Türkiye’de Hedge Fonlara İlişkin Yasal Düzenlemeler

Türkiye’de faaliyet gösteren hedge fonlar SPK düzenlemeleriyle şeffaf yapıya sahiptir. SPK, hedge fonlarla ilgili düzenlemeleri aşağıda yayınlandığı tebliğlerle yapmıştır. 25/05/2007 tarih 26532 sayılı Resmî Gazetede Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: VII, No: 33) yayınlanmıştır. 21/01/2009 tarih 27117 sayılı Resmî Gazetede Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: VII, No: 37) yayınlanmıştır. 09/07/2013 tarih 28702 sayılı Resmî Gazete’de Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1) yayınlanmıştır.

23/06/2016 tarih 29751 sayılı Resmî Gazetede Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1.a)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ yayınlanmıştır.

12/03/2019 tarih 30712 sayılı Resmî Gazete’de Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-52.1.c) yayınlanmıştır.

6 6 8 22 24 ³⁴ 39 54 81 100 155 196 0 50 100 150 200 250 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Son olarak da SPK.52.4 (09/05/2019 tarih ve 27/621 s.k.) sayılı İlke Kararı ile Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber’de hedge fonların Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformunda işlem görebilmesine imkân verecek düzenlemeler yapılmıştır.

Tebliğlere göre Türkiye’deki hedge fonlarla ilgili düzenlemeler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

➢ Hedge fonların kuruluş işlemleri diğer yatırım fonlarıyla aynıdır.

➢ Hedge fonlar fon sepeti şeklinde kurulabilmektedir. Ayrıca fon sepetinde yer alan hedge fonlara ait katılma paylarının değerinin, fon toplam değerinin %10’unu geçmesi halinde, bu fonlar hedge fon şeklinde nitelendirilmektedir.

➢ Türkiye’de hedge fonların yalnızca nitelikli yatırımcılara (yerli ve yabancı yatırım fonları, emeklilik fonları, yatırım ortaklıkları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar, kamuya yararlı dernekler, nitelikleri itibariyle bu kurumlara benzer olduğu kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar) satılması tercih edilmiş, fon yatırımcıları için asgari yatırım tutarı ya da maksimum yatırımcı sayısı konusunda sınırlama yoktur. Fakat fon kurucusu tarafından fon izahnamesinde sınır getirilmesi mümkündür.

➢ Türkiye’deki hedge fonların portföyünde yer alacak sermaye piyasası yatırım araçlarına ve bu araçların işlemlerine sınırlama getirilmemiştir, Türkiye’deki hedge fonlar izahnamelerine göre çok esnek portföy oluşturabilirler.

➢ Türkiye’deki hedge fonlar aktif portföy yönetim stratejisiyle yönetilirler. ➢ Türkiye’deki hedge fonlar diğer fonlardaki kurul ücretinden muaftır.

➢ Türkiye’deki hedge fonların portföylerine alınacak yabancı fonlar için SPK’dan izin alınmış olma şartı aranır. Bu kapsamda, hangi ülkelerde kurulu fonların portföye alınabileceğine izahname ve yatırımcı bilgi formunda yer verilir. SPK hedge fonların portföylerine alınacak yabancı fon paylarına ilişkin kısıtlamalar getirebilir.

➢ Türkiye’deki hedge fonlar Borsa İstanbul’da işlem görmezler. ➢ Türkiye’deki hedge fonların reklam vermeleri yasaktır.

➢ Hedge fonların katılım paylarının satışını yapacak kuruluşlar, katılım payı satışlarının bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli tarafından gerçekleştirilmesini temin ederler. Bu kuruluşlar, satış yapılan yatırımcıların

nitelikli yatırımcı vasıflarına haiz olduklarına dair bilgi ve belgeleri temin etmek ve düzenli olarak tutmakla yükümlüdürler.

➢ Hedge fon portföy yöneticilerinin sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey lisans belgesi, türev araçlar lisans belgesi, fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları gereklidir.

➢ Hedge fonların portföy ve risk limitlerine ilişkin bir standart belirlenmemiş, söz konusu limitlere fonların izahnamelerinde yer verilmesi uygulaması benimsenmiştir.

➢ Hedge fonlar ara mali tablolar için bağımsız denetim yükümlülüğünden muaf tutulmuştur.

➢ Türkiye’deki hedge fonların giderinin üst sınırının belirlenmesi ve kamuya açıklanması zorunluluğu yoktur.

➢ Türkiye’deki hedge fonlar kurulca fon portföyüne alınması uygun görülen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerini, swap sözleşmelerini dahil edilebilirler. Hedge fonların portföylerinde yer alan vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile swap sözleşmeleri nedeniyle maruz kalınan risklere ilişkin limitler izahname ve yatırımcı bilgi formlarında belirtilir. Limitlerin aşılması halinde kurucunun yönetim kurulu tarafından limitlere uyumun sağlanması amacıyla gerekli tedbirler alınır ve katılma payı sahiplerine en uygun haberleşme vasıtasıyla bildirilir. ➢ Türkiye’deki hedge fonların izahname değişiklikleri yürürlüğe giriş tarihinden en

az 30 gün önce katılma payı sahiplerine en uygun haberleşme vasıtasıyla bildirilir. İçtüzük ve izahname değişikliklerine ilişkin duyuruların KAP’ta ilan edilmesine gerek yoktur.

➢ Türkiye’deki hedge fonların pay fiyatlarının en az ayda bir kere hesaplanması ve yatırımcılara bildirilmesi zorunludur. Diğer fonlar gibi günlük fiyat hesaplamalarına ve günlük açıklamalara gerek yoktur.

➢ Türkiye’deki hedge fonların izahname ve yatırımcı bilgi formlarında, katılma paylarının fona iadesi için pay fiyatlarının ilan süresinden daha farklı ve uzun süreler belirlenebilir.

➢ Türkiyede’ki hedge fonlar hisse senedi yoğun fon olarak ihraç edilebilmektedir. ➢ Hedge fonların mal varlığı, kurucunun kanun’dan, tebliğden ve fon

izahnamesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesi ve sorumluluğunu karşılaması dışında hiçbir amaçla kullanılamaz. Hedge fonların mal varlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez ve üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez.

➢ Hedge fonlar getiri üzerinden performans ücretleri ile ilgili bilgi vermek zorunda olup, oranlar için bir sınırlama getirilmemiştir.

➢ Her ne kadar reklam yasağı olsa da Türk hedge fonlar Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformunda işlem görebilmekte, geniş kitlelere ve yabancı yatırımcılara kolay ulaşabilmektedir.