Stratejik Ortaklık Algıları, Psikolojik Ġklim ve Adapte Edici Performans

AraĢtırmada öncelikle stratejik ortaklık algıları ile adapte edici performans iliĢkisinde psikolojik iklimin aracı etkisi test edilmiĢtir (Tablo 5.4 ve Ek-2). Aracı değiĢkenli regresyon analizi sonuçları incelendiğinde Model I istatistiksel olarak anlamlıdır (R2= ,351 F(2-352)= 95,440; p<0.01). Modeldeki bağımsız değiĢken olan stratejik ortaklık algıları ve aracı değiĢken psikolojik iklim, bağımlı değiĢken olan adapte edici performanstaki varyansın %35.1‟ini açıkladığı görülmektedir. Regresyon analizi bulgularına bakıldığında stratejik ortaklık algılarının (SOA) adapte edici performans (AP) üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu gözlenmiĢtir (β= ,262; t(353)=4,729 p<0.01). Bununla birlikte, aracı değiĢken psikolojik iklimin de

(PĠK) adapte edici performans üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu saptanmıĢtır (β=,541; t(353)=9,198; p<0.01). Bu nedenle H1 ve H2 hipotezleri kubul

edilmiĢtir.

Baron ve Kenny (1986) bağımsız değiĢkenin, bağımlı değiĢken üzerinde hiçbir etkisi olmaması durumunda tam aracılık olduğunu; bağımsız değiĢkenin bağımlı değiĢken üzerindeki etkisinin ikinci denklemde daha önce olduğundan daha az olması durumunda kısmi aracılık olduğunu ileri sürmektedirler. Yani aracı değiĢken modele girdiğinde X ile Y arasındaki iliĢki anlamsız ise, tam aracılık; Y üzerinde X‟in etkisinde düĢme olursa (ć < c), kısmi aracılık vardır.

101

Tablo 5.4 incelendiğinde stratejik ortaklık algılarının (X) adapte edici performans (X) üzerindeki etkisinde azalma olduğundan kısmi aracılık vardır. Daha doğrusu toplam etki (c) ve direkt etki (ć) katsayıları dikkate alındığında Y üzerinde X‟in etkisinde düĢme olduğundan (ć < c) kısmi aracılık söz konusudur. Aracılık etkisinin anlamlı olup olmadığını test etmek için öncelikle Sobel Testi uygulanmıĢtır. Modelde stratejik ortaklık algılarının psikolojik iklim üzerindeki dolaylı etkisine dair Sobel testi sonucu anlamlı (Z= 6.780; p<0,01) olduğundan kısmi aracılık vardır.

Daha sonra psikolojik iklimin aracılık etkisini test etmek için dolaylı (indirect) etkiler için en makul yöntemi olan BC önyükleme yönteminden de yararlanılmıĢtır. Psikolojik iklimin aracı etkisine bakıldığında, dolaylı etkiye dair %95 güven aralığı Bootstrap tahminlerinin 0.1636 ile 0.3366 arasında olduğu görülmektedir. Modelde %95 güven aralığında psikolojik iklim dikkate alınırsa dolaylı etkinin p< 0.01 anlam düzeyinde anlamlı bir biçimde sıfırdan farklılaĢtığı tespit edilmiĢtir. Zira psikolojik iklim modele girdiğinde, stratejik ortaklık algılamalarının adapte edici performans üzerindeki etkisinde anlamlı bir azalma söz konusudur (ᵝ = 0,2420; %95 CI [ 0.1636 ile 0.3366]). Bununla birlikte aracı değiĢken bağımlı değiĢken olan adapte edici performansın varyansını ek olarak %12.7 açıklamaktadır. Yani psikolojik iklim, stratejik ortaklık algılamaları ile adapte edici performans iliĢkisinde kısmi aracı rolü oynamaktadır. Bu bulgu H3 hipotezini desteklemektedir.

Tablo 5.4: Stratejik Ortaklık Algıları Ġle Adapte Edici Performans ĠliĢkisinde Psikolojik Ġklimin Aracılık Etkisi

Model I DeğiĢken ĠliĢkileri Psikolojik Ġklim Olmaksızın () Psikolojik Ġklimi ile () Sonuç

SOA AP ,447** ,262** Kısmi aracı**

Aracılık Modeli Güven Aralıkları

%95 Düzeyinde Güven Aralıkları Toplam Etki ) ,504 Direkt Etki () ,262 t değeri 4,72 Dolaylı Etki () ,242 Alt Sınır ,1636 Üst Sınır ,3362 Sobel Test Değeri (Z) 6,78 ΔR2 _,127

102

Tablo 5.5‟te görüldüğü gibi stratejik ortaklık algısının boyutlarından bağlılık, adapte edici performans üzerinde pozitif etkiye sahiptir (β= ,304; t(353)=7,73; p<0.01). Bu durumda H4 hipotezi kabul görmektedir. Bununla birlikte stratejik ortaklık algısının boyutlarından bağlılık ile adapte edici performans iliĢkisinde psikolojik iklimin aracılık etkisine bakıldığında toplam etki (c) ve direkt etki (ć) katsayıları dikkate alındığında Y üzerinde X‟in etkisinde düĢme var (ć < c), ancak anlamlı olduğu için kısmi aracılık söz konusudur. Ayrıca hem Sobel Testinin sonucunun anlamlı olması (Z= 6.22; p<0,01) hemde %95 güven aralığında psikolojik iklim dikkate alındığında dolaylı etkinin p< 0.01 anlam düzeyinde sıfırı kapsamaması (ᵝ = 0,182; %95 CI [ 0.1223 ile 0.2569]) bu durumu test etmektedir. Yani psikolojik iklim Model II‟ye girdiğinde, stratejik ortaklık algılamalarının bağlılık boyutunun adapte edici performans üzerindeki etkisinde anlamlı bir azalma söz konusudur. Bulgulara göre H5 hipotezi de desteklenmiĢtir. Aynı zamanda aracı değiĢken psikolojik iklim bu modelde bağımlı değiĢken olan adapte edici performansın varyansını ilave olarak %18.6 açıklamaktadır.

Tablo 5.5: Stratejik Ortaklık Algılarının Bağlılık Boyutu ile Adapte Edici Performans ĠliĢkisinde Psikolojik Ġklimin Aracılık Etkisi

Model II DeğiĢken ĠliĢkileri Psikolojik Ġklim Olmaksızın () Psikolojik Ġklim ile () Sonuç

SOAB AP ,304** ,152** Kısmi aracı**

Aracılık Modeli Güven Aralıkları

%95 Düzeyinde Güven Aralıkları Toplam Etki ) ,335 Direkt Etki () ,152 t değeri 3,34 Dolaylı Etki () ,182 Alt Sınır ,1223 Üst Sınır ,2569 Sobel Test Değeri (Z) 6,22 ΔR2 _,186

Tablo 5.6‟da görüldüğü üzere stratejik ortaklık algısının güven boyutunun adapte edici performans üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu görülmektedir (β= ,419; t=9,910; p<0.01). Dolayısıyla H6 hipotezi desteklenmiĢtir. Ayrıca stratejik ortaklık algısının güven boyutu ile adapte edici performans iliĢkisinde psikolojik iklimin aracılık etkisi değerlendirildiğinde toplam etki (c) ve direkt etki (ć) katsayılarına göre Y üzerinde X‟in etkisinde düĢme var (ć < c), ancak anlamlı olduğu için kısmi aracılık

103

vardır (p<0.01). Öte yandan hem Sobel Testinin sonucunun anlamlı olması (Z= 6.73; p<0,01) hemde %95 güven aralığında psikolojik iklim göz önüne alındığında dolaylı etkinin p< 0.01 anlam düzeyinde sıfırdan farklılaĢması (ᵝ= 0,2420; %95 CI [ 0.1636 ile 0.3366]) bu durumu test etmektedir. Yani psikolojik iklim Model III‟e dâhil olduğunda, stratejik ortaklık algılarının güven boyutunun adapte edici performans üzerindeki etkisinde anlamlı bir azalma olmuĢtur. Buna ilaveten, aracı değiĢken psikolojik iklimin bu modelde de bağımlı değiĢken olan adapte edici performansını varyansı ilave olarak %13.6 olarak açıkladığı görülmektedir. Yani stratejik ortaklık algılarının güven boyutu ile adapte edici performans iliĢkisinde psikolojik iklimin kısmi aracılık etkisine sahiptir. Böylece H7 hipotezi desteklenmiĢtir.

Tablo 5.6: Stratejik Ortaklık Algılarının Güven Boyutu ile Adapte Edici Performans ĠliĢkisinde Psikolojik Ġklimin Aracılık Etkisi

Model III DeğiĢken ĠliĢkileri Psikolojik Ġklim Olmaksızın () Psikolojik Ġklim