Sonuç

Ankara Atatürk Anadolu Lisesi’nde gerçekleştirilen bu araştırma ile ortaöğretim görsel sanatlar dersinde konuda sınırlılık getirmenin öğrenci başarısını olumlu yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Bu durum yapılan resim çalışmaları ve tutum testi ile saptanmış bulunmaktadır.

Araştırmanın ana problemi ve alt amaçları doğrultusunda varılan sonuçlar şunlardır: Birinci alt amaç, “Yaratıcılık ve Özgünlük” açısından öğrencilerin yaptığı serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır? şeklinde ifade edilmiştir. Birinci alt amaca göre, “Yaratıcılık ve Özgünlük” kriteri bakımından, konuda sınırlılık getirildiğinde, öğrencilerin kompozisyon oluşturma, renk kullanımı, biçim oluşturmaları bakımından kendilerine özgü ve daha başarılı yorumlar getirebildikleri görülmüştür.

İkinci alt amaç, “Kâğıt Düzeni (Kompozisyon)” açısından öğrencilerin yaptığı serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. İkinci alt amaca göre, “Kâğıt Düzeni ( Kompozisyon)” kriteri bakımından, serbest bırakılan öğrencilere göre konuda sınırlılık getirilen öğrencilerin çalışmalarında, kompozisyon öğeleri arasında birlik-bütünlük, denge, küçük-büyük ilişkilerini göz önünde bulundurarak çalıştıkları görülmektedir.

Üçüncü alt amaç, “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı” açısından öğrencilerin yaptığı serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. Üçüncü alt amaca göre, “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı” kriterleri bakımından, konuda sınırlılık getirildiğinde, renk ifadelerinde daha özgün, çizgi kullanımlarında daha serbest, farklı doku arayışlarına girebilen, hareketlerde zıtlıkları değerlendiren, denge unsurunu göz önünde bulunduran ve kendilerine ait biçim arayışlarına rastlanan çalışmaların ortaya çıktığı görülmüştür.

Dördüncü alt amaç, “Tekniği Kullanım Becerisi” açısından öğrencilerin yaptığı serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır? şeklinde ifade edilmiştir.

159

öğrencilere göre, (araştırmacı tarafından tekniğin farklı kullanım şekillerinin öğrencilere aktarılması sonucunda) daha rahat ve daha başarılı oldukları görülmektedir.

Beşinci alt amaç, “Çalışmanın Tamamlanması açısından öğrencilerin yaptığı serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. Beşinci alt amaca göre, öğrenciler konuda sınırlılık getirildiğinde veya serbest bırakıldıklarında “Çalışmanın Tamamlanması” kriteri bakımından aralarında anlamlı bir farklılık yoktur. Her iki durumda da öğrencilerin çalışmalarını zamanında tamamladıkları görülmektedir.

Altıncı alt amaç, “Konu verilerek yaptırılan resimlerde konuya uygunluk ne ölçüde vardır?” şeklinde ifade edilmiştir. Altıncı alt amaca göre, konuda sınırlılık getirilen öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun konuya uygun olarak çalıştıkları görülmektedir.

Yedinci alt amaç, “Genel değerlendirme bakımından serbest ve konulu resimler arasında anlamlı bir fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. Yedinci alt amaca göre, Genel Değerlendirme bakımından, konuda sınırlılık getirilen öğrencilerin çalışmalarının, serbest bırakılan öğrencilere göre çalışmanın zamanında tamamlanması dışında, kompozisyon oluşturma, sanatsal düzenleme öğe ve ilkelerini kullanımı, yaratıcılık, özgünlük, tekniği kullanım becerisi bakımından daha başarılı oldukları görülmektedir.

Öğrencilerin serbest çalışmalarında yaratıcılık ve özgünlüğe genel olarak rastlanmadığı, kompozisyon oluşturulurken denge unsuruna önem vermedikleri, sanatsal düzenleme öğe ve ilkelerine yeterince yer vermedikleri, konuya karar vermekte ve kâğıdı doldurmakta sıkıntı çektikleri, tekniğe dair yetersiz oldukları görülmüştür.

Konuda sınırlılık getirildiğinde yapılan çalışmalarda, konu üzerinde gözlem yaparak üzerinde tartışıldığı için genel olarak yaratıcı ve özgün çalışmalar ortaya çıkardıkları, kompozisyon oluştururken, sanatsal düzenleme öğe ve ilkelerini başarılı bir şekilde kullandıkları görülmektedir. Konu bulmakta sorun yaşamadıkları gibi o konu üzerinde daha ayrıntılı araştırma ve gözlem yapıldığı için kâğıdı doldurmakta sıkıntı yaşamamaktadırlar. Teknik hakkında gerekli bilgiler verildiğinden dolayı daha başarı oldukları görülmektedir.

Sekizinci alt amaç, “Farklı değerlendirme kriterleri bakımından serbest resim yapan kız ve erkek öğrencilerin başarı puanları arasında anlamlı fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir.

- “Yaratıcılık ve Özgünlük” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. - “Tekniği Kullanım Becerisi” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında

istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Çalışmanın Tamamlanması” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

Sekizinci alt amaca göre, belirlenen kriterlere ait, uzmanların verdikleri puanların, istatistiksel analizi ile elde edilen bulgular sonucunda, farklı değerlendirme kriterleri bakımından serbest resim yapan kız ve erkek öğrencilerin başarı puanları arasında anlamlı fark bulunmamaktadır.

Dokuzuncu alt amaç, “Farklı değerlendirme kriterleri bakımından konulu resim yapan kız ve erkek öğrencilerin başarı puanları arasında anlamlı fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir.

- “Yaratıcılık ve Özgünlük” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Kâğıt Düzeni (Kompozisyon)” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.. - “Tekniği Kullanım Becerisi” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında

istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Çalışmanın Tamamlanması” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

- “Konuya Uygunluk” kriteri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

Dokuzuncu alt amaca göre, belirlenen kriterlere ait uzmanların verdikleri puanların, istatistiksel analizi ile elde edilen bulgular sonucunda, farklı değerlendirme kriterleri bakımından serbest resim yapan kız ve erkek öğrencilerin başarı puanları arasında anlamlı fark bulunmamaktadır.

Onuncu alt amaç, “Genel değerlendirme bakımından serbest ve konulu resim yapan öğrencilerin tutum puanları arasında anlamlı fark var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir.

161

Onbirinci alt amaç, “Öğrencilerin özgür yaptıkları resimlere dayalı olarak farklı kriterlerde başarı puanlarına ilişkin betimsel amaçlı istatistiksel sonuçlar nasıldır?” şeklinde ifade edilmiştir. Onbirinci alt amaca göre, öğrenciler özgür olarak resim yaptıklarında “Yaratıcılık ve Özgünlük”, “Kâğıt Düzeni (Kompozisyon)”, “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı”, “Tekniği Kullanım Becerisi” kriterleri bakımından standart sapma puanları büyüktür ve öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır. “Çalışmanın Tamamlanması” kriteri bakımından ise standart sapmanın daha düşük olmasından dolayı anlamlı bir fark bulunmamakta ve her öğrencinin çalışmayı tamamlama konusunda birbirine yakın olduğu sonucuna varılmaktadır.

Onikinci alt amaç, “Öğrencilerin konulu yaptıkları resimlere dayalı olarak farklı kriterlerde başarı puanlarına ilişkin betimsel amaçlı istatistiksel sonuçlar nasıldır?” şeklinde ifade edilmiştir. Onikinci alt amaca göre, öğrenciler konulu olarak resim yaptıklarında “Yaratıcılık ve Özgünlük”, “Kâğıt Düzeni (Kompozisyon)”, “Sanatsal Düzenleme Eleman ve İlkeleri Kullanımı”, “Tekniği Kullanım Becerisi” kiriterleri bakımından standart sapmanın daha düşük olmasından dolayı anlamlı bir fark bulunmamakta ve bu kriterler konusunda öğrencilerin başarılarının birbirine yakın olduğu, aralarında anlamlı bir farkın olmadığı sonucuna varılmaktadır. “Çalışmanın Tamamlanması”, “Konuya Uygunluk” kriterleri bakımından ise standart sapma diğer kriterlere göre daha yüksek olmasından dolayı öğrencilerin başarısı arasında daha anlamlı bir fark bulunmaktadır. Öğrencilerin başarısı bu kriterlerde daha değişkendir.

Onüçüncü alt amaç, “Tutum ölçeği bakımından, erkek ve kızların ayrı ayrı olmak üzere, konulu resim yapan öğrencilerle serbest resim yapan öğrenciler için betimsel amaçlı istatistiksel sonuçları nasıldır?” şeklinde ifade etmiştir.

- Tutum ölçeği bakımından konulu ve serbest resim yapan erkek öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

- Tutum ölçeği bakımından konulu ve serbest resim yapan kız öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Onüçüncü alt amaca göre, Tutum ölçeği bakımından, erkek ve kızların ayrı ayrı olmak üzere, konulu resim yapan öğrencilerle serbest resim yapan öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır.

Ondördüncü alt amaç, “Tutum ölçeği bakımından, konulu ve serbest resim yapma ayrı ayrı incelenmek üzere, erkek ve kız öğrenciler için betimsel amaçlı istatistiksel sonuçlar nelerdir?” şeklinde ifade edilmiştir.

- Tutum ölçeği bakımından serbest resim yapan erkek ve kız öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

- Tutum ölçeği bakımından konulu resim yapan erkek ve kız öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Ondördüncü alt amaca göre, tutum ölçeği bakımından, konulu ve serbest resim yapma ayrı ayrı incelenmek üzere, erkek ve kız öğrencilerin ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Onbeşinci alt amaç, “Konulu ve serbest resimler için beş farklı değerlendirme kriteri bakımından elde edilmiş puanlar kullanılarak bu kriterler arasında istatistiksel bir ilişki var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. Onbeşinci alt amaca göre, öğrencilerin serbest yaptığı resimlere ilişkin farklı değerlendirme puanlarıyla konulu olarak yaptığı resimlere ilişkin farklı değerlendirme puanları arasında ilişki olmadığı fakat bu değerlendirmelerin konulu ve serbest olarak ayrı ayrı kendi içlerinde ikili olarak ilişkili olduğu açıkça görülmektedir.

Onaltıncı alt amaç, “Uzman puanları ve tutum puanları için öğrencilerin serbest ve konulu resim yapmaları sonucunda elde edilen puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki var mıdır?” şeklinde ifade edilmiştir. Onaltıncı alt amaca göre, resim yapanların serbest tutum puanlarıyla konulu tutum puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu ilişki orta düzeyde ve aynı yönlüdür.

Onyedinci alt amaç, “Öğrencilerin tutum puanları, anlık görsel sanatlara ilişkin algılarının bir yordayıcısı mıdır?” şeklinde ifade etmiştir.

- Serbest resim yapan öğrencilerin başarı puanları ve tutum puanları ele alınarak yapılan doğrusal regresyon analizi sonuçlarının anlamlılığı için p-değeri = 0,919 > 0,05 olduğundan regresyon katsayıları yorumlanamaz.

- Konulu resim yapan öğrencilerin başarı puanları ve tutum puanları ele alınarak yapılan doğrusal regresyon analizi sonuçlarının anlamlılığı için p-değeri = 0,551 > 0,05 olduğundan regresyon katsayıları yorumlanamaz.

Onyedinci alt amaca göre, öğrencilerin tutum puanları, anlık görsel sanatlara ilişkin algılarının bir yordayıcısı olup olmadığı elde edilen regresyon katsayıları sonucunda yorumlanamaz sonucuna ulaşılmıştır.

163