4. YBS TABANLI TASARIM
4.3 YBS Tabanlı Tasarım Konusunda Bir Anket Çalışması
4.3.3 Sonuçlar
YBS deneyiminin doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için öncelikle verilen eğitimin yeterli ve başarılı olması gerekmektedir. Bu sebeple ankette öncelikle GrafCAD’e bağlı iki profesyonel eğitmen tarafından verilen Revit Architecture 2010 eğitim sürecinin değerlendirmesi istenmiştir. Buna göre ankete katılan öğrencilerin %90’lık bir kesimi eğitim programının içeriğini ve kaynak materyalleri; orta, yeterli
ve ya oldukça yeterli olarak değerlendirmişlerdir. %80’lik bir kesim ise eğitim süresini orta, yeterli ve ya oldukça yeterli bulmuşlardır. Eğitmenlerin yeterliliği ise %95 oranında orta, yeterli ve ya oldukça yeterli olarak değerlendirilmiştir. Çizelge 4.1’de, verilen eğitimin kapsamına dair yapılan değerlendirmelerin yüzdelik dilim olarak karşılıkları gösterilmektedir. Eğitim süreciyle ilgili verilen cevaplardan yola çıkarak YBS öğrenim sürecinin oldukça başarılı ve yeterli olduğu görülmektedir. Yetersiz bir eğitimin YBS değerlendirmesinde hatalı ve ya doğruluğu belirsiz bir sonuca götüreceği düşünülürse, mevcut seviyenin verimli bir YBS değerlendirmesi için uygun bir altyapı içerdiğini söylenebilir.
Çizelge 4.1 : Verilen Eğitimin Kapsamının Değerlendirilmesi Çok
Yetersiz Yetersiz Orta Yeterli
Oldukça Yeterli Programın İçeriği %5 %5 %30 %50 %10 Eğitim Süresi %0 %20 %20 %50 %10 Kaynak Materyal %5 %5 %45 %40 %5 Eğitmen %0 %5 %30 %55 %10
Anket katılımcılarının %85 lik bölümü genel olarak YBS yazılımının geleneksel bilgisayar destekli tasarım yöntemlerine kıyasla daha başarılı olarak değerlendirmiştir. %75’lik bölümü ise YBS yönteminin geleneksel BDT yöntemlerine oranla daha hızlı sonuç verdiğini, %90’lık kesim de daha verimli bir üretim süreci ortaya koyduğunu düşünmektedir.
Bütün bunlara rağmen göze çarpan önemli bir eksiklik ise YBS araçlarının temel tasarım kararlarının projeye aktarılması konusunda yetersizliği şeklinde ortaya çıkmaktadır. Katılımcıların %50’si YBS uygulamasını kullanarak aklındaki tasarımı tam olarak projeye yansıtamadığını söylemiş, ancak %15’i bunu tam olarak yansıtabildiğini belirtmiştir. Öğrencilerin %95’lik kesimi YBS’nin tekrarlanan çizim işlerini azalttığını düşünmektedir. Ancak yapı bilgi sistemleri tasarım problemlerinin çözümünde tek başına yeterli bir çözüm olarak değerlendirilmemektedir. Yalnızca %5 gibi küçük bir oranda YBS’nin tek başına yeterli olabileceği düşünülmektedir. Bu da farklı yazılımların inşaat süreçlerinde aktif olarak rol almaya devam edeceğini
göstermektedir. Anketin ilgili sorularına verilen cevapların yüzdelik dağılımlarına EK B.1 bölümünde yer verilmiştir.
Kullanılan Revit Architecture 2010 yazılımı üzerinden yapı bilgi sistemlerinin değerlendirilmesi istendiğinde eşzamanlı ilerleyen çizim özelliğinin, metraj ve listeleme araçlarının, inşaat belgelerinin oluşturulabilmesinin en başarılı ve tatmin edici özellikler olarak değerlendirildiği ortaya çıkmaktadır. Pafta hazırlanması ve maliyet analizi de peşi sıra dikkat çekici bulunan özelliklerdendir. Bu verilerden yola çıkarak öğrencilerin çizim işlerinde YBS tabanlı tasarım yazılımlarının kendilerine kolaylık sağladığını düşündükleri söylenebilir. Metraj ve listeleme araçlarının sağladığı imkanların yeterliliği de yine daha hızlı bir proje geliştirme sürecini tarif eden özelliklerdendir (Çizelge 4.2).
Çizelge 4.2 : YBS özelliklerinin değerlendirilmesi Çok
Yetersiz Yetersiz Orta Yeterli
Oldukça Yeterli
Tasarım Araçları %10 %5 %40 %45 %0
Nesne tabanlı çizim %0 %5 %30 %5 %60
Pafta Hazırlanması %0 %0 %25 %65 %10 Eşzamanlı Çizim %0 %0 %5 %60 %35 Metraj ve Listeleme %0 %0 %20 %55 %25 Maliyet Analizi %0 %0 %25 %60 %15 İnşaat Belgeleri Oluşturabilmesi %0 %0 %20 %65 %15 Enerji Analizi %0 %10 %35 %50 %5 Parametrik Tasarım %5 %10 %55 %20 %10
Hata Çakışma Bildirimi %0 %10 %55 %35 %0
Görselleştirme ve Sunum
Araçları %0 %15 %45 %30 %10
Eğitim ve yazılımın kullanılması süreçlerinde karşılaşılan zorluklar sorulduğunda öne çıkan özellikler; arayüzün karmaşıklığı, teknik bilgi gerekliliği ve tasarım kararlarının uygulamaya dökülmesindeki zorluklar olmuştur. Bunları, kullanım ve parametrik tasarımın zorluğu izlemiştir.
%90’lık bir kesim arayüzün karmaşıklığını orta ve ya zor olarak değerlendirmiştir. Bu da Revit Architecture 2010 yazılımı özelinde YBS arayüzünün daha anlaşılabilir ve kolay olması gerektiği gerçeğini ortaya koymuştur. Yine arayüzün zorluğuyla ilişkilendirilebilecek diğer konu da tasarım kararlarının uygulamaya dökülmesi konusunda görülmektedir. Mevcut arayüz ve sunulan ortam, kullanıcılar için yazılım öğrenme süreci gerektirmekte, bu da uyum sağlama ve verimli ürün ortaya koyma sürecini uzatmaktadır (Çizelge 4.3).
Çizelge 4.3 : Karşılaşılan zorluklar
Çok Zor Zor Orta Kolay Çok Kolay
Programın Öğrenilmesi %0 %40 %10 %45 %5
YBS ve Programın Mantığı %5 %5 %25 %60 %5
Kullanım %0 %15 %55 %30 %0
Parametrik Tasarımın
Zorluğu %0 %30 %55 %15 %0
Arayüzün Karmaşıklığı %0 %50 %40 %5 %5
Teknik Bilgi Gerektirmesi %0 %55 %10 %25 %10
Tasarım Kararlarının
Uygulamaya Dökülmesi %0 %50 %35 %10 %5
Öğrenim Kaynaklarının
Yetersizliği %0 %5 %70 %20 %5
Yazılımın kullanım sürecine dair deneyimlenen eksikliklerde ise sırasıyla temel tasarım aşamasında karar verme zorluğu, bileşen yetersizliği ve mimari eleman yetersizlikleri, malzeme kütüphanesinin yetersizliği, hata mesajlarının yetersizliği, kullanım zorluğu olarak sıralanmıştır. Ayrıca yazılım mantığının kolay anlaşılamaması da katılımcılar tarafından eklenmiştir. Mimari eleman ve bileşen eksiklikleri, yazılım özelinde tasarım ve çizimi kısıtlayan özellikler olarak ön plana çıkmaktadır (Şekil 4.8).
Şekil 4.8 : Yazılıma Dair Deneyimlenen Eksiklikler
Bundan sonraki tasarım ve proje üretim süreçlerinde YBS yazılımlarının kullanılmasına dair sorulan soru; %45 Sıklıkla, %40 Bazen, %10 Her Zaman, %5 Nadiren olarak cevaplandırılmıştır. Hiçbir öğrenci bundan sonra YBS yazılımı kullanmayacağını belirtmemiştir. Buna göre tüm eksiklik ve gereken uyum sürecine rağmen, YBS’nin benimsendiğini ve geliştirilerek açıklarının kapatılması halinde ileride daha fazla kullanıcı tarafından tercih edilebileceği söylenebilir (Şekil 4.9).
Şekil 4.9 : Bundan Sonraki Çalışmalarda YBS Kullanımına Dair Yanıtlar YBS yazılımı için önerilebilecek eklenti ve özellikler olarak; yazılım dâhilinde kullanıcıların script yazabilmesinin faydalı olabileceği, tasarım aşamasında daha esnek kütle tasarımı ve araçlarının bulunması gerektiği ve daha kolay bir arayüz olabileceği ortaya konmuştur.
4.3.4 Değerlendirme
Anket sonuçları değerlendirildiğinde genel anlamda yapı bilgi sistemi mantığının ve araçlarının katılımcılar tarafından benimsendiğini söylemek mümkündür. Ancak geleneksel tasarım ve çizim yöntemlerinden geçiş için gerekli olan uyum süreci ve farklı bir arayüz, ilk aşamada karşılaşılan zorluklar olarak görünmektedir. Mevcut yazılım araçlarına hâkim olabilmeyi, teknik bilgi gerektirmesi ve yazılımın içeriğine dair eksiklikler de göze çarpan diğer unsurlardır.
Özellikle tasarım kararlarının tam olarak projeye yansıtılamamasına dair görüşler, YBS yazılımlarının daha esnek ve daha basit temel tasarım araçları ve arayüzü içermesi gerektiğini düşündürmektedir. Buna ek katılımcıların YBS yazılımlarını ileride kendi proje süreçlerinde kullanmak istemelerine rağmen olarak mevcut sistemi tek başına yeterli görmemektedirler.
Bu sonuçlara bakarak YBS yazılımlarının mimarlar tarafından daha iyi benimsenebilmesi ve verimli kullanılabilmesi için:
- kolay bir arayüz, - esnek tasarım araçları, - mimari eleman çeşitliliği, - bileşen kütüphanesi,
konularında geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu söylenebilmektedir.
Sonuçların değerlendirilmesi aşamasında eğitimi verilen YBS yazılımına ve anket katılımcı profiline yönelik bazı çekinceler ortaya konulmalıdır. Öncelikle mevcut anket çalışması, belli bir YBS tabanlı yazılımın eğitim sürecine dair elde edilen verilerden ortaya çıkarılmış; bu sebeple arayüz, kullanım kolaylığı, işleyiş sistemi gibi konularda bütün YBS tabanlı yazılımlarla tam bir ortaklık barındırmayan hususlar da içerebilmektedir. Çalışmada kullanılan Revit yazılımına ait özel sorunların da anket yanıtlarında etkili olduğu unutulmamalıdır. Buna göre mevcut çalışmada belli bir yazılım kaynak alınarak yapı bilgi sistemlerine dair genel bir sonuç elde etme çabasında bulunulduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Sonuç olarak bu anket çalışmasının YBS yazılımlarının tamamını kapsayıcı bir sonuç elde etme iddiasından uzak olduğu dikkate alınarak bağlayıcı bir nitelik içermediği göz önünde bulundurulmalıdır.
Buna ek olarak anket çalışmasının uygulandığı kullanıcı profillerinde farklılıkların olabileceği de göz önünde unutulmamalıdır. Bu anket çalışması, mimarlık lisans eğitimine sahip; İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimari Tasarımda Bilişim Yüksek Lisans programına kayıtlı öğrencilere uygulanmış, ancak mimarlık eğitim ve mesleki deneyimlerinin farklılıkları ihmal edilmiştir. Buna göre kullanıcıların mimarlık, tasarım ve yapı bilgi sistemlerine dair bilgi birikimleri, beklentileri ve dolayısıyla anket sorularına verdikleri cevapların nitelikleri de farklılık gösterebilmektedir. Özellikle yapı bilgi sistemi araçlarının değerlendirilmesinde kişisel ve mesleki deneyimin önemi göz önünde bulundurulursa, verilen cevapların niteliklerinin de araştırma konusu yapılabileceği söylenebilir.
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
Mimarlıkta, geleneksel tasarım sistemlerinden başlayarak günümüze kadar üretilen teknolojik araçlar birçok imkânı da beraberinde getirmektedir. Bilgisayar destekli tasarım kavramının mimarlığa girmesiyle ortaya çıkan bu yeni olanaklar pek çok açıdan mevcut rekabetin koşullarını da değiştirmektedir.
Günümüzde var olan bilgisayar destekli tasarım sistemlerinden ve diğer araçlardan haberdar olarak gelişen teknolojilere ayak uydurmanın gerekliliği ortadadır. Bu yenilikçi yaklaşımlardan biri olan yapı bilgi sistemlerinin, artan ve yaygınlaşan yapısıyla ve sunduğu olanaklarla önümüzdeki dönem içerisinde çok ciddi bir kullanım alanı yaratacağı öngörülmektedir. Yapı bilgi sistemlerinin de önümüzdeki süreçte mimarlık ve tasarım alanlarında daha da önem kazanacağı açıktır. Her geçen gün daha fazla şirket ve kullanıcı tarafından benimsenmekte olan bu sistem henüz tam olarak gelişimini tamamlamamıştır.
5.1 Sonuçların Değerlendirilmesi
İnşaat süreçleri boyunca farklı disiplinler arası iletişim ve koordinasyonu sağlayan yapı bilgi sistemlerinin mimari proje aşamalarında kullanımının artmasıyla daha gelişmiş modellerin ortaya çıkması sonucunda, yapı endüstrisinin sağlanan bu teknolojik olanakları gözlemleyerek dönüşüm geçirmektedir. Tasarım, proje, planlama, pazarlama, kaynak yönetimi, bilgi paylaşımı, işletme gibi konularda uyum içinde çalışma ihtiyacına yapı bilgi sistemleri karşılık verebilecek durumdadır.
YBS’nin sağladığı faydalar çok çeşitli olsa da, henüz gelişimini tamamlamamıştır. Tüm proje süreci boyunca verilerin paylaşılmasına imkân tanıyan anlayışıyla öne çıkmakta, bu şekilde bilginin yayılması ve koordinasyonunu sağlamaktadır. Veritabanından beslenen yapısı sayesinde proje dâhilinde uyumsuzlukları ortadan kaldırmakta, kullanıcıya bağlı hataları en aza indirerek projenin tutarlılığını sağlamaktadır. Ürettiği model sayesinde projenin her aşamasında maliyet, analiz, alternatif geliştirme imkânı tanıyarak projenin tamamlanmasına yönelik en doğru tahminlerin yapılmasını desteklemektedir. Yüksek iletişim ve veri alışverişi
sayesinde takım çalışmasını destekleyerek, tasarımcı, mal sahibi, yüklenici, mühendis ve diğer uzmanların bir arada en yüksek verimde çalışmalarını sağlamakta, karar alma mekanizmalarını destekleyerek para ve zaman tasarrufu sağlamaktadır. Farklı tasarım alternatiflerin birlikte yürütülmesi esnasında bunların maliyete etkisi anında gözlemlenebilir. Bu sayede tahminlerin ve siparişlerin çok daha net yapılabilmesini sağlar.
Yapı bilgi sistemlerinin kullanıcılara sağladığı bu faydalara rağmen bazı konularda henüz beklentileri tam olarak karşılayamamaktadır. Bu çalışmada, anket çalışmasından elde edilen verilerden yola çıkarak yapı bilgi sistemlerinin tasarım aşamasında kullanımında ortaya çıkan faydalar, eksiklik ve dezavantajlar tespit edilmiştir. Buna göre geleneksel bilgisayar destekli tasarım mantığından yapı bilgi sistemi mantığına ve değişen araçlara uyum sağlamak karşılaşılan ilk zorluklardan biridir. Tasarım ve çizim süreçlerinin yeniden tarif edildiği, basit vektörel çizimden parametrik nesne yönelimli çizime geçilmesi dolayısıyla farklı bir sistem deneyimi ortaya çıkmaktadır.
Bu ilk uyum sürecinin aşılmasının ardından temel tasarım aşamasında kullanılan araç ve yöntemlerle ilgili eksiklikler de yine yapılan anket çalışması neticesinde tespit edilmiştir. İlerleyen tasarım süreçlerinde model üzerinde tasarım değişikliklerinin zorlaşması ve esnekliğini yitirmesi tarif edilen diğer bir sorun olmuştur. Tasarım aşamasının sürekli geri dönüşü gerektiren bir süreç olduğu düşünülürse, sorunun önemi daha da artmaktadır. Bu bağlamda temel tasarım araçlarının çeşitliliği, önümüzdeki zaman diliminde ihtiyaç duyulan bir gelişmedir.
Yazılım dâhilinde mimari bileşenlerin çeşitliliğinin yetersizliğinin yanı sıra tespit edilen bir diğer eksiklik de bileşen yetersizliğidir. Yapı bilgi sistemlerinde parametrik nesnelerin mevcudiyeti, gelişmiş bir bileşen kütüphanesini de gerekli kılmaktadır. Nesnelerin karakteristikleri ve üç boyutlu geometrileriyle tanımlandığı bu sistemlerde yeni nesnelerin oluşturulması zahmetli ve zaman alıcı bir uğraştır. Bu sebeple farklı yapı bileşenlerine dair üretim yapan şirketlerin de bu sürece dâhil olarak kendi ürünlerinin parametrik modellerini oluşturmaları gerekmektedir. Bu da ancak YBS’nin BDT araçları arasından sıyrılarak geniş bir perspektifte kabul görmesiyle mümkündür.
Çalışma neticesinde geleneksel bilgisayar tabanlı tasarım sistemlerinden yapı bilgi sistemine geçişte tasarım aşamasında ortaya çıkan zorluklar tespit edilmiş ve çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Tespit edilen sorunların çözümlerinin yine yapı bilgi sistemleri dahilinde bulunabileceği düşüncesinden yola çıkarak, gelecekteki süreçte de bu teknolojinin mimarlıkta ve inşaat endüstrisinin tamamında daha da yaygın olarak kullanılacağı söylenebilir.
KAYNAKLAR
[1] Keskinel, F.,1985. CAD/CAM Sistemlerine Genel Bir Bakış, Mimarlık Dergisi, 219-220
[2] Aydoğan, Ü., 2006. Bilgisayar Destekli Tasarım Yazılımlarının Stratejik
Kullanımının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Mimarlık
Fakültesi, İstanbul.
[3] Duggal, V.,1999. CADD, Primer: A general guide to computer aided design and drafting. CADD, CAD, MailMax Publishing
[4] Karadağ, E., 2002. Bilgisayar Destekli Tasarımın İç Mimarlık Bürolarına
Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
[5] İdemen A. E., 2003. Bina Ağırlık Merkezi-Rijitlik Merkezi İlişkisini Mimari
Tasarım Aşamasında Kuran Bir Uzman Sistem, Yüksek Lisans Tezi,
İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
[6] Ross, D.T., 1960. Computer Aided Design, A Statement of Objectives; MIT Projects 8436, Technical Memorandum.
[7] Mitchell, W., 1990. The Design Studio of The Future , The Electronic Design Studio: Architectural Knowledge and Media in the Computer Era, W. Mitchell (Der.), Massachusetts.
[8] Samiulis R.,1995. CAD/CAM’de Yeni Eğilimler, CAD+ Dergisi, Kasım, 9, 23- 24
[9] Ray-Jones, A., 1968. Computer Development in West Sussex, Architects’
Journal, 4, 55-57
[10] Yazar, Z.,1988. Kısa Tarihçe, Kavramlar ve Tanımlar, CAD Dergisi, 2, 22-25 [11] Mitchell, W., 1977. Computer Aided Architectural Design, Van Nostrand
Reinhold, New York.
[12] The History of CAD<http://mbinfo.mbdesign.net/CAD1990-92.htm> alındığı tarih 17.12.2009.
[13] Çağdaş, G.,1994. Fraktal Geometri ve Bilgisayar Destekli Mimari Tasarımdaki Rolü, CAD Dergisi, Ekim, 20, 28-31.
[14] Kalay, Y.E., 1992. Intelligent Systems for Supporting Architectural Design, 191-202, CAAD Futures’91, International Conference for Computer Aided Architectural Design, Education, Research, Application, G.N. Schmitt (Der.), W. Landgelüddecke, Braunschweing.
[15] Sağlamer, G, 1982. Mimari Tasarımda Çözümün Tanımı ve Nesnel Olarak
Değerlendirilmesi, İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
[16] Pehlivanlı, Z., ve Kubin, J., 1994. 3 Boyutlu Mimarlık Tasarımında Yarının Yaklaşımı Bugün. APDesign, CAD+ Dergisi, Ağustos, 18, 36-39
[17] Aydın, U., 1994. Bir zamanlar maket vardı…, CAD+ Dergisi, Mayıs, 15, 20-24 [18] Çağdaş, G., 1992. Bilgisayar Programlama, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı
Atölyesi, İstanbul, 18-20
[19] Akgün, K., 1993. Bilgisayar Destekli Tasarımın Üretim Sürecindeki Yeri,
CAD+ Dergisi, Eylül, 7, 41-44
[20] CAD Report <http://www.ictspaghetti.com/CAD/vol3issue1/jpr.php> alındığı tarih 18.12.2009.
[21] Eastman C., 1989. Why Are We Here and Where We Are Going: The Evolution of Cad, Acadia 98 Proceedings, 9th Annual Conference of the Association for Computer Aided Design in Architecture, University of Florida, Gainesville
[22] Autodesk., 2002. Building Information Modeling, Autodesk Building Industry
Solutions, White Paper, Autodesk
http://www.laiserin.com/features/bim/autodesk_bim.pdf [23] Anon., 2009. Arkitera,
<http://www.arkitera.com/commercial.php?action=displayCommerci
al&ID=295> alındığı tarih 18.12.2009.
[24] Eastman C., Teicholz, P., Sacks, R., & Liston, K.,2008. BIM Handbook: A
Guide to Building Information Modeling for Owners, Managers, Designers, Engineers and Contractors, John Wiley & Sons, New
Jersey, 29-35
[25] Ibrahim, M., Krawczyk, R., & Schipporeit, G., 2004. Two Approaches to
BIM: A Comparative Study, eCAADe Conference, Kopenhag,
Danimarka, 610-616
[26] Kymmel, W., 2008. Building Information Modeling, Planning and Managing
Construction Projects with 4D CAD and Simulations, McGraw-Hill,
28-37
[27] Eastman, C., 1999. Building Product Models: Computer Environments
Supporting Design and Construction, CRC Press, Boca Raton, 47-70
[28] Phiri, M., 1999. Information Technology in Construction Design, Thomas
Telford Publishing, London, s.52-56
[29] Kalay E. Y., 2004. Architecture’s New Media: Principles, Theories and
Methods of Computer-Aided Design, MIT Press, Massachusetts, 67-69
[30] Vanier, D. J., ve Grabinsky, M. W., 1987. Integrated Computer Aided
Building Design System, 1st International Symposium on Computer Aided Design in Architecture and Civil Engineering, Barcelona
[31] Anon., 2009. Barrington Architecture & Design,
<http://barringtonarch.com/2009/04/what-is-bim-2> alındığı tarih 20.12.2009
[32] Brunnermeier, S. B., ve Martin, S. A., 1999. Interoperability Cost Analysis of The U.S. Automotive Supply Chain, Research Triangle Institute, http://www.rti.org/pubs/US_Automotive.pdf
[33] ISO 10303-1:1994, Industrial Automation Systems and Integration Product Data Representation and Exchange, International Organization for Standarts
[34] IGES, 1996. Initial Graphics Exchange Specification, IGES/PDES Organization, Trident Research Center, N. Charleston [35] Anon., 2008. National Institute of Standarts and Technology,
<http://ts.nist.gov/standards/iges/> alındığı tarih 20.12.2009 [36] Goldstein, S., Kemmerer, S., Parks, C., 1998. A Brief History of Early
Product Data Exchange Standarts, NISTIR 6221
[37] Anon., 2002. DRM Associates, <http://www.npd-solutions.com/step.html> alındığı tarih 20.12.2009
[38] ISO 10303-236:2006, Industrial Automation Systems and Integration-Product Data Representation and Exchange, International Organization for Standarts
[39] SCRA, 2006. Step Application Handbook, ISO 10303, Version 3, N. Charleston [40] Anon., 2009. STEP Tools,
<http://www.steptools.com/library/standard/step_1.html> alındığı tarih 20.12.2009
[41] Davis, D., 2003. Buildign Information Modeling Update,
<http://www.aia.org/tap_a_0903bim> alındığı tarih 07.10.2009
[42] ISO/PAS 16739:2005, Industry Foundation Classes, Release 2x,Platform Specification, International Organization for Standarts
[43] Anon., 2009. Industry Foundation Classes,
<http://en.wikipedia.org/wiki/Industry_Foundation_Classes> alındığı tarih 20.12.2009
[44] Anon., 2009. Seeing is Believing – Software for IFC,
<http://www.buildingsmart.no/category/Software%20supporting%20I
FC/category.php?categoryID=169> alındığı tarih 20.12.2009
[45] Anon., 2009. Digital Drafting Systems,
<http://www.ddscad.com/html/bim.html> alındığı tarih 20.12.2009 [46] Anon., 2009. The Business Value Of BIM, SmartMarket Report, McGraw Hill,
New York.
[47] Anon., 2008. Building Information Modeling, SmartMarket Report, McGraw Hill, New York.
[48] Anon., 2009. Open Geospatial Consortium,
<http://www.opengeospatial.org/ogc/markets-technologies/bim> 10.12.2009
[49] Anon., 2009. Mimarlık ve Çevre,
<http://www.cevreciyiz.com/akademi/bakis_detay.aspx?SectionId=93
&ContentId=21> alındığı tarih 10.12.2009
[51] Zeytun, A.B.,2000. Sustainable Buildings and Building Materials:
Environment, Human Health and Energy, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ
Mimarlık Fakültesi, Ankara.
[52] Autodesk.,2005. Sürdürülebilir Tasarım İçin BIM, Autodesk Inc.,
http://revit.arkitera.com/bim-dokumanlari/surdurulebilir-tasarim-icin- bim/
[53] Özge, R.E., 2009. Mimarlık Pratiğinde Yapı Bilgi Sistemleri, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
[54] Goldberg, E.H., 2005. Software Strategy: BIM Comparison: How Does BIM Software Stack Up with The 3D Model Concept?, CADalyst, http://findarticles.com/p/articles/mi_m0BLL/is_1_22/ai_n11836215/?t ag=content;col1
[55] Anon., 2009. Revit Architecture 2010,
<http://www.sayisalgrafik.com.tr/index2.html?/urunler/revit/index.htm
l> alındığı tarih 15.12.2009
[56] Anon., 2009. Autodesk Revit Architecture 2010,
<http://www.hagerman.com/Products/2010/RevitArch2010.htm> alındığı tarih 15.12.2009
[57] Anon., 2009. ArchiCAD 13,
<http://www.graphisoft.com/products/archicad/pi.html> alındığı tarih 15.12.2009
[58] Anon., 2009. RAL Colours in Graphisoft ArchiCAD 11,
<http://www.dtpstudio.de/raldigital40/english/Graphisoft%20ArchiC
AD%2011.htm> alındığı tarih 15.12.2009
[59] Anon., 2008. Allplan BIM 2008, < http://www.fga.com.tr/ > alındığı tarih 15.12.2009
[60] Anon., 2009.
<http://www.lakedistrict_architect.co.uk/AllplanFT_press_reviews_pa ge.
EKLER
EK A.1 : Anket Soru Föyü EK B.1 : Anket Sonuç Grafikleri
EK A.1
EK B.1
Şekil B.1 : 3, 4 ve 5. Sorulara Verilen Yanıtların Yüzdelik Dilimleri
ÖZGEÇMİŞ
Ad Soyad: Haluk Özcan
Doğum Yeri ve Tarihi: Ankara – 28.06.1983 Adres: Üsküdar - İstanbul