Mecmua-i Edebiyye’nin sütunlarında, 1899-1900 yıllarını kapsayan kısa süreli yayın hayatı boyunca birçok edebiyatçının çeşitli eserlerine yer verilmiştir. Bu edebiyatçılardan Ahmet Haşim, Ömer Seyfettin, Faik Ali, İsmail Safâ gibi isimler dikkat çekmektedir.
Mecmua-i Edebiyye’de yayımlanan edebi tenkit makalalelerinin geneli ise imzasızdır ve “Musâhabe” başlığını taşır. Bu musâhabelerde Tevfik Fikret’in etkisi açık bir şekilde görülür. “İcmâl-i Edebî” başlığını taşıyan diğer bir yazı dizisi ise yine Fikret’in “Hafta-i Edebî”lerini hatırlatmaktadır.
“Güzel Sanatlar Üzerine Teorik Tenkit Yazıları” başlığı altında incelediğimiz makaleler özellikle tiyatro türünün gelişim seyri açısından büyük önem arz etmektedir.
"Sahâif-i Şuarâyı Sâlife " başlığı altında Mehmed Muhlis tarafından kaleme alınan makaleler ise devrin Divan edebiyatına bakışına dair kaynak teşkil etmektedir.
Mecmua-i Edebiyye’de yayımlanan “Tarih-i Edebiyat-ı Milele bir Nazar” yazı dizisi ise Yunan ve Latin edebiyatlarının tarihinin bizim edebiyatçılarımız üzerindeki tesirini takip etmek açısından oldukça önemlidir. Bu makale dizisinin konusu eski Yunan ve Latin Edebiyatlarıdır ve bu makalelerde birçok yabancı sanatçının adı geçmektedir. Bu makaleler Yunan ve Latin edebiyatlarının tarihsel seyrini takip etmek açısından son derece önemlidir.
Tezimizde üç ana başlık altında toplam kırk yedi makale incelenmiştir.Sonuç olarak; Mecmua-i Edebiyye’nin matbuât hayatında kendine yer ettiği dönemin edebi meselelerinin nabzını tutuğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında genelde tarihçilik, özelde edebiyat tarihçiliği açısından dikkate değer bir mecmua olduğu da bir gerçektir.
114
KAYNAKLAR
AKÜNAL, Dündar, İlk Türk Dergisi “Mecmua-i Fünûn”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları,1985.
AKYÜZ, Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri 1860-1923, İstanbul: İnkılap Kitapevi, 2015.
BAYRAK, Orhan, Türkiye’de Gazeteler ve Dergiler Sözlüğü (1831-1993), İstanbu: Küll Yayınları, 1994.
BEYAZ, Yasin "Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk Edebiyatında Tenkidin Genel Seyri", Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5, Sayı:8, 2014.
BİLKAN, Ali Fuat, Divan Edebiyatında Tenkit, İstanbul: Milli Kültür, Sayı 54, 1986.
BOSTANCI, Kahraman, Edebiyat Gazetesi Peyâm’da Edebi Tenkit, İstanbul: Kesit Yayınları, 2010.
BOSTANCI, Kahraman, Peyâm-ı Edebî’de Edebi Tenkit, İstanbul: Kesit Yayınları, 2016.
COŞKUN, S. , Vildan, Toderini Gian Battista, TDV İslâm Ansiklopedisi, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 41. Cilt, İstanbul, s. 208-209.
DAYANÇ, Muharrem, Eleştiri Tarihi, Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.
DEMİR, Kenan, "Osmanlı’da Dergiciliğin Doğuşu ve Gelişimi (1849-1923)", Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:9, 2016, 71-112
DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitapevi, 2000.
EBÜZZİYA, Ziyad, TDV İslam Ansiklopedisi, “Diyojen” , TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 9. Cilt, İstanbul:1994, s. 479-410.
115
ENGİNÜN, İnci, Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839- 1923), 4. Basım, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2003.
ERCİLASUN, Bilge, Servet-i Fünûn Edebiyatında Tenkit, 3. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları, 2013.
GENÇEL, Şeyma, Türkiye’de Dergiler Ansiklopediler “Çocuk Dergileri”, İstanbul: Gelişim Yayınları,1984.
Güncel Türkçe Sözlük, “Dergi”, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, 11. Baskı, 2011, s.635.
GÜLER, Merve, Donanma Mecmûasında Edebî Tenkit. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, 2017.
IŞIKAY, Ömrüm, Edebiyât-ı Cedîde Karşısında Ahmed Rasim, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2011
KAHRAMAN, Alim, TDV İslam Ansiklopedisi, “Mecmûa-i Ebuzziya”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt:28, Ankara, 2003.
KAHRAMAN, Alim, TDV İslam Ansiklopedisi, “Matbuat”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt:28, Ankara, 2003, s.121-125.
KAHRAMAN, Alim, TDV İslam Ansiklopedisi, “Terakki”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 40. Cilt, İstanbul, 2011, s.481-482.
KAPLAN, Mehmet, Eski Notları Karıştırırken: Mecmua-i Edebiyye, Milli Kültür Dergisi, Ankara, 2-5, 1982.
KUT, Turgut. (2011). Teodor Kasap, TDV İslam Ansiklopedisi, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt:40 s. 473-475.
NALCIOĞLU Ulusoy, Belkıs, Türkçe Dergiciliğin Sancılı Başlangıcı, Dergicilik Üzerine, (Editör Prof. Dr. Aslı Yapar Gönenç), İstanbul: Koyu Kitap, 2013.
116
NALCIOĞLU Ulusoy, Belkıs, Tanzimat Döneminde Dergicilik, (Osmanlı’da Muhalif Basının Doğuşu) 1828-1878, 1. Baskı, İstanbul: Yeditepe, 2013.
OKAY, Orhan, TDV İslam Ansiklopedisi, “Güneş”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Cilt:14, İstanbul, 1996, s.296-297.
OKAY, Orhan, TDV İslam Ansiklopedisi , “Haver”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Cilt:16, İstanbul, 1997, s.527-528.
ORAL, Tanju, TDE Ansiklopedisi, 6. Cilt Dergâh Yayınları, 2003, s.173-174. OKAY, Orhan, TDV İslam Ansiklopedi, “Kırk Anbar”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt: 25, İstanbul, 2002, s.475-476.
ÖZSARI, Mustafa, Eleştiri Tarihi, Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.
PARLATIR, İsmail, Tevfik Fikret Dil ve Edebiyyat Yazıları, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013, s. 20
PELTEKOĞLU BALTA, Filiz, “Dergiciliğin Gelişimi ve Türkiye’de Kadın Dergileri”, Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:9, 1995.
ŞEN, Nurcan, "Tanzimat Devri Periyodikleri ve Dergicilik", Türkiyat, Sayı 5, 2009.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, (Yayına Hazırlayan:Abdullah Uçman), YKY:2007, 2. Baskı, İstanbul.
TOPRAK, Zafer, Fikir Dergiciliğinin Yüz Yılı, Türkiye’de Dergiler Ansiklopediler (1849-1984), 1. Baskı, İstanbul: Gelişim Yayınları, 1984.
TOPUZ, Hıfzı, II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul: Remzi Kitapevi, 2016.
TÖKELİ, Dursun Ali, “Divan Edebiyatında Eleştiri” (Özel Sayı), Hece Eleştiri, Hece Yayıncılık Sayı:77-79, Yıl:7, 2003.
117
TUNALI CAN, Ayfer, Ceride-i Askeriyenin Tarih Araştırmalarındaki Yeri”, Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 23, Sayı 36, 195-211, 2005
ÖZMEN, Kemal, Modern Türk Şiirinde Fransız Etkileri, İstanbul, Sel Yayınları, 2016.
UÇMAN, Abdullah, "Tanzimat ve Servet-i Fünûn Dönemi Türk Edebiyatında Eleştiri", Hece Eleştiri, 2003, s. 77-79.
UÇMAN, Abdullah, TDV İslam Ansiklopedisi, “Ma’lumat”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt: 27, Ankara, 2003.
UÇMAN, Abdullah, TDV İslâm Ansiklopedisi “Tenkîd”, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Cilt:40, 2011.
VARLIK, Bülent, Tanzimat ve Meşrutiyet Dergileri, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 1985.
YAPAR GÖNENÇ, Aslı, Türkiye’de ve Fransa’da Dergicilik ve Kadın Dergileri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, 2006.
YILMAZ, Ayşe, Mecmua-i Edebiyye Dergisi-Tahlîlî Fihrist, İnceleme ve Seçilmiş Yazılar, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2000.
YILMAZ, Ayşe, Mecmua-i Edebiyye Dergisinin Özellikleri, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, İstanbul, 2004.
YURDUN, Derya, Mecmua-i Edebiyye İnceleme, Tahlîlî Fihrist, Seçme Metinler, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum 1999.
YUVA METE, Gül, Modern Türk Edebiyatı’nın Fransız Kaynakları, 1. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
118