Ülkemizde rehberlik uygulamaları eğitim sistemi içinde yakın tarih içinde yer almıştır. Ancak doğrudan rehberlik olarak anılmasa da düşünce ve kavram olarak cumhuriyetin kuruluş yıllarında eğitimde yapılan inkılaplar içinde yer almaktadır (Kepçeoğlu, 1999). Cumhuriyetin kurulmasından sonra çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşabilmek, yapılan inkılapların anlaşılabilmesi ve uygulanabilmesi için eğitim sistemine önem verilmiştir. Kişi hak ve hürriyetlerinin önemi artmış dolayısıyla eğitim sisteminde de demokratikleşmeye ihtiyaç duyulmuştur. 1950’li yıllarda öğretmenler arasında ‘aktif metot’ adı ile uygulanan bireysel eğitim ve yaparak öğrenme, bireyin tüm özelliklerini inceleyerek bireye uygun eğitim verilmesine bireye uygun mesleklere yönlendirilmesine yol açmıştır (Tan, 2000)
Bugünkü anlamda rehberlik hizmetlerinden bahsedilmeye başlanması 1950’li yıllarda olmuştur. Türk-Amerikan iş birliği anlaşması ile ülkemize gelen uzmanlar ile eğitim sistemi sorgulanmaya başlanmıştır. Bu uzmanların hazırladığı raporlar sonucu ülkemizde rehberlik alanında gelişmeler hız kazanmıştır. Aynı dönem içinde ülkemizden de Amerika’ya eğitimciler giderek psikolojik danışma ve rehberlik alanında uzmanlaşmışlardır.
Ülkemize gelen eğitimciler Türk eğitimcilere yeni eğitim anlayışı ve rehberlik alanında konferanslar vermişlerdir (Kuzgun, 2008). Bu uzmanlar raporlarında eğitim sisteminin eksik yönlerinden bahsetmiş ve bireysel farklılıklara önem verilmesi gerektiğinin üzerinde durmuştur. Aynı süreç içerisinde eğitim sistemindeki örgüt, denetim ve yönetim alanındaki eksiklikleri eleştirilmekle beraber, özellikle programların bireysel farklılıkları göz ardı ettiği, eğitim sistemindeki rehberlik açığı ve yapılması gerekenler belirtilmiştir (Tan,2000, Pişkin, 2006)
Rehberlik alanındaki gelişmelerden biri 1953 yılında Talim ve Terbiye Dairesi’ne bağlı olarak ‘Test ve Araştırma Bürosu’nun kurulmasıdır. Test ve Araştırma
Bürosu eğitimde bilimsel araştırmalar yapılmasında, testler ve objektif ölçme düşüncesinin ve yöntemlerinin tanıtılması ve yaygınlaştırılmasında çok etkili olmuştur.
Rehberlik ders olarak 1953/1954 öğretim yılında Gazi Eğitim Enstitüsü’nün pedagoji ve özel eğitim bölümlerinde okutulmaya başlanmıştır (Tan, 2000). 1955 yılında Ankara Demirlibahçe İlkokulu’nda ilk rehberlik merkezi açılmıştır (Yeşilyaprak, 2000). Aynı yıl İstanbul’da Atatürk Kız Lisesi, 1956 yılında da Ankara Deneme Lisesi’nin ders programları rehberlik esasına göre düzenlenmiştir (Kepçeoğlu,2004).
1951-1958 yılları arasında rehberlik ile ilgili bu hızlı çalışmalar, yetişmiş personel eksikliği, yetkililerinin inanç ve bilgi eksikliği, yeterli ödenek ayrılmamasından dolayı bir dönem duraklama yaşamıştır (Kepçeoğlu, 2004). 1955 yılında 6 ilde rehberlik ve araştırma merkezi kuruldu. 1968 yılında bu merkezler için yönetmelik hazırlanarak merkezlerin çalışmalarına açıklık getirilmiştir (Tan, 2000).
Yedinci Milli Eğitim Şurası’nda rehberlik ve psikolojik danışma ele alınmışsa da özellikle Sekizinci Mili Eğitim Şurası’nın konusu olmuştur. Sekizinci Milli Eğitim Şurası’nda ortaöğretimin yeniden düzenlenmesi ile dokuzuncu sınıfın ‘yöneltme’ sınıfı olması, bireylerin ilgi ve yetenekleri göz önüne alınarak kendilerine uygun programlara yönlendirilmesi şeklinde rehberlik anlayışına uygun düzenlemeler yapılmıştır (Tan, 2000, Yeşilyaprak, 2003). İkinci Kalkınma Planı ile Yedinci Milli Eğitim Şurası’nda alınan kararları doğrultusunda 1970-71 öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nca Orta Dereceli Okullarda Rehberlik Servislerinin Kuruluşu ve Görevleri ile ilgili Esaslar belirlenmiştir. Böylelikle 24 genel, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumunda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarına başlatılmıştır (Kepçeoğlu, 2004). Dokuzuncu Milli Eğitim Şurası’nda bir önceki şuranın kararları benimsenmeye başlanmıştır. Aynı zamanda okullarımızda rehberlik hizmetlerinin örgütlenmesi ile ilgili esasların belirlenmesi, rehberlik programının bütün okullarda uygulanabilmesi için okul müdürlerinin gerekli tüm tedbirleri alması ve ayrıca her ilde bir rehberlik ve araştırma merkezinin kurulmasına karar verilmiştir (Pişkin, 2006). 1981 yılında toplanan Onuncu Milli Eğitim Şuarası’da rehberlik ile ilgili etkinliklerin okul öncesi kurum içinde öngörülmüştür. Aynı yıl Talim ve Terbiye Kurulu tarafından alanın uzmanlarından oluşan bir komisyon Türk Milli Eğitimi’nde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yeniden düzenlenmesine ilişkin esaslar hazırlamışlardır. Bu esaslar ile eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin gereği, o günkü durumu ve belli
başlı sorunları, amaçları, ilkeleri, örgüt yapısı ve bu örgütte yer alacak personelin niteliği ve görevleri ayrıntılı bir biçimde raporlaştırılmıştır. Fakat ilk ‘Okul Rehberlik Hizmetleri Yönergesi’ okullarımızda rehberlik hizmetlerinin deneme amaçlı uygulanmaya başlamasından yaklaşık olarak otuz yıl, örgütlü olarak başlamasından ise on yıl sonra çıkarılabilmiştir (Tan, 2000; Pişkin, 2006).
Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik eğitiminin başlaması 1953-1954 öğretim yılında Gazi Eğitim Enstitüsü pedagoji ve özel eğitim bölümlerinin ders programlarına rehberlik ve danışma derslerinin konulmasıyla başlamıştır. Ülkemizde psikolojik danışma alanında ilk lisans programı 1965 yılında Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Psikolojisi ve Rehberlik bölümü ile başlamıştır. Lisans üstü eğitim 1966-1967 yılında Hacettepe Üniversitesi Mezuniyet Sonrası Eğitim Fakültesi’nde başlamıştır (Pişkin, 2006).
1972 yılında kurulan Yükseköğretimde Rehberliği Geliştirme ve Rehber Yetiştirme (YÖRET) Vakfı ve 1989’da kurulan Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği’nin amacı, rehberlik ve psikolojik danışma alanında yapılan çalışma ve araştırmaları değerlendirmek, bu alanda çalışanlar arasındaki dayanışmayı güçlendirmek ve bilimsel çalışmaları organize etmektir. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği her iki yılda bir üniversitelerin psikolojik danışma ve rehberlik bölümü ile organize olarak psikolojik danışma ve rehberlik kongreleri düzenlemektedir (Kuzgun, 2008).
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Özel eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1983 yılında kurulmuştur. Rehberlik ve araştırma merkezleri bu kuruma bağlanmıştır. 1985 yılında Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, 2001 yılında yayınlanan Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe girene kadar rehberlik hizmetlerinin çalışmalarında yön gösterici olmuştur (Arıkan, 2009).
Bugün 35 devlet üniversitesinde ve 5 vakıf üniversitesinde lisans düzeyinde psikolojik danışma ve rehberlik bölümü bulunmaktadır (ÖSYM, 2010). Ve ülkemizdeki üniversitelerin 15 kadarında psikolojik danışma ve rehberlik alanı ile ilgili yüksek lisans eğitimi bulunmaktadır (Yeşilyaprak, 2007). Bugün ilk ve orta öğretim okullarında, rehberlik ve araştırma merkezlerinde ve Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri
Genel Müdürlüğü’ne bağlı okullarda toplam 14 640 rehber öğretmen görev yapmaktadır (www.orgm.meb.gov.tr).