Bu bölümde AM B (ECB) ve milli merkez bankaları tarafından yürütülebilecek olan parasal işlev ve işlemler tanımlanmaktadır. İlgili M addelerde, gerek AM B (ECB) ve gerek milli merkez bankaları, Sistemin işlerliğini sağlayan (işlerini yürüten) kollan olarak görülmektedir. Talilik ilkesi uyarınca, para işlemlerinin yürütülmesinin, aralannda ne şekilde paylaştırılacağı konusunda ise önceden herhangi bir belirlemede bulunulmuş değildir (M adde 14 e ilişkin Açıklamaya bakınız). H er ne kadar bu Bölümde anılan işlemsel görevlerin pek çoğunu yürütmek konusunda milli merkez bankaları halen geçerli olan kendi kanunları uyannea yetkili kılınmışlarsa da, bu Bölümde bunlara gönderm ede (atıfta) bulunulmuş
olmasının nedeni onların, Sistemin görevlerini yerine getirmede gerekli yürütme yetkilerine sahip olduklarının teyidi ve işlemleri yürütmeye ilişkin kurallar bakımından hangi alanlarda uyum sağlanması gerektiğini göstermek içindir.
M adde 16 - Banknotlar ve M adeni Paralar
M adde 16.1’de gerek milli paraların birbirinin yanı sıra tedavülde olmayı sürdürdüğü ve gerekse tek bir paranın bulunduğu durumlarda, banknot çıkarmaya müsaade vermek konusunda, Konsey, m ünhasıran hak sahibi kılınmaktadır. Bu hüküm aynı zamanda, gerek AMB (ECB), gerek milli merkez bankaları tarafından çıkarılan banknotların, kanunen tedavülde bulunan yegane para olarak kabul edilmesini sağlamaktadır. Ancak, anılan hüküm, madeni paralara da (sınırlı m iktarda olmak koşuluyla) kanunen tedavülde bulunan para statüsü tanınabileceği olasılığını da dışlamış değildir. İngiltere Bankası (Bank of England), Birleşik Krallık’daki (İngiltere’deki) kimi ticari bankaların banknot çıkarmayı sürdürme konusundaki haklarını saklı tutmayı arzu etmektedir. Bu banknotlar kanunen tedavülde bulunan para statüsüne sahip olmayıp, büyük ölçüde kanuni mübadele ve ödeme vasıtalarına ilişkin holdingler tarafından desteklenmektedir. M adde 16.2’de milli paraların varlıklarını sürdürdükleri durum lar açıklanmaktadır. Milli merkez bankaları arasında banknotların itibari
kıymetleri üzerinden ve masrafsız mübadelesi (karşılıklı değişimi) konusundaki
düzenlem elerden m urad milli paralar arasmda tam bir ikamenin sağlanmasıdır. Ticari bankalar işlem giderlerini karşılamak için komisyon tahsil etmekte serbest bırakılmıştır. Ancak, aradaki rekabetin; komisyon miktarlarını, tek bir para üzerinden yapılan işlemler
nedeniyle tahsil edilenden önemli ölçüde yüksek olmayan bir düzeyde tutması
beklenmektedir.
M adde 16.1’in doğal sonucu M adde 16.3’de görülmektedir. AMB (ECB)nin ve milli merkez bankalarının uhdelerinde madeni para bulundurmalarının en alt düzeyde tutulması, bu tür madeni p aralan çıkaranlara büyük ölçüde ödünç vermenin önünü almak içindir.
M adde 17 - AM B (ECB) ve Milli M erkez Bankaları Nezdindeki Hesaplar
17’inci M adde, para politikasının işlerliği açısından gerekli olan teknik ön koşullan belirtmektedir.
M adde 18 - Acık Pazar ve Kredi İşlemleri
Serbest ve rekabetçi pazar ilkesinin kabulü sonucu olarak (M adde 2.3), bu maddeye göre AM B (ECB) ve milli merkez bankalan; idari kontrol ya da kısıtlamalara baş vurmadan, para ve kredi piyasası koşullarım dolaylı olarak düzenleyebilirler. Paranın bu şeklilde yönetilmesi, mali alandaki teşvik edicilere dayanmakta ve özel piyasa iştirakçilerinin kendi serbest
iradeleri ile cevap vermelerine bırakılmaktadır ki bu usul, piyasaları serbest bırakılmış ülkelerde büyük ölçüde caridir.
Kendisi ile işlemlere girişilecek olan kredi kuruluşunun yapısının, Toplulukça kabul edilmiş tanımlamalara uygun olarak kesin hatları ile belirtilmesi gerekecektir. Kredi kuruluşlarının iş almaları ve takip etmeleri konularındaki kanun, yönetmelik ve idari hükümler arasında koordinasyon sağlanmasına ilişkin Konseyin Birinci Talimatının (Direktifinin) l ’inci M addesinde kredi kuruluşunun uygun bir tanımlamasına rastlanabilir (77/780/EEC , OJ L322/30).
Topluluğa dahil kimi merkez bankalan, AM B (ECB) ve milli merkez bankalarınca girişilecek ödünç verm e işlemlerinin, yeterli güvence ile (teminatla) desteklenmesi gerektiği görüşündedirler.
Madde 19 - Asgari Rezervler
M adde 19’a göre, AMB (ECB), gerek kendisi ile gerek milli merkez bankaları ile hesapları olan kredi kuruluşlarından (bu hesaplar karşılığı olarak) asgari rezervlerini ayırmalarını istemek hakkına sahiptir. Madde, bu yükümlülüğü yerine getirtmek için AM B (ECB)nin emirinde olan olanakları belirlemektedir. Bu madde, istekli tarafların kendi serbest iradeleri doğrultusunda verecekleri cevabı yeterli bulmamakta ve piyasa iştirakçileri için yüklem getirmektedir. Asgari rezervlerin hangi durum ve koşullarda uygulanacağı hususu Konsey tarafından saptanacaktır.
M adde 20 - Başka Yöntemler
Halen uygulanmakta olanların ve 18 ve 19’uncu M addelerde belirtilenlerin dışındaki para kontrolüne ilişkin işlemsel metodlardan hangisinin kullanılacağına Konsey karar verir.
M adde 21 - Kamu Kuruluşları ile Olan İşlemler
M adde 21.1, AM B (ECB) veya milli merkez bankalan tarafından doğrudan doğruya kamu kesimine (sektörüne) herhangi bir mali finansman sağlama olasılığını tam am en ortadan kaldırmıştır. Zira, merkez bankasına kredi için rücu etmek, Sistemin asıl hedefine ulaşma
kudretini zayıflatır. Bu hükümden anlaşılacağı gibi, mevsimlik ödem eler akışım
kolaylaştırmak için halen mevcut olan kredi kolaylıklan ilga edilecektir; milli merkez bankalannea esas piyasada devlet istikrazı işlemlerinin yürütülmesi artık mümkün olmayacaktır. Bununla birlikte, AMB (ECB) ve milli merkez bankalan, tali piyasada devlet istikrazlarını yalnızca para politikası işlemleri bağlamında kalmak koşulu ile, satın almaktan men edilmeyeceklerdir.
21.2 ve 21.4’üncü M addelerde anılan mali mümessilin işlevi ise, merkez bankalarının hüküm etlere ve öteki kamu kuruluşlarına teamüli olarak sağlaya gelmekte oldukları hizmettir. M adde 21.4’ten AMB (ECB) veya milli merkez bankalarının, kamu kuruluşlarına ödünç verme işleminde bulunabilecekleri anlamı çıkmamaktadır.
21.5’inci M adde hükmüne göre, 21.1 ve 21.4’üncü M addeler kamusal kredi kuruluşlarına uygulanmamaktadır. Bu hüküm olmasa idi bu tür kredi kuruluşlarına, AM B (ECB) veya milli merkez bankalan tarafından, tıpkı özel kredi kuruluşlanna olduğu gibi, kredi verilmesi mümkün olamayacaktı.
M adde 22 - Takas (Kliring’) ve Ödeme Sistemleri
M adde 22, takas (kliring) ve ödem e sistemleri konusunda, halen milli merkez bankalan tarafından üstlenilen rolü, genel olarak Sisteme geçirmektedir. Bundan da murad, gerek Topluluk içinde ve gerek üçüncü ülkeler bakımından mevcut sistemlerin yaygmlaştınlmasmı sağlayacak şekilde AM B (ECB)nin kolaylıklar göstermesi ve takas (kliring) ve ödeme sistemlerine ilişkin olarak yönetmelikler çıkarmasıdır.
M adde 23 - Dış İşlemler
M adde 23’de tanımlanan dış işlemlerin kapsamı, AMB (ECB) ve milli merkez bankalanm n, Topluluğun döviz kuruna ilişkin politikasını yürütmek ve döviz rezervlerini idare etm ek için gereken tüm işlemleri yapmalannı mümkün kılmaktadır.
M adde 24 - Başka İşlemler
Bu madde, AMB (ECB)nin işlerinin yürütülmesine ve yönetimine ilişkin alt yapısını kurmasını ve çalışanlanna bankacılık hizmetleri sağlayabilmesini mümkün kılmaktadır. Bu M adde aynı zam anda milli merkez bankalanm n da bu tür işleri yürütebilmelerini sağlamaktadır.