. 285 Alkım vd. 1988, Lev.-Pl. VIII, 1-3. 286 Umurtak 2003, 69, Fig. 4, 11-12.

287 Özgüç 1950, Lev. LXXIII, 530-531; Emre 1963, Fig. 10, 15, 59, 175, 293, Fig. 13, 24, 142, Kültepe II.

288 Özgüç 1988, 158, 19-20, 159, 21-22, Lev.-Pl.C.1-2, 3, Lev.-Pl. 31. 1-2, Lev.-Pl. 32. 1-2. 289 Goldman 1956, 288, 806, 823, Middle Bronze Pottery.

290 Umurtak 1996, Levha 8, 2. Levha 17, 3.

291 Bilgen 2005, Levha LVII, 2-3. Levha LXX, 3, 5-6, 9, 11-12. 292 Günel 1999, Levha 120, 1-8. Levha 121, 3-15. Levha 123, 1-5.

293 Lamb 1937, 25, Fig. 9. 3, 5-8;27, Fig. 10, 6, 9, 10; Lamb 1938, 249, Fig. 16, 7. Period C. 294 Üyümez vd. 2007, Çizim 15.

295 Özgüç 1986, Lev. XIII, 32.

296 Mellaart 1958, Pl. III, 24; Pl. V, 58-59; Pl. VI, 76. 297 Özgüç 1982, Şek.-Fig. E, 20. Lev.-Pl. 93, 1.

298 Kull 1988, Tafel 4, 20. Tafel 6, 3. Tafel 18, 11. Tafel 23, 3-4. Tafel 24, 1-2. 299 Lloyd-Mellaart 1965, 96, Fig. P.7, 12, 13, 96, Fig. P.9, 1-8 Beycesultan V. 300 Emre 1978, şek.-Fig. 44-46.

301 Bittel 1937, Tafel 23, 1; Fischer 1963, Tafel 44. 448. Tafel 80, 617. 302 Özgüç 1999, Şek.-Fig. 18-20; Emre 1963, Fig. 12, 239, Kültepe Ib. 303 Koşay-Akok 1973, Lev. LXXIII, Al. P. 8, Lev. LXXV, Al. S. 20.

76

10.7. Aletler

Hepsi yarım ay şeklinde olan aletler malzeme içersinde % 0.9 oranında (5 adet) bulunmaktadır. Bu aletlerin her iki tarafında, ip geçecek büyüklükte birer küçük delik açılmaktadır. Bu delikler nedeniyle ağırlık olarak kullanıldıkları düşünülebilir(Çizim 94).

Benzerleri Beycesultan313, Kültepe314, Alaca Höyük315, Boğazköy316, Karahöyük317, Kaman-Kalehöyük318, Konya Ovası319, Kusura320, Demircihüyük321 gibi merkezlerde görülmektedir (Resim 44).

10.8. Diğerleri

Değerlendirdiğimiz parçalar içersinde bazıları profile sahip olmadığı için bu grupta yer almaktadır. Bu parçalar malzemenin % 1.3 ünü (7 adet) oluşturmaktadır (Çizim 95-96).

Bu parçalar büyük küp gövdelerine (Çizim 95; 96:3), bir çömleğin gövde ve kulpuna (Çizim 9:2), gaga ağızlı bir testinin ağız kısmına aittir (Çizim 96:1).

304 Osten-Schmidt 1930, Fig. 232. Fig. 249. Schmidt 1932, 117, Fig. 138.

305 Özgüç 1988, 160, 23-24, lev.-Pl. 33. 1-2, 4, Lev.-Pl. 34. 2-4. 306 Goldman 1956, 916-917 Middle Bronze Pottery.

307 Umurtak 1996, Levha 13, 4-5. Levha 14, 1-2. 308 Orthmann 1967, Tafel 6, 42. Tafel 12, 47. 309 Bilgen 2005, Levha LVII, 4-6. Levha LXX, 4, 7. 310 Seeher 2000, 209, Abb. 63, G. 182 b.

311 Emre 1966, 146, Res.-Fig. 19; 150, Res.-Fig. 51-52. 312 Kull 1988, Tafel 8, 1. Tafel 20, 3.

313 Mellaart-Murray 1995, 169, Fig. O.19, 205-206, 170, Fig. O.20, 207, 173, Fig. O.23, 218, 220, Plate XIV.

314 Özgüç-Özgüç 1953, Levha LVIII, 644-648.

315 Koşay-Akok 1973, Lev. XLVIII Pl. XLVIII, Al. s, 89-90, Lev. XLIX Pl. XLIX, Al. t, 16. 316 Fischer 1963, Tafel 126, 1207-1208.

317 Alp 1972, 145, 445, 453, 474, 515. 318 Omura 1991, 439, Resim 7, 1.

319 Bahar-Koçak 2004, Çizim 68, 2-4, Resim 10.

320 Lamb 1937, 35, Fig. 15, 1-4. Lamb 1938, 254, Fig. 19. 5.

321 Kull 1988, Tafel 36, 5. Tafel 38, 2. Tafel 39, 1, 3, 8. Tafel 40, 1-4. Tafel 41, 2, 5. Tafel 43, 5-8. Tafel 44, 1-6. Tafel 46, 7, 9-11. Tafel 48, 8-9.

77

Burada yer alan geniş yatay bantlı (Çizim 95:1), birbirini takip eden sık ve paralel çentik bezemeli (Çizim 95:2), yine bir bant üzerinde ardı ardına çok küçük çentikli ve yatay geniş oluklu (Çizim 95:3), yatay olukların üzerinde birbirini kesen yatay çentik bezemeli küp parçaları görülmektedir.

Yine Orta Tunç Çağ kap formları için belirgin özelliklere sahip gaga ağız parçası (Çizim 96:1), kulpun omurgayla birleştiği alt kısımda yer alan parmak baskılı parça (Çizim 96:2), yatay oluklu ve yan yana iki yumrudan oluşan küp parçası (Çizim 96:3) ayırt edici şekil ve bezemelere sahiptir322.

Benzer Belgeler