Ortaöğretim 12. sınıf coğrafya dersinde probleme dayalı öğrenme yaklaĢımının öğrencilerin derse iliĢkin tutumlarına, baĢarılarına ve problem çözme beceri düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılan bu araĢtırma, deney ve kontrol grubu öğrencilerine ön-test ve son test uygulaması gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırma 2010-2011 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde Ankara Etimesgut lisesinde 35‟i deney grubu, 35‟i kontrol grubu olmak üzere 70 öğrenciye uygulanmıĢtır. Kontrol grubunun 18'i (%51,4) erkek, 17'si (%48,6) kızdır. Deney grubunun 22'si (%62,9) erkek, 13'ü (%37,1) 2,00 kızdır.
AraĢtırmaya öncelikle deney ve kontrol grubunu oluĢturan öğrencilere yönelik olarak, ön test coğrafya dersi tutum ölçeği, problem çözme envanteri ve Türkiye‟nin jeopolitiği ünitesine ait baĢarı testi uygulanmıĢtır.
Türkiye‟nin jeopolitiği ve Bölgesel Sorunları konusu kapsamında iki gruba da baĢarı testi ön test olarak uygulanmıĢ, veriler analiz edildiğinde deney ve kontrol grubuna ait statiksel bir farkın olmadığı anlaĢılmıĢtır. (t=0,794; p=0,430>0,05)
Yine deney ve kontrol grupları arasında coğrafya dersine karĢı tutum açısından farklılığın olup olmadığını test edebilmek için de uygulamanın baĢlangıcında her iki gruba coğrafya dersine yönelik tutum ölçeği uygulanmıĢ t testi sonucunda
(t=-0,626; p=0,533>0,05). gruplar arasında coğrafya dersine karĢı tutumları açısından da istatistiksel olarak önemli bir farklılığın olmadığı görülmüĢtür.
Son olarak gruplar arasında problem çözme becerileri açısında anlamlı bir fark bulunup bulunmadığını öğrenmek için problem çözme ölçeği iki gruba da ön test olarak uygulanmıĢ, t testi sonucunda (t=0,103; p=0,918>0,05). Ġstatiksel bir farkın olmadığı sonucuna varılmıĢtır.
Böylece uygulama öncesi her iki grubun Türkiye‟nin jeopolitiği ve bölgesel
sorunları baĢarı testi, coğrafya dersi tutum ölçeği ve problem çözme becerileri arasında anlamlı bir fakın olmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır.
Bu aĢamadan sonra kontrol grubu öğrencilerine geleneksel yöntem ve teknikler aracılığı ile Türkiye‟nin jeopolitiği ve bölgesel sorunları konusu anlatılmıĢ olup Deney grubu öğrencilerine ise aynı konu probleme dayalı öğrenme yaklaĢımı yöntemi ve uygulamaları kapsamında anlatılmıĢtır.
Ġlgili konunun deney ve kontrol grubu öğrencilerine farklı yöntemlerle aktarılması sonrasında, gruplar arasında belirtilen hususlar çerçevesinde anlamlı bir farkın ortaya çıkıp çıkmadığını görmek adına, geleneksel öğretim yöntemlerinin uygulandığı kontrol grubu ve PDÖ yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı deney grubuna son test olarak Türkiye‟nin jeopolitiği ve bölgesel sorunları konusuna ait baĢarı testi, coğrafya dersi tutum ölçeği ve problem çözme envanteri uygulanmıĢtır.
Türkiye‟nin jeopolitiği ve bölgesel sorunları konusu kapsamında, 4 hafta‟yı içine alan bu süreç çerçevesinde deney ve kontrol grubu öğrencilerine uygulanan test sonuçları analiz edilmiĢ, bu bağlamda;
Türkiye‟nin jeopolitiği ve bölgesel sorunları konusu kapsamında uygulanan baĢarı testinde, Deney grubunun baĢarı son test puanları, kontrol grubunun baĢarı son test puanlarından yüksektir. Bu durum PDÖ, uygulanan deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. (t=-2,17; p=0,033<0,05)
Coğrafya dersine yönelik tutum açısından deney grubunun tutum son test puanları, kontrol grubunun tutum son test puanlarından yüksektir. Bu durum PDÖ, uygulanan deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir.
(t=-2,53; p=0,014<0,05)
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin problem çözme son test puanları ortalamalarının grup değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur Deney grubunun problem çözme son test puanları, Kontrol grubunun problem çözme son test puanlarından yüksektir.
(t=-2,09; p=0,040<0,05)
Cinsiyet değiĢkenine göre, AraĢtırmaya katılan öğrencilerin problem çözme ön test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip
göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları
arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=-0,160; p=0,874>0,05) AraĢtırmaya katılan öğrencilerin tutum ön test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=1,153; p=0,253>0,05)
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin baĢarı ön test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=1,156; p=0,252>0,05)
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin problem çözme son test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=0,696; p=0,489>0,05)
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin tutum son test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=0,858; p=0,394>0,05)
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin baĢarı son test puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunamamıĢtır. (t=0,803; p=0,425>0,05)
Genel olarak bakıldığında araĢtırmaya katılan öğrencilerin cinsiyet değiĢkenine göre ön test ve son test puanları karĢılaĢtırıldığında problem çözme becerileri, baĢarı testi puanları ve coğrafya dersine yönelik tutumları açısından cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılığın istatistiksel açıdan bulunamadığı görülmektedir.Bu durum uygulanan eğitim öğretim yaklaĢımının cinsiyet ayrımına göre değiĢkenlik göstermediği anlamına gelmektedir.
SONUÇLAR
1- Ortaöğretim coğrafya dersinde, probleme dayalı öğrenme yaklaĢımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin derse iliĢkin tutumlarında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık vardır. Probleme dayalı öğrenme yaklaĢımı, öğrencilerin coğrafya dersine iliĢkin olumlu tutumlar geliĢtirilmesinde etkili olmaktadır.
2- Ortaöğretim coğrafya dersinde, probleme dayalı öğrenme yaklaĢımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin akademik baĢarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık vardır. Probleme dayalı öğrenme yaklaĢımı, öğrencilerin coğrafya dersinde akademik baĢarılarını artırmaktadır.
3- Ortaöğretim coğrafya dersinde, probleme dayalı öğrenme yaklaĢımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin problem çözme becerileri arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık vardır. Probleme dayalı öğrenme yaklaĢımı, öğrencilerin problem çözme becerisini daha etkili kullanmasına imkân sağlamaktadır.
Bu araĢtırma ile elde edilen verilere bakılarak probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin coğrafya dersine iliĢkin tutumlarını, akademik baĢarılarını ve problem çözme becerilerini artırmada etkili olduğu söylenebilir.