Satın Alma Sonrası Tüketici Davranışı

Her satın alma süreci tüketici için bir öğrenmedir. Tüketici sonradan yapacağı satın almalar için yeni bir şeyler öğrenmiş veya daha önce öğrendiklerini güçlendirmiş olur. Burada, ürün veya hizmetin kullanıcıya verdiği tatmin, ürünün eksikleri, kullanılmış üründen kurtulma, yani onu elden çıkarma gibi konular tüketicinin dikkat ettiği başlıca unsur arasında sayılabilir197

.

Tüketicinin bir ürünü yada hizmeti aldıktan sonraki ortaya çıkan değerlendirmeleri, duygu ve düşünceleri, başkalarına ne söyleyeceği ve alışkanlığa dönüşen tekrar alımları yapıp yapmayacağı gibi konular pazarlama açısından çok önemlidir. Bununla beraber alışkanlık haricindeki diğer satın alımlar tüketicide, seçilen ürünün olumsuz yanları, seçilmeyen ürünlerin üstünlükleri bir kaygı, yanlış seçim endişesi ve uyumsuzluk meydan getirir. Firmalar, reklâm, diğer tutundurma çalışmaları ve satış sonrası hizmetlerle, satmış olduğu ürünlerle ilgili olarak tüketicide belirlenecek kaygıyı ve olumsuz duyguları gidermeye veya azaltmaya çalışır198

.

196

İslamoğlu ve Altunışık, a.g.e., s.47. 197

Koç, a.g.m., s.331.

198

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ORTAÖĞRETİM

Ortaöğretim; ilköğretime dayalı, en az dört yıllık genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar. Ortaöğretimin amacı; öğrencilere asgari ortak bir genel kültür vermek, birey ve toplum sorunlarını tanıtmak ve çözüm yollan aramak, ülkenin sosyo-ekonomik ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak bilinci kazandırarak öğrencileri ilgi, yeti ve yetenekleri doğrultusunda, hem yükseköğretime hem mesleğe veya geleceğe ve iş alanlarına hazırlamaktır. İlköğretimi tamamlayan ve ortaöğretime girmeye hak kazanmış her öğrenci ortaöğretime devam etme ve ortaöğretim olanaklarından ilgi, yeti ve yetenekleri ölçüsünde yararlanma hakkına sahiptir199.

Türkiye’de 9.672 ortaöğretim okulunda, 121.914 derslikte toplam 4.756.286 öğrenci öğrenim görmektedir. Bunlardan 2.526.428’i erkek öğrenci iken, 2.229.858’i de kız öğrencidir. Bu okullarda 235.814 öğretmen görev yapmaktadır200.

İstanbul’da 914 okulda, 670.692 ortaöğretim öğrencisi bulunmaktadır. Bu öğrencilerden 348.588’i erkek, 322.104’ü de kızdır. İstanbul’daki bu okullarda 33.163 öğretmen, 17.510 derslikte eğitim ve öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.

İstanbul, Bahçelievler’de 51 okulda, 34.222 ortaöğretim öğrencisi eğitim görmektedir. Eğitim gören öğrencilerden 18.677’si erkek, 15.545’i de kızdır. Bu okullarda görev yapan 1.786 öğretmen, 776 derslikte eğitim ve öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir201

.

Bu bölümde; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği ışığında ortaöğretim sistemi açıklanmaya çalışılacaktır.

199

Türkiye’de Eğitimin Mevcut Durumu, http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023 /eik/EK1. pdf ,(15.01.2013).

200

Milli Eğitim İstatistikleri, http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_12/06021046_meb_ istatistikleri_orgun_egitim_2011_2012.pdf, (15.01.2013).

201

İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2011-2012 İstatistik Verileri, http://istanbul.meb.gov.tr/upload/ bolumler/strateji/istatistik /istatistik _ist2012.pdf, (15.01.2013).

3.1. TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Türkiye'de eğitim; adalet, güvenlik ve sağlık gibi devletin birinci öncelikli görevlerinden biridir. Türkiye’de eğitim devletin hem denetimi hem de gözetimi altındadır. Eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde Milli Eğitim Bakanlığı, Merkez Örgütü, taşra ve yurtdışı örgütleri önemli görevler üstlenmektedir202

.

Eğitim hakkı. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile güvence altına alınmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. 24, 42. 62. 130. 131 ve 132 maddeleri devletin eğitim ve öğretimle ilgili görevlerini ana hatları ile belirtmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 42. Maddesinde şu ifadeler yer almaktadır203

: • Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. • Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. • Eğitim ve öğretini. Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda,

çağdaş bilim ve eğitini esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.

• Eğitim ve öğretini hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan

kaldırmaz.

• İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet

okullarında parasızdır.

• Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar. Devlet

okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir.

• Kanunda açıkça yazılı olmayan herhangi bir sebeple kimse

yükseköğrenim hakkını kullanmaktan mahrum edilemez. Bu hakkın kullanımının sınırları kanunla belirlenir.

• Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin,

öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.

202

Ayşe Sarı, “Türkiye'deki (9,10,11,12. Sınıf) ve Avusturya'daki (5,6,7,8. Sınıf) Ortaöğretim Tarih Programlarının Karşılaştırması”, (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2007), s.16.

203

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu 2. Maddesi Türk Milli Eğitiminin amaçlarını genel hatlarıyla şu şekilde belirtmiştir204

:

• Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk

milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insanî, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

• Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı

şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;

• İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri,

davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;

Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.”