COĞRAFYA SORU BANKASI
1. Türkiye’de iç ticaret 1950 yılından sonra daha fazla önem kazanmıştır. Bunun nedeni üretim ve tüketim bölgeleri arasındaki uygun ve yeterli ulaşım bağlan-tılarının 1950 yılından sonra sağlanabilmiş olması-dır. Önceki yıllarda yurdumuzun iç ve yüksek bölge-lerindeki yerleşmeler (köy ve kasabalar) kapalı eko-nomik bölgeler durumundaydı. Bu bölgelerin ticari faaliyetleri kendi aralarında yani küçük boyutlu yerel pazarlar şeklinde gerçekleşiyordu. Günümüz yaşam şartlarında daha çok kazanıp daha çok harcamak düşüncesi giderek yaygınlaşmaktadır. Tüketimin ve üretimin artması ticaretin canlanmasına neden ol-maktadır. Ülkemizde üretim ve tüketimin artış hızına bağlı olarak çeşitli büyüklükte ticaret şehirleri ortaya çıkmıştır. Etki alanı bakımından küçük ve az nüfus-lu, konumu elverişli olmayan bazı şehirlerimiz bu özel-liklerinden dolayı ticari açıdan da gelişememektedir-ler (Sinop, Muş, Kilis gibi). Bazı şehirgelişememektedir-lerimizin ise yüz ölçümü büyük, nüfusları da yoğundur, bu nedenle buralardaki ticaret merkezleri de daha fazla büyüye-rek gelişme imkânı bulmaktadır (Kayseri, Gaziantep, Konya gibi). Ulaşım yollarına uzaklık ve coğrafi ko-num ticaret şehirlerinin gelişmesinde olumlu ve olum-suz etkiler yapmaktadır. Sinop ve Muş şehirlerinin ulaşım problemi ile coğrafi konum ticari faaliyetleri olumsuz etkileyen faktörlerdir. Kayseri ve Konya şe-hirlerinde ise ulaşım ile coğrafi konum sorun olmak yerine ticari faaliyetlerde avantaj sağlamaktadır. Şe-hirlerimizin bazıları ise ülke genelinde geniş bir tica-ret sahasına sahip, ticatica-ret ürünü alan, ütica-reten ve da-ğıtan büyük merkezlerdir. Örneğin, İstanbul, Ankara ve İzmir. Sonuç olarak, Türkiye’nin iç ticaret hacmi-nin büyümesinde; tarım ürünlerihacmi-nin çeşitlenmesi, en-düstri ürünlerinin artması, pazarlama koşullarının iyi-leşmesi ve ulaştırma olanaklarının artması gibi ge-lişmeler etkilidir.
(Cevap C)
2. Bir ülkenin kendi iç pazarlarına yönelik ticareti, iç ti-caret olarak adlandırılır. Türkiye, birbirinden çok fark-lı ürünlerin yetiştirildiği bir ülkedir. Bu çeşitlilik, tica-retin gelişmesini sağlamıştır. Ayrıca ulaşım, pazarla-ma, iletişim ve endüstrinin gün geçtikçe gelişip çeşit-lenmesi de iç ticaretin artmasına ve önem kazanma-sına neden olmaktadır.
(Cevap D)
3. Ülkemizdeki ithalat ve ihracat hareketlerini 1980 cesi ve sonrası şeklinde ayırmak gerekir. 1980 ön-cesinde bir tarım ülkesi olan Türkiye’nin ihracatında tütün, üzüm, incir, fındık, pamuk ilk sıralarda yer al-maktaydı. Buna karşılık ithal ettiğimiz ürünler arasın-da makine, elektrikli ev gereçleri, ulaşım araçları, sa-at ve ölçü aletleri önemli yer tutmaktaydı. Günümüz-de ise Türkiye’nin ihracatında sanayi ürünleri en bü-yük paya sahiptir. Ancak bu durum tarımsal üretimin de azaldığı anlamına gelmez. Yani Türkiye’de artık daha fazla tarımsal üretim yapılmakta, daha fazla ta-rımsal ürün ihraç edilmekte fakat sanayinin payı da-ha yüksek olduğu için tarımın ihracattaki payı düşük kalmaktadır.
(Cevap D) 4. Sorudaki grafikte Türkiye’nin 2011-2014 yılları arası
dış satım geliri ve dış alım gideri verilmiştir. Bu gra-fik incelendiğinde 2014 yılı dış alım giderinin (ithalat) 2011-2012 yılı toplam dış satım gelirinden (ihracat) daha az olduğu söylenemez.
(Cevap E) 5. Dış ticaret bir ülkenin diğer ülkelerle yaptığı her tür-lü alım satımdır. Ülkelerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlerin farklı olması, doğal kaynakların, ham mad-delerin ve işlenmiş ürünlerin farklılık göstermesi ulus-lararası ticaretin en önemli sebebidir. Türkiye’de sek-senli yılların ilk yarısından itibaren ticarette dışa dö-nük bir politika izlenmeye başlanması, dış ticaret hac-minde önemli bir büyüme sağlamıştır. Küreselleşen ekonominin sunduğu fırsatlar, Türkiye’nin konumu, rekabet potansiyeli olan ürünlerin varlığı dış ticaret hacmini artırmıştır. Ancak nüfus miktarının fazla ol-masına bağlı olarak özellikle tarımsal üretimin önce-likle iç piyasayı karşılaması tarım ürünleri ihracatını azaltan bir faktördür.
(Cevap C) 6. Haritada II numara ile gösterilen İzmir, geniş bir hin-terlanda sahip işlek ulaşım yollarının kavşak nokta-sındadır. Liman şehri olarak gelişmiş korunaklı bir li-mana sahiptir. Şehrin gelişmesine bağlı olarak deği-şen orta ya da büyük ölçekli sanayi tesisleri, ticaret mallarının alınıp satıldığı, üretildiği, depolandığı çok sayıda iş yeri, pazar, panayır ve fuarlar, büyük küçük alışveriş merkezleri vardır. İthalat ve ihracat yoğun-dur. Bu durum üzerinde iç kesimlere kara ve demir yolu bağlantısının olması buna bağlı olarak da geniş bir hinterlanda sahip olması temel etkendir.
(Cevap B)
www.kozmikoda.com.tr
KOZMİK ODA
TÜRKİYE’DE TİCARET
COĞRAFYA SORU BANKASI
7. Marmara, Türkiye’de ulusal gelire en fazla katkısı olan bölgedir. Bu durumun ortaya çıkmasında bölge-nin hidroelektrik enerji üretimi etkili olmamıştır. Za-ten bu konuda hidroelektrik enerji üretimi etkili değil-dir. Ayrıca Marmara’nın hidroelektrik enerji üretimi azdır.
(Cevap C) 8. Dış ticaretin göstereceği gelişmeler, Türkiye ekono-misindeki gelişimde önemli rol oynamıştır. Cumhuri-yet’in ilk yıllarında Türkiye’nin ihracatında ham mad-de ve tarımsal ürünler önemli bir yer tutarken bugün ihracatımızın çok büyük bir kısmını imalat sanayisi oluşturmaktadır. Geçmişten bugüne dış ticaret, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla artmış, ta-rım ürünlerinin yerini sanayi ürünleri almıştır. Buna göre Türkiye’nin ham madde ihracatının değil işlen-miş ürün ihracatının artış gösterdiği söylenebilir.
(Cevap C) 9. Türkiye’nin dış ticaretinde dış alımın payı dış satım-dan fazladır. Bu nedenle ticarette giderlerimiz gelirle-rimizden fazladır. Bu durum üzerinde en önemli etken fosil yakıtlardır. Petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar, Türkiye’nin yerli üretimi az olduğu için dünya pazarın-da ithalât payının en çok olduğu ürünlerdendir.
(Cevap A) 10. Ulaştırma; ülkemiz için sosyokültürel, siyasi ve özel-likle ekonomik bakımdan büyük önem arz etmekte-dir. Ülkemizin ekonomik kaynaklarının iyi bir şekilde işletilmesi, iç ve dış ticaretin geliştirilmesi ancak ge-lişmiş bir ulaşım ağı ile mümkündür. İstanbul ve Ça-nakkale Boğazları, Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin deniz ticaretinde kullandıkları en önemli deniz yolla-rı arasındadır. Bu yüzden stratejik bir öneme sahip-tir. İstanbul Boğazı deniz ulaşımında olduğu gibi gü-nümüzde üzerine inşa edilen köprüler sayesinde Av-rupa ve Asya arasındaki transit kara yolu ticaretinde de önem arz etmektedir. Ancak nüfus yoğunluğunun fazla olması bu durum üzerinde bir etken değildir.
(Cevap E) 11. Bir ülkedeki ç piyasalar o ülkede alınan siyasi karar-lardan, ülkenin siyasi rejiminden, vergi ve maliye po-litikasından ve benzeri daha birçok unsurdan etkilen-mektedir. Bunun gibi uluslararası piyasalarda savaş-lardan, isyan ve çatışmasavaş-lardan, ülkelerin siyasi ve ekonomik sistemlerinden, gümrük tarifelerinden ve daha başka hususlardan etkilenmektedir. Ancak boy-lam yalnızca yerel saati etkilemektedir.
(Cevap D)
12. Bir ülke içerisinde üretilen her türlü mal ve hizmetin başka ülkelere satılmasına dış satım (ihracat), yaban-cı ülkelerden satın alınan her türlü mal ve hizmete ise dış alım (ithalat) denir. Bir ülkenin belli bir dönem için-de gerçekleştirdiği toplam dış satım ve dış alım için- değe-ri dış ticaret hacmi olarak adlandırılır. Dış alım gider-lerinin dış satım gelirlerinden fazla olması durumuna dış ticaret açığı denir. Ekonomik dengelerinde sıkıntı yaşayan ülkeler dış ticaret açığı verir. Dış satım geli-rinin dış alım giderlerinden fazla olması durumu dış ti-caret fazlası olarak adlandırılır. Ekonomik gücü yük-sek, gelişmiş olan ülkelerin dış ticaret fazlası vardır.
Dış ticaret dengesi ise bir ülkenin dış satımdaki gelir-leriyle dış alımdaki giderleri arasındaki dengedir. Geç-mişten bugüne ülkemizde dış ticaret, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla artmış, tarım ürünlerinin yerini sanayi ürünleri almıştır. Ancak Türkiye’nin dış ti-caretinde her zaman dış alımın payı dış satımdan faz-ladır. Bu nedenle ticarette giderlerimiz gelirlerimizden fazladır, yani dış ticaretimiz açık vermektedir. Bu du-rum üzerinde ham madde ithalatı değil, ihracatının fazla olması rol oynar.
(Cevap E)
13. Ülkemizde ticarete konu olan ürünlerin tür ve çeşitli-liğinde belirgin farklılıklar dikkati çeker. Bu farklılığın temel kapsamı, kırsal alanlardan şehirlere tarım ürün-leri ve sanayi ham maddeürün-leri götürülürken, şehirler-den kırsal alanlara ise sanayi ürünleri satışının ya-pılması şeklindedir. Başta büyük şehirler olmak üze-re ülkemizin her yöüze-resine Orta Anadolu’dan tahıl, Ak-deniz kıyılarından turfanda sebze ve meyve, Trak-ya’dan ayçiçeği ticareti yapılır. Doğu Anadolu’da bes-lenen hayvanlar ve bu hayvanlardan elde edilen hay-vansal ürünler yurdumuzun en fazla nüfus yoğunlu-ğuna sahip kuzeybatı kesiminde özellikle İstanbul’- da pazarlanır. Doğu Anadolu’ya ise çoğunlukla İstan-bul’da üretilen hazır giyim, ilaç, tıbbi malzemeler, elektrikli eşyalar satılır. Ayrıca büyük sanayi merkez-lerimizde üretilen madeni eşyalar ve sanayi ürünle-rinin diğer yörelere satışı gerçekleştirilmektedir. Bu-na göre Türkiye’de önemli ticaret merkezleri, hem mal ve hizmet üretim merkezleri hem de tüketim mer-kezleridir. İhraç ve ithal edilen malların tüm ülkeye dağıldığı, büyük ölçekli ticaret merkezleri grubunda yer alırlar. İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Gaziantep, Adana gibi kentlerimiz bu grup içindedir. Bu durum üzerinde doğum oranı ve yer şekillerinin çeşitliliği et-kili değildir.
(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr
KOZMİK ODA
TÜRKİYE’DE TİCARET
COĞRAFYA SORU BANKASI
1. Dış ticaretin gösterdiği gelişmeler, Türkiye ekonomi-sindeki gelişimde önemli rol oynamıştır. Cumhuri-yet’in ilk yıllarında Türkiye’nin ihracatında ham mad-de ve tarımsal ürünler önemli bir yer tutarken bugün ihracatımızın çok büyük bir kısmını imalat sanayisi oluşturmaktadır. Geçmişten bugüne dış ticaret, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla artmış, ta-rım ürünlerinin yerini sanayi ürünleri almıştır.
(Cevap E)
2. Türkiye sınırları içerisindeki her türlü mal ve hizmet alım satımına iç ticaret denir. Türkiye’de iç ticaret ha-reketli bir yapıya sahiptir. Bu canlılıkta küçük boyut-lu yerel pazarlar daha az etkili; ülkemizdeki iklim çe-şitliliğine bağlı olarak yetişen farklı tarım ürünleri, ül-kenin büyük ve küçükbaş hayvancılık yapılan alan-larının farklı yerlerde olması, balıkçılığın yapıldığı kı-yı kentlerinden denize kıkı-yısı olmayan bölgelere de-niz mahsullerinin ulaşımı, nüfusun ve sanayi tesisle-rinin dağılımındaki dengesizlik, madenlerin çıkarıldı-ğı ve işlendiği yerlerdeki farklılık, gelişmiş ulaşım açıkarıldı-ğı, pazarlama ve reklamcılık faaliyetlerindeki değişim ve gelişim gibi sebepler daha çok etkilidir. Türkiye’de ti-caretin geliştiği büyük şehirlere en çok, işlenmiş sa-nayi ürünleri gönderilirken kırsal kesimden büyük şe-hirlere tarım ürünleri ve sanayi ham maddeleri gön-derilir.
(Cevap B)
3. Türkiye’de buğday, zeytin, çay gibi ürünler üretim bölgelerinden ülke geneline dağıtılır. Balık ihtiyacı-nın büyük bölümü Karadeniz’den, kırmızı et doğu ve iç bölgelerimizden karşılanır. Kümes hayvancılığı nü-fusun yoğun olduğu büyük şehirlerin çevresinde ya-pılır. Çeşitli turizm faaliyetleri, İstanbul ve İzmir gibi illerimizde her yıl düzenlenen fuarlar iç ticaretimizi canlandırır. Eğitim, sağlık ve bankacılık gibi sektör-lerde verilen hizmetler iç ticaretin gelişimini destek-ler. Tekstil, dokuma, deri, madencilik, kimya, petrol ürünleri, otomotiv, orman ürünleri ve taşa toprağa bağlı sanayi ürünleri farklı bölgelerde üretilip iç tica-ret akışını sağlar.
(Cevap A)
4. Ticaret sektörü, iç ticaret ve dış ticaret olmak üzere iki kısımda ele alınır. İç ticaret; kâr amacıyla yapılan, sadece ham maddelerin ve mamul maddelerin satı-mıyla ilgili faaliyetleri kapsar. Dış ticaret ise malların ve sermayenin ülke dışına aktarımı ile ilgilidir. Dış ti-caret, dış alım (ithalat) ve dış satım (ihracat) olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Türkiye’de gayrisafi yur-tiçi hasıla (GSYH) hesaplamalarında ticaret, turizm ve ulaşım gibi hizmet sektörleri yaklaşık %32’lik ora-nıyla önemli paya sahiptir. Türkiye’de iç ve dış tica-ret oldukça canlı bir yapıya sahiptir. Dış alım ve dış satımdaki bu canlılık ekonomik büyümeyi olumlu yön-de etkilemektedir. Yalnız Türkiye’nin enerji tüketimi-nin artması ticarette gelirlerin değil tam tersine gider-lerin artmasına neden olur ve Türkiye’nin ekonomi-sini olumsuz yönde etkiler.
(Cevap D)
5. Sanayi ürünleri ihracatı artan buna karşın ham mad-de ürünleri ihracatı azalan bir ülkemad-de sanayi geliş-mektedir. Çünkü yerli sanayinin ham madde ihtiyacı artmakta bu da ham maddenin ihracatının azalma-sına ve hatta ham maddenin ithalatının artmaazalma-sına neden olur.
(Cevap D)
6. Türkiye’nin dış alımının giderek büyümesine karşın, dış satımı istenilen düzeye henüz ulaşamamıştır. Tür-kiye’nin dış ticaretinde dış alımın payı dış satımdan fazladır. Bu nedenle ticarette giderlerimiz gelirlerimiz-den fazladır. Bu durum dış ticaretin sürekli açık ver-mesine neden olur. Bu durum üzerinde ise; dış pa-zarlarda rekabet güçlüklerinin yaşanması, enerji ko-nusunda dışa bağımlılığın fazla olması, toplam nü-fusun ve ihtiyaçlarının fazla olması, bazı sanayi ürün-leri için yapılan dış ödemeürün-lerin dış satım gelirinden yüksek olması gibi faktörler etkilidir.
(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr
KOZMİK ODA
TÜRKİYE’DE TİCARET
COĞRAFYA SORU BANKASI
7. Un ve ekmek yapımında kullanıldığı için buğday, Türk halkının temel besin maddesidir. Bu yüzden Türki-ye’de en fazla üretilen tarım ürünü olmasına rağmen dış ticaretteki payı çok azdır.
(Cevap A)
8. Bir ülkenin idari sınırları dâhilinde bulunan fakat güm-rük sahası dışında bırakılan, ülkenin diğer kesimle-rinden farklı olarak ihracat artışına yönelik birtakım ekonomik ayrıcalıkların tanındığı bölgelere serbest bölge denir.
Ülkemizde serbest bölgelerin kuruluş amacı;
• ihracat odaklı üretim ve yatırımları desteklemek,
• ülkeye yapılacak yabancı yatırımları ve teknolo-jik girişleri teşvik etmek,
• işletmeleri ihracata yönlendirmek,
• uluslararası ticaretin gelişimini desteklemektir.
(Cevap B)
9. Bir ülkenin dış ticaretinde yani ithalat ve ihracatında yer alan malların niteliği gelişmişlik seviyesi hakkın-da bilgi verir. Örneğin soruhakkın-daki grafiğe göre, ihraca-tı daha çok maden ve tarım ürünleri olan bu ülkenin sanayisi yeteri kadar gelişememiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’nin de ihracatında ham madde ve tarımsal ürünler önemli bir yer tutarken bugün ih-racatımızın çok büyük bir kısmını imalat sanayisi oluş-turmaktadır. Geçmişten bugüne ülkemizde dış tica-ret, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla art-mış, tarım ürünlerinin yerini sanayi ürünleri almıştır.
(Cevap B)
10. Dış ticaret bir ülkenin diğer ülkelerle yaptığı her tür-lü alım satımdır. Ülkelerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlerin farklı olması, doğal kaynakların, ham mad-delerin ve işlenmiş ürünlerin farklılık göstermesi ulus-lararası ticaretin en önemli sebebidir. Dışarıdan da-ha çok da-ham madde alıp, buna karşılık işlenmiş sa-nayi ürünleri satan ülkelerde sasa-nayi gelişmiştir. An-cak bu durum tarımsal üretimin de az olduğu anla-mına gelmez. Gelişmiş ülkelerde modern tarım yön-temleri uygulanır ve yüksek miktarda üretim gerçek-leşir.
(Cevap C)
11. Aslında limanların gelişmesindeki en temel neden gerisindeki kentlere kara ve demir yolu ulaşımının varlığı yani hinterlandının genişliğidir. İskenderun’un, bir liman kenti olarak Sinop ve Trabzon’a göre daha fazla gelişmesindeki temel neden olarak da bu kent-te bulunan demir – çelik endüstrisi göskent-terilebilir.
(Cevap D)
12. Son yıllarda ihracatımız büyük ivme kazanmıştır. Bu-nun yanında ithalattaki artış devam etmektedir. Bu durum dış ticaret açığının artmasına ve ülke dışına döviz çıkmasına sebep olmaktadır. Bu durumu en aza indirgemek için ülkemizde; AR-GE çalışmaları-nın artırılması, sanayi üretim payıçalışmaları-nın ve niteliğinin artırılması, dış pazarların ihtiyacına yönelik ürünle-rin artırılması, uluslararası ticaret anlaşmalarının ar-tırılması gibi çalışmalar yapılmaktadır.
(Cevap E)
13. Aşağıdaki grafikte Türkiye’nin dış alım ve satımda ilk 10’a giren ülkeler gösterilmiştir.
Türkiye dış ticaretinde, ülke gruplarına göre ithalat ve ihracatta, daha çok belli ekonomik birliklere yö-nelmiştir. Bu birliklerin başında AB ülkeleri dahil OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) ülke-leri, İslam ülkeleri ve serbest bölgeler gelir. Diğer ül-kelerin ise dış ticaretimizde payı çok azdır. Türki-ye’nin dış ticaretinde ilk sırada olan ülke ise Alman-ya’dır.
(Cevap A)
14. Bir ülkenin ihracatında yer alan ürünlerin niteliği, ge-lişmişliği ve ekonomik yapısı hakkında bilgi verir. Bu-na göre, ham ve yarı işlenmiş ürünler ihraç eden bir ülkeyle ilgili olarak sanayisinin gelişmediği söylene-bilir. Bu tür ülkelerde ise mühendis, mimar, teknisyen vb. nitelikli iş gücü payı da az olur.
(Cevap B)
www.kozmikoda.com.tr
KOZMİK ODA
TÜRKİYE’DE TİCARET
COĞRAFYA SORU BANKASI
1. Türkiye’nin dünya pazarında en son yılda yaptığı ih-racatındaki en büyük pay; elektrikli cihazlar, elektro-nik ürünler, makineler, motorlu taşıtlar ile parçaları-na aittir. Buparçaları-na göre günümüzde ihracatımızın çok bü-yük bir kısmını imalat sanayisi oluşturmaktadır. Geç-mişten bugüne dış ticaretimiz, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla artmış, tarım ürünlerinin ye-rini sanayi ürünleri almıştır.
(Cevap B)
2. Bir ürünün tüketim alanının geniş olması, o ürünün dünya çapında çok üretilen ve ticareti yapılan bir ürün haline gelmesine neden olur. Bu duruma örnek ola-rak insanların temel besin kaynağı olan buğday ve temel içecek kaynağı olan kahve gösterilebilir.
(Cevap B)
3. Türkiye’de de iç ticaret hareketli bir yapıya sahiptir.
Bu canlılıkta; ülkemizdeki iklim çeşitliliğine bağlı ola-rak yetişen farklı tarım ürünleri, ülkenin büyük ve kü-çükbaş hayvancılık yapılan alanlarının farklı yerler-de olması, balıkçılığın yapıldığı kıyı kentlerinyerler-den yerler- de-nize kıyısı olmayan bölgelere deniz mahsullerinin ulaşımı, nüfusun ve sanayi tesislerinin dağılımında-ki dengesizlik, madenlerin çıkarıldığı ve işlendiği yer-lerdeki farklılık, gelişmiş ulaşım ağı, pazarlama ve reklamcılık faaliyetlerindeki değişim ve gelişim gibi faktörler etkilidir. Ancak bu faktörleri oluşturan yer şe-killeri doğal bir unsur; pazarlama, iletişim, gelir dü-zeyi vb. beşeri unsurdur.
(Cevap C)
4. İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Bursa ve Gaziantep gibi büyük şehirlerimiz hem üretim hem de tüketim merkezleridir. Bu iller; dış alım ve dış satımın gerçek-leştiği, gelen malların tüm ülkeye dağıtıldığı büyük ölçekli ticaret merkezleridir. Bu iller içinde İstanbul (II nolu alan), iç ticaretin çok büyük bir bölümünü ger-çekleştirir. İstanbul, ticaretin yanı sıra sanayi, finans ve borsa faaliyetlerinin gerçekleştiği, tarihî turizm var-lıklarına sahip önemli bir merkezdir. Ancak Sinop’ta (III nolu alan), bu özelliklere rastlanmaz.
(Cevap C)
5. Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye satın aldıkları pet-rol ve doğalgazın taşınmasında en ucuz ve kolay olan önce boru hatlarını, daha sonra ise deniz yolla-rını tercih etmektedirler.
(Cevap C)
6. Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte ülkeler ara-sında ithalat ve ihracat artmış, mal ve hizmetler ol-dukça çeşitlenmiştir. Artık birçok kurum ve kuruluş kendi ülkesi dışındaki ülkelere yatırım yapmaktadır.
Bu durumun ortaya çıkmasında; teknoloji, iletişim sis-temleri ve sermaye gibi gelişen faktörlerin etkisi var-dır.
(Cevap E)
7. Türkiye’de son yıllarda gelişen teknoloji ile birlikte soğutuculu taşımacılık vb. sanayi kolları da ortaya çıkmıştır. Bu durum Türkiye’de çabuk bozulabilen et, süt, meyve vb. ürünlerin ticaretinin, geçmiş yıllara göre artış göstermesinde etkili olmuştur. Bu tür ürün-ler artık daha uzak pazarlara taşınabilmektedir. An-cak konserve bu ürünler arasında yer almaz.
(Cevap D)
8. Günümüzde gelişen dağıtım ağı ile birlikte metal sa-nayisinin kömür havzalarının çevresinde toplanma zorunluluğu ortadan kalkmıştır. Bu duruma İskende-run demir – çelik endüstrisi bir örnektir. Bu şehirde demir – çelik endüstrisinin kurulması işlek bir lima-nın varlığına bağlıdır.
(Cevap C)
9. Uluslararası ilişkilerde ticaret ve yatırım ağlarının et-kisi gittikçe önem kazanmaktadır. Birçok kurum ve-ya kuruluş günümüzde kendi ülkesi dışındaki ülke-lere yatırımlar yapmaktadır. Ucuz işçilik bu durum üzerindeki etkenlerden biridir. Ancak ucuz işçilik nü-fus artışının fazla olduğu geri kalmış ülkelerin bir özel-liğidir. Kanada ise bu tür ülkelerden biri değildir.
(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr
KOZMİK ODA
TÜRKİYE’DE TİCARET
COĞRAFYA SORU BANKASI
10. Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nü-fus içindeki aktif nünü-fus oranı ve aktif nünü-fusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan
10. Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nü-fus içindeki aktif nünü-fus oranı ve aktif nünü-fusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan