4. ARAŞTIRMA BULGULARI
5.1. Sonuç
Teknolojinin hızla gelişmesi iş dünyasında köklü değişikliklere neden olmaktadır. Bu değişikliklerin başında kalifiye işgücü gelmektedir. Örgütlerin kalifiye işgücüne sahip olmaları, rekabet avantajı sağlamaktadır. Bu avantajı elinde bulunduran örgütler kaliteli üretim yapmakta ve bunun neticesinde de bulundukları piyasada önemli bir yere sahip olmaktadırlar. Örgütler piyasadaki pazar paylarını korumak ve yükseltmek için kalifiye çalışanlarını kaybetmek istemezler. Bunun sonucu olarak örgütlerde uzmanlık gerektiren pozisyon sayısı da sürekli olarak artmaktadır. Bu pozisyonları doldurmak için en doğru çalışana ulaşmak örgütler için hem çok zahmetli, hem de maliyetli bir süreç olduğundan çalışanlardan kendilerini geliştirmelerini ve farklı rolleri yerine getirmeleri beklenmeye başlanmıştır.
Örgüt yapılarının, örgütün bulunduğu piyasa yapısının ve teknolojik gelişmelerin örgütlerin politika ve stratejilerini değiştirmelerine ve yapılarında değişiklikler yapmalarına neden olmaktadır. Bu değişiklikler neticesinde iş tanımları daha esnek hale gelmekte, çalışanlara işlerinin haricindeki farklı işler yüklenmektedir. Yüklenen işin çalışan tarafından anlaşılmamış olması, çalışanın geçmişteki işi ile yeni işi arasında kalması, işin çalışanın kişilik özellikleriyle uyuşmaması ve farklı işlerin çalışanlara yüklenmesi gibi nedenlerden dolayı çalışanlar işyerlerinde rol belirsizliği ve rol çatışması yaşamaktadırlar. Rol belirsizliği ve rol çatışması yaşayan bireye yaptığı iş anlamsız hale gelmekle beraber bireyin işe yabancılaşması söz konusu olmaktadır.
Yapılan analiz bulgularında, rol belirsizliği ile yabancılaşma arasında pozitif yönlü bir etkinin olduğu, rol belirsizliği algısının arttığında yabancılaşmanın da arttığı gözlemlenmiştir. Bulduğumuz bu sonuç daha önceki yapılan çalışmalarla (Organ ve Greene,1981; Comer ve Dubinsky, 1985; Michaels vd., 1988; Agarwal, 1993; Chiaburu vd., 2014; Arslan, 2016; Atay ve Gerçek, 2017) benzer sonuçlar elde edilmiştir. Diğer taraftan rol çatışmasıyla örgütsel yabancılaşmanın boyutları arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.
Katılımcıların cinsiyet, medeni durum, kurumdaki pozisyon, yaş, eğitim durumu ve çalışma süresine göre rol çatışması ve rol belirsizliği algıları ile örgütsel yabancılaşma faktörlerindeki farklılaşmayı tespit etmek için farklılık analizleri yapılmıştır. Farklılık analizleri değerlendirildiğinde ise rol çatışması ve rol belirsizliği ile örgütsel yabancılaşmanın alt boyutlarındaki faktörlerin demografik özelliklere göre genel itibariyle farklılık olmadığı sonucuna varılmış olup, rol belirsizliği algısının cinsiyet göre farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır. Cinsiyet değişkenine göre değerlendirildiğinde kadınların rol belirsizliği algılarının erkeklere göre daha yüksek olduğu söylenebilir. Kara (2010) çalışmasında rol belirsizliğinin cinsiyete göre farklılık olmadığı sonucunu bulmuştur. Akbolat vd. (2011)' nin çalışmasında elde edilen bulgulara paralel olarak rol çatışması bulgularının cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların örgütsel yabancılaşma faktörlerinden anlamsızlaşma değişkeninin medeni durumlarına göre anlamlı farklılık gösterdiği, buna göre bekâr çalışanların yabancılaşma duygusunu daha yüksek seviyede yaşadıkları söylenebilir. Yabancılaşmanın medeni duruma göre farklılaştığını tespit eden Middleton (1963), elde ettiğimiz bu sonucu desteklemektedir. Katılımcıların yaş, eğitim durumları, kadro durumlarına ve çalışma sürelerine göre rol çatışması, rol belirsizliği ve örgütsel yabancılaşma algılarında farklılık bulunamamıştır. Bulunan bu sonuçla ilgili Kara (2010), çalışmasında rol çatışması ve rol belirsizliğinin kurumdaki çalışma süresi değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusunu desteklemektedir.
Ankete katılanların sorulara yönelik verecekleri cevapların çalıştıkları kurum tarafından öğrenilmesi konusunda tedirgin olmaları araştırmanın sınırlılığıdır. Bu nedenle anketler çalışanlara bizzat elden teslim edilmiş ve anket formuna kimlik bilgileri ile çalıştıkları kurumun isminin yazılmaması gerektiği açıklanmıştır. Ayrıca verilerin sadece akademik amaç için kullanılacağı ve başka herhangi bir yerde paylaşılmayacağı anlatılarak söz konusu sınırlılık aşılmaya çalışılmıştır. Diğer bir sınırlılık ise anketlerin tüm kurumlar yerine sadece dört kamu kurumundaki çalışanlara dağıtılmış olmasıdır.
5.2.Öneriler
Kamu kurumlarının aylık ve yıllık planlarının oluşturulması, belli aralıklarla verilen hizmetlerin değerlendirilmesi amacıyla toplantılar gerçekleştirilmesi, çalışanlara alanlarıyla ilgili seminer eğitimleri verilmesi, yöneticilerin liyakat esasına göre seçilmesi ve göreve getirilmesi, yöneticilerin çalışanlar arasında işi adaletli dağıtmaları ve çalışanlardan daha iyi verim alınabilmesi amacıyla motivasyonlarını artıcı iletişim kurulması ve performansa dayalı ücret sisteminin getirilmesi konularındaki önerilerin gerçekleştirilmesiyle işyerlerinde çatışmaların ve işten uzaklaşmaların azalacağı söylenebilir.
Çalışanlar rolleriyle ilgili algıladıkları çatışma ve belirsizliklerden dolayı işten ayrılma düşüncesinde olmaları verimliliklerini düşüreceğinden örgütler için ciddi kayıplara neden olacağı göz ardı edilmemelidir. İşten ayrılmaların önlenebilmesi için çalışanların yaşadıkları sorunlara stratejik çözümler bulunulmalıdır. Bunun sağlanmasıyla birlikte örgütlerde iş gücü devir hızı oranı azaltılmış olacaktır. Bu da örgütlerin yetenekli ve tecrübeli işgücüyle üretimlerine devam etmeleri anlamına gelmektedir. Kamu kurumlarında ise verilen hizmetlerin daha kaliteli olması amacıyla yukarıda bahsedilen önlemlerin alınması yararlı olacağı düşünülmektedir.
Bu çalışmada Kastamonu ili merkez ilçesinde yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında çeşitli pozisyonlarda görev yapan çalışanlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bir model önerilmiştir. Ülke genelinde yapılacak başka çalışmalarda kamu kurumlarında uygulanabilir. Böylelikle yapılan çalışmaların sonuçları kıyaslama yapılarak bir takım çözüm önerileri sunulabilir. Ayrıca katılımcıların örgütsel adalet algılarını belirlemek amacıyla araştırma modeli geliştirilerek bu değişken eklenebilir.
6.KAYNAKÇA
Acker, G. M. (2004). The effect of organizational conditions (role conflict, role ambiguity, opportunities for professional development, and social support) on job satisfaction and intention to leave among social workers in mental health care. Community mental health journal, 40(1), 65-73.
Adıgüzel, O. (2012). İşle ilgili stres, rol çatışması ve rol belirsizliğinin beklenen personel devri üzerine etkisi: hemşireler üzerinde bir uygulama. Uluslararası
Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 163-169.
Agarwal, S. (1993). Influence of Formalization on Role Stress, Organizational Commitment, and Work Alienation of Salespersons: A Cross-National Comparative Study. Journal of International Business Studies, 24(4): 715- 739.
Akat, İ. (1994). İşletme Yönetimi. İstanbul: Beta Kitabevi.
Akbolat, M., Oğuz, I. & Uğurluoğlu, Ö. (2011). Sağlık çalışanlarının kontrol odağı, iş doyumu, rol belirsizliği ve rol çatışmasının karşılaştırılması. Hacettepe
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2).
Akdaş, E. (2015). Hemşirelerde rol çatışması ve rol belirsizliğinin tükenmişlik ve iş
doyumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akpolat, T. (2014). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sinizm tutumunun işe
yabancılaşma düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz
Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Akpolat, T. & Ebru, O. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinde örgütsel sinizmin işe yabancılaşma düzeyine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 11(3).
Akyıldız, H. (1998). Bireysel ve toplumsal boyutlarıyla yabancılaşma. Süleyman
Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3).
Anaş, K. (2016). Vakıf üniversitesi çalışanlarında örgütsel sinizm tutumunun işe
yabancılaşma üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul
Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Arslan, S. (2016). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin örgütsel yabancılaşmaya etkisi:
Alanya Belediyesi'nde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
Aslan Ö. & Vural H. (2001). Yönetici hemşirelerin çalıştıkları ortamda karşılaştıkları çatışma nedenlerinin ve kullandıkları çatışma yönetim yaklaşımlarının belirlenmesi, Hemşirelik Forumu,4(4-5):42-48.
Aybar, Ş. (1995). Yabancılaşma ve yabancılaşmanın iş tatmini üzerine
etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Aydın, D. G. (2010). Kapitalizmde bireyin sorgulanması: yabancılaşma ve demir kafes. Amme İdaresi Dergisi, 43(2), 17-32.
Aytaç, Ö. (2005). Modern bürokrasiler ve yabancılaşma ethosu. Fırat Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, 320, 321-326.
Babür, S. (2009). Turizm sektöründe örgütsel yabancılaşma: Antalya beş yıldızlı
konaklama işletmelerine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans
tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Balaban, J. (2000). Temel eğitimde öğretmenlerin stres kaynakları ve başa çıkma teknikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 188-195.
Balay, R. (2000).Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Basım, H. N., Erkenekli, M. & Şeşen, H. (2010). Birey davranışındaki kontrol odağının rol çatışması ve rol belirsizliği algısı ile ilişkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. Amme İdaresi Dergisi, 43(1), 145-165.
Başaran, İ.E. (2000). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye.
Başaran, İ.E. (2004). Yönetimde İnsan İlişkileri Yönetsel Davranış. (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Başaran, İ.E. (2008). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Ekinoks Eğitim Danışmanlık.
Bayhan, V. (1997). Üniversite gençliğinde anomi ve yabancılaşma. 195. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Baysal, A.C. & Tekarslan, E. (1996), İşletmeciler için davranış bilimleri. (2. Basım). İstanbul: Avcıol Basım-Yayın.
Büyükyılmaz, O. (2007). İşletmelerde yabancılaşmanın sosyo-psikolojik etkileri ve Türkiye Taşkömürü Kurumunda bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Ceylan, A. & Ulutürk, Y. H. (2006). Rol belirsizliği, rol çatışması, iş tatmini ve performans arasındaki ilişkiler. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1): 48-58. Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. & Wang, J. (2014). Alienation and Its Correlates: A
metaanalysis. European Management Journal, 32: 24-36.
Choo, F. (1986). Job stress, job performance, and auditor personality characteristics. A Journal of Practice & Theory, 5, No 2, p17.
Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, Adapazarı.
Çelik, N. B. (2011). Marx mı Dünyaya, Dünya mı Marx’a yabancılaştı. Doğu Batı Dergisi, 55: 11-31.
Çimen, M. (2000). Sağlık personeli için önemli bir sorun, rol çatışması ve rol belirsizliği. 3. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Ankara.
Çivilidağ, A. (2015). Öğretim elemanlarında örgütsel sinizm ve işe yabancılaşma arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracı rolü. ISGUC The Journal of
Industrial Relations and Human Resources, 17(4), 259-286.
Danıels, K. & Baıley, A. (1999). Strategy development processes and participation in decision-making: predictors of role stressors and job satisfaction. Journal of Applied Management Studies, Vol. 8 Issue 1, (Jun) p27.
Develioğlu, K. & Tekin, Ö. A. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve yabancılaşma arasındaki ilişki: beş yıldızlı otel çalışanları üzerine bir uygulama. Süleyman
Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 15-
30.
Dinçer, Ö. (1996). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Doğan, A., Demir, R. & Türkmen, E. (2016). Rol belirsizliğinin, rol çatışmasının ve sosyal desteğin tükenmişliğe etkisi: Devlet ve Vakıf üniversitelerinde çalışan akademik personelin tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1): 37 – 67.
Doğan, İ. (2000). Sosyoloji kavramlar ve sorunlar. İstanbul: Sistem Yayıncılık San. Tic. Aş.
Durcan, N. M. (2007). Yabancılaşmanın insan kaynakları yönetimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Düzenli, Z, (2015). Hemşirelerde rol çatışması ve rol belirsizliğinin iş doyumuna
etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü , Erzurum.
Elma, C. (2003). İlköğretim okul öğretmenlerinin işe yabancılaşması, Ankara ili örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Elmas A. S. & Gerçek, M. (2017). Algılanan rol belirsizliğinin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinin ve demografik değişkenlere göre farklılıklarının incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2).
Erdoğan, İ. (1987). İşletmelerde davranış. İstanbul: Yön Ajans.
Erdoğan, İ. (1994), İşletmelerde Davranış. İstanbul: Beta Basım Dağıtım. Erdoğan, İ. (2007). İşletmelerde davranış. İstanbul: Beta Basım Dağıtım.
Ergil, D. (1978). Yabancılaşma kuramına ilk katkılar. Ankara Üniversitesi SBF
Dergisi, 33(03).
Erkenekli, M. (2000). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin işgören tatmini üzerine
etkilerinin değerlendirilmesi: uygulamalı bir araştırma. Yayımlanmamış
yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erkenekli, M., Tabak, A. & Polat, M. (2008). Modern yaklaşımlar ışığında örgütlerde
rol çatışması ile belirsizliği arasındaki ilişki ve çözüm önerileri. Science.
Eryılmaz, A. & Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyleri, Eğitim ve Bilim, 36(161), 271-286.
Esatoğlu, A.E., Ağırbaş, İ., Akbulut, Y. & Çelik, Y. (2002). Hastanelerde rol çatışması ve rol belirsizliği: Sağlık Bakanlığı hastanelerinde bir uygulama. 5. Ulusal Sağlık Kur. ve Hast. Yön. Sempozyum Kitabı: 47-53, Ankara.
Esatoğlu, A. E., Ağırbaş, İ., Akbulut, Y. & Çelik, Y. (2004). Sağlık Bakanlığı hastanelerinde hemşirelerin rol çatışması ve rol belirsizliği düzeylerinin belirlenmesi. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 133-146.
Esatoğlu, A.E., Ağırbaş, İ., Akbulut, Y. & Çelik, Y. (2005), Hastanelerde rol çatışması ve rol belirsizliği Sağlık Bakanlığı hastanelerinde bir uygulama. Ankara.
Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi: Kahramanmaraş özel işletme ve kamu kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kahramanmaraş.
Fırat, Y. B. (2012). Öğretim elemanlarının mesleki yabancılaşma algılarının,
örgütsel bağlılık ve iş motivasyonu faktörleri ile modellenmesi.
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Fisher, R. T. (1996). Role Stress, The Type A Behaviour Pattern, And External Auditor Job Satisfaction and Performance. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Lincoln University, Yeni Zelanda.
Fried, Y., Ben-David, H. A., Tiegs, R. B., Avital, N. & Yeverechyahu, U. (1998). The Interactive Effect of Role Conflict and Role Ambiguity on Job Performance. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 71: 19-27.
Gökçe, O. & Şahin, A. (2003). Yönetimde rol kavramı ve yönetsel roller. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(6),133-156.
Gökçe, O. & Şahin, A. (2004). Yönetimde rol kavramı ve yönetsel roller. Sosyal
Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(6), 133-156.
Gregson, T. & Wendell, J. (1994). Role conflict, role ambiguity, job satisfaction and the moderating effect of job-related self-esteem: a latent variable analysis. Journal of Applied Business Research, Spring, Vol. 10, Issue 2, p106.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
İlge, K. (2010). Rol stres kaynakları ve iş tatmini arasındaki ilişkide amirin algılanan sosyal desteğinin etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1).
Kahveci, G. (2015). Okullarda örgüt kültürü, örgütsel güven, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Kanbur, E., Canbek, M. & Özyer, K. (2016). Örgütlerde rol belirsizliği ve rol çatışmasının çalışanların öz-yeterlilik algıları üzerindeki etkisi. Örgütsel
Davranış Araştırmaları Dergisi, 1(1), 16-34.
Karabey, C. & Karcıoğlu, F. (2008). Yöneticilerin iletişim tarzı ile çalışanların iş performansı, iş tatmini ve rol belirsizliği arasındaki ilişki. Eskişehir
Karagöz-Yerdelen, B. & Özkan, A. (2013). Toplum, toplumsal yapı ve toplumsallaşma. Paksoy, M. (Ed.). Davranış Bilimleri. (ss. 72-88). İstanbul: Elma Basım.
Kara, N. (2010). Rol belirsizliği ve rol çatışmasının çalışanların iş tatmini üzerine
etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kaya, U. & Serçeoğlu, N. (2013). Duygu işçilerinde işe yabancılaşma: hizmet sektöründe bir araştırma. Calisma ve Toplum, 36(1).
Kılıç, E. (2010). Örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı ve yabancılaşma
arasındaki ilişki-çağrı merkezi çalışanları üzerine uygulama. Yüksek lisans
tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Kılınç, T. (1988). Örgütlerde rol çatışması ve belirsizliğiyle başa çıkma yöntemleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 17(2), 103-118.
Kılınç, T. (1991). Rol çatışmasını belirleyen örgütsel faktörler ve satış elemanlarına yönelik sektörel bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 20(1-2): 19-34.
Kılınç, T. (1985). Örgütlerde çatışma: mahiyeti ve nedenleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi,14(1): 103-124.
Kırel, Ç., Kayaoğlu, A. & Gökdağ, R. (2004), Sosyal Psikoloji. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Koyuncu, S. C. (2013). Örgütsel yabancılaşma olgusunun iş tatmini üzerine etkisi:
Niğde ilinde bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Niğde.
Köktürk, A. (2016). Rol çatışması ve rol belirsizliği ile değişime direnme düzeylerine
ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet
Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Kulak, Ö. (2011). Karl Marx’ta yabancılaşma meta fetişizmi ve şeyleşme kavramları. Doğu Batı Dergisi, 55: 33-61.
Kundakçı, H. A. (2003). Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
hekimlerinin ve hemşirelerinin rol çatışması ve rol belirsizliği düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Menteşe, M. (2007). İş doyumu, rol çatışması ve rol belirsizliği ile çalışanlarının
tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Banka çalışanları üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dumlupınar
Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, örgütsel yabancılaşma ve
örgütsel vatandaşlık. Unpublished master’s thesis, Afyonkarahisar Kocatepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Michaels, R. E., Cron, W. L., Dubinsky, A. J. & Joachimsthaler, E. A. (1988). Influence of formalization on the organizational commitment and work alienation of salespeople and industrial buyers. Journal of Marketing
Research, 376-383.
Michaels, R. E., Dubinsky, A. J., Kotabe, M. & Lim, C. U. (1996). The Effects of Organizational Formalization on Organizational Commitment and Work Alienation in US, Japanese and Korean Industrial Salesforces. European Journal of Marketing, 30(7): 8-24.
Middleton, R. (1963). Alienation, Race, and Education. American Sociological Review. 28(6): 973-977.
Minaslı, A. V. (2012). Örgüt kültürü ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki:
Konuyla ilgili bir araştırma (Master's thesis).
Narin, Y. (2010). İstanbul İlinde bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan
hemşirelerin rol çatışması, iş doyumu ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
Organ, D. W. & Greene, C. N. (1981). The Effetcs of Formalization on Professional Involvement: A Compensatory Process Approach. Administrative Science Quarterly, 26: 237-252.
Ok-Uğurluoğlu, S. (2002). Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş
doyumu. rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özer, M.A. (2008). 21.Yüzyılda yönetim ve yöneticileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Özer, T. (2018). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin kamuda çalışan sağlık personellerinin tükenmişliklerine etkisi. Yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Özkalp, E. & Kırel, Ç. (1999), Örgütsel Davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özkalp, E. & Kırel, Ç., (2003). Örgütsel Davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Özkan, Ş. (2008). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin hekim ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri üzerine olan etkileri. Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 77-87.
Park, H. M. (2002) Univariate analysis and normality test using sas, stata, and SPSS Technical Working Paper. The University Information Technology Services (UITS) Center for Statistical and Mathematical Computing, Indiana University: 1-41.
Parsak, G. (2010). Örgütlerde yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: Çukurova
üniversitesi çalışanları üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans
tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları. Ankara: Pegem Yayınları.
Polat, A., Böl, E. & Yavaş, A. (2012). Yabancılaşma, kurumsal değerler ve duygu yönetimi denklemi.
Rizzo, J. R., House, R. J. & Lirtzman, S. I. (1970). Role Conflict and Ambiguity in Complex Organizations. Administrative Science Quarterly, 15(2): 150-163.
Sabuncuoğlu, E. T. (2008). Rol çatışmasının ve rol belirsizliğinin tükenmişlik ve iş doyumu üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi
ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 35-49.
Schuler, R. S., Aldag, R. J. & Brief, A. P. (1977). Role Conflict and Ambiguity: A Scale Analysis. Organizational Behavior and Human Performance, 20: 111- 128.
Seval, H. (2006). Çatışmanın etkileri ve yönetimi. Sosyal Bilimler Dergisi, (15). Shepard, J. M. (1977). Technology, alienation, and job satisfaction. Annual Review
of Sociology, 3(1), 1-21.
Sığrı, Ü. (2007). Geçici ve daimi personelin stres faktörlerinin, belirtilerinin,
yatkınlıklarının ve stresle baş etme tarzlarının mukayeseli analizi. Öneri. 7,
177-188.
Sibel, O. (2004). Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu, rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi. Türk
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(21), 57-67.
Soysal, A. (1997). Örgütlerde yabancılaşmaya ilişkin teorik ve uygulamalı bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Şahin, D. (2009). Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi hemşirelerinin rol
çatışması, rol belirsizliği ve tükenmişlik durumları. Yayınlanmamış yüksek
Şahin, H. (2005). Örgütsel stres. Maden Mühendisleri Odası (TMMOB) Madencilik
Bülteni, 1, 54-56.
Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T. & Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, (15), 569-587.