Türkiye’de Girişimcilerin Yaşadığı Sorunlar

Günümüz bilgi ekonomisi çağında, bilim ve teknoloji alanındaki yeniliklerin ekonomik gelişmelerdeki önemi gittikçe artmaktadır. Bu değişimin ve gelişimin öncülleri ekonomide yeni ve farklı olanı rekabet edilebilir hale getirmek olduğundan ülkelerin girişimcilik faaliyetleri bu doğrultuda gelişme göstermelidir. Türkiye’de girişimcilik düşüncesinin zemini gerek ekonomik gerek kültürel açıdan zayıftır. Son zamanlarda girişimcilik düşüncesini, siyasal ve ekonomik yapı unsurları sağlam bir temele oturtmaya yönelik çalışmalar yürütülmektedirler. Türkiye’de girişimciliğin özümsenmesi açısından büyük bir değere sahip olan bu çalışmalarla Türkiye’de girişimcilik ekosistemi hızla gelişme gösterecektir. Girişimciler, yeni bir girişim kurma veya mevcut girişimlerini büyütme noktasında birçok sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Türkiye’de girişimlerin başarıya ulaşma noktasında karşılaştıkları sorun ve engeller; yeterli sermaye olmaması, müşteri ile ilgili sorunlar, nitelikli eleman eksikliği, taşıma ve nakliye sorunları, uluslararası ve ulusal güçlü rekabet olarak sıralanabilir (Tuerhong, 2015, 24).

39

Türkiye’deki girişimcilerin veya girişimci olma eğilimi olan kişilerin karşılaştıkları sorunların temelinde bilgi ve deneyim eksikliği, sermaye eksikliği, riski üstlenme noktasında güvensizlik duygusu vardır. Girişimcilerin karşılaştıkları sorunların en önemlilerinden biri sermaye yetersizliğidir. Bu hususta girişimcilerin genel olarak kullanmakta oldukları finansman kaynakları kişisel birikimleri, banka kredileri, aile, eş, dost ve yakınlarından sağladıkları kaynaklar ve tedarikçilerden sağlanan kısa vadeli ticari krediler olduğu söylenebilir (Luecke, 2008, 10). Türkiye’de girişimcilerin, girişimlerini kurma aşamasındaki yaşadığı krediye ulaşma sorunu veya yatırım alamama durumları faaliyetlerini zorlaştırmaktadır. Bu noktada özellikle yeni kurulan girişimlerin kredi imkanlarının kısıtlı olması, girişimcileri faaliyetlerinde zorluklarla karşılaştıran önemli bir husustur. Bu hususta girişimciler için sağlanan kredi imkanlarının geliştirilmesi ve kolaylık sağlanması gerekliliği de ortaya çıkmaktadır. Günümüzde bankalar ve finans şirketlerinin yanı sıra risk sermayesi ve melek finansmanı girişimlerin ve erken evrelerde olan girişimlerin, çekirdek ve başlangıç sermayeleri için başvurulacak önemli bir finansman kaynağı haline gelmiştir (Bayar, 2012, 142). Melek finansmanı ve risk sermayesi gibi alternatif finansman kaynakları girişimciliğin gelişmesine önemli derecede katkı sağlamaktadır. Melek finansmanı ile girişimler hem fon sağlayabilir hem de melek yatırımcıların genellikle eski başarılı girişimci olmalarından ötürü girişimlerinin başarılı olmaları için yatırımcılardan uzmanlık, mentorluk ve danışmanlık desteği alabilmektedirler (OECD, 2011, 32; Preston, 2007, 8; Gregson, 2014, 37). Risk sermayesinde de sermayedarlar, eski girişimciler, girişimcilik ekosistemini yakından takip eden veya risk sermayesi şirketleri olabilirler. Risk sermayesinde sermaye sahipleri sadece girişimin kurulması ya da faaliyete geçmesi için gerekli finansal desteği sağlamaz, aynı zamanda girişimin bir yönetim danışmanı veya üyesi gibi sürece dahil olmaktadır (Poyraz ve Tepeli, 2016, 37).

Girişimcilerin bir girişimi kurma, yönetme veya işletme fonksiyonlarını hakkında detaylı bilgiye sahip olmamasından kaynaklanan sorunları da bulunmaktadır. Aynı zamanda girişimcilik sürecine dahil olan ve girişim bünyesinde çalışan bireylerinde niteliksel açısından özellikle de bilgi teknolojilerindeki gelişmelere ayak uydurabilecek bireyler olmaları gerekmektedir. Çünkü bu bireylerin niteliksiz olması da girişimleri faaliyet gösterdikleri alanlarda başarısızlığa sürükleyecek bir durumu

40

yaratacaktır ve bu durum girişimciler için sorun halini alacaktır. Girişimcilerin karşılaştıkları bir diğer bilgi temelli sorun ise AR-GE sorunlarıdır. Girişimciler için araştırma ve geliştirme faaliyetleri yeni teknolojilerin, ihtiyaçların veya pazarların keşfedilmesi açısından oldukça önemlidir. Ancak günümüzde başlangıç aşamasında olan yani küçük girişimlerin, araştırma ve geliştirme imkanları kısıtlı olması bu durumu girişimcilerin karşılaştıkları önemli bir sorun olarak görmemize neden olmaktadır. Girişimciler, bilgi ve deneyim temelli sorunların ortadan kaldırılması için girişimcilik ekosistemin bağlamında bilgi ve deneyim açısından kendilerini desteleyecek ve yol gösterici rolü üstlenecek mentor ağlarının desteğini başvurulmalıdırlar.

Girişimcilerin yeni teknolojilere uyum noktasında, uluslararası ve ulusal pazarlarda rekabet etme gücüne sahip olamama gibi karşılaştıkları sorunları da bulunmaktadır. Bu tür sorunların iyileştirilmesi için temel olarak eğitimde girişimcilik eğilimini arttırıcı düzenlemeler ve mevcut girişimcilerin faaliyet alanlarını genişletmesi için onları teşvik edici düzenlemeler yapılmalıdır. Girişimcilerin iş fikrini dönüştürme noktasındaki yaşadığı sorunlar düşünüldüğünde sermaye eksikliği, gerekli finansman yaratımında borçlanma gibi etkenlerin yanında girişimcinin iş kurma noktasındaki tecrübe ve bilgi eksikliği de bulunmaktadır. Girişimcilerin karşılaştığı bu sorunların ortadan kaldırılması için Türkiye’deki idari ve siyasi yapı ile yine Türkiye’deki girişimcilik ekosistemi içindeki büyük oyuncular iş birliği içerisinde bir girişimcilik sisteminin kurulması faydalı olacaktır. Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları, ulusal ve yabancı üniversiteler, üniversitelerin kuluçka merkezleri ve teknokentler ve devlet kurumlarının dayanışma içerisinde girişimciliği özendirici ve ekosistemin gelişmesini sağlayıcı ortak bir çalışma ağı oluşturması girişimcilerin yaşadığı sorunları çözüme götürecektir. Bu çalışmalar da iş kurma aşamasında olan girişimcilere, uluslararası alanda ve Türkiye’de başarılı girişimcilerden, akademisyenlerden oluşan bir mentor, danışman ve yatırımcı ağı üzerinden maddi ve manevi destekler sunulabilir. Türkiye’de girişimciliğin desteklenmesi konusunda sağlanacak maddi ve manevi sermayenin girişimcilerin yaşadığı sorunların çözümündeki rolü büyük bir öneme sahip olacaktır.

41