BULGULAR VE YORUM

Bu bölümde araştırmanın temelini oluşturan öğretmenlerin durumlu öğrenme modelinin uygulanabilirliği ilişkin görüşleri ve alt problemlere ilişkin bulgular ve yoruma yer verilmiştir.

Tablo 2: Soru ve Cevaplar Çizelgesi

KONULAR GÖRÜŞLER ÇIKARIMLAR

Değişen eğitim yaklaşımları

Katılımcı 1 : ‘‘…Hem öğrenci profili değişti hem de eğitim yaklaşımlarıyla öğretmen profilinin de değiştiğini düşünüyorum. Bakış açıları değişti, vizyonları değişti, programların içi değiştikçe bizde değişmek zorunda kaldık. Klasik yöntem uygularsam derslerimde, bugün öğrencinin hiç ilgisini çekemem…’’

*değişim kaçınılmaz bir gerçek, değişime uyum

sağlamak gerekir.

Katılımcı 2 : ‘‘…Öğrencinin beklediği önüne yemeğin gelmesi ama biz artık bugün yemeği önüne vermek yerine yemeğin nasıl yapılacağını gösteriyoruz. Her şeyi öğretmenin yapmaması gerekiyor…’’

*eğitimde öğrenci odaklı bir değişim söz

konusudur.

Etkin bir öğretim sürecinde

öğrenmeyi etkileyen

Katılımcı 5 : ‘‘…öğrencinin hazır bulunuşluğu ve öğrencinin motivasyonu, ikinci planda fiziki ortam…’’

*öğrencinin hazır bulunuşluğu *fiziki ortam *öğretim teknikleri

faktörler _{Katılımcı 6 : ‘‘…İlk olarak öğrencinin} hazırbulunuşluğu çok önemlidir. Fiziksel ortamdan tutun da öğrencinin psikolojisine kadar hepsi etkilidir. Bir diğeri de öğretmendir. Öğretmenin rolü rehber olması gereklidir. Öğretmen yönlendirici olmalıdır. Öğrencinin ilgisi 45 dakika boyunca çekmelidir. Öğrenciyi aktif tutmalıdır. Yaratıcı drama, drama gibi konularda öğretmenin eksikliklerini gidermesi gereklidir…’’ Yaşanılan çevre ve öğrencinin yaşantısı öğrenmeyi ve öğretim tekniğini etkileme durumu

Katılımcı 6 : ‘‘…öğrenciler arasında coğrafya öğretiminde sosyoekonomik durum çok önemli oluyor. Eski okulum Polatlı da kırsal kesimden öğrencilerim vardı şuanda Konutkent te bir okuldayım ve öğrencilerin çoğu yurtdışına gitmiş, neden coğrafya öğrenmeliyiz? Gittiğiniz ülkeler ile Türkiye arasındaki farklılıkları öğrenmede kolaylık sağladığını gördüm. Öğrenciler daha bilinçli bir şekilde yaklaşıyorlar. Öğrencilerin geldikleri çevre ve yaşantıları öğrenme olumlu etkiler bırakıyor…’’

*öğrencinin yaşantısı ve çevresi öğrenme çok

etkili *yaşantısın göre öğrenme de kolaylık veya zorluklar çekilebildiği *farklı öğretim tekniklerinin olumlu etkileri

Katılımcı 1 : ‘‘…Köyle bağlantısı olan öğrenciler özellikle coğrafya derslerinde daha başarılı olduklarını tespit ettim. Çünkü bu öğrenciler, yaşadıkları ortamla öğrendikleri arasında bir bağ kurabiliyorlar. Bu yüzden öğrendikleri de kalıcı oluyor. Metropol de büyümüş, apartmanda büyümüş çocuklar, dışarıda bir kuş sesi dışında bir şey görmemiş çocuklara, öğretmek daha zor. Yaşantısından dolayı öğrenmesi daha zor oluyor. Bu çocuklara gerekirse dışarıya bahçeye çıkartarak yapraklara taşlara dokun tutturuyorum. Veya araştırma ödevi yaklaşımlarıyla öğrencinin ilgisini çekmeye çalışıyorum…’’

Katılımcı 2 : ‘‘…olay inceleme, drama, halka tekniği, görüş geliştirme metodu, şiir yazdırma, öykü ve düşünce yazısı kullanıyorum…’’

Soyut konuları ilgi çekici hale getirme

Katılımcı 7 : ‘‘…Soyut konuların anlaşılmasında materyaller kullanılması

konunun anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır…’’ *derslerde materyallerinin kullanımı *faklı öğretim tekniklerinin kullanımı

Katılımcı 5 : ‘‘…hikâye yöntemiyle soyut konuların öğretimini daha kolay hale getirebiliyorum. Öğrencide merak uyandırmaya çalıştırıyorum…’’

Öğrencilerde İşbirliği, yardımlaşma becerisi ve sorumluluk duygusu

Katılımcı 4 : ‘‘…grup çalışmalarında en önemli sorunlardan biri, grupta birkaç kişinin konuya dahil olması, bir kişinin çalışmayı yürütmesi ve diğerlerinin ilgisiz davranışlarıdır. Grup çalışması yaparken, rastgele öğrenci seçimine dikkat ediyorum. Öğrencilere kart çektirilerek rastgele gruplar oluşturuyorum. Sınıfın mevcut sayısına göre yapılabilecek uygulama değişmektedir…’’

*grup çalışmalarının olumsuz yönleri *grup çalışmalarında

öğrencilerin sorumsuzlukları

Katılımcı 7 : ‘‘…Öğrenciler kendilerine yakın gördüğü arkadaşlarını gruplara almak istiyorlar. Gruplaşmalara neden oluyor böyle bir sıkıntı yaşıyoruz. Bazı durumlarda da öğrencilerdeki sorumluluk duygusundan dolayı sıkıntılar yaşayabiliyoruz. Birkaç öğrenci çalışırken diğer birkaçı çalışmaya dahil olmayabiliyor…’’

Hayali Öykü Tekniği

Katılımcı 2 : ‘‘…derslerimde hayali öykü tekniğini oldukça fazla kullanıyorum. Örneğin, 9. Sınıflarda dünyanın iç yapısıyla ilgili hikaye yazmalarını istedim. Sınıfta herkes birer cümle söyleyerek hikayeyi tamamladık. Diğer bir örnek ise öğrencilerin yeni öğrendiği kavramları kullanarak bir hikaye oluşturmalarını istedim. Hikayede kavramların isimleriyle birlikte kavramın ne olduğunu açıklayarak hikaye oluşturma uygulamasını yaptım. Hikayelerin oluşturmalarında birkaç yönerge ve gerekli gördüğüm yerlerde ip uçları veriyorum…’

*hayali öykü tekniği kullanımı ve olumlu

yönleri

Katılımcı 7 : ‘‘…jeolojik zamanlar konusunda öykü tekniği kullandım. Dünyanın ilk oluşumundan günümüzdeki haline gelmesiyle ilgili öykülendirme kullanıyorum…’’

Katılımcı 1 : ‘‘…bu tekniğini hiç kullanmıyorum…’’

*hayali öykü tekniğinin kullanılmaması

Katılımcı 4 : ‘‘…bu tekniği pek kullanmıyorum…’’

Öğrencilerin kendini

değerlendirmesi

Katılımcı 2 : ‘‘…öğrenciler kendi kendilerini değerlendirmeyi yapamıyor. Objektif olamıyorlar. Not beklentisinden dolayı kendi kendilerini değerlendirmeyi yapamıyorlar. Örneğin, bizim öğrencilerimiz

*öğrencinin öz değerlendirme yapamaması

sınava giriyor, sınavdan çıktıktan sonra 90 alacağını düşünürken 62 alıyor. Çünkü öğrenci kendisini bilmiyor…’’

Konuların gerçek yaşam bağlamı içerisinde

sunulması

Katılımcı 2 : ‘‘…Derslerde her zaman gündelik hayat ile ilişkilendiriyorum. Her konu ve her sınıfta olması gerekiyor. Öğrenciler edindiği bilgiyi hayatın içinde görmek ve kullanmak isterler. Bizde onlara bunu sağlamaya çalışıyoruz. Her zaman gündelik hayattan örnekler ve uygulamalar vardır. Öğrenci seviyelerine ve yaşantılarına göre örneklendirme çok etkili oluyor…’’

*gündelik hayata dair örneklerin her zaman

kullanımı *gerçek yaşamla ilişkilendirerek konuların öğretimi *öğrencilerde merak ve ilgi uyandırma

Katılımcı 5 : ‘‘…coğrafyanın gündelik yaşamda var olması onun en büyük artısıdır. Öğrencilere örnek vermekte veya bir durum ortaya koymakta zorlanmıyoruz. Öğrencinin hem ilgisini çekiyor hem merak uyandırıyor. Coğrafyanın her konusunu hayatla ilişkili bir şekilde öğretimi sağlanabilir…’’

Rol oynama veya senaryo temelli aktiviteler

Katılımcı 2 : ‘‘…Rol oynama yaptırıyorum. Hatta öğrencilerim bu tekniği uygulattığımda çok mutlu oldular. Öğrenciler derslerden keyif almak istiyorlar. Eğlenerek öğrenmek istiyorlar. Örneğin sınıfımı 2 gruba ayırdım ve her grubun farklı sorumlulukları vardı. 1 grup az gelişmiş ülke diğer grup ise diğer grup ise çok gelişmiş ülkeyi temsil ediyordu. Gruplar kendi ülkelerin özelliklerini söylediler. Daha

*rol oynama tekniğinin avantajları *rol oynama tekniğine

bir örnek *öğrencilerin olumlu

sonra üretim, tüketim ve hizmet sektörünün işleyişini görmek için kayık yapımı, boyanması ve süslenmesi ve satışı gibi etkinlikler yaptırdım. Öğrencilerim o kadar çok keyif aldılar ki, bir sonra ki hafta bu sefer ne yapacağız gibi tepkiler aldım…’’

Öğrenme ortamı Katılımcı 5: ‘‘…öğretim ortamına hakim olmalıyım, bana ait bir dersliğin olmasını isterdim, her şeyin planını ben yapmak isterdim. Materyalleri taşımak yerine dersliğimde her zaman bulunmasını isterdim. Branş sınıfları olsun istiyorum…’’

*branş dersliği veya uygulama sınıfı eksikliği

*materyal eksikliği

Katılımcı 1: ‘‘…Uygulama sınıfım olsun, öğrencilerimle taşları toprakları tek tek gösterebileyim. Şuanda bazı uygulamaları okulun bahçesinde yapabiliyoruz ama yapmak istediğim uygulamaların bazıları için atölye olması gerekiyor. Hepsinin bahçede gerçekleştirmemize imkânımız yok. Bu yüzden küçük bir atölyem olsun, uygulamaları orda yapabilirim…’’

Katılımcı 7: ‘‘…Coğrafya derslikleri yapılmalıdır. Soyut konular anlatılırken bunların somutlaştırılması için materyallerin bulunduğu bir ortamlar sağlanmalıdır…’’

Yukarıdaki tablodan yararlanılarak farklı okullarda görev yapan öğretmenlerin durumlu öğrenme modeline ilişkin görüşleri ile ilgili aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.

 Görüşmeye katılan öğretmenlerin çoğu değişen eğitim yaklaşımları konusunda hemfikir olmakla birlikte eğitimdeki değişimi benimseyip ona uyum sağlamak gerektiğini düşünmektedir.

 Katılımcı öğretmenler, etkin bir öğretim sürecinde öğrenmeyi, ilk olarak öğrencinin hazır bulunuşluğu daha sonra öğrenme ortamının fiziki özelliklerinin etkilediğini bunları takip ederek seçilen öğretim tekniğinin ve öğretmenin olduğunu düşünmektedir.

 Durumlu öğrenme modeli için en önemli noktalardan biri olan öğrencinin yaşantısı ve yaşadığı çevrenin öğrenmeyi etkileme durumu hakkında katılımcı öğretmenlerin görüşleri genelde yaşantının ve öğrencinin çevresinin çok etkili olduğu yönündedir. Öğrencinin yaşantısından dolayı bazı durumlarda öğrenmede güçlükler veya kolaylıklar sağladığını vurguladılar.

 Katılımcı öğretmenler, coğrafya derslerindeki soyut konuların somutlaştırılması, materyaller kullanılması ve farklı öğretim tekniği kullanılarak öğrencilerin ilgisini çekeceğini savunmaktadır.

 Görüşmeye katılan öğretmenler Durumlu öğrenme modelinin bileşenlerinden biri olan yardımlaşma becerisini, öğrencilere kazandırmak için, grup çalışmaları yaptıklarını ifade ettiler. Bütün öğretmenler grup çalışmalarında birkaç öğrencinin sorumluluk aldığını diğerlerinin ilgilenmediğini, grup çalışmalarının amacına ulaşmakta sıkıntılar çektiğini ifade ettiler. Öğretmenler grup çalışmalarının öğrencilere arasında yardımlaşma becerisini kazandırmaktan ziyade öğrenciler arası gruplaşmalara neden olduğunu bu durumun önüne geçmek için sınıfta kartlar çektirerek gruplar oluşturduğunu ifade ettiler.

 Durumlu öğrenme modelinin diğer bir bileşeni olan, hayali öykü tekniğini görüşmeye katılan öğretmenlerin bir kısmı kullanmakta bir kısmı ise kullanmamaktadır. Hayali öykü tekniğini kullanan katılımcı öğretmenler, öğrencilerden olumlu geribildirim aldığını, bu tekniği oldukça sık kullanmaya çalıştıklarını, öğrencilerde ilgi ve merak duygusunu oluştuğunu ifade ettiler.  Durumlu öğrenme modelinde değerlendirme farklı metotlarla yapılabilmektedir.

Bunlardan biri öğrencinin kendi kendini değerlendirmesi, öz değerlendirme yapabilmesidir. Görüşmeye katılan öğretmenler, öğrencilerin kendilerini değerlendirebilme becerisine sahip olmadığı düşünmektedir. Öğrenciler objektif davranamadığını ve hem kendilerini hem de arkadaşlarını

değerlendiremediklerini savundular. Görüşmeye katılan öğretmenlerin çoğu bu konuda hem fikir olmakla birlikte öğrencilerin not kaygısı taşımaları kendilerini değerlendirme yapabilmesini etkilediğini savundular.

 Durumlu öğrenme modeli, durumlu biliş kuramına dayanmaktadır. Durumlu biliş kuramına göre öğrencilere konular gerçek yaşam bağlamında sunulmalıdır. Odak grup görüşmelerine katılan öğretmenler derslerde konuları gerçek yaşamla ilişkilendirdiklerini ve gündelik yaşamla bağlantılı olmadığı takdirde kalıcı öğrenmenin sağlanamayacağını düşünmektedirler. Öğrencilerin yaşantısına ve hazırbulunuşluklarına göre gündelik yaşamdan örnekler sunduklarını, her zaman ve her konunun gerçek yaşamla ilişkilendirdiklerini ifade ettiler. Öğrencilerin edindikleri bilgileri kendi yaşantısında nasıl veya nerede kullanacağını bilmek istediklerini bu nedenle gerçek yaşam bağlamında sunduklarını ifade ettiler.  Durumlu öğrenme modeline göre rol oynama tekniğinin gerçek yaşam

bağlamında sunulması öğrencilerde kalıcı öğrenme sağlayabilir. Görüşmeye katılan öğretmenler bir kısmı rol oynama ve senaryo gibi teknikleri kullanıyor. Diğer bir kısmı ise kullanmamaktadır. Bu teknikler kullanıldığında, öğrenciler keyif almakta, öğrenme sürecinde çok aktif olduğunu vurguladılar.

 Durumlu öğrenme modeline göre öğrenme ortamının en önemli noktalarından biri, gerçek yaşamı yansıtabilecek etkinliklerin düzenlenebileceği bir sınıf, uygulamaların yapılabileceği, öğrenciler birbirleriyle etkileşimde olabileceği bir ortamın olmalıdır. Odak grup görüşmesine katılan öğretmenlere nasıl bir öğrenme ortamı istedikleri sorulduğunda hepsinin kendilerine ait uygulama yapabilecekleri, branş derslikler olması gerektiği konusunda hemfikir olduğu görülmektedir. öğretmeler okullarda kendilerine ait uygulama yapabilecekleri, ders materyallerinin sürekli olarak kullanabilecek bir sınıf arzusu içerisindeler. Problemlere iliĢkin bulgular ve yorumlar: