5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Çölleşme, kurak bölgelerdeki ekosistemin, aşırı toprak sürülmesi, aşırı hayvan otlatımı, yanlış sulama teknikleri gibi sebeplerle ekonomilerinin gerilemesinden etkilenen nüfusun yoksullaşmasıyla sonuçlanmaktadır.Yoksulluk, ormanların yok olması, aşırı hayvan otlatımı, sulama tekniklerindeki hatalı uygulamalar verimliliği azaltarak bölge ekonomisinin gerilemesine sebep olmaktadır. Çölleşmenin etkileri hissedildikçe üreticilerin gelirleri kuraklığa karşı her geçen gün daha savunmasız hale gelmekte, kentsel alanlara göç eden nüfus ve çölleşme riski artmaktadır.
Araştırma kapsamında çalışma alanında 177 tarım işletmesi/çiftçi ile yüz yüze anket çalışması yürütülmüştür. Anket çalışmaları ile; tarım işletmelerinin yapısı ve yöneticisi ile ilgili sosyo-ekonomik özellikler, toprak bozulması, çölleşme kavramları ve nedenleri ile ilgili düşünceleri, yeraltı suyu kullanımı, amenajman uygulamaları, arazilerde verimin düşmesine neden olan faktörler için mücadele yöntemleri ile ilgili bilgiler ve arazi bozulması ve çölleşme göstergeleri ile ilgili tepkileri tespit edilmiştir.
Araştırmanın birinci bölümünde üreticilerin sosyo-ekonomik özellikleri incelenmiştir. Çalışma alanında yürütülen anket çalışmasına katılan üreticilerin
%95.5’i erkek üretici olup, ortalama aile genişliği 8.1 kişidir. Araştırma alanındaki üreticilerin büyük bölümü ise (%75.2) 49 yaş altı genç üreticilerden oluşmaktadır.
Çalışma alanındaki üreticilerin eğitim durumu incelendiğinde %10.7’lik kısmının okur-yazar olmadığı, %16.4’ünün okur-yazar olduğu, %31.7’sinin ilk ve ortaokul mezunu olduğu, %26.0’lık kısmının lise mezunu olduğu, yüksekokul ve üzeri eğitim derecesine sahiplerin oranının %15.3 olduğu belirlenmiştir. Araştırma alanında faaliyet gösteren işletmelerin büyük çoğunluğu (%76.6) yoğun bitkisel üretim yapmaktadır. Toplam işletme arazisi temel alındığında bu işletmelerin çoğunluğunun küçük işletmeler olduğu (ortalama 42.8 da) söylenebilir. Buğday, arpa, mısır ve mercimek bölgede yetiştirilen ana ürünlerdendir. Bitkisel üretim
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER Gülten SIRRI yapan üreticiler tarafından yeraltı suyu kullanım oranı (%78.7) yüksektir. Üreticiler sulama suyu kaynaklarının azaldığını düşünmekle birlikte, bunu yaklaşık %67 oranında arazi bozulması ve çölleşme nedeni olarak görmektedir ve nihayetinde arazilerin verimsizleşmesi göç nedeni olarak ifade edilmektedir. Hayvancılık ile uğraşan üreticilerin %86.2’si hayvanların beslenmesi açısından meraların kalite ve alan bakımından yetersiz olduğunu düşünmektedir. Buna ek olarak, çayır-mera-orman alanlarından tarım alanlarına dönüştürme olduğunu ifade eden üreticilere göre, araştırma alanında ortalama 6.1 da alan bu şekilde dönüştürülmüştür. Bu dönüştürme işleminin arazilerin bozulmasına yol açacağını düşünen üreticilerin oranı ise %50’dir.
Araştırmanın ikinci ve üçüncü bölümünde üreticilerin çölleşmeye yönelik tutum ve davranışları incelenmiştir. Yapılan tanımlayıcı ve durum analizi niteliğindeki değerlendirmede, araştırma alanındaki üreticilerin arazi bozulması ve çölleşme konusundaki algılarının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Özellikle çayır-mera ve/veya ormanların vasfının değiştirilerek tarım arazisine dönüştürülmesi, aşırı otlatma, toprağın bilinçsiz işlenmesi gibi unsurların yaratabileceği problemler konusunda üreticilerin bilgi düzeyi genel olarak yüksektir. Ancak buna rağmen üreticilerin içerisinde bulunduğu ekonomik, toplumsal ve kültürel koşullar çölleşme ve arazi bozulmasını önleyici uygulamaların üreticilerce uygulanmasını engellemektedir. Örneğin, çölleşme/arazilerin bozulması üreticiler tarafından çok önemli bir problem ve tehdit olarak görülmekle birlikte üreticilerin %71.5’i kolaylık, ekonomik nedenler veya alışkanlıklar nedeniyle tarım arazilerini eğim yönüne paralel olarak işlemektedirler.
Araştırma alanındaki üreticilerin, sosyo-ekonomik koşullar nedeniyle, önemli oranda ekonomik getiriyi ön planda tutan üretim anlayışını benimsedikleri, daha fazla ürün elde etmek için daha fazla tarımsal girdi kullanma eğiliminde oldukları ve daha fazla girdi kullanımının (özellikle gübre ve ilaç) arazi bozulmasına yol açıp açmayacağı konusunda kararsız kaldıkları belirlenmiştir. Bu nedenle bu alanda yapılacak eğitim ve yayım çalışmaları da önem taşımaktadır.
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER Gülten SIRRI Araştırmanın ikinci bölümünde üreticilerin çölleşmeye yönelik tutumları incelenmiştir. Üreticiler tarafından yapılan çölleşme tanımı ve nedeni “susuzluk ve kuraklık” ekseni etrafında yoğunlaşmıştır. Arazi bozulması kavramının karşılığı ise üreticiler tarafından “toprağın verimliliğinin düşmesi” olarak değerlendirilmiştir. Arazi bozulması/çölleşme konusunda en önemli bilgi kaynağı olarak medya ile birlikte kamu kurum ve kuruluşları görülmektedir. Bu nedenle üreticilere yönelik eğitim ve yayım çalışmalarının bu iletişim kanalları kullanılarak yapılması yayım çalışmalarından beklenen etkiyi artıracaktır.
Üreticilerin önemli bir bölümü tarafından çölleşmenin önlenebilir bir sorun olarak görülmesi, çölleşme ile mücadelede üreticilerin umutlu ve istekli olmalarının bir yansıması olarak görülebilir. Çölleşmeyle mücadele, uzun ve toplumun tüm kesimini kapsayan bir süreci içerdiğinden, üreticilerin bu konudaki algı ve bilgi düzeyinin yüksek olması; mücadele konusundaki isteklilikleri önem arz etmektedir. Kırsal alanda gerekli teknolojiye yatırım yapılması, insanların eğitilmesi ve yaşam standartlarının yükseltilmesi insanların doğal çevreye olan bağımlılığını azaltarak arazi bozulması ve çölleşme sürecini yavaşlatacaktır. Bu alanda yapılacak çalışmalarda, geliştirilecek politika, strateji ve yayım çalışmalarında mevcut potansiyelin, zorlukların, ekonomik ve kültürel yapının dikkate alınması zorunludur. Üreticilerin arazi bozulması/çölleşme konusundaki algılarının yüksek olması, bunu özellikle tarım alanları için bir tehlike olarak görmeleri bir avantaj olarak görülmekle birlikte, üreticilerin bilgi eksikliği, alışkanlık ve/veya ekonomik nedenlere bağlı olarak yapamadıkları önleyici çalışmaların çözümüne yönelik adımlar; bu alanda yapılacak kapsamlı yayım, iyileştirme ve önleme çalışmalarının başarısını artıracaktır.
Arazi bozulumunun yaklaşık yüzde 40'ı, sıklıkla yapısal kısıtlamalar, sınırlı gelirler ve nüfusun günlük geçim ihtiyaçlarını karşılamak için arazi üzerinde büyük bir baskı yaratan sosyal güvenlik ağlarının olmaması nedeniyle yoksul bölgelerde bulunur. Bu yüzden kadınların ekonomik güçlenmesini, cinsiyete bağlı engelleri yıkarak ve uygulama faaliyetlerine katılan kırsal kadınlar için kaliteli gelir
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER Gülten SIRRI kazanma fırsatları yaratarak desteklemeler geliştirilebilir. Gelişmekte olan ülkelerde çölleşmeden, arazi bozulmasından ve kuraklıktan etkilenen kadınların yiyeceklerin yüzde 60-80'ini üreteceği tahmin edilmektedir.
Kırsal alanda yaşayan kadınlar, gıda üretimini arttırmak için değerli bilgilere sahipler, ancak erkeklere göre bu bilgiye dayanan teknolojilerden çok daha az yararlanmaktadırlar. Bunu takiben sürdürülebilir arazi yönetimi için kırsal alanlarda, bilgi teknolojileri, eğitim, yayım hizmetleri ve kızların eğitimi dahil olmak üzere uygun teknolojik kaynakları sağlamak için kadın arazi kullanıcılarının bilgi kapasitelerini arttırmaya yönelik adımlar sürdürülebilir bir etki yaratacaktır.
Bölgenin kültürel yapısı göz önünde tutularak bölgede yapılacak eğitim ve yayım çalışmalarına özellikle kadın yayımcıların gitmesi gelecekte yapılacak olan çalışmalarda bölgedeki kadın üreticilerin bilgi,tutum ve davranışlarından daha gerçekçi sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.
Yasal Mevzuatlar incelendiğinde; 1-3194 Sayılı İmar Kanunu, 2- 2872 Sayılı Çevre Kanunu, 3- 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4-5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 5- 5393 Belediye Kanunu, 6- 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu, 7- 5216 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu bulunmaktadır. Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarına arazi düzenlemesine ve uygulamasına ait yetki veren yaklaşık 65 adet yasa mevcuttur. Bu yasalar arazi kullanım kararlarında farklı kurumlara yetki vermektedir. Dolayısıyla farklı amaçlar için arazi yönetimi ve kullanımı yetkisinin birçok kurum ve kuruluşun idaresinde olması ve kendi aralarındaki işbirliği eksikliği veya kopukluğu nedeniyle toprak kullanımı ve korunmasında kavram kargaşasına neden olmaktadır. Bu nedenle doğal kaynakların rasyonel kullanımına uygun mevzuatın olmaması veya yetersiz kalması nedeniyle yasal mevzuattan kaynaklanan açıklıklar giderilmeli, bölgenin özellikleri dikkate alınarak yasal mevzuatlardaki düzenlemeler arazi çalışmaları ile desteklenerek güçlendirilmelidir.
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER Gülten SIRRI Bölgede önemli ve etkili bir nüfuzu olan toprak sahiplerinin çölleşmeyle mücadeleye aktif olarak katılımı sağlanarak eğitim ve yayım çalışmalarında rol alması sağlanmalıdır.
GAP projesi 2017 Son Durum Raporunda; GAP Bölgesi’nde 1,8 milyon ha alanın sulamaya açılması planlanmıştır. 2017 yıl sonu itibariyle Fırat ve Dicle Havzası’nda toplam 547.333 ha alan sulamaya açılmıştır. 197.969 ha alanda halen sulama şebeke inşaatı devam etmekte olup, 1.056.093 ha alan planlama aşamasındadır (GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 2017 Son Durum Raporu,2018). Bu proje kapsamında yapılacak sulama yatırımlarında üreticinin damlama sulama sistemleri kullanımına teşvik edilmesi su kaynaklarının daha ekonomik kullanılmasını sağlayacağı elzemdir.
2017 UNCCD tarafından ”Arazi ve İnsan Güvenliği” temasıyla ”2017 Arazi Yaşam Ödülü” düzenlenmiş, arazi bozulmasının etkilerinden zarar görmüş toplulukların hayatları yeniden canlanmıştır. Bu ödülü kazananlar bozulmuş arazilerinin restorasyonunda etkin olarak rol almakla birlikte göçleri durdurabileceklerini göstermişlerdir. Benzer uygulamaların ülkemizde de arazi bozulması ve çölleşmeye hassas alanlarda özellikle genç nüfusun bölgeden göçünün önüne geçerek desteklenmesiyle arazi sürdürülebilirliğini, istikrarını ve güvenliğini sağlamak çölleşme üzerinde olumlu sonuçlar doğuracaktır.
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER Gülten SIRRI
KAYNAKLAR
Açıl, A.F., 1977, “Tarımsal Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması ve Memleketimiz Tarımsal Ürün Maliyetindeki Gelişmeler”, A.Ü.Z.F. Yayınları:665, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 91, Şark Matbaası, Ankara.
Agresti, A., 1996. An Introduction to Categorical Data Analysis, John Wiley and Sons. Inc., WDC.
Akgül, A. ve Çevik O., 2005. İstatistiksel Analiz Teknikleri: SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları. Emek Ofset, Syf: 456, Ankara.
Alibekov ,L.A. and Alibekova S.L..2007.The Socioeconomic Consequences of Desertification in Central Asia.Published in Vestnik Rossiiskoi AkademiiNauk, 2007, Vol. 77, No. 5, pp. 420–425.
Anonim, 2012. İl Çevre Durum Raporu Diyarbakır-2012 http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Diyarbakir_icdr2012.pdf.
Erişim. 03.10.2017
Anonim, 2017. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m Erişim. 03.10.2017
Baartman J.E.M, van LundenG.W.J, Reed M.S, Ritsema C.J, Hessel R. 2007.
Desertification and land degradation: origins, processes and solutions.
DESIRE reportseries no4, ISRIC, Netherlands.
Cangir,C. Boyraz,D.,2008,İklim Değişikliği ve Çölleşme veya Toprak/ Arazi Bozulumunun Türkiye’deki Boyutları ve Çölleşme İle Mücadele Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2008 5(2) Journal of Tekirdag Agricultural Faculty.
Çiçek, A. ve O. Erkan. 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Metotları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 12. Ders Kitapları Serisi No: 6. Tokat.
Cengiz, S., Baydur, C.M., 2010, Kırdan Kente Göç ve Tarımsal Verimlilik:
Türkiye Örneği, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 85 – 98.
Chinyamakobvu, E., 2014. Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (BMÇMS)' nin Uygulanmasındaki Ekonomik Potansiyeller http://www.tasamafrika.org/pdf/yayinlar/Emmanuel-TR.pdf Erişim tarihi:14.08.2014.
Çakmak, B., Z. Gökalp, 2011, İklim Değişikliği ve Etkin Su Kullanımı, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 4 (1): 87-95.
Çevre ve Orman Bakanlığı (2005).Çölleşme ile Mücadele Türkiye Ulusal Eylem Programı. Ankara, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları No: 250.
DSİ, 2014, http://www.dsi.gov.tr/docs/iklim-degisikligi/sikca_sorulan_-sorular.pdf?sfvrsn=2 Erişim Tarihi:22.08.2014.
Dudley, N.,Mulongoy, K. J., Cohen, S., Stolton, S., Barber, C. V., &Gidda, S. B.
(2005). Etkin korunan alan sistemlerine doğru. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Korunan Alanlar İş Programı Uygulama Kılavuzu. Türkçeye Çeviri: Dr. S. Kalem, Montreal, Teknik Seriler, (18,108).
Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F., 1983. İstatistik MetodlarıI. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 861, Ders Kitabı: 229, Ankara.
Evans, G., 2011. An historical review of the Quaternaryse dimentology of the Gulf (Arabian/PersianGulf) and its geologicalimpact. In: Kendall, C.G.S.,Alsharhan, A. (Eds.), Quaternary Carbonate and Evaporite Sedimentary Facies and Their Ancient Analogues: A Tributeto D.J.
Shearman International Association of Sedimentologists, Special Publication 43. Wiley-Blackwell, Chichester, pp. 11–44.
Gökbulak, F., 1999: Vegetation Diversity on A Heavily Grazed Rangeland (Aşırı Otlatılmış Bir Otlaktaki Vejetasyon Çeşitliliği), İ.Ü. Orman Fak. Dergisi, Seri: A, Cilt:49, Sayı:l.
Görcelioğlu, E. (1985).Erozyona Karşı Alınabilecek Önlemler. Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Greene, W.H., 1997. Econometric Analysis. 3rd Edition, PrenticeHall, U.S.A.
Gujarati ND. 1992. Essential of Econometrics. McGrawHill. New York. 1999.
Temel Ekonometri. Çeviren: Şenesen. Ü..Şenesen. G.G.. Literatür Yayıncılık, İstanbul
Gujarati, D., 1995. Basic Econometrics. 3rd Edition, United StatesMilitary Academy, West Point. McGraw-HillInc.
Güneş, F., 2010. Köylülerin Çölleşmeye Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranışları:
Konya/Karapınar İle Eskişehir/Keskin Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 131-154.
Güneş, F., 2011. Çölleşme, Toplumsal-Ekonomik Boyut ve Sürdürülebilir Geçim Paradoksu: Konya-Karapınar Örneği. Çalışma ve Toplum, 2011(1): 19-38.
Güney, E., 1993, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Göçer-Konar Aşiretlerin Kışlak ve Yaylakları, Diyarbakır’ın Fırat Havzasında İki İlçesi Çüngüş ve Çermik, Dicle Üniversitesi GAP Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No: 2, Diyarbakır.
Heidarizadi, Z., Karimi, H., &Arami, S. A. (2017). Assessment of desertification hazard in Abu Ghoveyr Plain, Dehloran, Ilam Province of Iran. Journal of theFaculty of Forestry Istanbul University| İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 67(1), 49-64.
Helmut J.Geist and Eric F.Lambin. 2004. DynamicCausalPatterns of Desertification ,September 2004 / Vol. 54 No. 9 • BioScience 817
Hui J.W.C, Cook B.I, Ravi S, D’Odorico P, Fuentes J.D. 2008. Dust-rainfall feedbacks in West African Sahel. Water ResourRes. 44:W05202.
Kalaycı, Ş., 2005. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayınevi, Ankara.
Karadoğan, S. Kozbe, G., 2013. Yukarı Dicle Havzasının (Batman-Bismil Arası) JeomorfolojikÖzellikleriveArkeolojikyerleşme/BuluntuYerlerininDönemle rBoyuncaMekanEtkileşimleri. Ege Üniversitesi Yayınları Edebiyat Fakültesi Yayın No: 181. S.539-566. İzmir.
Karlen, D. L., Mausbach M. J., Doran J. W., Cline R. G., Harris R. F., Schuman.
G. E. 1997. Soil quality: A concept, definition, and framework for evaluation. Soil Sci. Soc. Am. J. 61:4-10
Kayaalp, N. 2003., Dicle Havzasındaki Akarsularda Sediment Taşınımının Matematiksel Modellerle Belirlenmesi
Kollmuss, A. ve Agyeman, J. (2002). Mindthe Gap:why do people act environmentally and what are the barrier stopro-environmental behaviour?.Environmental Education Research, 8(3), 239-260.
Ladisa, G.;Todorovic, M.; Liuzzi, G. Trisorio 2012. A GIS-based approach for desertification risk assessment in Apuliaregion, SE Italy. Physics and Chemistry of the Earth Volume 49:103–113
Laris, P.,&Wardell, D. A. (2006). Good, bador ‘necessary evil’? Reinterpreting the colonial burnin gexperiments in the savan nalandscapes of West Africa.
The Geographical Journal, 172(4), 271-290.
Luca,S.2014. A socioeconomic profile of vulnerable land to desertification in Italy.1 January2014, Pages 287-299.Mansuroğlu, S.,Karagüzel, O., & Atik, M. (2008). Envıronmental Awareness Level in Antalya City (Turkey) and It’sRelatıons Wıth Socio-Economic Characteristics. Medıterranean Agrıcultural Scıences, 21(2), 167-177.
McKelvey, R.D. ve Zavonia, W., 1975. “A Statistical Model forthe Analysis of Ordinal Level DependentVariables”. Journal of Mathematical Sociology, 4.
Mirer, T.W., 1995. Economic Statistics and Econometrics. 3rd Edition, Prentice Hall, Inc., New Jersey.
Mutlu, N., Günal, H., &Acir, N. Çölleşme; Nedenleri, Belirlenmesi Ve İzlenmesi.III. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi 22-24 Ekim 2013 –Tokat, Sayfa 660-664
PD, Little.1994. The social context of land degradation ("desertification") in dryregions.Population and environment: rethinking the debate, edited by LourdesArizpe, M. Priscilla Stone, and David C. Major. Boulder, Colorado, WestviewPress, 1994. 209-51.
Reynolds, J. F., Smith, D. M. S., Lambin, E. F., Turner, B. L., Mortimore, M., Batterbury, S. P., ... &Huber-Sannwald, E. (2007). Global desertification:
building a science for dryland development. science, 316(5826), 847-851.
Reynolds, G.,Payne, J., Sinun, W., Mosigil, G., &Walsh, R.P.D. 2011. Changes in forestlanduse and management in Sabah, MalaysianBorneo, 190-2010, with a focus on th eDanumValleyregion. Philosophical Transactions of RoyalSociety. 36.3165-3167.
RTÜK, 2018. Televizyon izleme eğilimleri araştırması, Yayın no:2018/1.
SSSA, (Soil Science Society of America), 1997. Glossary of soil science terms.
SSSA, Madison, WI.
Sönmez,İ.,Kaplan,M. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2): 24-34 ISSN 1300-3496
Smeets, E.,Weterings, R., 1999. Environmental Indicators: Typology and Overview. European Environment Agency, Copenhagen. Report No. 25, 19 pp.
Vogt J.V, Safriel U, VonMaltitz G, Sokona Y, Zougmore R, Bastin G, Hill J. 2011.
Monitoring and assessment of landdegradation and desertification:
towardsnewconceptual and integratedapproaches. Land Degradation&
Development 22: P: 150–165.
Yegül, S.S., 2014.Çölleşme Olgusu ve Çölleşmeyle Mücadelede Çözümler, 16-18 Eylül 2014,Konya II. Uluslararası Katılımlı Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu.
Yılmaz,R.,2009. Edirne’de Çevre Bilincinin Belirlenmesi ve Sosyo-Ekonomik Özelliklerin Çevresel Bilinç Üzerine Etkileri, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Yılmaz, 2009 6 (1) Journal of Tekirdag Agricultura lFaculty.
Winslow M. D., J. V. Vogt, R. J. Thomas, S. Sommer, C. Martius and M. Akhtar-Schuster, 2011. Science for improving the monitoring and assessment of dryland degradation. Land Degrad. Develop. 22: 145–149 (2011).
Published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com) DOI:
10.1002/ldr.1044. JRC59301
ÖZGEÇMİŞ
Hakkâri Yüksekova’da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Yüksekova’da tamamladı. 2013 yılında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü’nden mezun oldu.
2014 yılında Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sertifikası, 2015 yılında C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifikası aldı. 2015 yılında Van Başkale Ziraat Odası’nda, 2016 yılının ilk yarısında ise Gürpınar Serhat Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Şirketi’nde Tarımsal Danışmanlık yaptı. 2016 yılında Malatya Kuluncak Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü’ne Ziraat Mühendisi olarak atandı ve aynı yıl Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans’a başladı. Halen Siirt İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde çalışmaktadır.
EKLER
ÇÖLLEŞME / ARAZİ BOZULMASI ÜZERİNE ETKİ EDEN SOSYO-EKONOMİK FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ(ÇİFTÇİ ANKET
FORMU)
Anketin Yapıldığı;
İl:... İlçe:...
Köy/Kasaba:...
TARIM İŞLETMELERİNİN / ÜRETİCİNİN SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLERİ
1. Anket yapılan kişinin cinsiyeti:
( ) Erkek ( ) Kadın
2. Anket yapılan kişinin yaşı:
( ) 15-19 ( ) 20-24 ( ) 25-29 (
) 30-34
( ) 35-39 ( ) 40-44 ( ) 45-49 (
) 50-54
( ) 55-59 ( ) 60-64 ( ) 65 ve üzeri
3. Arazi sahibinin/araziyi kullanan kişinin Eğitim Durumu:
( ) Okur-yazar değil ( ) Okur-yazar ( ) İlkokul mezunu
( ) Ortaokul mezunu ( ) Lise mezunu ( ) Yüksekokul mezunu
( ) Fakülte mezunu ( ) Yüksek Lisans mezunu ( ) Doktora mezunu
4. Ailedeki toplam birey sayısı:
a) Erkek:...kişi b)Kadın:...kişi
5. Ailenizde, tarım ve hayvancılık dışında başka işlerde ücret/maaş karşılığı çalışan kişiler var mı?
( ) Evet (...kişi) ( ) Hayır
6. İşletmenin Arazi Varlığı (2015 yılı):
Alan (dekar) Bizzat İşletilen Mülk Arazi Miktarı (A)
Mülk Araziden Kiraya Verilen Arazi Miktarı (B) Mülk Araziden Ortağa Verilen Verilen Arazi Miktarı (C)
Kiralanan Arazi Miktarı (D) Ortağa Alınan Arazi Miktarı (E) TOPLAM İŞLETME ARAZİSİ
7. İşletmenin Arazi Çeşidi (2015 yılı):
Alan (dekar)
Tarla Arazisi
Sulu Arazi Miktarı Kuru Arazi Miktarı TOPLAM
Sebzelik Arazi Miktarı Meyvelik Arazi Miktarı Çayır-Mer'a Arazi Miktarı Ormanlık-Ağaçlık Arazi Miktarı Nadas Arazi Miktarı
TOPLAM İŞLETME ARAZİSİ
8. İşletme Yetiştirilen Ürünler (2015 yılı):
9. İşletmenin Hayvan Varlığı (2015 yılı):
HAYVAN CİNSİ Hayvan Sayısı (baş
-adet) HAYVAN CİNSİ Hayvan Sayısı (baş
10. İşletmenin Gelir Durumu (2015 yılı):
GELİR (TL) Tarımsal Gelir (A)
Bitkisel Üretim Hayvansal Üretim Diğer (işçilik, gb.) TOPLAM
Tarım Dışı Gelir (maaş, emekli maaşı, kira geliri, gb.) (B) TOPLAM AİLE GELİRİ (C = A + B)
11. Hayvanlarınızı nerede otlatıyorsunuz?
( ) Meralarda ( ) Otlaklarda ( )...
12. Hayvanların beslenmesi açısından meralar yeterli mi? ( ) Evet ( ) Hayır
- Cevabınız HAYIR ise, hayvanların beslenmesi için merada otlamaya ek olarak yemleme
yapıyormusunuz?
( ) Evet ( ) Hayır
13. Hayvanlarınızı meralarda otlatırken, otlatma zamanı ve süresine uyuyor musunuz?
( ) Evet ( ) Hayır
14. Meranızın otlatma kapasitesini düşündüğünüzde, sizce;
a) Merada otlatılan hayvan sayısında fazlalık var mıdır? ( ) Evet ( ) Hayır
b) Meranız köydeki hayvan sayısı için yeterli midir? ( ) Evet ( ) Hayır
15. Köyünüzde, çayır-mera ve/veya ormanların vasfının değiştirilerek tarım arazisine dönüştürülme durumu oldu mu?
( ) Evet ( ) Hayır
- Cevabınız EVET ise, ne kadar arazi tarım arazisine dönüştürülmüştür?...dekar
- Cevabınız EVET ise, size göre çayır-mera ve/veya ormanların vasfının değiştirilerek tarımarazisine dönüştürülmesi arazilerin bozulmasına / erozyona yol açar mı yada açtı mı?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
16. Sulama suyunun kaynağı nedir?
( ) Yer altı suyu kuyuları
( ) Devletin Sulama için yaptırdığı baraj ve göletlerden kanallar ile taşınan su
( ) Yakınlarda bulunan akarsu, dere gibi su kaynakları (
)...
- Cevabınız YER ALTI KUYUSU KULLANIMI ise; son yıllarda kuyulardaki su seviyesinde
değişme olduğunu hissettiniz mi?
( ) Evet ( ) Hayır
- Cevabınız EVET ise, bu değişimin zaman içerisinde hangi seviyeden hangi seviyeye
geldiğini açıklar
mısınız?...
...
...
17. Sulama için kullanılan kaynakların azalması, sizin için bir göç nedeni olabilir mi?
( ) Evet ( ) Hayır
18. Tarım işletmenizin borcu var mı?
( ) Evet ( ) Hayır
- Cevabınız EVET ise, kime borcunuz bulunmaktadır?(birden fazla cevap verebilirsiniz)
( ) Ziraat Bankası ( ) Diğer Banka ( ) Eş-dost-akraba
( ) Gübre-İlaç Bayii ( ) Tarım Bağ-kur ( ) Kooperatif
( ) ...
- Cevabınız EVET ise, borç yapma nedeniniz nedir? (birden fazla cevap verebilirsiniz)
( ) Gübre ( ) İlaç (
) Tarım alet-makine ( ) Hayvan yemi ( )
Hayvan alımı ( ) Tarım işçiliği
( ) Mazot ( ) Elektrik-su (
) ...
TARIM İŞLETMELERİNİN ÇÖLLEŞME/BOZULMA BİLGİLERİ 19. Sizce, toprağın bilinçsiz sürülmesi/işlenmesi ve ekimi, toprağın yapısını bozar mı?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
20. Sizce, toprağın bilinçsiz sürülmesi ve ekimi, toprağın yapısını bozarak çölleşmeye/bozulmasına neden olur mu?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
21. Sizce, fazla veya uygun olmayan gübre kullanımı, toprağın verimsizleşmesine (bozulmasına) neden olur mu? Yıldan yıla üründe azalma olur mu?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
22. Sizce, salma sulama kullanımıgibi “yanlış” sulama yöntemleri yada teknikleri toprağın tuzlanmasına neden olur mu?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
23. Sizce, yetiştirdiğiniz ürün ve yaptığınız iş için “uygun olmayan” tarım araçlarının kullanımı toprağın yapısını bozar mı?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
24. Sizce, meralarda aşırı ve zamansız yapılan otlatma meraların bozulmasına, kalitesinin azalmasına neden olur mu?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
25. Sizce, ormanların tahribatı o bölgenin çölleşmesine neden olur mu?
( ) Evet ( ) Hayır ( ) Fikrim yok
26. Sizce, çölleşme/arazilerin bozulması önemli bir problem midir?
26. Sizce, çölleşme/arazilerin bozulması önemli bir problem midir?