Sosyal Medya ve Geleneksel Medyanın Karşılaştırılması

Geleneksel medyanın yaygın bir şekilde kullanılmasının ardından ortaya çıkan sosyal medya ortamları, geleneksel medyanın etkisini azaltarak daha ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu noktada, günümüzde oldukça etkili ve yaygın kullanım olanağı bulunan sosyal medyanın, geleneksel medyadan ayrılan bir takım noktaları bulunmaktadır. Sosyal medyadan önce oldukça yaygın olan geleneksel medya araçları, sosyal medya anlayışıyla yeni bir boyut kazanmıştır. Sosyal medya ve geleneksel medya sürekli olarak karşılaştırılarak tanımlanmaya çalışılmaktadır (Stokes, 2009: 124).

Tablo 2. Sosyal Medya ile Geleneksel Medyanın Farkı

Geleneksel Medya Sosyal Medya

Sabittir, değiştirilemez. Anında güncellenebilir.

Gerçek zamanlı olmayan sınırlı bir yoruma sahiptir. Sınırsız gerçek zamanlı yoruma dayanır.

Sınırlıdır ve çok satanlar listesini geç zamanlı sunar. Popülerliğin göstergesini anında sunar.

Arşivlere erişim kötüdür. Arşivlere kolayca erişilebilir.

Sınırlı medya karışımına sahiptir. Tüm medyanın karışımını destekler.

Bir komite tarafından yayınlanır. Bireyler tarafından yayınlanır.

Sınırlıdır. Sınırsızdır.

Paylaşımı desteklemez. Paylaşım ve katılımı destekler.

Kontrol vardır. Özgürlük vardır.

Kaynak: Stokes, 2009: 124

Stokes’in karşılaştırarak belirttiği farkların dışında sosyal medyayı geleneksel medyadan ayıran daha birçok farklı özellik bulunmaktadır. Genel olarak sosyal medya ile geleneksel medya arasındaki diğer farklar şu şekildedir (Koçak, 2012: 81- 84; Bostancı, 2010: 43; Bulut, 2012: 30-32; Caner, 2012; Çetinöz, 2013: 152 ):

- Sosyal medya platformları, kullanıcıları; içerik üretim sürecinin merkezine koymasıyla ve içeriklere katkıda bulunabilme imkânı sağlamasıyla, geleneksel medya kanallarından farklılaşmaktadır,

- Geleneksel medya, kitlelere hitap etmekte ve bireysel özellikleri dikkate almamaktadır. Sosyal medya ise, çok daha bireyselleştirilmiş ama katılımlı ve çok merkezli bir medya ortamı sunmaktadır,

- Sosyal medyanın etkileşime imkân veren yapısı sayesinde kullanıcılar, geleneksel medya kanallarında mümkün olamayacak kadar birbirleriyle birebir etkileşime girme fırsatını yakalamış ve çok yönlü bir iletişim söz konusu hale gelmiştir,

- Diğer yandan sosyal medya platformları, geleneksel medyada yayınlanan içeriklerden de beslenmektedir. Televizyon, gazete ve radyo gibi geleneksel medya kanallarında yayınlanan çeşitli türde içerikler, sosyal medya kanallarında paylaşılabilmekte ve kullanıcılar geleneksel medyanın sunduğu zamanlara bağlı kalmadan bu içeriklere sosyal medyadan erişebilmektedir,

- Sosyal medya platformları, geleneksel medyada yer alan konuları, geleneksel medyanın ele alamadığı bir esneklikte tartışma imkânı sunmaktadır,

- Normal şartlarda bireyin kendini geleneksel medyada duyurabilmesi çok da kolay başarılabilecek bir durum değildir, ancak sosyal medya, bireylerin kendilerini kolaylıkla ifade edebilmeleri için gerekli olanakları sunmaktadır, - Genellikle geleneksel medya, enformasyonun yayınlanması için belirli

kaynaklara ihtiyaç duyarken; bilgiyi yayınlamak veya erişmek için sosyal medya göreceli olarak masrafsızdır ve erişim araçları herkese açıktır,

- Geleneksel medya yayıncılığı yatırım, sermaye ve üst düzey teknik bilgi gerekirken; buna karşın birçok gazeteci, sanatçı, uzman, eğitimci ve öğrenci kişisel ya da örgütsel olarak hiçbir yatırıma gerek olmaksızın bloglar ya da sosyal medya ağları üzerinden seslerini duyurabilmektedir.

- Sosyal medya ağlarında coğrafi sınır olmaksızın her kesimden bireyler arasında sonsuz sayıda bağlantı kurulabilmektedir,

- Geleneksel medya araçları olan bir radyo ya da açık hava reklamının kaç kişiye ulaştığını ölçümlemek zor ve masraflıdır. Ancak bir blogda yayımlanan yazının ya da bir video paylaşım sitesinde yayımlanan videonun kaç kişi tarafından ziyaret edildiği rahatlıkla takip edilebilmektedir,

- Dünyanın değişik bölgelerinde gerçekleşen birçok önemli olayın (çatışma, afet, siyasi gelişme vb.) geleneksel medya kanallarından çok daha önce sosyal medya ağlarında yayıldığı görülmektedir,

- Sosyal medyada maliyet geleneksel medyaya göre daha düşüktür. Bir blog açan, bir Twitter hesabı açan herkes sosyal medya üzerinden yayın yapabilmektedir,

- Geleneksel medyada, bir haber oluşturulduktan sonra değiştirilemez ancak ertesi gün düzeltmesi yayınlanabilir. Fakat sosyal medyada, yanlış bir blog yazısı yazılırsa neredeyse hemen güncellenebilir,

- Geleneksel medyanın okuyucuları, bu medyadaki herhangi bir haberle, haber yazarıyla anlık olarak iletişime geçemez. Fakat sosyal medyada okuyucu, bir yazarın yazısına kendi yorumunuzu ekleyerek Twitter veya Facebook hesabında paylaşabilir,

- Geleneksel medyada yayınlar, bir denetim sürecinden geçerek yayınlanır. Sosyal medyada ise bir yazının, resmin, videonun yayınlanıp yayınlanmaması tamamen kullanıcıya kalmış ve denetim aşaması ortadan kalkmıştır,

- Geleneksel medyada bilgi aktarımı, kurumlardan topluma şeklinde gerçekleştirilirken, sosyal medyada bu durum genişleyerek kurumdan topluma, toplumdan topluma, kurumdan kuruma olarak şekillenmektedir, - Geçmişe yönelik bir bilgiyi ya da haberi bulabilmek, kısacası arşive

ulaşabilmek, sosyal medyada, geleneksel medyaya göre çok daha kolay hale gelmiştir.

Geleneksel medya ve sosyal medya arasındaki farklar belirtilen noktalarda birbirinden ayrılmaktadır. Bu farklılıkların yanında, bir sosyal ağ web sitesinin geleneksel bir web sitesinden ayıran beş temel özelliğinin bulunduğuna değinen Dube, bu farklılıkları şu başlıklar altında belirtmektedir (http://socialnetworking. lovetoknow.com/Characteristics_of_Social_Networks, 2015):

- Kullanıcı Tabanlı: Facebook ya da MySpace gibi sosyal ağlardan önce web sayfaları bir kullanıcı tarafından güncellenen ve ziyaretçi sayılarının yer aldığı bir sisteme dayalı idi. Çevrimiçi sosyal ağlar ise, kullanıcılar tarafından inşa edilmiş ve geliştirilmiştir. Kullanıcılar olmadan sosyal ağlar; boş bir forum, uygulama ya da sohbet odalarından öteye geçmemekte, kullanıcıların oluşturdukları içerik ve konuşmalarla aktifleşmektedir.

- Etkileşim: Sosyal ağların bir diğer özelliği interaktif oluşudur. Etkileşim ile sosyal ağlar, bir forum ya da sohbet odalarından öteye geçmiştir. Facebook gibi sosyal ağ ortamları ile poker ya da satranç oyunları ile başka kişilerle etkileşime geçilmekte ve bu ortamı destekleyen sosyal ağlar hızla daha fazla kişinin tercihi olmaktadır.

- Toplum Odaklılık: Sosyal ağlar, topluluk kavramına dayalı olarak kurulur ve bu kavramdan güç alarak gelişir. Bir toplulukta ya da sosyal gruplarda bulunan ortak inanç, hobi ve değerler gibi kavramlar sosyal ağlarda da aynı prensipte yer almaktadır. İnsanlar bu ortamlarda yeni arkadaşlar edinmenin

yanı sıra yıllar önce bağlantılarının kesildiği eski arkadaşlarıyla yeniden iletişime geçme şansını da elde etmektedir.

- İlişkiler: Geleneksel web sayfalarının aksine sosyal ağ siteleri insan ilişkileriyle gelişmektedir. Bir kullanıcının bulunduğu sosyal ortamda ne kadar kullanıcı bağı varsa o kadar bu ortamın merkezinde yer almaktadır. - İçerik Üzerindeki Duygu: Sosyal ağlara özgü bir diğer benzersiz özellik ise

duygu faktörüdür. Geleneksel web sayfaları, ziyaretçilerine bilgi akışı sağlamaya odaklanırken, sosyal ağlarda duygusal güvenlik ne olursa olsun, arkadaşlarla duygu paylaşımı oldukça kolay gerçekleşmektedir. Yaşanılan bir aile krizi, boşanma acısı ya da psikolojik bir sorun sosyal ağlarda paylaşılmakta ve arkadaşlar arasında duygu paylaşımı oluşmaktadır.

Tüm bu gelişmelerden hareketle, sosyal medyayı geleneksel medyadan veya geleneksel medyayı sosyal medyadan tamamen izole olmuş ortamlar olarak ele almanın doğru olmayacağını söylemek mümkündür. Her ne kadar sosyal medya, alternatif bir medya olarak ortaya çıksa da ve geleneksel medyada mümkün olmayan bir esneklik, etkileşim ve ifade alanı sunsa da, bu iki medyayı birbirini tamamen dışlamayan, birbirine entegre bir şekilde hareket eden, birbirinden beslenen ve hatta birbirine ihtiyacı olan iki medya olarak görmek gerekmektedir (Koçak, 2012: 84). Sosyal medya, her ne kadar geleneksel medyanın kullanım alanını daralmış olsa da birbirinden kopuk bağlarla ayrılmayan sosyal medya ve geleneksel medya, sürekli bir gelişim göstermekte ve oluşturdukları ayrılmaz bağlarla devamlılığı sağlamaktadır.