Türkiye ve Mısır Arasında Yapılan AnlaĢma ve Protokoller

Türkiye ve Arap dünyası iliĢkilerinin geliĢtirilmesi için gösterilen çabalar Turgut Özal yönetimi döneminde ve sürmüĢtür. Yeni geliĢen bu ilginin yansımalarından bir diğeri de ülkemize eğitim maksatlı gelen Arap ülkeleri öğrencilerinin sayıca artması, Arap ülkeleri ve Türkiye arasında ticari iliĢkiler ve canlanan turizmdir. Bu ilgi artıĢı

128 _{Ġpekyolu Kalkınma Ajansı, Orta Doğu Durum Raporu, Ocak, 2011, s. 50.}

129_{Adem Doğan, "Türkiye‟nin D8 Ülkeleriyle Ticaretinin Yapısal Analizi”, Akademik} Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 2015, Cilt: 7, Sayı: 13, 166-189, s. 187.

69

akademik faaliyetlerde de ortaya çıkmıĢtır. ÇeĢitli yayınlar ve toplantılar aracılığıyla Arap dünyası ve Türkiye arasında bulunan iliĢkilerin iyileĢtirilmesi sürecine katkı sağlamak için ortak geçmiĢin tekrar değerlendirilmesi ve karĢılıklı olarak kalıplaĢmıĢ bulunan algıların incelenmesinin önemini iĢaret eden bir eğilim doğmuĢtur130_.

5 Aralık 2011‟ de Türk MMBB ile Mısır teknik müĢavirlik forumu arasında imzalanmıĢ olan protokolde amaç Türkiye ve Mısır'daki teknik müĢavirlik Ģirketleri arasındaki iliĢkilerin geliĢtirilmesi ve her iki ülkede çalıĢmalarını sürdüren Teknik müĢavirlerin Balkanlar, Kafkaslar ve Afrika projelerinde görev almalarına imkan vermektir. Türk MMMB bünyesinde bulunan üyelerini uluslararası platformda tanıtmak yeni iĢ olanakları geliĢtirmek ve teknik müĢavirlik sektörünü güçlendirmek amacıyla Avrupa Ġmar ve Kalkınma Bankası, Dünya Bankası gibi Avrupa Komisyonu ve Mali kurumlarla iliĢkileri bulunan British Consultants Construction Bureau-(BCCB) ile 22 Ocak 2001‟de stratejik iĢbirliği anlaĢması imzalamıĢtır. Bu anlaĢma ile kurumsal ortaklık zemini oluĢtururken aynı zamanda her iki devletin üye firmaları için hem uluslararası hem de bölgesel projeler de ortaklık olanaklarının geliĢmesi adına gerekli alanı oluĢturmuĢtur131_.

2012-2013 arası dönemde Ekonomi Bakanlığınca Mısır Hedef Ülkelerden birisi olarak belirlenmiĢtir. Türkiye ile Mısır arasında ticari veriler değerlendirildiğinde Mısır ile yapılan dıĢ ticaret hacmimiz XXX yılı itibariyle sürekli artıĢ gösterdiği gözlemlenmiĢtir. 2009 yılındaki küresel krize karĢın Mısır‟a yönelik ihracatımız % 83 gibi bir oranda artıp 2,62 milyar dolarında gerçekleĢmiĢtir. YaĢanan bu durum geliĢmiĢ pazarlarla bağın kalmamasının ne denli önem taĢıdığını da göstermiĢtir. Türkiye ve Mısır arasında devam eden ticari iliĢkiler, 1 Mart 2007'deki Serbest Ticaret AnlaĢması'nın (STA) yürürlüğe girmesine kadar büyük oranda 4.10.1996 tarihindeki Ticaret AnlaĢması kapsamında sürdürülmüĢtür132_.

FED 26 Eylül 2018'de nihayeti ermiĢ olan toplantısında politika faiz oranını piyasanın beklentileri doğrultusunda 25 baz puan yükselterek %2 yüzde 2.25 arası arttırmıĢtır. Toplantının karar metninde; Amerikan ekonomisinde yaĢanan olumlu geliĢmelere dikkat çekilmiĢ “para politikasının ekonomiyi destekleyici yönde olacağı” tanımının yazılmıĢ olduğu gözden kaçmamıĢtır. Ekonominin ısınması ihtimaline

130 _{Ofra Bengio ve Gencer Özcan, “Arab Perceptions of Turkey and the Alignment with Israel,”} Middle Eastern Studies, 2001, Cilt: 37, Sayı: 2, s. 54.

131 _{Namık Ata, “ĠĢverenler ĠĢçi Çıkarmayı En Son Seçenek Olarak DüĢünmeliler”, İnşat Sanayii,}

2009, Sayı: 112, ss. 8-9.

132 _{Gülsüm Sümer, “Kuzey Afrika Pazarı AraĢtırması Raporu”, Fırat Kalkınma Ajansı, 1-73, s.}

70

karĢı FED ihtiyatı elden bırakmamaktadır. 13 Eylül toplantısında faiz oranlarında herhangi bir değiĢiklik yapmazken Ekim ayı sonrasında aylık varlık alımlarının 15 milyar Euro civarına çekileceğini ifade etmiĢtir. Merkez Bankası‟nın 2018 ve 2019 yılları için öngördüğü büyüme beklentilerinde aĢağı çekerek düzeltme hamlesinde bulunmuĢtur. Gelecek döneme dair uluslararası büyümenin üzerindeki risk durumlarının halen daha bulunduğu bilinen gerçektir. Ülke çapında bakıldığında ABD ekonomisinin canlı görünmesine rağmen ülkenin uluslararası borç miktarlarındaki yükseliĢ ve varlıklarında fiyatlama stratejisi ile alakalı dengesizlikler iyi gözlenmesi gereken önemli noktalardır. Diğer yandan uluslararası ekonomi politikalarına iliĢkin belirsizlikler, jeopolitik riskler ve yükselen korumacılık eğilimleri ekonominin büyüme kapasitesini sınırlamak da gelecek dönem küresel büyüme kapasitesini de aĢağı doğru risk oluĢturmaktadır. Makroekonomik politikaların eĢgüdümlü ve etkin olarak kullanılmasının yanında uygun ticaret politikaları ve yapısal reformlar ile destek verilmesi gerektiği not olarak alınmalıdır.Uluslararası büyüme bakımından ticaret savaĢı olarak da ifade edebileceğimiz süreç içinde Uluslararası büyüme bakımından “Ticaret savaĢı” diye ifade edebileceğimiz süreç içinde oldukça enteresan geliĢmeler yaĢanmaktadır. ABD, Çin piyasasından ithal edilmekte olan 200 milyar Amerikan doları tutarındaki ürünlere bu sene için %10 gelecek seneden itibaren %25 vergi getirmiĢtir. Çin ise 60 milyar Amerikan doları tutarındaki Amerikan ürünlerine %5 ile %10 arasında farklı oranlarda vergi uygulanacağını ifade etmiĢtir. Diğer yandan Kanada ile Amerika arasında yapılan müzakerelerin pozitif yönde sonuçlanmasını takiben Amerika, Kanada ve Meksika arasında NAFTA ( Kuzey Amerika serbest ticaret anlaĢması) yerine USMCA ( ABD Meksika Kanada anlaĢması) anlaĢmasının yapılması beklenmektedir133_.

Tablo-7Türkiye ile Mısır Arasında Yapılan AnlaĢmalar

133

71

Yukarıdaki Tablo 7‟de görüldüğü üzere Türkiye ile Mısır arasında 14.02.1988 tarihinde Denizcilik anlaĢması imzalanmıĢtır. Ġki ülke 12.01.1993‟te Hava taĢımacılığı, 26.12.1993‟te ise Çifte vergilendirmeyi önleme anlaĢmalarına imza atmıĢtır. Aralarındaki ticari iliĢkileri geniĢleterek 18.07.1994 tarihinde Ekonomik ve Teknik iĢbirliği, 07.11.1994 tarihinde de Kara ulaĢtırması anlaĢmasına imza atmıĢlardır. Tabloda yer aldığı üzere 04.10.1996‟da üç ayrı anlaĢma yapmıĢlardır. GeniĢ kapsamlı ticari anlaĢmalarına ise 27.12.2005 tarihinde Serbest ticaret anlaĢmalarına imza atarak gerçekleĢtirmiĢlerdir.

3.2. MISIR CUMHURĠYETĠNĠN EKONOMĠK YAPISI (ARAP BAHARI SONRASI