Türkiye’nin Rüzgâr Enerji Kapasitesi ve Kullanım Durumu

Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları olarak nitelendirilen ve kullanımı ile dış bağımlılığı azaltıcı etki gösteren ve çevreye etkisi en az olan fosil ve yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip bir ülkedir. Ancak teknolojik altyapı ve maliyetler göz önüne alındığında enerji gibi yüksek girdi maliyetine sahip faktöre yatırım yapma arzusu azalmaktadır. Çünkü yatırım maliyetleri ile satın alınan enerji fiyatı arasında, negatif yönlü bir durum söz konusudur.

Daha önce de bahsettiğimiz gibi dereceleri iyi, harika ve mükemmel olarak değerlendirilen rüzgâr kaynakları dikkate alındığında Türkiye’nin rüzgâr enerji potansiyeli yaklaşık 48,000 MW olarak belirlenmektedir. Orta derece kategoriler de dikkate alındığında bu potansiyel 130,000 MW değerine ulaşmaktadır. (Özerdem, 2008:192)

Rüzgâr enerjisinden elektrik üretimine 1995 yılında başlayan Türkiye’nin, 2000 yılından itibaren rüzgâr enerjisi kapasite miktarlarına bakıldığında mevcut potansiyeli kullanım gerçekleşememiştir. 2000 yılında 19 MW olan rüzgâr enerji kapasitesi 2 yıl aynı seviyede kalmış, 2003’te ilave 1 MW’lık kapasite ile de 2005 yılına gelinmiştir. 2006 yılı rüzgâr enerjisi kapasite artırımında bir milat kabul edilebilir. Çünkü 2006 yılında 20 MW olan kapasite 50 MW’a çıkarılmıştır. 2007, 2008 ve 2009 yılları rüzgâr enerji kapasitesinin arttığı ve verilmesi gereken önemin geçte olsa verilmeye başlandığı bir dönem olmuştur.

Tablo 2.15 Türkiye’nin Yıllar İtibariyle Rüzgâr Enerji Kapasitesi

Yıllar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010*

MW 19 19 19 20 20 20 50 147 458 801 822,9

*2010 Şubat Kaynak: GWEC, Küresel Rüzgâr Enerji Raporu, s.59

Türkiye’de 2009 yılı rüzgâr enerjisinde 343 MW yeni kapasite ilave edilerek toplamda 801 MW’lık enerji kapasitesi oluşturulmuştur. Bu durum Türkiye’nin 2009 yılında bir önceki yıla göre % 75 oranında rüzgâr enerjisi artırımı yaptığını göstermektedir. Alınan lisanslarla 2010 yılı inşa halindeki projelerin bitirilmesi ile 500 MW’lık enerji kapasitesi sağlanması beklenmektedir.

Ülkemizde rüzgâr enerjisi sektöründe yüksek bazlı ve önemli bir artış beklenmektedir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yapılan lisans başvuruları hala incelenmektedir. Bu başvurular 6,300 MW değerinde yeni yatırımları öngörmektedir.

Yapılan lisans başvuruları sonrasında görünen odur ki, gelecek beş yıl içinde 10,000 MW, 10 yıl içinde 15,000 MW ve uzun vadede ise 20,000 MW’lık enerji için programlama yapılmaktadır. Türkiye’nin hedef olarak belirlediği kapasite 23,000 MW ve hedef yılı ise 2023’tür.

2007 yılı mayıs ayı itibariyle yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimine devlet tarafından verilen destek yeniden revize edilerek 10 yıllık periyotta 5–5,5 Euro ct/Kw olarak ayarlanmıştır. (GWEC, 2010:59)

Yapılan lisans başvurularına temel olarak görebileceğimiz 5346 sayılı kanunla birlikte Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi firmalara verilmeye başlanmış, planlanan RES projeleri eksikliklere rağmen hayata geçirilmeye başlanmıştır.

Açıklanan verilere göre Nisan 2010 - Haziran 2010 döneminde İngiltere ve Türkiye, rüzgâr enerjisinde büyük bir oranda büyüme kaydetmiştir. İngiltere söz konusu dönemde 474 MW’lık, Türkiye ise 223 MW’lık yeni ilave yatırım yapmıştır. Böylece, İngiltere’nin Nisan 2010 ile Haziran 2010 dönemi arasındaki

yatırım artışı % 12 Türkiye’nin ise % 28 olarak gerçekleşmiştir. (www.windenergymonthly.com, ET:08.2010)

Türkiye birçok sektörde olduğu gibi enerji sektöründe de yeni yatırım ve projeler geliştiren bir ülke olmuştur. Şüphesiz bu durumun oluşmasında istikrarlı yönetim ve sosyo-ekonomik şartların yanı sıra enerjiye olan talepte etkili olmuştur.

2010 yılı Şubat ayı verilerine göre Türkiye’de faaliyette bulunan rüzgâr enerji santralleri bulundukları yerler itibariyle verilmiştir.

Tablo 2.16 Türkiye’de Faaliyette Bulunan RES’ler (Şubat – 2010)

Mevkii Şirket Kurulu Güç (MW) Üreti me Geçiş Tari hi Kullanıla n Türbin Markası Kullanıla n Türbin Kurulu Gücü (MW) Kullanıla n Türbin Adedi İzmir - Çeşme Alize Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 1,50 1998 Enercon 0,5 3 İzmir - Çeşme Ares Alaçatı RES _{San. Tic. A.Ş.} 7,20 1998 Vestas 0,6 12 İstanbul-Hadımköy Sunjüt Sun'i Jüt San. _{Tic. A.Ş.} 1,20 2003 Enercon 0,6 2 Balıkesir-Bandırma Yapısal Elekt. Ür. _A.Ş. 30,00 2006 GE 1,5 20

İzmir - Çeşme Mare Manastır RES _{ve Tic. A.Ş.} 39,20 2006 Enercon 0,8 49 İstanbul-Silivri Teperes Elekt. Ür. _A.Ş. 0,85 2007 Vestas 0,85 1 Çanakkale-İntepe Anemon Enerji _{Elekt. Ür. A.Ş.} 30,40 2007 Enercon 0,8 38

Manisa-Akhisar Deniz Elekt. Ür. _{Ltd. Şti.} 10,80 2007 Vestas 1,8 6

Çanakkale-Gelibolu Doğal Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 14,90 2007 Enercon 0,8 ve 0,9

13 Adet 800 kW +

5 Adet 900 kW Manisa-Sayalar Doğal Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 34,20 2008 Enercon 0,9 38 İstanbul-Çatalca Ertürk Elekt. Ür. _A.Ş. 60,00 2008 Vestas 3 20 İzmir-Aliağa İnnores Elekt. Ür. _A.Ş. 57,50 2008 Nordex 2,5 23

İstanbul-

Gaziosmanpaşa Lodos Elekt. Ür. A.Ş. 24,00 2008 Enercon 2 12 Muğla-Datça Dares Datça RES _{San.Tic. A.Ş.} 29,60 2008 Enercon 0,9 37 Hatay-Samandağ Deniz Elekt. Ür. _{Ltd. Şti.} 30,00 2008 Vestas 2 15

Aydın-Didim Ayen Enerji A.Ş. 31,50 2009 Suzlon 2,1 15 Balıkesir-Şamlı Baki Elektrik Ür. _Ltd.Şti. 90,00 2009 Vestas 3 30 Hatay-Belen Belen Elekt. Ür. _A.Ş. 30,00 2009 Vestas 3 10

Tekirdağ-Şarköy Alize Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 28,80 2009 Enercon 2 ve 0,9

14 Adet 2000 kW+1 Adet 900

kW İzmir -Urla Kores Kocadağ RES _{El. Ür. A.Ş.} 15,00 2009 Nordex 2,5 6

Çanakkale-Ezine Alize Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 20,80 2009 Enercon 2 ve 0,8

10 Adet 2000 kW+1 Adet 800

kW Balıkesir-Susurluk Alize Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 20,70 2009 Enercon 0,9 23

İzmir-Bergama Ütopya Elekt. Ür. _A.Ş. 15,00 2009 GE 2,5 6 İzmir-Çeşme Mazı-3 RES Elekt. _{Ür. A.Ş.} 30,00 2009 Nordex 2,5 12 Balıkesir-Bandırma Ak Enerji Elekt. Ür. _A.Ş. 15,00 2009 Vestas 3 5 Balıkesir-Bandırma Borasco Enerji A.Ş. 45,00 2009 Vestas 3 15

Osmaniye-Bahçe Rotor Elekt. Ür. _A.Ş. 95,00 2010 GE 2,5 54 Manisa-Soma Soma Enerji Elekt. _{Ür. A.Ş.} 49,50 2010 Enercon 0,9 55 Balıkesir-Bandırma As Makinsan Elekt. _{Ür. A.Ş.} 24,00 2010 Nordex 3 10 Mersin-Mut Akdeniz Elektrik _{Ür. A.Ş.} 33,00 2010 Vestas 3 11 Çanakkale-Bozcaada Bores Bozcaada _{Elektr. Ür. A.Ş.} 10,20 2000 Enercon 0,6 17 İzmir-Aliağa _{Enerji Ür. A.Ş.}Bergama RES 90,00 2010 Nordex 2,5 36 Edirne-Enez Boreas Enerji Ür. _A.Ş. 15,00 2010 Nordex 2,5 6

Kapasite Toplamı 1.029,85

Kaynak: Türkiye RES Projesi, Anbarapor Dergisi, Sayı:1262,2010,s.137

Türkiye’de aynı zamanda inşa halinde ve İnşaatı başlaması muhtemel RES projeleri de bulunmaktadır. 2010 yılında devreye gireceklerin kapasitesi 492 MW ve inşaata başlanacakların ise 644 MW olması hedeflenmektedir. Tablo 2.17 ve devamında söz konusu santrallere ilişkin bilgiler yer almaktadır.

Tablo 2.17 İnşa Halindeki ve 2010 Yılında Devreye Girecek RES Projeleri

Mevkii Şirket Kurulu Güç (MW) Üretime Geçiş Tarihi Kullanılan Türbin Markası Kullanılan Türbin Kurulu Gücü (MW) Kullanılan Türbin Adedi Balıkesir-Havran Alize Enerji

Elektrik Ür. A.Ş. 16.00 2010 Enercon 2.0 8 Manisa-Kırkağaç

Alize Enerji

Elektrik Ür. A.Ş. 25.60 2010 Enercon 0.8 32

Osmaniye-Bahçe Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 45.00 2010 GE _2.5 18 Osmaniye-Bahçe Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 60.00 2010 GE _2.5 24 Osmaniye-Bahçe Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 50.00 2010 GE _2.5 20

Manisa-Soma _{Elektrik Ür. A.Ş.}Soma Enerji 90.90 2010 Enercon 2 ve 0.9 ve _0.8

33 Adet 900 kW +29 Adet 2000 kW+ 4 Adet 800 kW İzmir-Aliağa Doruk Enerji

Elektrik Ür. A.Ş. 30.00 2010 Enercon 2.0 15

Manisa-Soma Bilgin Rüzgâr Sant. Elk. Ür.A.Ş. 90.00 2010 Nordex 2.5 36 Hatay-Samandağ

Ziyaret RES Elk.

Ür. A.Ş. 35.00 2010 GE 2.5 14 İzmir- Bergama(Extensio n) Ütopya Elektrik Ür. A.Ş. 15.00 2010 GE 2.5 6 Balıkesir- Bandırma Kapıdağ RES Elk. Ür. A.Ş. 34.85 2010 İnşa Halindeki Kapasite Toplamı 492.35

Tablo 2.17 (Devam) 2010 Yılında İnşaatı Başlaması Muhtemel Projeler

Mevkii Şirket Kurulu Güç

(MW) Kullanılan Türbin Markası Kullanılan Türbin Kurulu Gücü (MW) Kullanılan Türbin Adedi Aydın-Çine Sabaş Elektrik Ür. A.Ş. 24

Hatay-Merkez Bakras Enerji Ür. A.Ş. 15.30 Vestas

İzmir-Aliağa Kardemir Sanayi ve Tic. _Ltd.Şti. 12..50 Nordex 2..50 5 İzmir-Aliağa Garet Enerji Ür. A.Ş. 10 GE 2..50 4 Çanakkale-Ezine Garet Enerji Ür. A.Ş. 22.50 GE 2..50 11 Balıkesir-Bandırma Galata Wind Energy A.Ş. 30

Balıkesir-Bandırma Galata Wind Energy A.Ş. 93 Vestas 3..0 31 Aydın-Söke ABK Enerji Ür. A.Ş. 30

İzmir-Foça Doğal Enerji Elk. Ür. A.Ş. 30 Enercon 2..0 15 İzmir-Aliağa Doğal Enerji Elk. Ür. A.Ş. 30 Enercon 2..0 15

Balıkesir-Kepsut Poyraz Enerji Elk. Ür. A.Ş. 54.90 Enercon 2 ve 0.9

27 Adet 2000 kW + 1 Adet 9000

kW Hatay-Samandağ Ziyaret RES Elk. Ür.A.Ş. 22.50 GE 2..5 9 Hatay-Samandağ Samandağ RES Elk. Ür. _A.Ş. 35 - - - Çanakkale-Ezine Enerjisa A.Ş. 30 Siemens 2..30 13

Kırşehir-Mucur Al-Yel Elk. Ür. Ltd.Şti. 150 Repower 3..37 44 İzmir-Karaburun Ayen Enerji A.Ş. 30.75 Suzlon 2..10 15 İzmir-Seferihisar Ayen Enerji A.Ş. 24 Suzlon 2..10 12

İnşaata Başlayacak Kapasite Toplamı 644,45

Kaynak: Türkiye RES Projesi, Anbarapor,2010:1262/137

Türkiye’de RES projeleri için lisans alan firma sayısı 2,500 ve lisans başvurusu ise 85,000’dir. (www.eie.gov.tr,ET:08.2010) Sadece lisans alan firmaların ortalama 20 KW’lık yeni kapasite kurmasıyla Türkiye Rüzgâr enerjisinde, dünyada daha da ön plana çıkacaktır.

Tüm bunların yanında Türkiye’nin Kurulu rüzgâr gücünün dünyadaki kurulu rüzgâr gücüne oranı 0,00052 seviyelerindedir. Türkiye dünya ile karşılaştırıldığında çok düşük seviyelerde yer almakta ancak kullanılabilir potansiyeli yüksek bir ülkedir. Bu potansiyel iyi değerlendirildiğinde önemli ve çağdaş bir enerji üretim kaynağı kazanılmış olacak ayrıca enerji de dışa bağımlılık azaltılabilecektir.