SONUÇ VE ÖNERĠLER

Tüm dünya da olduğu gibi ülkemizde de eğitim-öğretim sürecinde büyük değişiklikler yaşanmaktadır. Değişen eğitim yaklaşımlarıyla öğretim kavramından çok öğrenme kavramı önem kazanmıştır. Vurgu öğreticiden ziyade öğrenen üzerindedir. Öğrenen bireyler, kendilerinde var olan ön bilgiyle yeni bilgiyi kendilerine göre uyarlayarak öğrenirler. Elbette ki bu öğrenme sürecinde öğrenenin çevresiyle olan etkileşimi göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Durumlu öğrenme modeli, öğrenen tarafından bir kez geçirilen yaşantının diğer yaşantıları etkilediğini savunmaktadır. Durumlu öğrenme modelinin vurguladığı en önemli nokta, okulda karşılaşılan durum ile gerçek yaşamda karşılaşılan durumların farklı olmasıdır. Bu nedenle öğrenciler okulda öğrendiklerini gerçek yaşama transfer edememekte ve edindikleri bilgileri kullanamamaktadır. Durumlu öğrenme modeli ise okulda öğrencilere gerçek yaşamı yansıtacak şekilde öğrenme süreçlerinin sunulmasını sağlamaktadır. Kalıcı öğrenmenin sağlanabilmesi, etkin öğretim süreci gerçekleşebilmesi, öğrencilerin okulda edindikleri bilgileri gerçek yaşamda kullanabilmesi ve eski bilgilerini kullanarak yeni öğrenmeler gerçekleştirebilmesi için durumlu öğrenme modeli çok önemlidir.

Bu çalışmada coğrafya öğretmenlerinin coğrafya derslerinde durumlu öğrenme modelinin uygulanabilirliğine yönelik görüşleri açıklanmıştır. Bu çalışmada odak grup görüşmesi uygulanmıştır. Görüşme iki defa yapılmıştır. İlk görüşmeye 7 öğretmen ikinci görüşmeye ise 5 öğretmen katılmıştır. Görüşme süreleri ise birincisi 1 saat 45 dakika ikincisi 1 saat sürmüştür.

Öğretmenler durumlu öğrenme modelini derslerde çoğu zaman uygulamaktadır. Durumlu öğrenme modeline ilişkin Hayali öykü tekniği, drama ve rol oynama gibi teknikleri kullanılmaktadır. Derslerde gerçek yaşam bağlamında örnekler sunulmaktadır. Uyguladıkları etkinliklerde uygun gördükleri ve öğrencinin ihtiyacına göre ipuçları verilmektedir. Derslerde etkin öğretim süreci için kısa videolar izletilmekte, öğrencilere sorgulama ve araştırma becerisi kazandırmaktadır. Öğretmenler 45 dakika ders sürecinin aktif geçmesi için farklı uygulamalar yapmaktadır. Gerekli gördükleri öğrencilere birebir ilgilenilmekte ve öğrenciye göre uygulamalar yapılmaktadır.

Durumlu öğrenme modeline göre değerlendirme de öğrenciye bırakılmalıdır. Öğrencinin öz değerlendirme yapmasına izin verilmelidir. Öğretmenlere göre öğrenciler öz değerlendirme yapamamaktadır. Öz değerlendirme yapılmasına izin veren öğretmenlerinde sıkıntılar yaşamaktadır. Durumlu öğrenme modelinin vazgeçilmez bir unsuru olan ekip çalışması, öğrencilerde yardımlaşma becerisi kazanımıdır. Öğretmenlere göre grup çalışmaları amacına ulaşamamaktadır. Öğrencilerden birkaçı tüm sorumlulukları üstlenmektedir. Grup çalışmasının amacı olan öğrenciler arası etkileşim ve yardımlaşma becerisi ise gerçekleşmemektedir. Durumlu öğrenme modelinin uygulanabilmesi için öğrenme ortamlarında bazı teknolojik araç ve gereçler bulunmalıdır. Bunlar: Bilgisayar, projeksiyon, internet, simülasyon ve eğitici programlar gibi. Bazı okullarda yetersiz fiziki koşullardan ve sınıfların çok kalabalık olmasından dolayı öğretmenler bazı uygulamaları yapamamaktadır.

Öneriler

 Durumlu öğrenme modelinde öğrenciler arası etkileşim çok önemlidir. Bu araştırmanın alt grubunu oluşturan odak grup görüşmesine katılan katılımcılar, bunu göz ardı edilmemelidir. Katılımcılar, grup çalışmalarında sorun yaşandığı takdirde derslerde öğrencilere yardımlaşma becerisi kazanımı için farklı uygulamalar veya etkinlikler yapılmalıdır. Öğrencilere öykü tekniği kullanılarak her öğrencinin bir veya iki cümle kurduğu bir öykü oluşturulabilir. Dersler de izletilen kısa bir video kaydı hakkındaki görüşleri alınabilir. Bir birleriyle yardımlaşmalarını sağlayacak öğretimsel işler verilebilir.

 Durumlu öğrenme modelinde birçok alternatif değerlendirme metodu bulunmaktadır. Katılımcılar, öğrencilere sadece klasik değerlendirme metotları kullanılmamalıdır. Öz değerlendirme yapamayan öğrencilerin video kayıt cihazı yardımıyla kendilerini görmesi sağlanmalıdır. Böylelikle durumlu öğrenme modelinin bileşenlerinden yansımayı ve öğrencinin öz değerlendirme yapabilmesi sağlanabilir.

 Durumlu öğrenme modelinin değerlendirme metotlarından birisi Portfolyolar, öğrencilerin akademik yıl boyu gelişimi göstermektedir. Katılımcılar,

öğretmenler gerekli müdahaleyi yapabilir. Durumlu öğrenme modelinin

bileşenlerinden bire bir yetiştirme ve öğrenme becerilerinin bitiştirilmesi ilkeleri portfolyolarla gerçekleştirilebilir.

 Durumlu öğrenme modelin vurguladığı en önemli nokta, öğrencilere gerçek dünyayı yansıtan durumlar yaratılarak yeni bilgilerin sunulmasıdır. Katılımcı öğretmenlerin coğrafya derslerinde soyut konuları somut hale getirebilmesi ve öğrencilerin öğrenme sürecinde aktif halde öğretmenleriyle birlikte uygulamalar yapabilmesi için branş derslikleri olmalıdır.

 Durumlu öğrenme modelinin bileşenlerinden teknoloji ve çoklu uygulama ilkelerinin gerçekleştirilebilmesi için katılımcı öğretmenlerin, okullarının dersliklerinde bilgisayar, projeksiyon gibi teknolojik araç ve gereçler temin edilmelidir.

KAYNAKÇA

Açıkgöz, K. (2005). Aktif Öğrenme. (7.Basım). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.

Anderson, R.J.,Reder, M.L.,Simon, H.A. (1996). Situated Learning and Education. Educational Researcher, 25: 5-11.

Ataizi, M. (2000). Durumlu Öğrenme., A. Şimşek. (Editör). Sınıfta Demokrasi. Ankara. Eğitim Sen Yayınları, ss. 146-170.

Ataizi, M. (1999). Bilgisayar Destekli Durumlu Öğrenmede Bilişsel Biçim ve İçeriğin Gerçeklik

Düzeyinin Sorun Çözme Becerilerinin Gelişimine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.

Balcı, A. (1990, 3 Mart). Eğitim Yönetiminde Araştırma. Türkiye’de Eğitim Araştırmalarının Durumu Panelinde sunuldu, Ankara.

Bıyıklı, C.,Veznedaroğlu, L.R.,Öztepe, B.,Onur, A. (2008). Yapılandırmacılığı Nasıl

Uygulamalıyız?. Ankara: Odtü Yayıncılık.

Brown, J.S.,Collins, A., Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of Learning. Educational Researcher, 18,(1): 32-42.

Büyükkaragöz, S.,Çivi, C. (1999). Genel Öğretim Metotları. İstanbul: Beta Basım Yayınları. Cobb, P.,Bowers, J. (1999). Cognitive and Situated Learning Perspectives in Theory and Practice.

Educational Researcher, 28: 4-15.

Çokluk, Ö.,Yılmaz, K., Oğuz, E. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi.

Krumsal Eğitim Bilim Dergisi. 4(1). 95-107

Genç, S.Z.,Eryaman, M.Y. (2007). Değişen Değerler ve Yeni Eğitim Paradigması. Afyon Kocatepe

Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:4, Sayı:1

Güngördü, E. (2006). Eğitim Fakülteleri İçin Coğrafyada Öğretim Yöntemleri ve Çağdaş Öğretim

Yöntemleri İlkerler-Uygulamalar. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.

Güngördü, E. (2008). Coğrafyada Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Erdem, A.R. (2006). Nasıl Öğretmeliyim: Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri. Bilim, Eğitim

Karabağ, S.,Şahin, S. (2007). Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi. Ankara: Gazi Kitabevi. Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Kılıç, E. (2004). Durumlu Öğrenme Kuramının Eğitimdeki Yeri ve Önemi. Ankara: Gazi

Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24,(3): 307-320.

Küçükahmet, L. (2008). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Lave, J.,Wenger E. (2003). Situated Learning Legitimate Peripheral Participation. Cambridge

University Press, U.K.

McLellan, H. (1996). Situated Learning Perspectives Educational Technology Publications, Inc.,Englewood Cliffs, New Jersey. U.S.A.

Özden, Y. (1999). Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Özey, R.,Demirci A. (2008). Coğrafya Öğretiminde Yöntem ve Yaklaşımlar. İstanbul: Aktif Yayınevi.

Özey, R.,İncekara, S. (2010). Coğrafya Eğitiminde Kavram ve Değişimler. Ankara: Pegem Akademi.

Özür, N. (2007). Coğrafya Eğitiminde Öğrenme/Öğretme Süreçleri. Kuram ve Uygulamada

Coğrafya Eğitimi (Ed. S. Karabağ, S. Şahin), Ankara: Gazi Kitabevi.

Saban, A. (2005). Öğrenme Öğretme Süreci, Yeni Teori ve Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Senemoğlu, N. (2004). Gelişim Öğrenme ve Öğretim-Kuramdan Uygulamaya-. Ankara: Gazi Kitapevi.

Şahin, S. (2010). Coğrafya’da Çağdaş Öğretim Yöntemleri. Coğrafya Eğitiminde Kavram ve

Değişimler (Ed. R. Özey, S. İncekara) Ankara: Pegem Akademi.

Şaşan, H. (2002). Yapılandırmacı Öğrenme. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 74-75, 49-52.

Şentürk, C. (2009). Eğitimde Yeniden Yapılanma ve Yapılandırmacılık. Eğitişim Dergisi, Sayı:23 (Haziran).

Taş, H. İ. (2007). Coğrafya Eğitimi. İstanbul: Aktif Yayınevi.

Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ünlü, İ. (2009). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Bilgisayar Destekli Sınıf Ortamında

Durumlu Öğrenmenin Öğrencilerin Akademik Başarısına, Tutumuna ve Öğrenmenin Kalıcılığına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Elazığ.

Yalın, İ.H. (2008). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Yeşilyaprak, B. (2008). Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim. Ankara: Pegem Akademi. Yıldırım, A.,Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. (8. Basım). Ankara: Seçkin

EKLER