Stratejik Yönlendirme Evresi

Strateji olu turma i leminin ön a aması olan strateji yönlendirme sürecinde i letmenin yaptı ı i , misyon, vizyon ve amaçlarının olu turulması, di er bir deyi le i letmenin hangi yönde ilerleyece i belirlenir. Vizyon ve misyon, i letmenin stratejik kararlarına kılavuzluk eden yön duygusunu sa lar(Ketelhohn, 2006,s.305).

&

! )

2.2.1. letmenin Yaptı ı in Tanımı

letmenin üretti i mal veya hizmetlerin, üretim faaliyetinin ve faaliyette bulundu u pazarların belirtilmesi olarak ifade edilen i letmenin yaptı ı i in tanımlanması stratejik yönetimin ba langıç noktalarından birini olu turmaktadır. Çünkü stratejik yönetim bilincine sahip olan yöneticiler i letmenin mevcut i inin ne oldu unu açıklayıp bu i le ilgili analizler yapacak ve stratejik kararlar verecektir. Öte yandan stratejik yönetim süreci devam ederken akla gelen “Yapılan i in do ru olup olmadı ı, mevcut i in yeni unsurlar eklenerek geli tirilip geli tirilmeyece i, hatta mevcut i terk edilerek yeni bir i in yapılıp yapılmayaca ı” gibi soruların i letmenin stratejik amaçları do rultusunda çözüme kavu turulması da gerekebilmektedir(Ülgen ve Mirze, 2007,s.174).

2.2.2. letmenin Misyonu

Misyon, i letmenin kendisini tanımlaması ile ilgilidir. letmenin faaliyette bulundu u pazar, hizmetleri, fonksiyonları veya faaliyetleri bu tanımlamanın temel unsurlarını olu turmaktadır. Tanımlanmı bir misyona sahip olan bir i letmede, çalı anlar ne için, nasıl ve ne ekilde çalı acaklarını daha iyi kavrayacaklardır. Bu da onların gelecekte yapacakları i lerde daha ba arılı olmalarını sa layacaktır(Do an, 2000, s.188).

Misyonu belirlemenin önemli bir parçası, i letmenin kendisini tanımlamasıyla ilgilidir. letmenin faaliyette bulundu u pazar, mamulleri ve fonksiyonları bu tanımlamanın temel unsurlarıdır(Demirba , 1999,s.13).

letme yönetimi açısından misyon; bir i letmeye yön vermek ve anlam kazandırmak amacıyla belirlenmi , o i letmeyi benzerlerinden ayıran görev ve ortak de erlerdir. Misyon, i letmenin yaptı ı i ve bu i i yaparken benimsedi i de erleri yakla ımları (Demirba , 1999, s.181), felsefe ve di er aynı i i yapanlardan farklı olan özelliklerinin açıklamasını, sosyal konular, imaj, kalite, tarz ve standartlarla ilgili ifadelerinin ve paydalarına yönelik dü üncelerini kapsar(Alpkan, 2000,s.5).

2.2.3. Vizyon

Vizyon bir gelecek duygusudur. Bugünün olanaklarını a an, hayal edilen bir olasılık, bugünü yarına ba layan entelektüel bir köprü, geçmi i haklı çıkarmak için de il, gelece e bakmak için olu turulan bir temeldir(Papatya ve Hazır, 1999,s.144). Vizyon

gelece in resmini görmektir ya da mümkün olan bir ey konusunda güçlü bir duygu sahibi olmaktır. Vizyon bugünden belli tedbirler alınması halinde gelecekte neyin elde edilebilece ini anlatır(Clayton, 2000,s.153). Vizyon, bir i letmenin gelecekte arzu etti i durumu gösterir, hayal edilen gelece i hedefler (Budak ve Budak, 2004,s.287). Vizyon, gelece e yönelik olarak i letmelerin uygulamalarını ekillendirmekte ve yönlendirmektedir. Örgütlerde vizyon yakla ımı belirsizliklerle dolu bir çevreyle u ra manın daha esnek yoludur(Mintzberg, 1994,s.209).

letmede gerekli olan de i imin saptanması için hem i letme çalı anlarının hem de hedeflenen mü terilerin gerçekle en ya da potansiyel geleceklerini görme ve yaratıcılık avantajlarından yararlanabilme amacı ta ıyan vizyon, bir yandan i letmenin neden var oldu unu gösteren çekirdek ideoloji ile organizasyonun ne olmak, nereye ula mak ve neyi yaratmak istedi ini gösteren gelecek dü üncesini kapsamaktadır(Do an ve Hatipo lu, 2009,s.84-85).

yi bir vizyonun nitelik ve i levleri öyledir(Eren, 2005,s.19):

• Her yönetici ve lider için orijinaldir.

• Tüm faaliyetlerin algılanması ve de erlenmesini gerektirir.

• Ba kaları tarafından anla ılıp payla ıldıkça de er kazanır.

• Uygulanacak stratejilerin olu masına katkıda bulunur.

• Stratejistlerin yaratıcılık, yenilikçilik, riski göze alma, katılımcı ve payla ımcı olma nitelikleri hakkında bilgi verir.

2.2.4. Amaç ve Hedefler

Amaçlar organizasyonun temel misyonunu sürdürerek ula mak istedi i uzun dönemli sonuçlar olarak tanımlanabilir. Hedefler ise organizasyonun uzun dönemli amaçlarına ula mak için gerekli olan kısa dönemdeki (1 yıl ya da daha az süreli) kilometre ta larıdır. letmenin amaçlarının açıkça belirlenebilmesi için “ letmenin mevcut i i nedir, ne olmalıdır ve ne olacaktır?” gibi belli ba lı sorulara net yanıtlar verilmesi gerekmektedir(Sucu, 2010,s.98).

Amaçlar ayrıca her yönetim düzeyinde hiyerar ik bir uyumluluk içindedir. letmenin bir bütün olarak, faaliyetleri ile ilgili olarak ula mak istedi i sonuçlar üst yönetim düzeyinde saptanır. Bu amaçlar stratejik amaçlar olup i letmenin tümünü ilgilendiren amaçlardır. Ayrıca orta ve alt yönetim düzeylerinde stratejik amaçlarla uyumlu olarak her i levsel bölümün kendi i birimlerindeki etkinlikleri sonucu elde etmek istedikleri amaçları vardır. Bu amaçlar ise i levsel amaçlar olup daha belirgin alanlarda i letmedeki i levsel etkinlikler sonucu elde edilmesi beklenen sonuçlardır. Bu anlamda i levsel amaçlar, i letmenin çe itli i levleriyle ilgili olarak önceden konulan belirgin ve ölçülebilir amaçlar oldu undan bir ölçüt veya standart olarak kabul edilmekte ve böylece i letmelerin performans de erlemelerinde kullanılmaktadır(Ülgen ve Mirze, 2004,s.186-187)

letmelerde ortak amaçların tanımlanmasının olumlu ve olumsuz etkileri bulunmaktadır. Olumlu etkileri olarak, i letmeyi kendi çevresi içinde tanımlaması, çalı anları motive ederek onlar için bir hedef olu turması, politikaların belirlenmesinde, kaynakların seçiminde yöneticilerin davranı larına yön vermesi, i ba arısının ölçülebilmesi için standartlar olu turması, de i iklik dü üncesini test etme imkânı sa laması ve tüm yönetim süreçlerine temel olu turması sayılabilir. Belirli bir amaç üzerinde yo unla manın, di er amaçların gözden kaçmasına veya ihmaline sebep olması ve bütün çalı anların ve organizasyonun davranı ını veya ba arılarını yalnızca bir kavramla de erlendirme yanlı lı ına sevk etmesi ise olumsuz etkileri olarak belirtilebilir(Dinçer, 2007,s.169-170). Hedefler ise, amaçlara eri mek için gerekli olan kısa dönemli a amaları ifade etmektedir. Hedeflerin bir özelli i de, daha açık ve ölçülebilir olmalarıdır(Çomaklı, 2007, s.15).