4. ARAġTIRMA SONUÇLARI VE TARTIġMA
4.2. Spektroskopik Ölçümler
4.2.4. Spektroflorimetrik Ölçümler
2 mL 1.10-6 M ligand çözeltisine 2 mL 1.10-5 M metal perklorat (Na+, Li+, Ca+2, Pb+2, Mg+2, Cu+2, Ba+2, Ni+2, Zn+2) çözeltisi veya 2 mL 1.10-4 M bazı anyonların (F-, Cl-, Br-, H2PO4-, NO3-, I- ve HSO4-) tetrabütilamonyum tuzlarının çözeltileri eklenerek oda
sıcaklıgında 3-4 dak. çalkalandı. Kör okumaları için; ayrıca 2 mL 1.10-6
M ligand çözeltisi 2 mL asetonitril-diklorometan (1:1) çözeltisi karıştırıldı, oluşan çözeltinin floresans spektrumu alındı.
Piren grupları taşıyan Schiff baz türevli p-ter-bütilkaliks[4]aren bileşiğinin (4) spektroflorimetrik ölçümleri sonucunda bu bileşiğin λeks=350 nm de uyarıldığı zaman
400 nm de monomer ve 503 nm de eksimer emisyon bandı verdiği gözlenmiştir. Bu bileşiğin çözeltisine metal iyonları ilave edilip tekrar spektrum taratıldığında ise Na+
ve Li+ iyonları dışındaki tüm metal iyonlarının hem monomer hem de eksimer emisyon şiddetini azalttığı gözlendi (Şekil 4.16). En fazla söndürme etkisi gösteren iyonlar Pb+2
, Mg+2, Cu+2 ve Zn+2 iyonlarıdır (Şekil 4.17).
-90 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg (I -I0 )/I x 1 0 0
ġekil 4.16. 4 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=350 nm)
ġekil 4.17. Değişik metal iyonları 4 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi.
Bunun sebebi olarak birinci bölümde yer verilen mekanizmalardan PET nin geri dönüşünü verebiliriz. Yani piren halkalarından azot atomuna doğru elektron transferi ile floresans şiddeti azalmaktadır. Bunun bir başka nedeni olarak konformasyondaki değişiklikten bahsedilebilir. Yani piren halkalarının birbiri ile çakışık konumdaki konformasyonda eksimer hali oluşmakta ve floresans spektrumunda güçlü bir eksimer bandı gözlenmektedir. Ortama metal ilavesiyle birlikte metal iyonları bu iki piren halkasının arasına girmekte ve konformasyon değişikliğine neden olmaktadır. Bu sebeple eksimer emisyon şiddeti azalmaktadır. Ayrıca bu metallerin 4 numaralı bileşik ile etkileşimleri gözle görülebilir bir renk değişimine neden olmaktadır (Şekil 4.18).
4 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Zn+2 ve Pb+2 iyonu ilave edilerek floresans spektrumları taratıldı (Şekil 4.19, Şekil 4.20). Elde edilen spektrumlarda görüldüğü gibi artan katyon konsantrasyonu ile 400 nm deki monomer emisyonu ve 503 nm deki eksimer emisyonu şiddetleri orantılı olarak azaldığı gözlendi.
ġekil 4.19. Farklı konsantrasyonlarda Zn(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 4 numaralı bileşiğin (1.10-6 M,
ġekil 4.20. Farklı konsantrasyonlarda Pb(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 4 numaralı bileşiğin (1.10-6 M,
CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=350 nm)
5 numaralı diamin bileşiği λeks=348 nm de uyarıldığı zaman 390 nm de
monomer ve 460 nm de eksimer emisyon bandı verdiği gözlendi. Bu bileşiğin floresans şiddeti üzerine metallerin etkisi incelendiği zaman sadece Pb+2
ve Cu+2 iyonlarının monomer ve eksimer emisyon şiddetlerini azalttığı görüldü (Şekil 4.22, Şekil 4.23). Bu azalmanın nedenini de yine PET nin geri dönmesi ve konformasyon değişikliği ile açıklamak mümkündür. Şekil 4.21 de 5 numaralı bileşiğin metal iyonları varlığıdaki renk değişimleri görülmektedir.
ġekil 4.22. 5 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=348 nm).
ġekil 4.23. Değişik metal iyonlarının 5 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi. -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg (I -I0 )/I x 1 0 0
ġekil 4. 24. (a) Farklı konsantrasyonlarda Zn(ClO4)2 ve (b) Pb(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 5
numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=348
nm).
5 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Cu+2 ve Pb+2 iyonu ilave edilerek floresans spektrumları taratıldı (Şekil 4.24). Artan metal iyonu konsantrasyonu ile birlikte 5 numaralı bileşiğin 390 ve 460 nm deki monomer ve eksimer emisyon şiddetlerinde orantılı olarak azalma gözlendi.
ġekil 4.25. Diğer katyonların varlığında (100.0 equiv., Ca+2, Cu+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2
CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) ) 5 numaralı bileşiğin (1×10 −6
M) Pb+2 iyonuna karşı (10.0 equiv.) floresans söndürme oranı [(Io −I/Io)×100].
Şekil 4.25 de 100 eqv. Ca+2
, Cu+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2 iyonları varlığında 10 eqv. Pb+2
iyonu ilavesiyle 5 numaralı bileşiğin floresans şiddetindeki azalma oranları görülmektedir. Buna göre Pb+2
iyonu 5 numaralı bileşik için sensör özelliği gösterebilir diyebiliriz.
ġekil 4.26. 9 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=350 nm).
--- 9 --- Ba --- Na --- Ni --- Li --- Pb --- Ca --- Cu --- Mg --- Zn 0 20 40 60 80 100 5 Na Li Zn Ni Cu Ca Ba Mg I0 -I /I0 x 1 0 0
ġekil 4.27. 9 numaralı bileşiğin değişik metal iyonları varlığındaki renk değişimi
ġekil 4.28. Değişik metal iyonlarının 9 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi.
Piren grupları taşıyan Schiff baz türevli kaliks[4]aren bileşiği (9) λeks=350 nm
de uyarıldığı zaman 400 nm de çok zayıf bir monomer emisyonu ve 498 nm de kuvvetli bir eksimer emisyon bandı verdiği görülmektedir. Bu bileşiğin Na+
, Li+, Ca+2, Pb+2, Mg+2, Cu+2, Ba+2, Ni+2, Zn+2 iyonları varlığında floresans spektrumları taratıldı ve bütün iyonların eksimer emisyon şiddetini değiştirdiği görüldü (Şekil 4.26). Pb+2
iyonunun %56, Ca+2 iyonunun %50, Cu+2 iyonunun %44 ve Mg+2 iyonunun %43 oranında azalttığı, Ba+2
iyonunun ise %13 oranında emisyon şiddetini arttırdığı görülmüştür (Şekil 4.28). Bu bileşiğin floresans şiddetindeki azalma piren halkalarından azot atomlarına olan elektron transferi (reverse-PET) ve konformasyon değişikliği ile açıklanabilir. Şekil 4.27 de 9 numaralı bileşiğin metal iyonları varlığıdaki renk değişimleri görülmektedir.
9 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Pb+2 iyonu ilave edilerek floresans spektrumu taratıldı (Şekil 4.29). Artan metal iyonu konsantrasyonu ile birlikte 9 numaralı bileşiğin 498 nm deki eksimer emisyon şiddeti orantılı olarak azaldı. -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg I- I0 /I x 1 0 0
ġekil 4.29. Farklı konsantrasyonlarda Pb(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 9 numaralı bileşiğin (1.10 -6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=350 nm).
Park ve ark. (2008) yaptıkları çalışmada iki triazol grubu taşıyan kaliks[4]aren bileşiği sentezlemişler (Şekil 4.30) ve bu bileşiğin farklı katyonlar varlığında floresans spektrumundaki değişmeleri incelemişlerdir. Cu+2
iyonunun triazol grubu taşıyan kaliks[4]aren bileşiğinin hem monomer hem de eksimer emisyon şiddetini azalttığını bildirmişlerdir.
ġekil. 4.30. Triazol türevli kaliks[4]aren bileşiği
0 equiv.
Kumar ve ark. (2010) yaptıkları çalışmada iki piren grubu taşıyan Schiff baz türevli kaliks[4]aren bileşiğini (Şekil 4.31) sentezlemişler ve bu bileşiğin floresans özelliğini incelemişlerdir. Pb+2
iyonu varlığında bu bileşiğin monomer ve eksimer emisyon şiddetinin azaldığını görmüşlerdir.
ġekil 4.31. Piren grubu bulunduran Schiff baz türevli kaliks[4]aren bileşiği
Kim ve ark. (2010) yaptıkları çalışmada iki piren grubu taşıyan azaamit türevli kaliks[4]aren bileşiğini (Şekil 4.32) sentezlemişler ve bu bileşiğin floresans çalışmaları sonucunda Mg+2 iyonu varlığında emisyon şiddetinin azaldığını bildirmişlerdir.
Buna göre 4, 5 ve 9 numaralı bileşiklerin florimetrik ölçümlerinden elde edilen sonuçların literatür ile uyumlu olduğu görülmüştür.
12 ve 17 numaralı bileşiklerin florimetrik ölçümleri sonucunda bu bileşiklerin
floresans özellikte olmadığı görüldü. Metal iyonları ve anyonların varlığında da bu bileşikler floresans özellik göstermediği tesbit edildi.
22 ve 23 numaralı bileşikleri elde etmek için sentezlenen 20 numaralı amin
bileşiğinin floresans spektrumu taratıldı ve 380 nm de uyarıldığı zaman 495 nm de emisyon bandı gözlendi. Bu bileşiğin Na+, Li+, Ca+2, Pb+2, Mg+2, Cu+2, Ba+2, Ni+2, Zn+2 iyonları ve F-
, Cl-, Br-, H2PO4-, NO3-, I- ve HSO4- iyonları varlığında floresans
spektrumları taratıldı (Şekil 4.33). Spektrumlar incelendiği zaman sadece Ni+2 iyonunun emisyon şiddetini %10 oranında azalttığı diğer metal iyonlarının ise farklı oranlarda arttirdığı gözlendi (Şekil 4.34). Anyonlara karşı floresans şiddetindeki değişmeler incelendiği zaman bütün anyonların emisyon şiddetini azalttığı spektrumdan görülmektedir (Şekil 4.35). Emisyon şiddetini en fazla söndüren anyonlar HSO4- (% 80),
F- (% 74), H2PO4- (% 66) dır (Şekil 4.36).
ġekil 4.33. 20 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm)
---20 --- Ba --- Na --- Ni --- Li --- Pb
--- Ca --- Cu
ġekil 4.34. Değişik metal iyonlarının 20 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi.
ġekil 4.35. 20 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik anyonlar varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm).
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg I- I0 /I x 1 0 0 --- 8 --- NO3 --- F --- HSO4 --- Cl --- H2PO4 --- Br --- CH3COO --- I
-100 -80 -60 -40 -20 0 I- I0 /I x 1 0 0
ġekil 4.36. Bazı anyonların 20 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi
22 numaralı monoamit monoester türevli kaliks[4]aren bileşiğinin florimetrik
çalışmalarında bu bileşiği λeks=380 nm de uyarıldığında 503 nm de güçlü bir emisyon
bandına sahip olduğu görüldü (Şekil 4.37). Metal iyonları varlığında ise Cu+2
iyonunun emisyon şiddetini azalttığı (%56) Na+
iyonunun az miktarda arttırdığı (%17) görüldü (Şekil 4.38). Şekil 4.39 da 22 numaralı bileşiğin metal iyonları varlığıdaki renk değişimleri görülmektedir.
ġekil 4.37. 22 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm)
--- 22 --- Ba
--- Na --- Ni
--- Li --- Pb --- Ca --- Cu
ġekil 4.38. Değişik metal iyonlarının 22 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi
ġekil 4.39. 22 numaralı bileşiğin değişik metal iyonları varlığındaki renk değişimi
ġekil 4.40. Farklı konsantrasyonlarda Cu(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 22 numaralı bileşiğin (1.10-6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
-60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg I- I0 /I x 1 0 0 0 equiv. 10 equiv.Cu
22 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Cu+2 iyonu ilave edilerek floresans spektrumu taratıldı (Şekil 4.40). Artan metal iyonu konsantrasyonu ile birlikte 22 numaralı bileşiğin 503 nm deki emisyon şiddeti orantılı olarak azaldı.
ġekil 4.41. Diğer katyonların varlığında (100.0 equiv., Ca+2, Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2
CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) ) 22 numaralı bileşiğin (1×10−6 M) Cu+2 iyonuna karşı (10.0 equiv.) floresans
söndürme oranı [(Io −I/Io)×100].
Şekil 4.41 de 100 eqv. Ca+2
, Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2 iyonları varlığında 10 eqv. Cu+2
iyonu ilavesiyle 22 numaralı bileşiğin floresans şiddetindeki azalma oranları görülmektedir. Buna göre 22 numaralı bileşik Cu+2
iyonu için sensör özelliği gösterebilir diyebiliriz.
22 numaralı monoamit monoester türevli kaliks[4]aren bileşiği λeks=380 nm de uyarıldığında değişik anyonlar varlığında 503 nm deki emisyon bandının şiddetinde önemli ölçüde bir değişim gözlenmedi (Şekil 4.42). Anyonların hidrojen bağı yaparak kompleks oluşturdukları literatürden bilinmektedir (Kim, 2005). 22 numaralı bileşikte bir naftilimid grubu bulunduğundan sadece bir amit protonu vardır. Bu da kompleks oluşumu için yeterli değildir. Bu nedenle anyonlar ile yapılan spektroflorimetrik ölçümlerde 22 numaralı bileşiğin floresans şiddetinde bir değişim gözlenmedi.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 22 Na Li Zn Ni Pb Ca Ba Mg I0 -I /I0 x 1 0 0
ġekil 4.42. 22 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik anyonlar varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm)
ġekil 4.43. 23 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm)
---22 --- NO3 --- F --- HSO4 --- Cl --- H2PO4 --- Br --- CH3COO --- I --- 23 --- Ba --- Na --- Ni --- Li --- Pb --- Ca --- Cu --- Mg --- Zn
23 numaralı diamit türevli kaliks[4]aren bileşiğinin florimetrik çalışmalarında
λeks=380 nm de uyarıldığında 503 nm de güçlü bir emisyon bandına sahip olduğu
görüldü. Değişik katyonlar varlığında bu bileşiğin floresans spektrumu taratıldığında emisyon şiddetini en fazla değişitiren iyonun Cu+2
iyonu olduğu (Şekil 4.43) görülmektedir. Cu+2
iyonu 23 numaralı bileşiğin emisyon şiddetini %25 oranında düşürmektedir (Şekil 4.44). Şekil 4.45 de 23 numaralı bileşiğin metal iyonları varlığıdaki renk değişimleri görülmektedir.
ġekil 4.44. Değişik metal iyonları 23 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi
ġekil 4.45. 23 numaralı bileşiğin değişik metal iyonları varlığındaki renk değişimi -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg I- I0 /I x 1 0 0
0 10 20 30 40 50 23 Na Li Zn Ni Pb Ca Ba Mg I0 -I /I0 x 1 0 0
ġekil 4.46. Farklı konsantrasyonlarda Cu(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 23 numaralı bileşiğin (1.10-6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
23 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Cu+2 iyonu ilave edilerek floresans spektrumu taratıldı (Şekil 4.46). Artan metal iyonu konsantrasyonu ile birlikte 23 numaralı bileşiğin 503 nm deki emisyon şiddetinin orantılı olarak azaldığı gözlendi.
ġekil 4.47. Diğer katyonların varlığında (100.0 equiv., Ca+2
, Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2 CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) ) 23 numaralı bileşiğin (1×10−6 M) Cu+2 iyonuna karşı (10.0 equiv.) floresans
söndürme oranları [(Io −I/Io)×100].
0 equiv.
Şekil 4.47 de 100 eqv. Ca+2
, Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2 iyonları varlığında 10 eqv. Cu+2
iyonu ilavesiyle 23 numaralı bileşiğin floresans şiddetindeki azalma oranları görülmektedir. Buna göre 23 numaralı bileşik Cu+2
iyonu için sensör özelliği gösterebilir diyebiliriz.
23 numaralı bileşiğin anyonlara karşı floresans şiddetindeki değişmeler
incelendiği zaman bütün anyonların emisyon şiddetini azalttığı spektrumdan görülmektedir (Şekil 4.48). Emisyon şiddetini en fazla söndüren anyon F-
(%28) iyonudur (Şekil 4.49). 23 numaralı bileşikte anyonlar ile kompleks oluşumu, amit protonları ve aromatik halkaya bağlı NH protonlarının hidrojen bağı oluşturması ile açıklanabilir. Ayrıca Şekil 4.50 de 23 numaralı bileşiğin anyonlar varlığıdaki renk değişimleri görülmektedir.
ġekil 4.48. 23 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik anyonlar varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm).
--- 23 --- NO3
--- F --- HSO4
--- Cl ---- H2PO4 --- Br --- CH3COO --- I
ġekil 4.49. 23 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki anyonların etkisi
ġekil 4.50. 23 numaralı bileşiğin değişik anyonlar varlığındaki renk değişimi
ġekil 4.51. Farklı konsantrasyonlarda F-
(0-100 equiv) iyonunun ilavesiyle 23 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 I- I0 /I x 1 0 0 0 equiv. 100 equiv. F
0 10 20 30 40 50 I0 -I /I0 x 1 0 0
23 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda F- iyonu ilave edilerek floresans spektrumu taratılmıştır (Şekil 4.51). Artan F- iyonu konsantrasyonu ile birlikte
23 numaralı bileşiğin 503 nm deki emisyon şiddetinin orantılı olarak azaldığı gözlendi.
ġekil 4.52. Diğer anyonların varlığında (1000.0 equiv., Cl-, Br-, H
2PO4-, NO3-, I- ve HSO4-,
CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) ) 23 numaralı bileşiğin (1×10−6 M) F- iyonuna karşı (100.0 equiv.) floresans
söndürme oranları [(Io −I/Io)×100].
Şekil 4.52 de 1000 eqv. Cl-
, Br-, H2PO4-, NO3-, I- ve HSO4- iyonları varlığında
100 eqv. F- iyonu ilavesiyle 23 numaralı bileşiğin floresans şiddetindeki azalma oranları görülmektedir. Buna göre 23 numaralı bileşik F-
iyonu için sensör özelliği gösterebilir diyebiliriz.
20 numaralı bileşiğin bütün katyonlar ve anyonlar varlığında floresans emisyon şiddeti değişirken bu bileşiğin kaliksaren bileşiğine bağlanması ile elde edilen 22 numaralı bileşiğin sadece Cu+2
iyonu varlığında, 23 numaralı bileşiğin ise Cu+2 ve F- iyonu varlığında floresans emisyon şiddetleri azalmaktadır. Buna göre 22 numaralı bileşiğin Cu+2
iyonu için, 23 numaralı bileşiğin ise Cu+2 ve F- iyonu için sensör özellikte olduğunu doğrular.
Xu ve ark. (2007) yaptıkları çalışmada naftilimid grubu taşıyan kaliks[4]aren bileşiğini (Şekil 4.53) sentezlemişler ve bu bileşiğin floresans çalışmaları sonucunda Cu+2 ve F- iyonu varlığında emisyon şiddetinin azaldığını bildirmişlerdir. Buna göre 22 ve 23 numaralı bileşiklerin florimetrik çalışmalarından elde edilen sonuçlar literatür ile uyumludur.
ġekil 4.53. Naftilimid grubu taşıyan kaliks[4]aren bileşiği
26 numaralı diamit türevli kaliks[4]aren bileşiğinin florimetrik çalışmalarında
λeks=380 nm de uyarıldığında 503 nm de güçlü bir emisyon bandına sahip olduğu
görüldü. Değişik katyonlar varlığında bu bileşiğin floresans spektrumu taratıldığında emisyon şiddetini en fazla değişitiren iyonun Cu+2
, Pb+2, Zn+2 ve Ca+2 iyonu olduğu görülmektedir (Şekil 4.54). Cu+2
iyonu 26 numaralı bileşiğin emisyon şiddetini %70 oranında azaltırken Pb+2
iyonu % 60, Zn+2 iyonu % 56, Ca+2 iyonu % 43 oranında arttırmaktadır (Şekil 4.55).
ġekil 4.54. 26 numaralı bileşiğin (1.10-6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik metal iyonları varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm)
---26 --- Ba --- Na --- Ni --- Li --- Pb --- Ca --- Cu --- Mg --- Zn
ġekil 4.55. Değişik metal iyonlarının 26 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi.
ġekil 4.56. Farklı konsantrasyonlarda Cu(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 26 numaralı bileşiğin (1.10-6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
-80 -60 -40 -20 0 20 40 60 Na Li Zn Pb Ni Cu Ca Ba Mg I- I0 /I x 1 0 0 0 equiv. 10 equiv.Cu
ġekil 4.57. Farklı konsantrasyonlarda Zn(ClO4)2 (0-10 equiv) ın ilavesiyle 26 numaralı bileşiğin (1.10-6
M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
26 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda Cu+2 ve Zn+2 iyonları ilave edilerek floresans spektrumu taratıldı (Şekil 4.56, Şekil 4.57). Artan katyon konsantrasyonu ile birlikte 26 numaralı bileşiğin 503 nm deki emisyon şiddetinin orantılı olarak azaldığı görüldü.
ġekil 4.58. Diğer katyonların varlığında (100.0 equiv., Ca+2, Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2
CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) ) 26 numaralı bileşiğin (1×10−6 M) Cu+2 iyonuna karşı (10.0 equiv.) floresans
söndürme oranları [(Io −I/Io)×100]. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 26 Na Li Zn Ni Pb Ca Ba Mg I0 -I /I0 x 1 0 0 10 equiv.Zn 0 equiv.
-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 I- I0 /I x 1 0 0 Şekil 4.58 de 100 eqv. Ca+2 , Pb+2, Li+, Mg+2, Ba+2, Na+, Ni+2 ve Zn+2 iyonları varlığında 10 eqv. Cu+2
iyonu ilavesiyle 26 numaralı bileşiğin floresans şiddetindeki azalma oranları görülmektedir. Buna göre 26 numaralı bileşik Cu+2
iyonu için sensör özelliği gösterebilir diyebiliriz.
ġekil 4.59. 26 numaralı bileşiğin (1.10-6 M, CH
2Cl2:CH3CN (1:1, v/v) değişik anyonlar varlığındaki
floresans spektrumu (λeks=380 nm)
ġekil 4.60. Anyonların 26 numaralı bileşiğin floresans şiddeti üzerindeki etkisi
---9 ---- NO3
--- F --- HSO4
---Cl --- H2PO4
--- Br --- CH3COO --- I
26 numaralı bileşiğin anyonlara karşı floresans şiddetindeki değişmeler
incelendiği zaman bütün anyonların emisyon şiddetini azalttığı spektrumdan görülmektedir (Şekil 4.59). Emisyon şiddetini en fazla söndüren anyon NO3- (%60)
iyonudur (Şekil 4.60).
ġekil 4.61. Farklı konsantrasyonlarda NO3- (0-100 equiv) iyonunun ilavesiyle 26 numaralı bileşiğin
(1.10-6 M, CH2Cl2:CH3CN (1:1, v/v)) floresans spektrumundaki değişmeler (λeks=380 nm).
26 numaralı bileşiğin üzerine değişik konsantrasyonlarda NO3- iyonu ilave edilerek floresans spektrumu taratıldı (Şekil 4.61). Artan anyon konsantrasyonu ile birlikte 26 numaralı bileşiğin 503 nm deki emisyon şiddetinin orantılı olarak azaldığı gözlendi.
ġekil 4.62. Naftilimid ve naftalin grubu bulunduran bileşik
0 equiv.
Singh ve ark. (2010) yaptıkları çalışmada naftilimid grubu taşıyan bir bileşik sentezlemişler (Şekil 4.62) ve bu bileşiğin floresans çalışmaları sonucunda Cu+2
iyonu varlığında emisyon şiddetinin azaldığını bildirmişlerdir.
Ayrıca Hamdi ve ark. (2008) yaptıkları çalışmada amit grubu taşıyan değişik kaliks[4]aren bileşikleri sentezlemişler ve NO3- iyonu ile en kuvvetli kompleks yapan
bileşiğin eter grubu bulunduran kaliks[4]aren bileşiği (Şekil 4.63) olduğunu bildirmişlerdir. Buna göre 26 numaralı bileşiğin florimetrik çalışmalarından elde edilen sonuçlar literatür ile uyumludur.
ġekil 4.63 Eter grupları taşıyan kaliks[4]aren bileşiği