SSB’nin Diğer Plan ve Dokümanlarının İncelenmes

SSB tarafından hazırlanıp internet üzerinden yayınlana “sanayileşme portalı” üzerinde, kara, deniz, hava araçları, silah sistemleri, elektrik, elektronik, yazılım ve uzay başlıkları altına ülke genelinde çalışma yapılan ilgili kurumların, ortaklıkların ve işletmelerin ürün ve çalışma alanlarına ait kısa tanıtımları hazırlanmıştır. Hazırlanan portalda toplam 371 adet savunma sanayi kurum ve işletmesi listelenmiştir.

Bu portalda yer alan kurumların ve firmaların %47,2’si Ankara’da, %27,5’i İstanbul’da yer almakta olup, savunma sanayinin diğer 21 ile dağılımı %5,7 ile %0,3 oranları arasında değişmektedir.

Portalda Kayıtlı

Savunma Sanayi Firmalarının İllere Dağılımı

Sıra İl İşletme/Kurum Sayısı Ülke Geneline Oranı 1 Ankara 175 47.2% 2 İstanbul 102 27.5% 3 Kocaeli 21 5.7% 4 Bursa 13 3.5% 5 İzmir 13 3.5% 6 Eskişehir 11 3.0% 7 Konya 8 2.2% 8 Adana 3 0.8% 9 Kayseri 3 0.8% 10 Sakarya 3 0.8% 11 Antalya 2 0.5% 12 Balıkesir 2 0.5% 13 Çorum 2 0.5% 14 Mersin 2 0.5% 15 Samsun 2 0.5% 16 Trabzon 2 0.5% 17 Bolu 1 0.3% 18 Gaziantep 1 0.3% 19 Giresun 1 0.3% 20 Kırklareli 1 0.3% 21 Manisa 1 0.3% 22 Sivas 1 0.3% 23 Tekirdağ 1 0.3% TOPLAM 371 100.00%

Tablo 9: SSB portalında kayıtlı işletme ve kurumların illere dağılımı

(Kaynak www. sanayilesme.ssb.gov.tr, 22.04.2019)

4.4.2.1. 2018-2022 Savunma Sanayi Sektörel Strateji Dokümanı

SSB’nin bu dokümanı hazırlama amacı olarak, başkanlığın stratejik planını destekleyici, sürdürülebilir ve tabana yayılmış bir savunma sektörü yapısını kurmak

için gerçekleştirilecek çalışmaların belirgin kılınmasıdır. 579 projenin 321’ini (% 55’i) sözleşmeye bağlayan SSB, 39 tanesinin sözleşmesini (% 6,7’sinin) sözleşmesini 2017 yılında imzalamıştır. İmzalanan sözleşmelerin %41’i (16 proje) yurt içi geliştirme, %36’sı (14 proje) yurt içi hazır alım, %13’ü (5 proje) yurt dışı hazır alım, %8’i (3 proje) hizmet alımı ve %2’si (1 proje) ar-ge olduğu belirtilmiştir. (2018-2022 Savunma Sanayi Sektörel Strateji Dokümanı, SSB, Ankara 2018, Sayfa 2)

Sektör genelinde kullanılan finansman kaynağının %70’i firma dışı kaynak ve %30’unu işletmelerin öz kaynakları oluşturmaktadır. 2012-2016 dönemi için ciro dağılımı incelendiğinde, ana yüklenicilerin %72, alt yüklenicilerin %19 ve yan sanayinin ise %9’luk paylara sahip olduğu belirlenmiştir. (2018-2022 Savunma Sanayi Sektörel Strateji Dokümanı, SSB, Ankara 2018, Sayfa 3)

SSB ar-ge stratejisinde araştırma yapılacak 4 farklı öncelikli alan algılayıcılar, tahrip ve kimyasal/biyolojik/nükleer/ radyoaktif teknolojileri, ileri malzeme ve enerji teknolojileri ile bilgi teknolojileri olarak belirlemiştir.

SSB, savunma sanayi sektör stratejilerini 7 ana grupta toplamış, bu gruplar altında ilerleme ihtiyacı duyulan konuları ve hedefleri belirtmiştir. SSB’nin savunma sektörü stratejileri;

1. Kara araçları sektör stratejisi 2. Deniz araçları sektör stratejisi 3. Hava araçları sektör stratejisi

3.1. Uçak projeleri 3.2. Helikopter Projeleri

4. Silah sistemleri sektör stratejisi

5. Hava savunma ve uzay sektör stratejisi 5.1. Hava savunma projeleri

5.2. Uydu ve uzay projeleri

6. İnsansız ve akıllı sistemler sektör stratejisi 7. Elektronik sistemler sektör stratejisi

7.1. Muharebe elektronik ve bilgi sistemleri 7.2. Siber güvenlik ve elektronik harp sistemleri

konularında her biri için amaçları ve ulaşılacak hedefler detaylı olarak belirtilmiştir. (2018-2022 Savunma Sanayi Sektörel Strateji Dokümanı, SSB, Ankara 2018, Sayfa 20)

4.4.2.2. 2017-2021 Uluslararası İşbirliği ve İhracat Stratejik Planı

Hazırlanan bu plan SSB 2017-2021 Stratejik Planın destekleyicisi konumunda olup, firmaların sadece ihracat odaklı olmayıp, ortak üretim, ortak yatırım,

teknoloji transferi gibi kazan kazan ilişkisine dayalı çalışmalar yürütmesini önermektedir.

Firmaların uluslararası pazarda rekabet gücünü artırmak üzerine finansman modelleri oluşturulmasına öncülük etmeği, uluslararası işbirliğinde bütünleşik yaklaşımla stratejik bakış açısı oluşturmayı, pazarlamanın finansmanında teşviklerden azami şekilde yararlanılmasını sağlayacak çalışmalar gerçekleştirmeyi, savunma sanayinin yurt dışı tanıtım iş geliştirme ve işbirliği çalışmalarını destekleyecek projeler yürütmeyi, Türk savunma sanayinin NATO’da daha etkin bir konuma ulaşmasını, bu plan dahilinde 5 stratejik hedef olarak bildirmiştir. (2017-2021 Uluslararası İşbirliği ve İhracat Stratejik Planı, SSB, Ankara 2018, Sayfa 2-9)

4.4.3. Tekirdağ Bilim, Teknoloji ve Sanayi İl Müdürlüğünün Savunma

Sanayi İle İlgili Çalışmalarının İncelenmesi

Ülke genelinde il valiliği bünyesinde bulunan Bilim, Teknoloji ve Sanayi İl Müdürlüğü, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı taşra teşkilatı olarak görevlerini yürütmektedir. Temel görevi özel sektör ile bakanlık arasında işbirliği çalışmak olan bu müdürlüğün çalışmaları bağlı olduğu bakanlık tarafından hazırlanan 03/08/2012 tarihli yönetmelik ile belirlenmiştir.

Tekirdağ ili Bilim, Teknoloji ve Sanayi Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalara ait düzenlenen sunumlardan;

- “Dünyada ve Ülkemizde Savunma Sanayi” (Mayıs 2014),

- “Nükleer Santral Yatırımlarının Ekonomik Boyutu ve Ülkemizde Nükleer Enerji Ana ve Yan Sanayinin Oluşturulması” (Mayıs 2014) ve

- “Tekirdağ Avrupa Yazılım Vadisi” (Aralık 2017)

çalışmalarına ulaşılmıştır. 2014 yılında savunma sanayi için il potansiyelinin, il müdürlüğü tarafından değerlendirilmesinde, direk ilgili potansiyel olabilecek 266 işletme (çalışan sayısı 24.814) ve dolaylı potansiyel olabilecek 224 işletme (çalışan sayısı 26.241) toplam 490 işletme öngörülmüştür. Tekirdağ ilinin savunma sanayinden daha fazla pay alabilmesi için eylem planı önerilmiştir. Bu önerilen eylem planı kapsamında Savunma Sanayi Derneği üyelerine il potansiyelini gözlemlemeleri için inceleme gezisi ve ilgili firma yetkilileri ile toplantı önerilmiştir. (Dünyada ve Ülkemizde Savunma Sanayi, Sunum, Tekirdağ Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, Tekirdağ 2014, Sayfa 30)

Nükleer santral yatırımlarının değerlendirildiği sunumda, Tekirdağ ili nükleer santrallerde kullanılacak ürünlerin hazırlığı için mevcut sanayi kapasitesi ile potansiyel olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca il potansiyeli sektör oyuncularının ilk defa üretecekleri ürünleri değerlendirebilmeleri için Rosatom ve Mithubisi firmaları tarafından ürün tanıtım fuarı düzenlenmesi önerilmiştir. (Fahrettin Akçal, Nükleer Santral Yatırımlarının Ekonomik Boyutu ve Ülkemizde Nükleer Enerji Ana ve Yan Sanayinin Oluşturulması, Sunum, Tekirdağ Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, Tekirdağ, 2014)

Avrupa yazılım vadisi sunumunda, il müdürlüğü tarafından olası kurulacak bir yazılım vadisi için kademeli bir yapılanma planlanması önerilmiştir. Türkiye’nin en büyük 500 firmasından 47 tanesinin Tekirdağ ilinde olduğu belirtilen sunumda ayrıca, yazılım vadisinin inşasının Çorlu ve Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odalarının desteği sağlanabileceği belirtilmiştir. (Fahrettin Akçal, Tekirdağ Avrupa Yazılım Vadisi, Sunum, Tekirdağ Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, Tekirdağ, 2017, Sayfa 64, 88, 90)

Sınırlı ölçüde kaynak paylaşımının sağlanabildiği il müdürlüğü, tüm sektörler üzerindeki çalışmalarına devam etmektedir.

5. SAVUNMA SANAYİ ÜRÜNLERİNİN GELECEĞİNİN