SAĞLIK KURUMLARINDA HALKLA İLİŞKİLER

3.4.2.1. İl Sağlık Müdürlüğü’nde Halkla İlişkiler

İl sağlık Müdürlüğü’nde de halkla ilişkiler biriminin görevlerini Özel Kalem

Müdürlüğü yerine getirmektedir. İl Sağlık Müdürlükleri’nde değişik zamanlarda kurulmuş olan Özel Kalem Müdürlükleri Kocaeli ilinde 1999 yılı Haziran ayında faaliyetine başlamıştır. Bu tarihe kadar Sağlık Müdürlüğü makam sekreteryaları mevcut olup, görev ve sorumlulukları; makama telefon bağlamak gibi basit işlevleri yerine getirmektir. Şartların getirdiği zorunluluklar, aşırı ihtiyaçların giderilmesi amacıyla müdürlük bünyesinde kurulmuş olan Özel Kalem Müdürlüğünün görev ve sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir:

- Öncelikli ödevi, müdürlük makamının günlük- haftalık- aylık ve yıllık çalışma programını makamın talimatları doğrultusunda düzenleyip, uygulamada sıkıntı oluşmasını engellemektir.

- Müdürlük içinde süregelen iş ve eylemler konusunda birimlerin koordinasyonunu sağlayarak hizmet sunumunda gecikme ve aksaklıkların önüne geçmektir.

- Müdürlüğe ve bağlı kuruluşlarına istek, temenni ve şikayet maksadıyla müracaat eden vatandaşların dinlenerek taleplerinin karşılanması hususunda gerekli yönlendirmeleri sağlamaktır. Sağlık Müdürlüğü Özel Kalem Müdürü bu konuda şöyle söylemektedir: “Şikayet amacıyla gelen kişi içeriye girer girmez büyük bir heyecan içindedir ve öfke doludur. Öncelikle iyi bir şekilde karşılar yer gösterip oturturum. Kendisine içecek bir şeyler ikram eder ve öfkeye sebep olan şikayet durumunu öğrenmeye çalışırım. Kendisine ve sorununa önem verdiğimi hissettirip sakinleşmesini sağlarım. Konuşunca ve dinlenildiğini, kendisiyle ilgilenildiğini hisseden kişi biraz olsun rahatlar ve sakinleşir. Ondan sonra konunun ilgili olduğu şubelere yönlendirip oralarla görüşmesini sağlarım. Hatta ilgili birim ve kişiyle şahsın yanında telefonla görüşüp şöyle bir durum var, A kişisi sizinle bu konuda

görüşmek istiyor. Kendisine yardımcı olur musunuz şeklinde görüşüp kişiyi o birime yönlendiririm. Böylece kişi kendisine önem verildiğini iyice hissedip, kuruma karşı olumsuz tavrı giderek yumuşamaya başlıyor ve giderken teşekkür edip ayrılıyor”. Buradan yüzyüze iletişimin önemi bir kez daha açığa çıkıyor. Güler yüz ve anlayış, empati yapabilme özelliği olumsuzlukların giderilmesinde en büyük etkendir.

- Günlük olarak yerel basını (görsel ve işitsel) takip edip konumun görev ve sorumlulukları ile ilgili konular incelenip, valilik kanalıyla (Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü) cevaplayıp bilgilendirmektir.

Kamu kuruluşlarında direkt olarak basına bilgi, demeç vermek yasak olduğundan ilgili yazılara cevaplar valilik kanalıyla verilmektedir.

Özel Kalem Müdürlüğünün görev ve sorumlulukları kısaca sıralandıktan sonra hizmet sunumunun net bir biçimde anlaşılması için aşağıdaki anlatımıyla ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Belirlenmiş olan yıllık programa göre, gün gün takibi sağlamak üzere gerekli olan hazırlıklar ve çalışmalar yapılarak makamın programa göre hazırlanmasını sağlamak amacıyla;

- İl Sağlık Müdürü’nün katılması gereken rutin ve rutin dışında iştirak etmenin gerekli olduğu toplantılar için gerekli verileri hazırlayıp, o gün şartlarına göre gelebilecek talep ve isteklere önceden hazırlık yaparak toplantı esnasında mümkün olduğunca yeterli cevaplar vermeyi sağlamak. Örneğin, her ayın mesai günlerine denk gelen ilk beş günü yapılan İl Genel Meclisi Toplantıları için kurum ve bağlı kuruluşları hakkındaki konular için gerekli evrakların tanzim edilmesinde ilgili birimlerin hazırlık yapması sağlanır. Bir bölgede sağlık ocağı yapımı için ödenek tahsisi konusu gündemde var ise, Sağlık Ocakları Şubesi’nden sağlık ocağı açılması için gerekli kriterlere sahip olduğunu gösterir belgeler ve İdari Mali İşler Şubesi’nden sağlık ocağı yeri hakkında gerekli analiz yapıldığını gösterir Bayındırlık Müdürlüğü raporlarının hazırlatıldığına dair belgeler temin edilir. Bu belgeler İl Genel Meclisine sunulup, tahsis edilecek ödeneğin gerekliliği hakkında yeterli bilgilendirmeler yapılır.

İlde veya ilin bazı kesimlerinde lokal olarak oluşabilecek bulaşıcı hastalıklar mevcut ise İl Genel Meclisi’nde gündem dışında bu konular hakkında kuruma sorular

yöneltileceği öngörülüp, alınacak veya alınmış olan sağlık tedbirleri Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi’nden temin edilip müdüre arz edilir.

Bu gibi öngörülere rağmen bu tür toplantılarda hiç beklenmedik sorular da gelebilir. İvedilikle bilgi akışını sağlamak üzere müdür, özel kaleme sorunu ve kendi tasarrufunda istediklerini iletir. Mümkün olan en kısa sürede yetişebiliyorsa toplantıya iletilmek için gerekli araştırmalar ilgili birimlerce yaptırılarak İl Genel Meclisi’ne sunulmak üzere müdüre iletilir. Bu nedenle dinleyici analizinin iyi yapılması gerekir. dinleyici analizi, olası soruları tahmin etmemize ve potansiyel zorluk kaynaklarını tanımamıza yardım etmiş olacaktır57.

- Aynı konu hakkında kurumun birden çok biriminin çalışma yapması gerekli olduğunda ki; çalışmaların iyi sonuç vermesi ekip çalışmasına bağlıdır. Birimlerin birbirleri ile iletişiminin sağlanması, müdürün talimatlarının birimlere iletilmesi ve birimlerin gerekli çalışmayı zamanında yapmasını takip etmek, seyrinden ve sonucundan makama bilgi arz etmek özel kalemin görev ve sorumlulukları arasındadır. Örneğin, kuş gribi tehdidi lokal veya genel söz konusu olduğunda koordinatör olarak Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi aktive edilip, yardımcı birimler olarak ambulans hizmeti sunmak üzere Acil Sağlık Hizmetleri Şubesi, nakledilen şüpheli vakaların tecrit ve tedavisi için gerekli önlemleri almak üzere Yataklı Tedavi Hizmetleri Şubesi’nin işbirliği içinde çalışmaları sağlanır. Yapılan çalışmaların süren ve sonuçlanan kısımlarından hızlı bir şekilde bilgi akışını sağlayıp, resmi ve özel kuruluşlara, basına iletilmesini sağlamak üzere müdüre arz etmek özel kalemin sorumlulukları içerisinde yer alır. Bu çalışmaların tamamı makamın talimatı ve yetkilendirmesi nispetinde gerçekleştirilir.

- Vatandaşların, kurumun ve kuruma bağlı sağlık kuruluşları hakkında talep, istek ve şikayetlerini dile getirip ifade etmek için yaptıkları müracaatları karşılamak, incelemek ve ilgili birimlere yönlendirip sonuçlanmasını sağlamak da özel kalemin görevleri arasında yer almaktadır. Örneğin; A kişisi Sağlık Müdürlüğü’ne gelip herhangi bir sosyal güvencesi olmadığını ve eşinin acilen rahatsızlandığı için ....ilçesi, Devlet Hastanesine müracaat ettiğini, hastasının ameliyat edildiğini ve tedavisinin devam ettiğini ancak hastane yönetimi tarafından kendisine ödenmesi için fatura edilen meblağın çok yüksek olduğunu, bu sıkıntısından kurtulmak için yardım

57 _{Malcolm PEEL, Bir Haftada Başarılı Sunuş, Dünya Yayınları Başvuru Kitapları Dizisi,} Yayıncısı, Headway. Hodder&Stoughton/ Akçalı, İstanbul, 1998, s.86

talep ettiğini varsayarsak; özel kalem bu durumda kişiye Yeşil Kart çıkartmak için gerekli olan işlemleri anlatır. Hastaneden tedavisinin devam ettiğini ve çıkan maliyeti gösterir belge ile Yataklı Tedavi Hizmetleri Şube Müdürlüğü’ne bağlı Yeşil Kart Birimi’ne müracaat ederek kendisine verilen başvuru formunu ilgili yerlerden (SSK, Bağ-kur, Emekli Sandığı, Tapu vs.) doldurtarak kendisine ve aile fertlerine Yeşil Kart çıkartmasını temin edeceğini bildirip sorununa çözüm üretilmesi için yönlendirmelerin yapılması özel kalemin sorumluluğu içinde yer alır.

Başka bir örnek verilecek olursa; A kişisi rahatsızlığı için gittiği sağlık kuruluşu çalışanları tarafından hakarete uğradığı ve talebinin cevaplanmadığı şeklinde şikayetine dair yaptığı sözlü başvurusunda öncelikli olarak kendisine yer gösterip oturtulur ve iyi bir şekilde karşılanır. Bu esnada kendisi ve sorunu dinlenerek biraz olsun rahatlaması sağlanır. Daha sonrasında şikayetini yazılı olarak dilekçe haline getirmesi, dilekçesinde kendisine ulaşılabilirlik açısından adres ve telefonunu açık ve doğru olarak yazması belirtilir. Dilekçe, Sağlık Ocakları Şubesi Müdürü tarafından incelenir. İlgili sağlık kuruluşunda hata yok ise A kişisine yazılı ve sözlü kanaldan geri ulaşılıp hem ikna edilmeye çalışılır, hem de talep ettiği sağlık hizmetini alması sağlanır. A kişisinin şikayeti yerinde, kurum ve çalışanlarının kusurlu olduğu kanaatine varılırsa, makamın talimatıyla Disiplin Hukuk Büro Amirliği kontrolünde görevlendirilecek muhakkik tarafından soruşturma yapılır. Çıkan sonuca göre ilgililere cezai müeyyide uygulanır ve A kişisi durum hakkında yazılı olarak bilgilendirilir.

- Özel Kalemin önemli işlevlerinden birisi de yerel basını günlük olarak takip etmek, sağlıkla ilgili tüm haberleri derleyip makama arz etmektir. Sağlık kurumları ile ilgili eleştiri mahiyetindeki haberler için ilgili kurumla telefon aracılığı ve akabinde resmi yazı ile ilgili konu hakkında ayrıntılı bilgi isteyip, yeterli görülürse makamın da görüş ve talimatları doğrultusunda basına tekzip mahiyetinde açıklama hazırlatıp, Valilik Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü aracılığıyla yayınlatmaktır. Bizzat yapılan müracaatlarda olduğu gibi açıklama yeterli görülmez ise Yataklı Tedavi Hizmetlerinden sorumlu şube müdürü aracılığıyla inceleme yaptırılır. Cezai işlem gerektiğinde makamın talimatlarıyla Disiplin Hukuk Büro Amirliği koordinasyonunda soruşturma yapmak üzere muhakkik görevlendirilir.

Anlaşılacağı üzere, Özel Kalem Bürosunun kuruluş amacı, Sağlık Müdürünün iş yükünü hafifletmektir. Ayrıca müdürün adına verilen yetkiler kullanılarak iş ve

işlemlerin hızlı bir biçimde sürdürülmesi, hizmet sunulan vatandaşların memnuniyetinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasının sağlanması, şeffaflığın sağlanmasıdır. Tüm amaç, kurumla-toplum arasında köprü oluşturmaktır. Sağlık kurum ve kuruluşlarının bağlı olduğu İl Sağlık Müdürlüğü çalışmaları arasında hizmetin sunumu açısından oluşturulan yenilik Hasta Hakları Birimi’nin kurulmasıdır. Kocaeli’de 2005 yılında kurulan birimin faaliyetleri bağlı kuruluşları da dahil olmak üzere halka duyurulmaktadır. Alt yapı çalışmaları 2004 yılında başlatılan birim tam olarak 2005 yılında faaliyet göstermeye başlamıştır. Bu çerçevede tüm sağlık kuruluşlarında ve müdürlük bünyesinde anket çalışmaları ile kurumların kaliteli ve iyi hizmet verme potansiyelleri ölçülmeye çalışılmaktadır. Hasta Hakları uygulamaları ile; hastaların hekimini, sağlık çalışanlarını ve hizmet alacağı kurumu özgürce seçip, değiştirebilmektedir. Sağlık hizmetini rızası ve bilgisi dahilinde, güler yüzlü, nazik bir şekilde, güvenli bir ortamda, inançlarına saygı çerçevesinde alabilmektedir.

Sağlık Bakanlığınca, sağlık kurum ve kuruluşlarında yaşanan “hasta hakları ihlalleri” ile bunlara bağlı ortaya çıkan sorunların önlenmesi, sağlık hizmetlerinin kalitelerinin arttırılması ve insan onuruna yakışır şekilde sunulması amacıyla “Hasta Hakları Uygulamaları” 2003 yılında başlatılmıştır. Hasta Hakları Uygulamaları ile hastaların hak ihlallerinden korunabilmesi ve gerektiğinde hukuki korunma yollarını fiilen kullanabilmesi, toplumun ve sağlık çalışanlarının hasta hakları konusunda bilgilendirilmesi hedeflenmektedir58. Aşağıdaki grafiklerde Hasta Hakları birimlerine başvuru yüzdeleri, demografik özellikleri gösterilmiştir. (Sağlık Bakanlığı, 2004- 2005 Şubat istatistikleri)

Grafik: 1. Başvuruda Bulunanların Yaşa Göre Yüzdesi

26-30 yaş 19% 41 ve üzeri yaş 33% 36-40 yaş 16% 31-35 yaş 21% 25 ve altı yaş 11%

Grafik: 2. Başvuranların Eğitim Durumlarına Göre Yüzdesi

Grafik: 3. Başvuranların Cinsiyetine Göre Yüzdesi

Kaynak: www.saglik.gov.tr/extras/hastahaklari/istatistik.htm 58 _{http://www.saglik.gov.tr/extras/hastahaklari.htm} İlkogretim 27% Üniversite Üzeri 7% Lise 30% Üniversite 36%

İlkogretim Üniversite Üzeri Lise Üniversite

Erkek 32%

Kadın 68%

Kocaeli Sağlık Müdürlüğü bünyesindeki sağlık kuruluşlarında Hasta Hakları ile ilgili yapılan anketin demografik özellikleri tablo 4’te, anket sonuçları tablo 5’te verilmiştir.

Tablo: 4. Kocaeli Hasta Hakları Eğitimi Anketi Demografik Özellikleri

DEĞİŞKEN DÜZEY SAYI YÜZDE (%)

Erkek 3132 44,56459875 Kadın 3896 55,43540125 CİNSİYET Toplam 7028 100 25 ve altı 6767 96,28628344 26-30 48 0,682982356 31-35 66 0,93910074 36-40 69 0,981787137 41 ve üzeri 78 1,109846329 YAŞ Toplam 7028 100 Okur-yazar 15 0,213431986 İlköğretim 298 4,240182129 Lise 6551 93,21286283 Y.Okul 36 0,512236767 Üniversite 101 1,437108708 Diğer 27 0,384177575 EĞİTİM DURUMU Toplam 7028 100 Çiftçi 18 0,256118384 İşçi 214 3,044963005 İşsiz 7 0,099601594 Öğrenci 6367 90,5947638 Memur 211 3,002276608 Serbest meslek 33 0,46955037 Ev Hanımı 27 0,384177575 Diğer 151 2,148548662 MESLEK BRANŞ Toplam 7028 100

Tablo: 5. Kocaeli Hasta Hakları Eğitimi Anketi Genel Sonuçları EVET HAYIR FİKRİM

YOK TOPLAM

DEĞİŞKENLER

Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Başvurduğunuz sağlık tesisini özgürce seçebildiniz mi? 4303 61,2 1601 22,8 1124 16,0 7028 100 Sağlık tesisinde, sağlık hizmetlerinden adalet ve hakkaniyet ilkeleri

çerçevesinde faydalandınız mı?

3098 44,1 2707 38,5 1223 17,4 7028 100 Bu sağlık tesisinde bulunduğunuz süre içinde sağlık personeli ve

diğer personelin kendisini tanıtıcı kimlik kartı yakasında takılı mıydı? 3826 54,4 2089 29,7 1113 15,8 7028 100 Size yapılan herhangi bir tıbbi müdahalede bilgilendirildiniz mi? 3892 55,4 2400 34,1 736 10,5 7028 100 Size yapılan tıbbi müdahale ve uygulama öncesinde rızanız alındı mı? 4070 57,9 2002 28,5 956 13,6 7028 100 Sağlık tesisinde muayene ve tedaviniz ile alakalı size yapılmasını

istemediğiniz uygulamaları ret edebildiniz mi? 3363 47,9 2347 33,4 1318 18,8 7028 100 Sağlık tesisinde bulunduğunuz süre içerisinde mahremiyetiniz

korundu mu? 4341 61,8 1331 18,9 1356 19,3 7028 100

Sağlık tesisinde hekiminizi özgürce seçebildiniz mi? 2248 32,0 4002 56,9 778 11,1 7028 100 Kendinizle ilgili tıbbi kayıtları öğrenebildiniz mi? 2703 38,5 3068 43,7 1257 17,9 7028 100 Bu sağlık tesisinde dini vecibelerinizi gereği gibi yerine getirebildiniz

mi? 2620 37,3 2222 31,6 2186 31,1 7028 100

Bu sağlık tesisinde kendinizi güvende hissedebildiniz mi? 3870 55,1 2115 30,1 1043 14,8 7028 100 Olması gerektiği gibi ziyaretçileriniz sizi ziyaret edebildi mi? 3756 53,5 1846 26,3 1416 20,2 7018 100 Sağlık tesisinde yattığınız süre içerisinde refakatçi bulundurabildiniz

mi?

4231 60,2 1232 17,5 1565 22,3 7028 100 Sağlık tesisinde bulunan Hasta Hakları Birimi hakkında herhangi bir

bilgiye sahip misiniz? 2596 36,9 3212 45,7 1220 17,4 7028 100

Sağlık tesisinde bulunan Hasat hakları Birimine Herhangi bir şikayet

için müracaat ettiniz mi? 1092 15,5 5129 73,0 807 11,5 7028 100

Sağlık tesisinde bulunan Hasta Hakları Birimi kolay ulaşabileceğiniz

yerde mi? 2229 31,7 2248 32,0 2551 36,3 7028 100

Hekimlerin size karşı davranışlarından memnun kaldınız mı? 3655 52,0 2439 34,7 934 13,3 7028 100 Diğer sağlık personelinin size karşı davranışlarından memnun

kaldınız mı? 3252 46,3 2810 40,0 966 13,7 7028 100

Sağlık tesisinde hizmet veren tüm personel,sorularınıza yeterli cevaplar verdimi

2701 38,4 3173 45,1 1154 16,4 7028 100 Sağlık tesisinde hizmet veren tüm personel,size karşı kibar ve

arkadaşça tavır sergileyebildi mi? 2920 41,5 3108 44,2 1000 14,2 7028 100 Sağlık tesisi yönetiminden memnun kaldınız mı? 3129 44,5 2543 36,2 1356 19,3 7028 100 Sağlık tesisinde bulunduğunuz süre içerisinde genel olarak muhatap

olduğunuz tutum ve davranışlardan memnun kaldınız mı? 3193 45,4 2447 34,8 1388 19,7 7028 100 Genel olarak size sunulan hizmetin kalitesinden memnun kaldınız

mı? 3088 43,9 2727 38,8 1213 17,3 7028 100

28-Sağlık tesisinin bulunduğu yer ve ulaşım koşullarından memnun musunuz?

3897 55,4 2295 32,7 836 11,9 7028 100 29-Sağlık tesisinin fiziksel koşullarından(ısı, ışık,gürültü, temizlik

vb.) memnun kaldınız mı? 3397 48,3 2637 37,5 994 14,1 7028 100

Sağlık tesisinin cihazlarının teknolojik yeterliliğinden memnun

kaldınız mı? 2851 40,6 2617 37,2 1560 22,2 7028 100

Size sunulan hizmetin hızından ve zamanlamasından memnun

kaldınız mı? 2660 37,8 3306 47,0 1062 15,1 7028 100

Bu sağlık tesisinde sizce haklarınız ihlal ediliyor mu? 3038 43,2 2132 30,3 1858 26,4 7028 100

Türk Kamu Yönetimi’nde halkla ilişkiler faaliyetleri göz ardı edilmiştir. Halk ve yöneticiler arasındaki iletişim kopukluğundan kaynaklanan sorunlar, her iki taraf için de hizmet üretememe ve hizmetten yararlanamama şekline dönüşmüştür. Bunu aşmak amacıyla Sağlık Bakanlığı kendi bünyesinde Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) adı altında bir Halkla İlişkiler Koordinatörlüğü kurmuştur. Sağlık hizmetleri sunumunda etkili bir iletişim son derece önemlidir.

SABİM;

- Sağlık Hizmetlerini planlayıp yönetenleri - Sağlık hizmetlerini sunanları

- Hizmetlerden yararlananları

Uzlaşımsal bir platforma taşımak suretiyle, sağlık sisteminde etkili bir iletişimi etkin kılmayı amaçlamaktadır.

Sağlık Bakanlığı, kurulan bu merkez aracılığıyla, halka ulaşıp, sistemin herhangi bir aşamasında meydana gelen aksaklıkları anında tespit ederek, hızlı ve kesin bir çözüme ulaştırmak suretiyle, 7’den 77’ye sağlıklı bir Türkiye hedeflemektedir.

Kamu yararını ilke edinmiş bir kurumda, hizmetin verimliliğini arttırmak hedefi özdenetimi zorunlu kılmaktadır. En demokratik denetim biçimi olan özdenetim, mesleki saygınlığı arttırmak, doğru, güvenilir ve etkin bir hizmet verebilmek için yapılması ve yapılmaması gerekenlerin bütünüdür59.

Sağlık Sisteminde Ombudsman

Kamu yönetiminin işlev ve eylemlerinin yasalara, hakkaniyet ilkelerine uygun,

gerektiği şekilde, hızlı, hatasız, etkili ve verimli olarak yerine getirilmesini gözetleyen kurum ombudsmanlıktır. Temel amaçları, kamu hizmetlerinin etkin ve ve verimli bir biçimde yürütülmesini sağlamak, halkın yönetimden duyduğu memnuniyeti arttırmak, yönetimde halkın katılımını arttırıcı yönde rol oynamaktadır. Bu bağlamda ombudsmanlık, yönetenlerle halk arasında iletişimi sağlayan bir kurumdur.

Ombudsmanlık kurumuyla birlikte hizmet alanlarının demokratik katılımı ilerlemiştir. Vatandaşın talep ve eleştirilerini göz önünde bulundurmak ve dolayısıyla

sisteme ilişkin sorunların çözümüne yardımcı olmak, demokrasiye katkıda bulunur; vatandaşın yönetime karşı memnuniyetini ve güvenini arttırır.

Bu bağlamda SABİM Türk sağlık sisteminin ombudsmanıdır. SABİM, sağlık hizmetini alanlar, sağlık hizmetlerini sunanlar ve sağlık sistemini yönetenler arasında bir buluşma noktasıdır60.

Sağlıkta Dönüşüm projesi kapsamında uygulamaya konan “SABİM 184 projesi hayata geçirilmiştir. SABİM 184, sağlık sisteminde yaşanan sorunların yerinde ve eşzamanlı tespiti, sorunun çözümünün ivedilikle harekete geçirilmesi suretiyle özdenetimi sağlamaktadır. Bu hat ile vatandaşın sesine kulak vermek, yaşanan sorunları dinlemek ve çözüm bulmak, yönetim bazında yeniden gözden geçirmek ve gerekirse yeniden yapılanma amaçlanmaktadır. 184 hattı haftanın 7 günü 24 saat aranabilmekte hizmeti alan kişilere çok kısa sürede geri dönülüp sorunlarına çözüm üretilmektedir.

Hizmetin eş zamanlı olduğu daha önce belirtilmişti. Bu uygulama ile sağlık hizmeti eşzamanlı olarak sunulmaktadır. Geri dönüşümü ve yardımcı uygulamaları hayata geçirilmiştir.

3.4.2.2. Kamu Hastanelerinde Halkla İlişkiler

Türkiye’deki ve Kocaeli’deki kamu hastanelerinin genelinde halkla ilişkiler

eylemlerine pek yer verilmediği görülmektedir. Yapılan halkla ilişkiler çalışmaları da sadece danışma hizmetleri ve basının takip edilmesi işlemleridir. Bunun en önemli sebebi de kamu sektöründe işletmecilik ve halkla ilişkiler, buna paralel olarak da hastanelerde halkla ilişkiler uygulamalarının gerçek işlevlerinin bilinmemesidir. Yapılacak uygulamalarda bir sürü resmi prosedürün gerekmesi halkla ilişkilerin yapmayı düşündüğü uygulamaları engellemekte ve karar verme mekanizmasını geciktirmektedir. Kamusal hizmet sektörlerinde ekonomik kaygı olmadığı için halkla ilişkilere gereken önem verilmemektedir.

Toplum artık sağlık bakım hizmetlerinin kalitesini yalnızca hastanenin yatak sayısına, sahip olduğu teknolojiye ve uzman gücüne bakarak değerlendirmemektedir. Hastanenin, hastaların ihtiyaçlarını en uygun şartlarda tam olarak giderebilme

özelliğine sahip olup olmadığına ve hastaların aldıkları hizmetlerden tatmin olma derecesine bakmaktadır.

Hastanelerde halkla ilişkiler uygulamalarına bakıldığında, gerek hastane yönetimiyle dış çevre arasında, gerekse hastane çalışanları arasında iletişimin sürekliliğini sağlayacak araçlardan yararlanılmaması, hastane hizmetlerini ve faaliyetlerini tanıtıcı dergi, broşür, el kitabı veya rehber gibi yayınların çok yetersiz oluşu, kamuoyu araştırmalarının yapılmaması, hastane hizmetlerinin yürütülmesinde ve finansmanında çevreyle ilişkilerin kurulmaması ya da kurulan ilişkilerin kısa süreli olması halkla ilişkiler uygulamalarının çağdaş halkla ilişkiler uygulamalarından uzak olduğunu gösterir61.

Hastaneler hizmet üreten örgütlerdir. Çevreleriyle sürekli olarak etkileşim içinde bulunmaktadırlar. Örgütler ile çevreleri arasındaki etkileşim, örgütsel amaçları da etkilemektedir. Sürekli olarak değişen çevre içinde bulunan örgütler, amaçlarını sürekli olarak değerlendirmek ve gözden geçirmek durumundadır. Örgütsel amaç ve hedefler ile örgüt üyelerinin kişisel amaçları uzlaştırılmalıdır62_.

Kamu sektöründe amaç, kurumun iyi bir imaj oluşturması, olumsuz olan imajın olumlu hale getirilmesidir. Hizmet birimlerinde hizmet sunulurken ekonomik kaygı bulunmamaktadır. Bu nedenle kurumun amaçları çalışanların amaçlarıyla uzlaştırılmalıdır.

Hastane yönetiminin genel amacı hizmet üretmektir. Yönetimde halkla ilişkilerin amacı, sunulan hizmet konusunda halkı doğru biçimde aydınlatmak; halkın etki ve tepkisini ölçmek ve değerlendirmek; halkla işbirliği yapmak; halkın yönetime katılmasını ya da katkıda bulunmasını sağlamak; halkta örgüt hakkında olumlu bir imaj yaratmak; böylece halkın güvenini ve desteğini sağlamaktır. Kısaca, kuruluşun faaliyetleri hakkında halkı bilgilendirmek, yanlış anlaşılmada kendini aklaması suretiyle halkın destek ve güvenini kazanmaktır63.

Kamusal alanda hizmet veren hastanelerden Kocaeli Devlet Hastanesi bu anlayıştan hareketle halkla ilişkiler birimi açısından öncülük etmiştir. Halkla ilişkiler birimi 2006’nın başında oluşturulmuştur. Burada çağdaş anlamda halkla ilişkiler

61 _{Dilaver TENGİLİMOĞLU, Sağlık Kuruluşlarında Halkla İlişkiler, Gazi Kitabevi, Ankara,} 2001, s. 132

62 _{Bülent TOKAT, Örgütlerde Değişim ve Değişimin Yönetimi, Dumlupınar Üniversitesi yayınları,} Yayın No: 6, Kütahya, 1998, s. 44

63_{Ömer PEKER- Nihat AYTÜRK, Etkili Yönetim Becerileri, Yargı Yayın Evi, Yayın No: 35,} Ankara, 2000, s. 79

çalışmalarının yapıldığını söylemek imkansızdır. Görevleri arasında basını takip etmek, çıkan yazılar hakkında yönetimi bilgilendirip cevap verilmesini sağlamak yer almaktadır. En çok yürüttüğü görev olarak da danışmanlık hizmetleri gösterilebilir. Bu durum tüm kamu hizmet birimlerinde görülmektedir. Bu tür işlevler, öncesinde de bir şekilde başka çalışanlar tarafından yerine getirilmekteydi. Çağdaş halkla ilişkiler çalışmalarının yapılması için bir sürecin geçmesi gerekmektedir. Devlet