• Sonuç bulunamadı

SİSTEMİMİZDE KULLANILAN RÖLELERİN KISACA TANITILMASI 1. Aşırı Akım Röleleri

Belgede SIRA NO K O N U SAYFA NO (sayfa 81-87)

R S A - 2 : Fransız CdC. Firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan tek fazlı aşırı akım rölesidir. İndüksiyon elemanın akım tipleri, 3-4-5-6-8-10-12 Amperdir. Tep değişimi, röle devrede iken, bir vida yardımıyla yapılır. Vida herhangi bir konumdan çıkartıldığında, en büyük akım tepine kendiliğinden ayarlanır. Zaman eğrileri, 4-6-8-11-17-20 sayılarıyla belirtilir. Diski, devamlı döner tiptir. Elektromanyetik elemanın akım ayarı, rölenin sağ üst tarafında ve akım ayarının 4-8 katına ayarlanabildiği gibi, ayar akımını sonsuz konumuna getirmekle ani çalışma elemanı iptal edilebilir. Bayrak tertibatı mekaniki, sarı renkte ve tek bayraklıdır.

R S A-20-200 : RSA-2 Rölesinin geliştirilmiş tipleridir. Bayrak tertibatı, mekaniki ve çift bayraklıdır.

CO-C 3 H : Japon Orman Tateısı Electronics Co. Firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan tek fazlı aşırı akım rölesidir.

İndüksiyon elemanın akım tepleri, 3-4-5-6-8-10-12 Amperdir. Tep değişimi, röle devrede iken yedek vida kullanılarak yapılır. Zaman eğrileri, 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir ve öndeki kadran çevrilerek değiştirilir.

Diski, normalde duran tiptir. Elektromanyetik eleman pistonlu tip ve rölenin sağ-alt tarafındadır. Yeni tiplerde 20-40 A arasındaki bir akım değerine ayarlanabilir. Bayrak tertibatı, elektriki ve tek bayraklıdır.

I A C E-11 B2 : İtalyan Compagnıa Generale Dı electtrıcıta firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan tek fazlı aşırı akım rölesidir. Kızaklı yada bir başka deyişle çekmeceli tip rölelerdir. İndüksiyon elemanın akım tepleri, 4-5-6-8-10-12-15 Amperdir. Tep ayarı değişimi, rölenin alt kısmında bulunan tarak elemanı çıkartıldığında, rölenin akım bobini uçları kendiliğinden kısa devre olur. Zaman eğrileri, 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir. Diski, normalde duran tiptir. Elektromanyetik eleman pistonlu ve rölenin sağ-alt tarafındadır. 20-40 A. arasındaki bir akım değerine ayarlanabilir. Bayrak tertibatı, elektriki ve çift bayraklıdır.

P b O : İngiliz Vickers firmasının, indüksiyon prensibine göre çalışan aşırı akım rölesidir.

Diski, normalde duran tiptir. Tek fazlı olabildiği gibi bir kasa içine yerleştirilen, iki aşırı akım bir toprak rölesiyle birlikte kullanılan tipleri de vardır. Akım tepleri, röle nominal akım değerinin %’si olarak belirtilir. Tep değişimi devrede iken ve bir vida (çivi) yardımıyla yapılır.

Vida herhangi bir konumdan çıkartıldığında en büyük tep değerine kendiliğinden ayarlanır. Bayrak tertibatı, mekaniki ve tek bayraklıdır.

C O - 9 : Amerikan Westinghouse firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan, tek fazlı aşırı akım rölesidir. Kızaklı yada bir başka deyişle çekmeceli tip röledir. Açma yardımcı rölesi aynı kasa içine yerleştirilmiştir. İndüksiyon elemanının akım tepleri, 2-2, 5-3-3, 5-4-5-6 Amperdir. Tep değişimi röle devrede iken ve yedek vida kullanılarak yapılır.

Kızak kolu indirilince akım giriş uçları kısa devre olur ve röle çekilerek kasasından dışarıya çıkarılabilir. Zaman eğrileri, 0-0,5-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir. Bayrak tertibatı elektriki ve çift bayraklıdır.

C R : Amerikan Westinghouse firmasının, elektromanyetik ve indüksiyon prensiplerine göre çalışan yönlü aşırı akım rölesidir. Belirli bir yönde geçen akım, tep ayarı değerini bulduğunda röle çalışır. Akım elemanları, yön elemanı bayrak elemanı ve açma yardımcı rölesi aynı kasa içine yerleştirilmiştir. Yön elemanının mıknatıslama bobini, gerilimle beslenir. 0,5-15 A. arasında üç grup halinde imal edilmektedir. Bayrak tertibatı elektrikidir.

R M A - 400: Fransız C.d.C. firmasının, denge kollu elektromanyetik prensibe göre çalışan, tek fazlı aşırı akım rölesidir. Mekaniki ve elektriki olarak akım ayarı değiştirilebilir. Mekaniki ayar katsayı sahası, 0,5-1 arasındadır. Elektriki ayar bir vida yardımıyla ve röle devrede iken, bobinlerden birinin servis dışı bırakılmasıyla yapılır.

P A K - 400 : Fransız C.d.C. firmasının, RMA-400 akım rölesi, RT-240 zaman rölesi ve RE-300 yardımcı rölelerinin bir kasa içine yerleştirilmiş şeklidir.

R M A - 420.2: Fransız C.d.C. firmasının, RMA serisinin bir diğer tipidir.

Mekaniki ve elektriki olarak akım ayarı değiştirilebilir. Mekaniki ayar katsayı sahası, 0,6-1,2 arasındadır. Elektriki ayar, bobinlerin seri veya paralel bağlanması ile yapılır.

Dıştan köprülü olması nedeniyle röle devrede iken, seri veya paralel konumlarının değiştirilmesi sakıncalıdır.

R M A - 800: RMA-420.2 rölesinden farklı, içten köprülü olmasıdır.

Bobinlerin seri veya paralel konumlarının değiştirilmesi, röle devrede iken yapılabilir.

S: İsviçre Brown Boveri firmasının, elektromanyetik prensibe göre çalışan, tek fazlı aşırı akım rölesidir. Çalışma zamanı, 0,2-10 sn. arasında ayarlanabilen bir zaman rölesiyle birlikte kullanılır. Diğer rölelerden farklı olarak, röle bobininden geçen akımı gösteren bir ibresi bulunmaktadır.

Bayrak tertibatı mekanikidir.

S M: İtalyan Magrini firmasının, tek fazlı aşırı akım rölesidir. İki adet elektromanyetik elemanı bulunmaktadır. Biri, çalıştığında bir zaman rölesini besleyerek sabit zamanlı çalışmayı sağlayan elemandır. Diğeri ise, 25-50 A.

arasında ayarlanabilen ani çalışmalı elemandır.

A S E : İtalyan Muratori firmasının, elektromanyetik prensibine göre çalışan aşırı akım rölesidir. İki veya üç aşırı akım ile bir zaman elemanı aynı kasa içine yerleştirilmiştir. Elektriki ayar değişimi, bobinlerin seri veya paralel bağlanmasıyla yapılır. Bu işlem, röle devrede iken bir ayar kolunun seri veya paralel konuma getirilmesiyle gerçekleştirilir. Seri bağlı iken 2,5 A. paralel bağlı iken 5 A. kademesindedir. SE tipi zaman rölesi, 48 V. Doğru akımla çalışır. Bayrak tertibatı iki kademelidir. Röle kontağını kapayıp zaman rölesini besleyince yarısı, zaman rölesi açma devresini besleyince tamamı düşer. Yönlü çalışma istenilirse (G) tipi röle ile birlikte kullanılır.

TAA – 3H : TEK RÖA Grup Müdürlüğü Merkez Araştırma Lab.nın Statik tipte, CO-C3H tipi Aşırı Akım rölesinin zaman karakteristiğine sahip ters zaman karakterli Aşırı Akım rölesidir. Tek fazlı olarak imal edilmektedir.

a. Akım Tepleri : 2,5-3-3,5-4-4,5-5-5,5-6.0-6,5-7.0-7,5-8.0 A. dır. Tep ayarı komütatörlü olup çevirerek yapılır. Akım uçları açılmaz.

b. Zaman Eğrileri : 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir. Zaman komütatörü çevrilerek istenilen eğri seçilir.

c. Ani Akım Tepi: Çalışma akımının 5-5,5-6-6,5-7.0-7,5-8-8.5-9.0-9,5-10 katlarına ayarlanabilir veya sonsuza ayarlanarak iptal edilebilir.

d. Röle Üzerinde: DCVAR sinyali,

GECİKMELİ AÇMA sinyali, ANİ AÇMA sinyali mevcuttur.

e. Röle Üzerinde: Test butonu,

Reset (Sinyal silme) butonu mevcuttur.

f. Röle geriye dönüş oranı (dekuplaj oranı) 0,98’dir.

ICM: İsviçre Brown Boveri firmasının endüksiyon prensibine göre çalışan ters zaman karakteristiğine haiz a.a. rölelerinin genel adıdır. Kızaklı ya da başka bir deyişle çekmeceli tip röle olup, röle kasasından çıkarıldığında akım giriş uçları kısa devre olur. ICM 2 ve ICM 21 ters zamanlı, ICM 22 ve ICM 23 ise çok ters zamanlıdır. Rölelerin ani a.a. ünitesi de vardır. Tek fazlı olarak da imal edilmişlerdir. Röle aşağıda belirtilen akım kademelerinden uygun olanı seçilerek toprak rölesi olarak da kullanılabilir.

a. Röle akım ayar sahası aşağıdaki şekilde imal edilmektedir.

Akım ayar sahası Akım ayar kademeleri

4.0/16 A 4.0 5.0 6.0 8.0 10 12 16 A

b. Röle zaman eğrileri % 10-20-30-40-50-60-70-80-90-100 olarak belirtilir ve öndeki kadran çevrilerek değiştirilmektedir.

c. Röle ani akım ayarı 2.5-10 Iç arasında sürekli ayarlanabilir veya ∞ yapılarak iptal edilebilir.

d. Rölenin üzerinde gecikmeli veya ani çalıştığını gösteren iki bayrak bulunur.

e. Röle geriye dönüş oranı (dekuplaj oranı) 0,96’dır.

11.2. Toprak Röleleri

R M V - H3 : Fransız C.d.C. firmasının, elektromanyetik prensibe göre çalışan ve rezidüel gerilimle beslenen bir toprak rölesidir. Homopolar toprak koruma rölesi olarak kullanılır. Gerilimin yalnız bir harmoniğini (50 Hz) geçiren Fuh-1 filtresi ile birlikte monte edilir.

R R C - 2 : Fransız C.d.C. firmasının, elektromanyetik prensibe göre çalışan toprak rölesidir. Fider TOPRAK KORUMA DEVRELERİNDE KULLANILIR. Açma yaptırılabilmesi için RMV-H3 tipi rölenin daha önce kontağını kapatmış olması gerekir.

R M A - 422 : Fransız C.d.C. firmasının akımla beslenen toprak rölesidir.

Nominal akım değerleri, 0,5-1 Amperdir. Özellikleri, RMA-420.2 aşırı akım rölesi gibidir.

R P 1 : Fransız C.d.C. firmasının pistonlu elektromanyetik prensibe göre çalışan ve akımla beslenen toprak rölesidir. Röle ayarları duyarlıdır. Süratli darbe ve büyük kısa devre akımlarına karşı dayanıklıdır. Tep değişimi, röle devrede iken ve pistonunun konumunu değiştirmekle yapılır.

CO - L 23 H : Japon OMRON Tateısı Electronics CO. Firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan toprak rölesidir.

İndüksiyon elemanının akım tepleri, 1-1,2-1,4-1,6-1,8-2 Amperdir.

Elektromanyetik (ani çalışma) elemanı, pistonlu tip ve rölenin sağ-alt

tarafındadır. 1,5-10 A. arasında bir akım değerine ayarlanabilir. Diğer özellikleri, CO-C3H aşırı akım rölesi gibidir.

P h O : İngiliz Metropolitan Vickers firmasının indüksiyon prensibine göre çalışan toprak rölesidir. Akım tepleri, nominal akımın %‘si olarak belirtilir ve

% 10-15-20-25-30-40 değerlerindedir. Zaman eğrileri, 0-0,1-0,2-0,4-0,6-0,8-1 sayılarıyla belirtilir. Diğer özellikleri, PbO aşırı akım rölesi gibidir.

C O : Amerikan Westinghouse firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan toprak rölesidir. İndüksiyon elemanın akım tepleri, 0,5-0,6-0,8-1-1,5-2-2,5 Amperdir. Elektromanyetik elemanın akım ayarı 10-40 A. arasındaki bir akım değerine ayarlanabilir. Diğer özellikleri, CO-9 aşırı akım rölesi gibidir.

S M : İtalyan Magrini firmasının, elektromanyetik prensibine göre çalışan toprak rölesidir. Özellikleri, SM tipi aşırı akım rölesi gibidir. Tek farkı akım kademelerinin küçük olmasıdır.

I A C E - 14 B : İtalyan Compagnia Generale dı Electtrıcıta firmasının, indüksiyon ve elektromanyetik prensiplerine göre çalışan toprak rölesidir.

İndüksiyon elemanının akım tepleri, 0,2-0,3-0,4-0,5-0,6-0,8-1 Amperdir.

Zaman eğrileri, 0-0,5-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir. Diğer özellikleri, IACE-11 B2 aşırı akım rölesi gibidir.

TT – 3H : Tek RÖA Grup Müd. Merkez Araştırma Laboratuarının statik tipte CO-C3H tipi aşırı akım rölesi zaman karakteristiğine sahip ters zamanlı toprak rölesidir. Tek fazlı olarak imal edilmektedir.

a. Akım Tepler: 0.6-0.7-0.8-0.9-1.0-1.1-1.2-1.3-1.4-1.5-1.6-1.7 A’dir. Tep ayarı komütatörlü olup çevirerek yapılır. Akım trafo ucunun açık olması söz konusu değildir.

b. Zaman Eğrileri: 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 sayılarıyla belirtilir. Zaman komütatörü çevrilerek istenilen eğri seçilir.

c. Ani Akım Tepi : Çalışma akımının 5-5.5-6-6.5-7-7.5-8-8.5-9-9.5-10 katlarına ayarlanabilir veya sonsuza ayarlanarak iptal edilebilir.

d. Röle Üzerinde: “DC VAR” sinyali,

“GECİKMELİ AÇMA” sinyali,

“ANİ AÇMA” sinyali mevcuttur.

e. Röle Üzerinde: TEST BUTONU,

RESET (sinyal silme) BUTONU mevcuttur.

f. Röle geriye dönüş oranı (dekuplaj oranı) = 0.98’dir.

ST – 4A: T.E.K. R.Ö.A. Grup Müd. Merkez Araştırma Laboratuarı imalatı olan sabit zamanlı ve ani açma ünitesi olan statik bir röledir.

a. Akım Tepleri: 0.3-0.5-0.7-0.9-1.1-1.3-1.7-1.9-2.1 Amperdir. Tep ayarları komütatörlü olup, çevrilerek yapılır ve bu esnada akım trafo uçlarının açık olması söz konusu değildir.

b. Zaman Tepleri: 0.5-1-1.5-2-2.5-3-3.5-4-4.5-5 (Sn) olup, komütatör ile istenilen zaman ayarı yapılabilir.

c. Ani Akım Tepi: Çalıma akımının 5-5.5-6-6.5-7-7.5-8-8.5-9-9.5-10 katı şeklinde olup, komütatör yardımı ile istenilen tep değerine ayarlanabilir.

Ani çalışma ünitesi iptal edilmek istendiğinde komütatör sonsuza ayarlanır.

d. Röle Üzerinde: “DC VAR” sinyali,

“GECİKMELİ AÇMA” sinyali,

“ANİ AÇMA” sinyali mevcuttur.

e. Röle Üzerinde: TEST BUTONU

RESET (Sinyal silme) BUTONU mevcuttur.

f. Röle geriye dönüş oranı (dekuplaj oranı) = 0.98’dir.

AŞIRI AKIM KORUMA

Belgede SIRA NO K O N U SAYFA NO (sayfa 81-87)