Türk Halk Müziği Eğitiminin Bireyler Üzerindeki Kültürel Etkileri

olmasıdır. Bunu açacak olursak; herhangi bir sanat ya da ekonomik kaygı taĢımadan yaĢanmıĢlıkları, acıları, sevinçleri, düğünleri, bayramları, ölümleri, savaĢları, zaferleri, aĢkı, hasreti ve hayata dair her Ģeyi doğal hali ile konu edinmesidir.

KiĢilik geliĢiminde çevresel faktörlerin önemli bir payı olduğunu kabul edildiğinde, Türk halk müziği dinleyen, öğrenen ve icra eden bireylerin bu doğallık, sadelik ve içtenliği kendilerine örnek alacağı ve benimseyeceği, bunun sonucunda da bu değerlerin kiĢilik oluĢumlarına olumlu yönde katkılar sağlayabileceği düĢünülmektedir.

Türk Halk Müziği, çağdaĢ eğitimin temel ilkelerinden bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa ilkelerine bağlı olarak ezgi, usul ve ritmik yapılarıyla, sözlerinin çeĢitliliği, dilinin sadeliği ve konularının geniĢliğiyle, müzik eğitiminde kullanılan önemli eğitim-öğretim kaynaklarından biridir (Algı, 2006: 1).

Evrenin büyülü ve ritmik ruhunu kendi bütünlüğü içinde eriten türküler, Türk milletinin varlığı ve varlık alanını da ses ve melodiye dönüĢtürür. Bu dönüĢüm kaynağını, Türk milletinin yaratıcı bilinç ve muhayyilesinden alır ve dünyaya yeni oturma, katılma alanları açar. Açılan her yeni oturma ve katılma alanı, Türk milletinin kültürel zaman kurgusunu, kendi olana yönlendirir ve ona tabi olanlar

arasında bir duygudaĢlık bağı yaratır. Bu büyülü duygudaĢlık dünyasına girebilmek için, o bellek mekânının değerler düzleminin dilini, yaĢam biçimini ve kültürel kodlarını iyi bilmek gerekir. Nitekim “insana tarihselliğini kazandıran, duyumsatan eriĢtirici niteliğiyle türküler, ontolojik varlık alanı” olarak köksel hatırlatmayı kolaylaĢtırır. Böylece birey ve toplum, kendi öz imgelerini kullanarak izole edilerek problem yitimine uğramaktan kurtulur. Türküler bu yönüyle bir anlam ve değer aktarıcıdır. KiĢi aktarılan sıcak kendilik değerlerini türkülerin içinde sıkıĢtırılmıĢ bir Ģekilde bulur ve yitip gitmekten kurtulur (Korkmaz, 2008: 129).

Kültürün taĢınmasına olanak sağlayan en önemli araçlardan biri olan müzik hem sözlü yapısındaki dil unsurlarıyla hem de çalınıĢ ve söyleniĢ gelenekleriyle geçmiĢe ait pek çok konu hakkında bize fikir verir. Bugün söylenen ağıt, oyun havası, methiye, güzelleme vb. geleneksel Türk halk müziğine ait ezgi örnekleri günümüze taĢıdığı dil ve tarih unsurlarıyla birer kültür hazinesidirler (Özdek, 2005:1).

Türküler, çağın ruhunu geçmiĢin bilgelikleriyle birleĢtiren, zengin bir anlatıma sahiptir. GeçmiĢin bilgelikle dolu sırlarını ataların sembolik söylemi ile günümüze taĢıyan türküler, bize kendimiz olma ve kendi değerlerimize sahip çıkmayı öğütler. Toplumsal anlamda bizi yitip gitmek ve ötekileĢmekten koruyan türküler, yaĢanan toplumsal çöküĢleri de belleğinde barındırır. Bireysel ölümleri, toplumsal tinde canlı tutan türküler, ait olduğu dilin ve toplumun hafızasıdır (ġahin, 2011:107).

Halk türküleri, ezgi, ritim, söz ve söyleyiĢ tarzı, yeri, zamanı gibi sahip oldukları özgün yapısal özellikler bakımından, oluĢtukları kültür hakkında en yoğun bilgi aktarabilen biçimlerdir. Türkünün sözleri, yörenin ya da bölgenin tarihsel ve/veya sosyokültürel geçmiĢi hakkında bilgiler aktarmakta; ezgisel ve ritmik yapısı bölgesel-kültürel karakter izlerini taĢımakta; söyleniĢ biçimi, yeri ve zamanı ise kültürel çevre ve kimliğin sosyal ve psikolojik çözümlemeleri hakkında önemli ipuçları verebilmektedir. Geleneksel kültür ürünlerinden türkü, en yoğun biçimde, en kompakt “kültürel bilgi” içeren ve bunu dinleyiciye aktarabilen biçimdir denilebilir (PaĢaoğlu, 2009, 170-176).

GeschwisterScholl Gymnsaium okulunda yapılan mikro çalıĢmalarda Türk öğrenciler arasında keĢfedilmemiĢ büyük yeteneklerin olduğu gözlemlenmiĢtir. Türk öğrencilerin müzikal algılamaya (ritimsel, tonal) bağlı olarak farklı ve saklı yeteneklerinin olduğu görülmüĢtür. Yapılan çalıĢmalar sonucunda, derslerde Türk müziğinden örnekler sunulduğunda Türk öğrencilerin aktif olarak derse iĢtirak ettiği görülmüĢtür. Anadolu halk müziği motiflerini ve özellikle bağlama/saz çalgısı ile yapılan sunumların bu çocuklar üzerinde pozitif etki yaptığı görülmüĢtür. Türk öğrencileri için bu tür müzik, günlük hayatlarında yani evlerinde dinledikleri müzik olması bu öğrencilerin derste „ah, bu babamın, annemin dinlediği türkü Ģarkı‟ demesine ve kendi kimliklerini hatırlamasına sebep olmaktadır. Bu ise çocukların aktif olmasını ve özgüvenin artmasını sağlamaktadır. Motivasyonundaki artıĢ, çocuğun diğer derslere olan ilgisini arttırdığını ve bu olumlu davranıĢ Ģeklinin çocuğun çevresi ile olan iliĢkilerinde de daha pozitif bir sürece girdiğini göstermiĢtir. Çoğulcu müzik anlayıĢı ve müzik materyalleri müzik eğitimine çok çeĢitlilik, renklilik, serbestlik ve açıklık getirebilir ki bu da sosyal ve kültürel hayatı olumlu etkilediği için olumsuz yönlenmeler olmaz. Çocuğun ara kiĢisel geliĢimi yani özgüveni, benliği konusunda belirleyici olur (Bulgan, 2007: 131-144).

Birey doğal olarak içerisinde yaĢadığı toplum ile etkileĢim içerisindedir. Hayatın her alanından olduğu gibi kültüründen ve müziğinden de etkilenir. ÇalıĢmaya katılan öğrencilerin sadece “etkilenen” grup olmaktan çıkıp aynı zamanda “etki eden” grup haline geldiklerini düĢünmek yanlıĢ olmaz. Türk halk müziği ve bağlama/saz çalmayı öğrenen yurtdıĢında yaĢayan bu öğrencilerin, Türk kültürü ve müziği konularında daha bilinçli hale geldikleri, edindikleri kazanımlar ile çevrelerine de bu bilinci aĢılayamaya gayret ettikleri tespit edilmiĢtir.

III. BÖLÜM YÖNTEM

Bu bölümde araĢtırmanın niteliği, modeli, çalıĢmada kullanılan öğretim planı ve materyalleri hakkında bilgi verilmektedir. Bu bölümde ayrıca araĢtırmanın deseni, evren-örneklemi ve verilerin analizi ile ilgili bilgiler de yer almaktadır.

AraĢtırma yöntemi, araĢtırmanın amacını gerçekleĢtirebilmek için kullandığı genel yaklaĢımdır. AraĢtırma tekniği ise, araĢtırma yönteminin gerçekleĢtirilebilmesi için kullanılan bilgi toplama aracıdır. Bir yaklaĢım çerçevesinde bir ya da daha çok veri toplama tekniği kullanılabilir (Türkdoğan, 2000:9).

ÇalıĢmada araĢtırma yöntemi olarak “Durum ÇalıĢması” (Case Study) ana baĢlığı altında “Programın Etkilerine Dayalı Durum ÇalıĢması” (Program Effects Case Studies) ve “Kritik Olay Durum ÇalıĢmaları” (Critical Instance Case Studies) alt baĢlıkları yöntem olarak kullanılmıĢtır. Kullanılan bu yöntemler ve bağlama/saz öğretimi için oluĢturulan plan ile yurtdıĢında yaĢayan ortaokul öğrencilerine ne gibi kazanımların sağlanabileceği ortaya konmaya çalıĢılmıĢtır.

Durum çalıĢması, sınırlı bir sistemin nasıl iĢlediği ve çalıĢtığı hakkında sistematik bilgi toplamak için çoklu veri toplama kullanılarak o sistemin derinlemesine incelenmesini içeren metodolojik bir yaklaĢımdır (Chmiliar, 2010). Merriam (2013) ise durum çalıĢmasını sınırlı bir sistemin derinlemesine betimlenmesi ve incelenmesi olarak tanımlamaktadır. Öte yandan, Creswell (2007)‟e göre durum çalıĢması; araĢtırmacının zaman içerisinde sınırlandırılmıĢ bir veya birkaç durumu çoklu kaynakları içeren veri toplama araçları (gözlemler, görüĢmeler, görsel-iĢitseller, dokümanlar, raporlar) ile derinlemesine incelediği, durumların ve duruma bağlı temaların tanımlandığı nitel bir araĢtırma yaklaĢımı olarak ifade etmektedir. Durum çalıĢması; tek bir durum ya da olayın derinlemesine boylamsal olarak incelendiği, verilerin sistematik bir Ģekilde toplandığı ve gerçek ortamda neler olduğuna bakıldığı bir yöntemdir. (SubaĢı ve OkumuĢ, 2017: 420)

Datta (1990)‟nın teorik çerçevesine dayandırılarak oluĢturulmuĢ altı farklı türde durum çalıĢmasından biri olan “Programın Etkilerine Dayalı Durum ÇalıĢması”

Ģu Ģekilde tanımlanmaktadır; Programın etkisini belirler ve baĢarı veya baĢarısızlığın nedenleri hakkında çıkarımda bulunur.

“Kritik Olay Durum ÇalıĢmaları” (Critical Instance Case Studies) ile bir ya da birden çok mekânda bir amaç için inceleme yapılır. Bu çalıĢmanın en sık kullanıldığı durum, genelleĢtirilebilirliğiyle ilgilenmeksizin, benzersiz bir durumun incelenmesidir (Aytaçlı, 2012: 4).

Nitel araĢtırma desenlerinden biri olan durum çalıĢmasında, bir veya birkaç duruma iliĢkin etkenler bütüncül bir yaklaĢımla araĢtırılır ve ilgili durumu nasıl etkiledikleri ve ilgili durumdan nasıl etkilendikleri üzerine derinlemesine araĢtırma yapılır (Yıldırım ve ġimĢek, 2006).

Creswell (2007) kimi araştırmacıların durum çalışmalarını bir yöntem olarak değil de neyin çalışılacağının seçimi olarak ifade ettiklerini belirtmiştir. Ayrıca kimilerine göre durum çalışmalarının, soruşturma stratejileri, yöntem ya da kapsamlı araştırma stratejisi olduğunu eklemiştir. Bu doğrultuda durum çalışmasını bir yöntem olarak gördüğünü belirterek şu şekilde tanımlamıştır;

“Araştırmacının zaman içerisinde sınırlandırılmış bir veya birkaç durumu çoklu kaynakları içeren veri toplama araçları (gözlemler, görüşmeler, görsel- işitseller, dokümanlar, raporlar) ile derinlemesine incelediği durumların ve duruma bağlı temaların tanımlandığı nitel bir araştırma yaklaşımı” (Aktaran, Yıldırım ve

Bahçekapılı ve Bahçekapılı, 2011:2).

ÇalıĢmanın baĢlığında ve içeriğinde eğitimi verilen çalgı, bağlama/saz Ģeklinde hem halk tarafından bilinen ismi ile (saz) hem de özellikle akademik çalıĢmalarda kullanılan ismi ile (bağlama) birlikte kullanılmıĢtır.

Anadolu‟da yaygın olarak kullanılan ifadesi ile “saz” Kırgızistan‟da da bu Ģekilde bilinmektedir. ÇalıĢmanın yapıldığı sosyal çevredeki bireyler de çalgıyı gördüklerinde sorularını “saz” kelimesi üzerinden iletmiĢlerdir.

Bağlama-saz ikilemine sıkıĢmıĢ isimlendirmelerin etimolojisinde özellikle “bağlama” kelimesinin nereden geldiği ile ilgili çeĢitli görüĢler yer almaktadır. Bütün

araĢtırmacılar “saz” kelimesini daha eski bir isimlendirme Ģekli olarak benimsemekle birlikte “bağlama” kelimesi özellikle akademik metinlerin tercih ettiği bir Ģekle bürünmüĢtür. Sazdan bağlamaya geçiĢin sebepleri ve tarihçesi hakkında bazı görüĢler bulunmaktadır. Anadolu coğrafyasında oldukça yaygın olarak kullanılan “bağlama düzeni” nin zamanla çalgının kendisi ile eĢleĢtirilmiĢ olması ihtimali oldukça yüksek bir ihtimaldir (Özdek, 2019: 546-547)

Ġlgili amaca yönelik çalıĢma planı oluĢturulurken ön hazırlık olarak alanında uzman ve deneyimli hocaların görüĢleri alınmıĢ, literatür taraması yapılarak bu alanda yapılmıĢ benzer çalıĢmalar incelenmiĢ, bağlama/saz eğitim-öğretimi ile ilgili yapılmıĢ olan çalıĢmalar arasında “kültürel kimlik ve aidiyet” unsurunu içerisinde barındıran çalıĢmalar incelenmiĢ ve bütün bu olguların bileĢkesi ile çalıĢma için uygun olabileceği düĢünülen bağlama/saz eğitim-öğretim planı oluĢturulmuĢtur.

ÇalıĢmanın hedeflerinden bir tanesi, yurt dıĢında doğmuĢ ve/veya burada yaĢayan ortaokul çağındaki Türk öğrencilerin kültürel kimlik oluĢum süreçlerinde, Türk kültürüne ait değerlerin de yer almasına katkı sağlamaktır. Bu hedef göz önünde bulundurulduğunda hem öğrencilerin seviyelerine uygun hem de toplumsal/kültürel aidiyet açısından öne çıkan ezgiler tercih edilmeye çalıĢılmıĢtır.

YurtdıĢında yaĢayan öğrencilerin çeĢitli sebeplerle kimlik karmaĢası yaĢamasının ihtimal dâhilinde olduğu düĢünülmektedir. AraĢtırmanın yapıldığı Kırgızistan/BiĢkek bu açıdan değerlendirildiğinde dikkat çekici bir nüfus çeĢitliliğine sahiptir. BiĢkek nüfusu Kırgız, Rus, Ukraynalı ve az da olsa Dungan‟lardan oluĢmaktadır.

ÇalıĢmada kullanılan bağlama/saz öğretim planı, hedeflenen “kültürel kimlik oluĢumunu destekleyici” kazanımlara yönelik olarak uzman görüĢ ve onayları alındıktan sonra Ģu Ģekilde oluĢturulmuĢtur;

Yapılan çalıĢma için belirlenen türküler, bağlama/saz öğretimi için araç olma niteliğini taĢımakla beraber, Türk kültürüne ait değerlerin aktarılması hususu göz önünde bulundurularak seçilmeye özen gösterilmiĢtir.

Bu doğrultuda oluĢturulan repertuarın Türk kültürel ve tarihi değerlerini içerisinde barındırması, farklı yöreler, olaylar ve konuları içermesi, mümkün olduğunca hikâyeleri olan türküler seçilmesi repertuar belirlenirken göz önünde bulundurulan unsurlardır.

Öğrencilerin hazır bulunuĢluk seviyeleri dikkate alınarak oluĢturulan öğretim planında yöresel çeĢitliliği sağlamak adına Ordu, Sivas, Tokat, Bitlis, Artvin, Elâzığ, Ġzmir, MuĢ, Edirne, Kars, Trabzon, KırĢehir, KahramanmaraĢ, Kastamonu, Rumeli, Samsun ve Trakya yöresi olmak üzere 17 farklı yöreye ait esere çalıĢmada yer verilmiĢtir.

Öğrencilerin öğretim planında kullanılan türküleri içselleĢtirmesine katkı sağlanması amacı ile çalıĢmada kullanılan türkülerin tamamına yakını, hikâyeleri ile verilmeye çalıĢılmıĢ ve bu bağlamda özet olarak türkülerin temaları ve kısaca hikâyeleri çalıĢmada kullanılan sıralamaya uygun olarak aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir.

Tablo- 2: Türkülerin Temaları Ve Hikâyeleri.

Türkünün Adı Türkünün Teması ve Kısaca Hikâyesi

Hekimoğlu

Türkünün teması kısaca aĢk ve haksızlıklara boyun eğmeme olarak ifade edilebilir. Köy ağasının kızına ÂĢık olan ve bu sebeple ağa ile sorun yaĢayan Hekimoğlu dağa çıktıktan sonra yoksul halkla dostluk kurar, zenginlerden alıp fakirlere verir ve halk onu bağrına basar. Ancak bir süre sonra pusuya düĢer ve hayatını kaybeder.

Debreli Hasan

Türkünün teması kısaca halk kahramanlığı ve yardımseverlik olarak ifade edilebilir. “Debreli” namıyla faaliyet göstermiĢ bir halk kahramanının hikâyesini konu alır. Ġhtiyaç sahiplerine ve özellikle evlenme çağındaki gençlerin düğün yapabilmelerine kendi yöntemleri ile yardım eder.

Burçak Tarlası

Türkünün teması kısaca sevgi ve fedakârlık olarak ifade edilebilir. Tokat Niksar‟dan Ġstanbul‟a askerliğe giden ve orda bir kız ile tanıĢıp o kızı memleketine gelin getiren bir genç ile gelin gelen kızın Niksar‟ da yaĢadıklarını konu alır.

Bitlis‟te BeĢ Minare

Türkünün teması kısaca savaĢ ve savaĢın etkileri olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi Rus iĢgali sırasında Bitlis‟i terk etmek zorunda kalan bir baba ve oğlunun, düĢmanın çekilmesinden sonra geri döndüklerinde karĢılaĢtıkları manzaraları konu alır.

Atabarı

Sözleri itibari ile türkünün teması askerlik, sevda, övünme ve Ģenlik kelimeleri ile ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi kısaca öncesinde “Artvin barı” olarak bilinen halk oyununun, oyun ekibine Atatürk‟ün Ģahsen iĢtirak etmesi ile “Ata Barı” ismini almasını konu alır.

Çayda Çıra Yanıyor

Türkünün hikâyesi özetle köyde yapılan bir düğün esnasında Dolunayın bulutlar yüzünden kapanması ve köy halkının birlik olarak ellerinde mumlar ile geceyi aydınlatmasını konu alır.

Ah Bir AtaĢ Ver

Türkünün teması askerlik, savaĢ ve Ģehitlik olarak ifade edilebilir. Özetle Dumlupınar denizaltısında 22 askerin Ģehit olmasını konu alır. Havada Bulut

Yok

Türkünün teması askerlik, savaĢ ve Ģehitlik olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi özetle Yemen‟e savaĢa gidenlerle geride kalanların acılarını konu alır.

Yüksek Yüksek

Tepelere Ev Kurmasınlar

Türkünün teması aile ve memleket özlemi olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi uzaklara gelin giden bir genç kızın sıla hasreti ile hastalanmasını ve hayatını kaybetmesini konu alır.

Hey On BeĢli

Türkünün teması askerlik, savaĢ ve Ģehitlik olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi özetle Çanakkale SavaĢı sırasında Ģehit olan 1915 doğumlu 13-15 yaĢındaki çocukları konu alır.

Çanakkale Ġçinde Aynalı ÇarĢı

Türkünün teması askerlik, savaĢ ve Ģehitlik olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi yakında askere gidecek olan Seyfullah‟ın annesine yazdığı mektupta savaĢa gidecek olmanın verdiği gurur ve heyecanı ifade etmesi olarak özetlenebilir.

Ordunun Dereleri

Türkünün teması kısaca sevdalık olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi kısaca birbirini seven iki gencin çevrelerindeki insanlar tarafından ayrılmalarına sebep olmasını konu alır.

ÇarĢambayı Sel Aldı

Türkünün teması kısaca sevdalık/hasretlik olarak ifade edilebilir. Hikâyesi özetle birbirini seven iki gencin kavuĢamamalarını konu alır.

Osman PaĢa

Türkünün teması kahramanlık, türü “Koçaklama” olarak ifade edilebilir. Türkünün hikâyesi kısaca Osman PaĢa‟nın Plevne zaferindeki kahramanlıklarını konu alır.

ÇalıĢmada kullanılan 20 türküden 15 tanesinin, farklı bir ifadeyle %75‟inin hikâyesi olduğu görülmektedir.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere türküler, farklı yörelere ait olsalar da genel itibarı ile Anadolu insanını anlatan, birbirine yakın konuları iĢlemektedir. Yurdun hemen her yöresinde baĢta vatanseverlik, vatanın birlik ve bütünlüğünü her Ģeyden üstün tutma, sevgi, sıla hasreti, ayrılık, yâre özlem, yardımlaĢma ve dayanıĢma gibi Türk kültürüne özgü değerler türkülerin ana temalarını oluĢturmaktadır

Yapılan çalıĢmada kullanılan öğretim planının içeriğini oluĢturan bu türkülerin hikâyeleri öğrencilerle paylaĢılmıĢ ve hikâyesini öğrendikleri bu türküleri daha bir içtenlik ve isteklilik ile öğrenmeye ve icra etmeye çalıĢtıkları tespit edilmiĢtir.

Uzman görüĢü ve onayları ile hazırlanan öğretim planında yer alan türküler ve hikâyelerinin, çalıĢmada görev alan öğrenciler açısından “kültürel kimlik oluĢumu” bağlamında Türk kültürüne ait bu önemli değerlerin de yer almasına katkı sağlandığı düĢünülmektedir.

Türk kültürüne ait değerlerin yanı sıra Türkiye ile ilgili bilgiler de çalıĢmada yerini almıĢtır. Farklı yörelere/ Ģehirlere ait genel bilgiler öğrenciler ile paylaĢılmıĢ, o yöre/Ģehir ile özdeĢleĢmiĢ anıt, heykel, meydan ve Ģehrin simgesi özelliğini taĢıyan görseller ile bu bilgiler pekiĢtirilmiĢtir. Bu bağlamda Ordu Boztepe, Sivas Çifte Minareli Medrese, Tokat Kalesi, Nemrut Dağı, Artvin Yayla Evleri, Elâzığ-Harput Kalesi, Ġzmir Efes Antik Kenti, Tarihi MuĢ Murat Köprüsü, Selimiye Camii, Kars kalesi, Sümela Manastırı, KırĢehir Muharrem-NeĢet ErtaĢ Heykeli, KahramanmaraĢ Madalya Anıtı, Kastamonu- Safranbolu Evleri ve Samsun Bandırma Vapuru Müzesi görselleri ve ders esnasında internet kaynaklarından Ģehirlere ait tanıtıcı kısa videolar ile öğrenciler bilgilendirilmiĢtir.

Türk kültürü ve türküler ile doğrudan iliĢki içerisinde olan halk oyunlarına da çalıĢmada yer verilmiĢ, öğretim planında yer alan türküler ile bu türküler eĢliğinde icra edilen halk oyunların oynanıĢ Ģekilleri ve görselleri öğrencilere aktarılmıĢtır. ÇalıĢmada yer alan halk oyunlarının tamamına ait videolar öğrencilere izlettirilip

Çayda Çıra Yanıyor, Harmandalı Ardahan‟ın Yollarında ve Yüksek Yüksek Tepelere türküleri eĢliğinde oynanan halk oyunları 23 Nisan 2018 Kırgızistan Büyük Elçiliği Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı programında sahnelenmiĢtir. ÇalıĢmada görev alan 9 öğrenci bu etkinlikte koro üyesi olarak yer almıĢtır.

Öğretim planında yer alan türküler ile iliĢkili halk oyunları ve yöreleri bir sonraki sayfadaki tabloda verilmiĢtir.

Tablo- 3: Türkülere ĠliĢkin Halk Oyunları ve Yöreleri.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere çalıĢmada kullanılan türkülerin 5 tanesi, farklı bir ifade ile %25‟i halk oyunları ile iliĢkilidir ve bu halk oyunları hakkında öğrencilere bilgi verilmiĢtir.

ÇalıĢmada Türk halk oyunlarının yanı sıra Atatürk‟ün Türk müziğine verdiği önem ve baĢlıca Türk halk ozanları ile ilgili bilgilere de yer verilmiĢtir. ÂĢık Veysel ġatıroğlu, NeĢet ErtaĢ ve ÂĢık Mahzuni ġerif‟e ait birer eser öğretim planında kaynak olarak kullanılmıĢ, bu halk ozanlarının hayatları, çalıĢmaları ve eserleri hakkında öğrencilere bilgi verilmiĢtir.

Uzman görüĢü doğrultusunda hazırlanan öğretim planını çalıĢmanın amacına uygun olarak oluĢturmaya özen gösterilmiĢtir.

ÇalıĢmada kullanılan bağlama öğretim planı, hedeflenen kazanımlara yönelik olarak tez danıĢmanı Sayın Doç. Dr. Attila Özdek, tez izleme komitesi üyeleri Sayın Doç. Dr. Oğuz Karakaya ve Sayın Dr. Öğr. Üyesi Soner Algı, Ege Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. Gökhan Ekim ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Sayın Doç. Servet YaĢar‟ın görüĢ ve onayları alındıktan sonra Ģu Ģekilde oluĢturulmuĢtur;

ÇalıĢmada kullanılan bağlama/saz öğretim planı, hedeflenen kazanımlara yönelik olarak Ģu Ģekilde oluĢturulmuĢtur;

- Toplamda 30 ders saati olarak belirlenen çalıĢma süresinin ilk 2 saati nota ile türkü seslendirme ve bağlama/saz ile çalabilme eğitimine ön hazırlık olarak; ortaokul müzik dersi müfredatında öğrendikleri notaların hatırlatılması varsa eksiklilerinin giderilmesi ve Türk halk müziği temel nota kalıpları ile iliĢkilendirilmesi.

- 1 ders saati bağlama/saz‟ın Türk kültürü içerisindeki yeri ve önemi, tarihi geliĢimi ve fiziksel özellikleri.

- 1 ders saati doğru oturuĢ tutuĢ ve duruĢ, sağ el ve bileğin gövde üzerine yerleĢtirilmesi, sapı kavrayan elin doğru pozisyonu ve perdelere temiz basma, tezenenin doğru tutulması, sağ ve sol el koordinasyon çalıĢmaları.

- 2 ders saati mızrap (dörtlük ve sekizlik nota tartımları ile) ve basit parmak egzersizleri (1-2, 2-1, 1-3, 3-1 vb.)

- 1 ders saati doğru mızrap yönleri ve parmak numaraları ile gam çalıĢması. - 2 ders saati baĢlangıç bağlama/saz eğitiminde kullanılan Maçka Yolları,