Sosyal Medya Platformu Olarak Instagram

Instagram, 2010 yılında Amerika Stanford Üniversitesi’nden mezun olan iki girişimci Kevin Systrom ve Mike Kriger tarafından, ücretsiz bir biçimde kullanıcının

erişimine sunulan “fotoğraf paylaşma ve fotoğraf düzenleme”83 _{uygulaması olarak}

geliştirilmiştir. Instagram, 1980’li yıllarda yaygın olarak kullanılan “Instant” (anlık) fotoğraf makineleri ve çekilen fotoğrafların aktarılabilmesini sağlayan “telegram”

kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.84 _{Bu doğrultuda, Instagram, kurulduğu}

ilk yıllarda kullanıcıların sadece fotoğraf paylaşmalarına izin veren bir alt yapıya sahipken, “2013 yılından itibaren saniyelik videolar paylaşılması” doğrultusunda da geliştirilmiştir. 85 _{Bir başka ifadeyle, kullanıcıların mobil cihazlar aracılığıyla} çektikleri fotoğrafları, Instagram uygulamasında bulunan birbirinden farklı 11 adet fotoğraf düzenleme efektiyle iyileştirip, profesyonel bir fotoğraf biçimine dönüştürebilmesi ve diğer kullanıcılarla paylaşabilmesine imkân sunan sosyal medya aracı olarak da ifade edilebilmektedir.

2012 yılında Instagram’ın Facebook tarafından satın alınması sonucunda kullanıcılara, Instagram’da oluşturdukları içerikleri hızlı bir biçimde Facebook, Youtube, Twitter vb. diğer sosyal medya araçlarıyla da eş zamanlı olarak paylaşabilme olanağı sunulmuştur. Instagram hesabı doğrultusunda birey, kullanıcı adı ve belirlediği

82 Boyd, Danah; Marwick, Alice, To See and Be Seen: Celebrity Practice on Twitter, The International Journal of Research into New Media Technologies 17(2) 139–158, 2011, s.140.

83 Güçdemir, 2017, 30.

84 https://gq.com.tr/teknoloji/instagramin-ismi-nereden-geliyor, 05.02.2019.

85 Ceren Bilgici Oğuz; Ayşe Duygu Atasoy, “Selfie Paylaşma Sürecinde Etkide Bulunan Motivasyonlar Üzerine Bir İnceleme”, E-Kurgu; Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 26 :3, 2018, 84.

34

kişisel bir şifre ile üye olabilmekte, tanıdığı ya da tanımadığı ancak çeşitli sebeplerle ilgi duyduğu kullanıcıların profillerini takip edebilmekte ve aynı zamanda diğer kullanıcılar tarafından da takip edilebilmektedir. Bu doğrultuda, Instagram kullanıcıları takip ettikleri ve kendilerini takip eden kullanıcılarla birbirlerinin gönderilerine yorum yapabilmekte ya da beğeni bırakabilmektedir.

1.4.1.Instagram Özellikleri

Günümüzde Instagram, kullanıcıların talepleri ve rakiplerinin gelişimi doğrultusunda sürekli güncellenmektedir. Bu bağlamda Instagram, kullanıcılarının fotoğraf ve video içeriklerini kendi bünyesindeki çeşitli efektlerle “iyileştirerek” paylaşabilmelerinin yanı sıra, kullanıcıların birbirleriyle paylaşım anında etkileşim sağlayabilmektedirler.

Instagram’ın özellikleri 12 kategori de sıralanabilmektedir;86

 Filtre Yönetme Özelliği; Kullanıcıların çektikleri fotoğrafları iyileştirmek

amacıyla kullandıkları Instagram efektleri (filtreleri) doğrultusunda birey, filtrelerin en sağ köşesinde bulunan “filtreleri yönet” ifadesi üzerinden hoşlanmadığı efektleri görüntü ekranından kaldırabilmekte, efektlerin renk, ışık vb. özelliklerini kapsayan ayarlarını kişisel olarak değiştirerek kaydedebilmektedir.

 Etiketlenen Görüntüleri Gizleme Özelliği; Kullanıcılar, Instagram’da takip

ettikleri diğer kullanıcıların kendilerini etiketleyerek paylaştıkları ortak fotoğraflarını, kendi takipçilerinden saklayabilmek adına profil sayfasından kaldırabilmektedir.

 Takip Edilen Kullanıcıların Beğendiği Gönderileri Gösterme Özelliği;

Instagram’ın ana teması “merak” üzerine kurulmuştur. Bu bağlamda, Instagram kullanıcıları takip ettikleri diğer kullanıcıların “ne paylaştıkları” kadar “hangi gönderileri beğendiklerini, kimleri takip ettiklerini” de merak etmeleri nedeniyle, Instagram bu verileri kullanıcılarının erişimine açık bir biçimde sunmaktadır.

 Beğenilen Tüm Fotoğraflara İstenilen Zamanda Yeniden Ulaşabilme Özelliği; Instagram’da bireyler “, takip ettikleri ya da takip etmedikleri diğer

kullanıcıların profillerini, onlar hakkında çeşitli konular çerçevesinde bilgi edinmek amacıyla inceleyebilmektedir. Bu anlamda, “stalk” (gizlice sokulma) olarak adlandırılan bu davranışın en büyük sakıncası; bireylerin gizlice inceledikleri gönderileri yanlışlıkla beğenmeleri olarak ifade edilebilmektedir.

35

Böylece, Instagram kullanıcılarına, kendi profilleri çerçevesinde de gerçekleştirdikleri her adımı daha sonra görebilme olanağı vermektedir.

 Kullanıcının Beğendiği Hesapların Tüm Paylaşım Hareketlerini İçeren Bildirim Özelliği; Insragram kullanıcılarına takip ettikleri, merak ettikleri

diğer kullanıcıların hesap hareketleri doğrultusunda, bireyin kişisel hesabından bildirimleri açmasıyla uyarı verebilmektedir. Böylece, kullanıcı takip ettiği Instagram sayfalarını sıklıkla kontrol etmek yerine, bu doğrultuda gelen bildirimlerle, paylaşılan içerikleri inceleyebilmektedir.

 Kullanıcıların Birbirlerine Bireysel Mesaj Gönderebilme Özelliği;

Instagram kullanıcıları, diğer kullanıcılara kişisel olarak mesaj iletileri aktarabilmektedir. “Doğrudan Mesaj” (DM) olarak da adlandırılan söz konusu özellik, Instagram kullanıcılarının yeni bireylerle tanışmasına katkı sağlarken; var olan ilişkileri güçlendirmek, kullanıcıların birbirlerine komik ya da çeşitli nedenlerden dolayı ilgi çekici buldukları durağan ya da hareketli görüntüleri aktarmalarına da izin vermektedir.

 Kullanıcıların Gönderilerini Diğer Kullanıcılara Aktarabilme Özelliği;

Kullanıcılar, doğrudan mesaj özelliğini kullanarak Instagram’da takip ettikleri ya da profil görünümü “herkese açık” olan kullanıcılarla Instagram üzerinden paylaşılmış görsel, dilsel ya da işitsel iletileri paylaşabilmektedirler.

 Instagram’da Hikâye Paylaşım Özelliği; Instagram, kullanıcılarının 24 saat

sonra kendi kendine silinen “hikaye paylaşımı özelliği” ile video/fotoğraf vb. gibi içerik aktarımı yapabilmelerine izin vermektedir. Instagram’da paylaşılan hikayeler, profil sayfasında sabitlenebilmekte, 24 saatlik süre dolaylı bir biçimde, kullanıcının inisiyatifinde genişletilmektedir. Söz konusu içerikler, çeşitli Gift, Emoji, Instagram üzerinden hazır olarak sunulan durağan/hareketli görsellerle birlikte de paylaşılabilmektedir. Günümüzde Instagram hikayeleri, kullanıcıların belirlediği kullanıcılara gizlenebildiği gibi; “yakın arkadaşlar” özelliği ile kullanıcı paylaşımlarını sadece önceden belirlediği belirli bir grubun erişimine açabilmektedir.

 Instagramı’ın Canlı Yayın Özelliği; Kullanıcılar, Instagram üzerinden

kendisini takip eden diğer kullanıcılar için anlık olarak gerçekleştirilen ancak daha sonra profile sabitleyerek erişimi mümkün olan “canlı yayın” yapabilmektedirler. Bu anlamda, canlı yayına katılan takipçiler, yayına anlık olarak yazabilecekleri mesajlarla katılabilmektedirler.

 Instagramın Hashtag Özelliği; Hashtag, kullanıcının paylaştığı içerikleri,

konu ile ilgili seçilmiş kelimelerle etiketleme özelliği olarak belirtilebilmektedir. Kullanıcılar etiketleme işlemini Hashtag “#” sembolü ile ifade edebilmektedirler. Kullanıcıların, Hashtag’ler doğrultusunda belirli bir konu hakkında benzer içeriklerle karşılaşmasına neden olan özellik, arama kolaylığı sağlamasının yanı sıra, paylaşılan içeriklerin diğer kullanıcılar tarafından görünür olmasına ve beğeni kazanmasına da yardımcı olmaktadır.

36

 Mention Paylaşım Özelliği; Instagram kullanıcısı, profilinde ya da

hikayesinde paylaştığı içeriklerde, takip ettiği “arkadaşlarından” “@” sembolü kullanarak bahsedebilmektedir. Böylece adı geçen kullanıcı da kendisine iletilen bildirim doğrultusunda paylaşımda bulunabilir ve geri bildirim de sağlayabilmektedir. Diğer taraftan, Instagram’ın mention (anma) özelliği ile kullanıcılar, tıklama özelliği ile adı geçen kullanıcıların profiline de kolaylıkla ulaşılabilmektedir.

 Link Özelliği; Günümüzde özellikle etki gücü çok daha fazla olan anlamına

gelen “Influencer” kavramının hayatımıza girmesiyle, sosyal medya fenomenleri pazarlama iletişiminde önemli bir role sahip olmuşlardır. Bu doğrultuda, Instagram’da ürün, hizmet tanıtımı yapan fenomenler; ürün ve hizmetlerin satışı için kullanıcıyı başka bir sayfaya yönlendirmek yerine; ınstagram’ın “kaydırmalı hikâye” özelliğinden yararlanarak, kullanıcıyı doğrudan satın alım sayfasına yönlendirebilmektedirler. Bu anlamda, kullanıcılar hikâye sayfasını yukarıya doğru kaydırarak, daha önce bağlantısı kurulmuş başka bir siteye ulaşabilmektedirler. Bu bağlamda, kullanıcılarla paylaşılan linkler, profil hesabına da sabitlenerek takipçilerin ulaşımına olanak vermektedir.

1.4.2.Instagram Uygulamaları

Instagram’ın, kullanıcılara kendi bünyesinde bulunan içerik düzenleme, etkileşim istatistiklerini hesaplama vb. gibi olanakların sunulmasının yanı sıra, Instagram için geliştirilmiş uygulamalar da bulunmaktadır. Bu doğrultuda, Instagram’la birlikte çalışacak biçimde geliştirilen, farklı alanlara hizmet veren uygulamalar aşağıdaki biçimde sıralanabilmektedir;

 Repost For Instagram Uygulaması; Instagram, kullanıcılarının diğer

kullanıcılar tarafından paylaşılmış içerikleri, kendi hesaplarında

paylaşabilmelerine izin vermektedir.

 Repost Save Uygulaması; Dijital medya ortamlarında, kullanıcıların diğer

kullanıcılar tarafından paylaşılan içerikleri indirerek, yeniden diğer platformlarda da paylaşmalarına olanak tanıyan uygulamadır.

 Boomerang Uygulaması; Kullanıcıların kendini 1 saniye süreyle tekrar eden,

hareketli görüntü paylaşımına izin veren uygulamadır.

 Instagram İçin Takipçiler + Uygulaması; Instagram’da kullanıcılar

kendilerini takip eden kullanıcıların bilgisine, bildirimler aracılığıyla anlık olarak ulaşabilmektedir, ancak kullanıcılar kendilerini takip etmeyi bırakan kullanıcılar ile ilgili bir bildirim almadığından “Instagram İçin Takipçiler+” uygulamasına başvurmaktadırlar. Uygulama, kendisini takip eden, takip

37

etmeden profilini inceleyen kullanıcı bilgilerini aktarmasından nedeniyle sıklıkla tercih edilmektedir.

 Layout Uygulaması; Kullanıcıların, birden fazla fotoğrafı bir araya getirerek,

tek bir paylaşım altında toplamasına ve birden fazla fotoğrafla yeni bir bütün oluşturmasına izin veren uygulamadır.

 #SquareDroid Uygulaması; Instagram’da da nerdeyse her sosyal medya

aracında olduğu gibi sabit bir paylaşım ölçüsü söz konusudur. Ancak #SquareDroid Uygulaması, kullanıcıların farklı ölçülerde çektikleri

fotoğrafları, kırpmadan ya da kesmeden Instagram üzerinden

paylaşabilmelerine izin veren bir uygulamadır.