yapılmış olan çalışmalar ve elde edilen bulgular incelenmiştir.
2.1. Türkiye’de Kent Kimliği, Kent Kültürü ile İlgili Çalışmalar
Oğurlu(2014), kentlerde kimlik gelişiminde katkısı bulunan etkenlerin doğru tespit edilmesinin önemine vurgu yapmaktadır. Kent kimliğiyle ilgili korunması gereken ve geliştirilmesi gereken unsurların ayrılarak yapılacak olan çalışma planlarının buna uygun hazırlanması gerekmektedir. Kentlerin var olan kimliği koruma ve yeni imge öğelerini geliştirme çabaları kentsel dönüşüm çabaları ile bağdaştırılmamamlıdır. İçerisinde büyük tarihi doku barındıran şehirlerin bu niteliklerini kaybetmemeleri için itina ile çalışılmalıdır. Kentlerin özü korunarak çalışmalar devam etmelidir. Kent halkı bilinçlendirilerek doğru kimlik geliştirme planları yapılmalıdır.
Tatlıdil(2009), kent ve kentli kimliği İzmir örneğinde, kent toplumunun yaşadığı değişimleri hem kültürüne hem de yaşam kalitesine yansıttığını belirtmektedir. Kentlilik bilincinin gelişmesinde etkin varlık olan insanlar sivil toplum örgütleri ve resmi örgütler içerisinde kente dair konularda daha çok söz sahibi olmalıdır.
Belli ve Aydın(2017), Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi akademik personeline yaptıkları anket çalışmasında akademisyenler arasında kent kültürü ve kentlilik bilinci konusunda eksiklikler olduğunu tespit etmişler. Kentle ilgili sorunlar ve çözüm yollarının belirlenmesinde kendilerine fazla danışılmadığını söylemişlerdir. Kent ile ilgili konularda öğretim elemanları ile yerel ve merkezi yönetimlerin ortak çalışmaları gerektiği ortadadır. Kentlerle üniversiteler arasında kurulacak olan sağlıklı iletişimin her zaman kentin kültürünün ve kentlilik bilincinin ilerlemesine yarar sağlayabileceği düşünülmektedir.
Beyazlı ve Aydemir(2008), kentlilik bilinci ve mekan: Trabzon kenti örneği çalışmasında, kimlikli kent mekanlarına duyulan sahiplik duygusunun önemli olduğundan bahsetmiştir. Kentin kültür yapısının ve karakterinin kente karşı görevlerini yerine getirme, kent kurallarına uyma ve kentlilik bilincinin gelişmesi konusundaki olumlu etkilerinden söz etmişlerdir.
Kaypak(2010), Antakya’nın kent kimliği açısından irdelenmesi adlı araştırmasında kentlerin kimliklerinin toplumun kimliğiyle ortak bir kaderi paylaştığından bahsetmiştir. Ayrıca kentlerde yapılması düşünülen yatırımların yerleşim alanlarının doğal ve geleneksel yapısı ile tarihi mekanların özünü muhafaza ederek dengeli bir biçimde gerçekleştirilmesi gerekliliğine vurgu yapmıştır.
Sezik(2016), kent kimliğinin korunması ve kentsel gelişiminin sağlanması bağlamında yerel yönetimin önemi: Adıyaman örneğinde, kentlerde önce kırsal alanlarda var olan gecekondulaşmanın ve sonrasında gelen imar aflarının kentlerin kimlikleri üzerinde bıraktıkları etkilere dikkat çekmiştir. Şehirlerin imar planlarının tarih ve kültür mirasına, kentin silüetine zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilmesinin önemine değinmiştir. Ayrıca mimari detayların kentin kültürü ve kimliği üzerindeki etkisinin önemini belirtmiştir.
Görün ve Kara(2017), Üniveriste öğrencilerinin kentlilik bilinci algısı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneğinde, son sınıf lisans öğrencilerinin kent bilinçlerini incelemek üzere yapılan anket çalışmasında, kentlilik bilincinin oluşabilmesi için önce kendini kentli bir birey olarak görmek gerektiğini, sonra da
kente özgü ortak değer ve tutumların benimsenmesinin gerekli olduğunu belirtmiştir. Kentli bireylerin varlığı hem kentlilik bilinci anlayışını yükseltir hem de ülkenin gelişmişlik seviyesine etki de bulunur. Katılımcıların kendilerini yaşadıkları kentli olarak görme düzeyleri düşük olsa bile kenti sahiplenmelerinin yüksek olması sadece kent halkının dışarıdan gelenlerin de kentlilik bilincine katkısının olabileceğini göstermektedir. Kentlilik bilincinin gelişmesinde sadece yöre halkının değil orada her ne sebepten olursa olsun yaşayan herkesin gönüllü çalışması ile olacağından bahsetmiştir.
Saydan vd.(2017), kent, kimlik ve imaj : Van ili örneğinde, bir marka kent olarak ele alınan Van ilinde şehre ait soyut ve somut imaj öğelerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Kent halkının zihninde şehri anımsatan unsurlar belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca kentlerin en çok fiziki unsurları ile tanındığını ve kimlik elemanlarının da gelişiminde de etkin bir rol üstlendiğini belirtmiştir.
Acungil(2012), insanların yaşadıkları kenti sevme ve sahiplenme derecelerine göre kent sorunlarına ilgi gösterdiklerini belirtmiştir. Kentlilik bilincinin yerinde ve güçlü olması ortak bir kent kimliği anlayışına da olumlu etki yapar. Eğitim düzeyiyle kenti sahiplenme arasında bir ters orantı vardır. Yani eğitim seviyesi düşük olan katılımcılar yüksek olanlara göre kenti daha çok sahiplenmektedirler. Aynı şey gelir düzeyi içinde geçerlidir. Gelir düzeyi yükseldikçe kentlilik bilinci azalmakta, gelir düzeyi düştükçe kentlilik bilinci artmaktadır. Kentteki yaşam süresi ile kente aidiyet hissetme ve kenti sahiplenme seviyelerinde doğru orantı vardır. Kente karşı duyarlılığın zayıf olduğu, kentlilik bilincinin tam gelişmediği yerlerde kente ait ortak bir kimlik oluşturmak da güçleşmektedir.
Bayhan(2017)’a göre, kentlerde insanların karşılaşma, sosyal etkileşim ve iletişim alanını AVM’ler oluşturmaktadır. Kentte doğup büyümenin kentlilik bilincinin oluşması ve gelişmesi üzerinde azımsanmayacak bir etkisi vardır. Kentlilik bilinci kent insanının kentini sevmesi, kenti sahiplenme duygusunun olması ve kente dair sorumluluklarının farkında olabilmesidir. Eğitim düzeyinin ilerlemesi ile kentsel sorunlara duyarlılık ve kent kurumlarına katılım oranı artmıştır. Ancak kent halkının mesleği ile kentsel sorunlara ilgili arasında herhangi bağ bulunmamaktadır. Kentin
önemli noktaları olan mahalle ve semtler tespit edilerek bunlara uygun plan ve projeler uygulanmalıdır. Halk kentlilik bilinci konusunda bilgilendirilmedir. Bu amaçla ihtiyaç duyulan birimler oluşturulmalıdır.
Şendil(2017)’de, kentin imgesel olgularından hareketle kimlik analizi yapmıştır. Kentlerde bulunan yapılardan işaret ve sembollerden yararlanılarak kimlik algısı belirlenmeye çalışılmıştır.
Taşçı(2012), kent meydanları ve bu meydanların kent kimliği ile olan ilişkisini incelemiştir. Bunun sonucunda geçmişte kent meydanlarının siyasetin, ekonominin, ve sosyal-kültürel etkinliklerin gerçekleştirildiği yerlerdir. Bu nedenle kent meydanlarının kimlik unsurunun gelişimine katkıda bulunduğunu belirtmiştir. Şehrin işlev ve yapısına göre kent meydanları da şekillenmiştir. Meydanların kent kimliğine katkısı etrafındaki yapıların niteliği, ulaşımın ortanoktası olması, bulundukları konum, içerisindeki sanatsal unsurlar ile bu meydanlara insanların yükledikleri anlamdır.
Beyazlı(2008), kentlinin gözüne ve ruhuna hitap edecek kimlikli mekanların ve şehirlerin varlığının gerekliliğine değinmiştir. Kentlerin birbirlerinden farklı olması ve ayrı kültürlerin varlığı zenginlik olarak görülmüştür. Kentlilik bilincinin geliştirilebilmesi için; katılım, planlama, yasal ve eğitim alanında yapılacak çalışmaların uzun vade de daha başarılı olacağını belirtmiştir.
Uçkaç(2006), Tasarımı doğru bir şekilde yapılmış kenterin sosyal ve fiziki anlamda insanlar tarafından daha çok benimsendiğini belirterek iyi yapılmış bir kentsel tasarımın kent kimliğine de faydalı olduğunu belirtmiştir.
Adıyaman(2008), kent kimliğinin gelişmesinde önemli bir etken olarak görülen kentsel dönüşüm projelerine halkın da dahil olduğu bir sistemle yürütülmesi gerekliliğine dikkat çekmiştir.
2.2. Konya’da Kent Kimliği ve Kültürü ile İlgili Çalışmalar
Deniz(2004), Kent kimliği üzerine bir araştırma: Konya örneği adlı çalışmasında, konya’nın 3 merkezi ilçesi olan Meram, Selçuklu ve Karatay ilçelerini
yapay çevre kimlik elemanlarını baz alarak incelemiştir. Karatay ilçesinde bulunan tarihi mekanların yeterince korunamadığı ve yıpranmaya başladığını belirtmektedir. Selçuklu ilçesinde modernleşme etkisiyle inşa edilen yapıların tektip ve monoton olduklarından bahsetmiştir. Konya’nın kent kimliğinin ilerleyerek devam edebilmesi için yapılan anket ve görsel analizlere bağlı olarak bazı öneriler sunmuştur. Bunlar: yapıların kalitesinin standarlara uygun olması, yapılarda kullanılan renklerin uyum içerisinde kullanılması, mekan estetiğinin, mimari çeşitlilik ve bunun görselliğine önem verilmesi son olarak da yapay çevre unsurları ile doğal çevrenin kaynaştırılarak irdelenmesidir.
Kutlu ve Göksel(2014), Kent kültürü oluşturma aracı olarak kültürel belediyecilik: Selçuklu örneği’nde, yerel yönetimlerin kent sakinlerini kaynaştırmak amacıyla gerçekleştirdikleri etkinliklerin kent kültürü oluşuma katkı sağladığını söylemektedir. Belediyelerin tarihi yapıları aslına uygun olarak günümüze taşıması ve geleceğe emanet etmesi, geleneksel alışkanlıkların bir sonraki kuşağa doğru bir şekilde aktarılması konusundaki çalışmalarının kararlı bir şekilde devam etmesi gerekliliğinin önemini vurgulamıştır. Kültürel faaliyetler ve etkinliklerin belirli bir standartta yürütülebiliyor olmasının kentin vizyonuna da yararının olabileceği düşünülmektedir.
Koyuncu(2013), Kimliğin inşasında kent: Konya örneği çalışmasında, Konya’nın küreselleşme ve modernleşmenin getirdiği farklılıkları kendi geleneği ile yaşantısına uyumlu olacak şekilde dönüştürdüğünü belirtmiştir. Konya dindar- muhafazakar kimliğinin herhangi bir değişime uğramasına müsaade etmeden kendi modernleşme sürecini oluşturarak yaşadığı dönemin gerisinde kalmayan, güncel olanı takip eden bir şehirdir. Küreselleşme ve modernleşmenin etkilerine Konya’nın da maruz kaldığını ancak kent kimliğinin özünü oluşturan değerlere sahip çıkma konusunda başarılı olduğunu ifade etmektedir.